Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem, co do R. P. – zaocznym, z dnia 22 lipca sierpnia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przeciwko M. M., R. P.

1.  zasądził od R. P. na rzecz (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 6.745,80 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 5.303,93 zł od dnia 3 września 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę (...) (tysiąca trzystu dwóch złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1217 zł tytułem zastępstwa procesowego;

2.  oddalił powództwo wobec M. M.;

3.  zasądził od (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz M. M. kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nada wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd Rejonowy powództwo wobec M. M. oddalił z uwagi na skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła strona powodowa, skarżąc je w części oddalającej powództwo wobec M. M. i zasądzającej od powoda na jej rzecz kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2 i 3 sentencji wyroku), zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu:

1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

> art. 130 par. 1 kpc poprzez jego niezastosowanie i niewezwanie powoda do uzupełnienia braków formalnych pisma procesowego z dnia 24.06.2015r. poprzez dołączenie do akt sprawy drugiego egzemplarza zestawienia historii rachunku za okres od 01.01.2011 r. do 18.06.2015r., która została wymieniona jako dowód w ww. piśmie i złożona w jednym egzemplarzu,

> art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie:

a) skutkujące uznaniem za udowodnione twierdzeń pozwanej dotyczących przedawnienia roszczenia powoda, podczas gdy powód udowodnił fakty prawotwórcze, z których wywodził określone skutki, tj. postawienie roszczenia w stan wymagalności i zgłosił w tym zakresie odpowiednie wnioski dowodowe oraz wskazał dokumentację potwierdzającą podnoszone okoliczności,

b) prowadzące do „odwrócenia ciężaru dowodu" poprzez przyjęcie, iż to powód winien udowodnić, że w całym okresie obowiązywania umowy kredytu odnawialnego strona pozwana dokonywała systematycznych wpłat na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy z którym funkcjonalnie związana była umowa kredytu odnawialnego, gdy tymczasem to pozwana, która podniosła zarzut przedawnienia, winna udowodnić przesłanki uzasadniające podniesiony zarzut,

> art. 233 kpc i art. 227 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów - dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego sprzeczną z zasadami logiki i obiektywizmu tj. przyjęcie, iż w grudniu 2004r. zaistniały inne - określone umową o kredyt - przesłanki skutkujące postawieniem należności powodowego Banku w stan wymagalności oraz, że umowa łącząca strony obowiązywała do 4.12.2004r. nakazując spłatę kredytu w 2004r. i od tej daty tj. 5.12.2004r. należy liczyć termin przedawnienia roszczenia powoda, nie zaś od upływu terminu wypowiedzenia umowy kredytu, które to wypowiedzenie datowane było na 12.11.2012r. i doręczone pozwanej w drodze awizo z dniem 8.12.2012r.,

>- art. 328 par. 2 kpc poprzez niewskazanie przez Sąd w treści uzasadnienia wyroku podstaw uznania za przedawnione roszczenia powoda w części dotyczącej kwoty 303,93 zł stanowiącej należność z tytułu niedozwolonego salda debetowego.

2. naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie:

>- art. 65 par. 2 kc poprzez dokonanie błędnej wykładni oświadczeń woli stron zawartych w umowie kredytu odnawialnego w szczególności polegające na niezasadnym przyjęciu, iż możliwość przedłużania okresów wykorzystania i spłaty kredytu odnawialnego jest równoznaczna z przedłużaniem umowy kredytu, gdy tymczasem coroczne przedłużanie wykorzystania i spłaty kredytu odbywało się w ramach nieprzerwanie obowiązującego stosunku zobowiązaniowego, bez konieczności sporządzania aneksów do umowy (par. 3 umowy),

oraz błędną jego wykładnię, a mianowicie:

> art. 120 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, iż postawienie w stan wymagalności, od którego należy liczyć trzyletni termin przedawnienia roszczenia powoda o spłatę należności z tytułu kredytu odnawialnego udzielonego pozwanej, nastąpiło w 2004r. nie zaś po upływie terminu wypowiedzenia umowy kredytowej, które to wypowiedzenie zostało doręczone pozwanej w grudniu 2012r„

> art. 118 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, iż roszczenie powoda o spłatę należności z tytułu kredytu odnawialnego, które stało się wymagalne z upływem terminu wypowiedzenia, uległo przedawnieniu przed upływem 3 lat,

> art. 117 par. 2 kodeksu cywilnego poprzez przyjęcie, iż roszczenie powoda dochodzone w niniejszym postępowaniu uległo przedawnieniu,

oraz

> naruszenie art. 74 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości w zw. z par. 49 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1.10.2010r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, iż powodowy Bank miał obowiązek przechowywania dokumentacji dotyczącej umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego dłużej niż 5 lat liczone od początku roku następującego po roku obrotowym, którego dane dotyczyły,

W konkluzji do tak sformułowanych zarzutów apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, a także zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania sądowego za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli Sąd II instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Uwzględniając, iż kontrola zastosowania norm materialnoprawnych może być odnoszona wyłącznie do niekwestionowanych ustaleń faktycznych w pierwszym rzędzie należy odnieść się do zarzutów natury procesowej, skoro wnioski w tym względzie wyznaczają kierunek dalszych rozważań.

Z istoty rzeczy analizę zarzutów apelacji rozpocząć trzeba od wskazania, iż nieuprawnione jest twierdzenie, jakoby uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie odpowiadało wymogom ustawy (art. 328 § 2 k.p.c.).

Wbrew wywodom skarżącego pisemne motywy kwestionowanego wyroku pozwalają na odtworzenie rozumowania, które doprowadziło Sąd Rejonowy do wniosków ujętych w sentencji rozstrzygnięcia. Nie zawiera ono luk w zakresie elementów istotnych z punktu widzenia art. 328 § 2 k.p.c., co uniemożliwiałoby dokonanie kontroli orzeczenia, a tylko w takim wypadku można mówić o naruszeniu przywołanej regulacji.

Brzmienie art. 328 § 2 k.p.c. przekonuje, że punktem wyjścia dla przedstawienia w motywach pisemnych orzeczenia koncepcji prawnej rozstrzygnięcia sprawy, muszą być poczynione ustalenia faktyczne. Ustalenia te winny odpowiadać postulatowi jasności i kategoryczności. W uzasadnieniu musi też znaleźć odzwierciedlenie dokonany przez sąd wybór podstawy prawnej oceny przedmiotu postępowania, ustalenie znaczenia wybranych przepisów w drodze wykładni oraz proces subsumcji okoliczności faktycznych pod owe normy prawne.

Odwołując się do treści pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie można przyjąć, by nie ujęto w nim któregoś z tak opisanych elementów wymaganych ustawą. Wszak Sąd Rejonowy przedstawił ustalony w toku postępowania stan faktyczny i wskazał dowody, na których się oparł. Podkreślenia wymaga, że postępowanie dowodowe skupiało się w rozpoznawanej sprawie na dokumentach uwzględnionych przez Sąd Rejonowy w całości. Wreszcie prawidłowo zidentyfikowano w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia podstawę materialnoprawną żądania powoda i w jej kontekście wyjaśniono przyczyny, dla których uznano, iż ustalone okoliczności faktyczne nie poddają się subsumcji pod przyjętą podstawę prawną rozstrzygnięcia w przedmiocie żądania zapłaty od pozwanej. W tych okolicznościach zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. jawi się jako chybiony. To, że Sąd Rejonowy nie odnosił się do kwoty 303,93 zł wynika z istoty rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy uznał bowiem, że żadna z dochodzonych kwot nie została udowodniona.

Wbrew zapatrywaniom apelującego, zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd I instancji ustalenia i w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w całości w treści niniejszego uzasadnienia. W ocenie Sądu odwoławczego Sąd Rejonowy w sposób właściwy zastosował również odpowiednie przepisy prawne do stanu faktycznego niniejszej sprawy, uznając iż nastąpiło przedawnienie zgłoszonego roszczenia co do pozwanej. Zaprezentowana przez ten Sąd ocena prawna nie budzi zastrzeżeń i nie ma uzasadnionych podstaw do wzruszenia zgodnego z prawem rozstrzygnięcia.

Jeszcze raz należy podkreślić, że ustalenia zostały poczynione w oparciu o dokumenty przedstawione przez strony, zwłaszcza stronę powodową.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, ze zaoferowany przez powoda materiał dowodowy zezwala na przyjęcie, że iż umowa łączyła strony jedynie do 4 grudnia 2004 roku. Podzielić należy stanowisko Sądu Rejonowego, że powód nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających przedłużenie umowy na kolejne 12 miesięczne okresy.

Niezłożenie dokumentów mających wykazać zasadność roszczenia nie jest brakiem formalnym pisma procesowego (art. 130 k.p.c.). Skutkuje uznaniem, że okoliczność, która miałaby być wykazana tym dokumentem nie zostaje udowodniona (art. 6 k.c.).

Zauważyć należy, że powód dopiero w apelacji złożył dokument, na który powoływał się w toku procesu, mianowicie zestawienie operacji za okres od 1 stycznia 2011 roku do 18 czerwca 2015 roku.

Dowód ten nie może zostać uwzględniony, a to z uwagi na prekluzję dowodową określoną w art. 381 k.p.c. Sąd II instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem I instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Stosownie do rozkładu ciężaru dowodów ujętego w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. obowiązkiem powoda było bowiem przedstawienie wszelkich dostępnych mu dowodów już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego, bez względu na bierne zachowanie pozwanej na etapie postępowania przesądowego.

Przypomnieć należy, że strona powodowa jako profesjonalista zajmujący się udzielaniem kredytów, powinna zadbać o właściwe udokumentowanie dochodzonych roszczeń. W tym kontekście niezrozumiały jest zarzut naruszenia art. 74 ust. 2 pkt 8 ustawy o rachunkowości. Bank jako profesjonalista obowiązany jest podejmować takie działania, które zapewnią mu możność dowodzenia swych twierdzeń, czasowy wymóg przechowywania dokumentów nie ma tu nic do rzeczy.

Zarzut naruszenia wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego jest bezzasadny. Zarzut naruszenia art. 65 k.c. pozostaje w oderwaniu od ustaleń sądu I instancji. Ustaleń, które apelujący zamierza podważać składanym dokumentem na etapie postępowania apelacyjnego.

Zauważyć należy, że Sąd Rejonowy właśnie w oparciu o postanowienia umowy uznał, że z uwagi na brak wpłat doszło do wygaśnięcia umowy.

Konkludując w ocenie Sądu odwoławczego słusznie Sąd I instancji uznał, że powództwo wobec pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie, a to z uwagi na przedawnienie roszczenia (art. 117 k.c.). Sąd Rejonowy zasadnie, w konsekwencji do swych ustaleń przyjął, że strony z dniem 5 grudnia 2005r. nie łączyła już umowa a tym samym, że od tego dnia roszczenie powoda stało się wymagalne (art. 120 § 1 k.c.). Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, że w niniejszej sprawie termin przedawnienia wynosi trzy lata, jako że dochodzone są roszczenia związane z działalnością gospodarczą (art. 118 k.c.).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 §1k.p.c.