Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący : SSO Wiesław Ruszała (spr.)

Sędziowie : SSO Jarosław Krysa

SSO Artur Lipiński

Protokolant : Mateusz Wójcik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Krośnie – Wiesława Klaczaka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 marca 2015 roku

sprawy G. S.

oskarżonego o przestępstwo z art. 177 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lesku z dnia 28 października 2014 roku, sygn. akt II K 115/14

I.  utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną,

II.  zasądza od oskarżyciela posiłkowego T. W. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowania odwoławcze, i wymierza mu opłatę za drugą instancję w kwocie 100 zł /sto złotych/.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Lesku, rozpoznając ponownie, po uchyleniu zapadłego wcześniej wyroku tego sądu z dnia 19 lutego 2014 r. sygn. akt II K 126/13 i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, sprawę G. S., oskarżonego o to, że w dniu w dniu 25 kwietnia 2013 r. w miejscowości D. pow. (...), woj. (...), kierując na drodze publicznej samochodem ciężarowym marki (...) o nr rej. (...) z przyczepą marki A. (...) o nr rej. (...), nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, w ten sposób, że niewłaściwie zabezpieczył przewożony na przyczepie ładunek drewna metrowego i podczas pokonywania łuku drogi w lewo doszło do wysunięcia się pojedynczych metrówek, które upadając na jezdnię uderzyły przechodzącego prawidłowo poboczem T. W., w wyniku czego doznał on obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego otwartego złamania końców dalszych obu kości podudzia prawego z podwichnięciem w stawie skokowym, powikłanego raną powłok skórnych oraz osłabieniem siły czynnego zginania grzbietowego palców II-V stopy prawej, które spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na okres powyżej dni siedmiu trwający - tj. o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k., wyrokiem z dnia 28 października 2014 r. sygn. akt II K 115/14

I.  uznał oskarżonego G. S. za winnego popełnienia czynu opisanego w akcie oskarżenia z tym, iż przyjął, iż obrażenia ciała jakich doznał pokrzywdzony T. W., a mające postać urazu zmiażdżeniowego podudzia prawego z wieloodłamowym złamaniem nasady dalszej obu kości podudzia, spowodowały u niego ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby długotrwałej oraz, że czyn przypisany oskarżonemu stanowi występek z art. 177 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. skazał go na karę 1 roku pozbawienia wolności.

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt.1 k.k. warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat.

III.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego G. S. nawiązkę w kwocie 2.500 złotych na rzecz pokrzywdzonego T. W..

IV.  na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r., Nr 49, poz.223 z zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę w kwocie 180 złotych.

Wyrok powyższy zaskarżył własnoręcznie sporządzoną apelacją oskarżyciel posiłkowy T. W., w części dotyczącej orzeczenia o karze określanej w punkcie I i II wyroku oraz w zakresie punktu III zarzucając orzeczeniu:

I. Naruszenie prawa materialnego tj. :

1. art. 53 k.k. poprzez jego błędną wykładnię, co miało wpływ na wysokość orzeczonej kary,

2. art. 69 § 1 k.k. i 70 § 1 pkt 1 k.k. poprzez ich błędną wykładnię, co miało wpływ na określenie okresu próby,

3. art. 42 k.k. poprzez jego niezastosowanie pomimo, że z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez oskarżonego zagraża bezpieczeństwu w komunikacji,

II. Błędne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd i przyjęte za podstawę orzeczenia, które miały wpływ na wydane orzeczenie.

Podnosząc powyższe zarzuty oskarżyciel posiłkowy wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez:

I. Skazanie oskarżonego na karę dwóch lat pozbawienia wolności;

II. Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego na okres czterech lat;

III. Orzeczenie wobec oskarżanego zakazu prowadzenia pojazdów wszystkich rodzajów na okres dwóch lat;

IV. Orzeczenia nawiązki na rzecz oskarżyciela posiłkowego w żądanej wysokości, tj. 10.000 zł.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela posiłkowego jest nieuzasadniona i to w stopniu oczywistym i w związku z tym żaden z jej wniosków nie mógł zostać uwzględniony.

W pierwszym natomiast rzędzie zauważyć należy, że oczywiście nieuzasadnionym jest podniesiony w apelacji zarzut obrazy przepisów prawa materialnego - art. 53, 69 § 1, 70 § 1 pkt 1 i 42 k.k.

Obraza przepisów prawa materialnego, będąca jedną z względnych przyczyn odwoławczych z art. 438 k.p.k., polega bowiem na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych, a zarzut obrazy prawa materialnego może być zasadny tylko wówczas, gdy dotyczy zastosowania lub niezastosowania przepisu zobowiązującego Sąd do bezwzględnego jego respektowania.

Jeżeli natomiast ustawa stwarza tylko fakultatywną możliwość zastosowania określonego przepisu prawa materialnego, to przez niezastosowanie tego określanego przepisu Sąd nie dopuszcza się „obrazy przepisu prawa materialnego”, natomiast w takim przypadku mogą występować warunki do stawiania wyrokowi zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku oraz rażącej niewspółmierności kary (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 2007 r. sygn. II KK 50/07, OSN w SK 2007/1/903).

Zarzucanego w apelacji naruszenia dyrektyw wymiaru kary z art. 53 k.k. nie można zatem kwalifikować jako obrazy prawa materialnego, skoro przepis ten ma taki charakter, że nie obliguje sądu do bezwzględnego jego respektowania ( tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 października 2013 r. sygn. V KK 296/13 ), podobnie jak nie był Sąd I instancji bezwzględnie zobowiązany, w sytuacji w jakiej oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, do obligatoryjnego orzeczenia w stosunku do oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów z art. 42 k.k., skoro nie zaistniały w niniejszej sprawie przesłanki nakazujące to bezwzględnie, z § 2 albo § 3 tego przepisu ( spowodowanie wypadku albo katastrofy w stanie nietrzeźwości, ucieczka z miejsca takiego zdarzenia), a orzeczenie takiego zakazu było jedynie fakultatywne.

Nie zaistniało także wydanie zaskarżonego wyroku z obrazą przepisów prawa materialnego – art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. skoro nie zaistniały co do oskarżonego przesłanki zakazujące warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej mu kary, a orzeczony okres zawieszenia wymierzonej kary nie przekraczał granic zakreślonych przepisem art. 70 § 1 pkt 1 k.k.

Nieuzasadnioną jest również apelacja oskarżyciela posiłkowego, gdy sformułowane w niej zarzuty traktować w kategoriach zarzutów rażącej niewspółmierności – rażącej łagodności wymierzonej oskarżonemu kary, z uwagi na orzeczenie kary w zbyt niskim wymiarze, zawieszenie wykonania kary na zbyt krótki okres próby i zaniechanie orzeczenia środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Przy rozważaniu zarzutów apelacji w tych kategoriach należy bowiem mieć w pierwszym rzędzie na uwadze, że rażąca niewspółmierność kary to nie każda różnica w ocenie wymiaru kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, a zatem musi być to niewspółmierność rażąca – „bijąca w oczy” różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, zasłużoną ( wyrok SA we Wrocławiu z dnia 30.05.2003 r., sygn. akt AKa 163/03).

Takiego charakteru nie mają natomiast różnice między wymierzoną oskarżonemu karą 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, a karą jaką należałoby wymierzyć stosując najbardziej rygorystycznie zasady wymiaru kary.

Okoliczności dopuszczenia się przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, mimo iż w jego skutkami było doznanie przez pokrzywdzonego poważnych obrażeń ciała , pociągających za sobą długotrwałe znaczne cierpienia i zmuszających do długiego leczenia i rehabilitacji , a zwłaszcza fakt, iż oskarżony nie był dotychczas karany i mimo korzystania z wielu pozostających w jego dyspozycji pojazdów mechanicznych, nie był karany za naruszanie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a w czasie zdarzenia , będącego przedmiotem rozpoznania, zasady te naruszył nieumyślnie i jak ustalił Sąd Orzekający , przed wyjazdem na drogę główną, jeszcze raz sprawdził stan napięcia pasów zabezpieczających ładunek, powodują natomiast, iż wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności, z powodu jej wymiaru i okresu warunkowego zawieszenia, nie odznacza się nie tylko powyższą kwalifikowaną niewspółmiernością, ale również zwykłą niewspółmiernością.

Odnośnie zarzutu zaniechania przez Sąd I instancji orzeczenia wobec oskarżonego zakazu prowadzenia pojazdów stwierdzić także należy, iż przesłanką orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów wobec sprawcy przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji nie jest samo naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu, gdyż zaistnienie okoliczności należących do znamion przestępstwa nie może być wystarczającą podstawą orzeczenia środka karnego. To z zachowania sprawcy powinien wynikać wniosek, że lekceważy on zasady ostrożności i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu, przez co stwarza zagrożenie w komunikacji ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. II AKa 250/12, LEX nr 1217688 ).

Takiego lekceważenia przez oskarżonego zasad ostrożności i bezpieczeństwa nie wykazano jednak w niniejszym postępowaniu.

Żądanie apelacji orzeczenia od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego nawiązki w wysokości 10.000 zł nie mogło być natomiast uwzględnione z uwagi na związanie Sądu I instancji, ponownie wyrokującego w tej sprawie, po uchyleniu wcześniejszego wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, wyrażaną w przepisie art. 443 k.p.k. zasadą zakazu reformationis in peius w ponownym postępowaniu.

Przepis powyższy stanowi mianowicie, iż w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym postępowaniu wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to było zaskarżone na niekorzyść oskarżonego, zaś wykładnia tego przepisu wskazuje na to, że przy ocenie zaskarżenia na niekorzyści uwzględnić należy także zakres tego zaskarżenia.

Tymczasem zaskarżając apelacją pierwszy zapadły w tej sprawie wyrok z dnia 19 lutego 2014 r., którym zobowiązano oskarżonego do naprawienia w części szkody wyrządzonej oskarżycielowi posiłkowemu, przez zapłatę na jego rzecz kwoty 1.000 zł, oskarżyciel posiłkowy nie zaskarżył tego wyroku w zakresie tego orzeczenia, wyraźnie zaznaczając w swojej apelacji, iż zaskarża go w części dotyczącej kary określonej w punkcie I i II wyroku.

W sytuacji gdy w obecnie zaskarżonym wyroku orzeczono od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego nawiązkę w kwocie 2.500 zł, a więc w kwocie wyższej, czego jednak nie zaskarżono na korzyść oskarżonego, brak było zatem możliwości uwzględnienia przez Sąd Odwoławczy wniosku apelacji w tym zakresie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Odwoławczy, na zasadzie art. 437 § 1 k.p.k., art. 449 k.p.k., art. 456 k.p.k. i art. 636 § 1 k.p.k. i art. 13 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną oraz zasądził od oskarżyciela posiłkowego T. W. na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu za postępowanie odwoławcze i wymierzył mu opłatę za drugą instancję w kwocie 100 zł.