Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie SO Andrzej Wieja

SR del. do SO Grzegorz Stupnicki

Protokolant Konrad Woźniak

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2015 roku

sprawy G. K. ur. (...) w G.

c. B., J. z domu T.

oskarżonej z art. 217 § 1 kk w związku z art. 157 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionych przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego oraz obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 26 czerwca 2015 r. sygn. akt II K 6/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonej G. K. w ten sposób, że w pkt. 3 części dyspozytywnej obniża orzeczoną od oskarżonej na rzecz oskarżyciela prywatnego J. L. kwotę tytułem poniesionych przez niego kosztów procesu do wysokości 948 zł,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonej G. K. i od oskarżyciela prywatnego J. L. na rzecz Skarbu Państwa opłaty za II instancję w kwocie po 100 zł.

Sygn. akt VI Ka 493/15

UZASADNIENIE

G. K. oskarżona została o to, że w dniu 18 stycznia 2014r. na terenie domu w P. (...) uderzyła J. L. na skutek czego pokrzywdzony spadł ze schodów wejściowych do domu, co skutkowało doznaniem obrażeń ciała w postaci wstrząśnienia mózgu, uraz głowy oraz kręgosłupa szyjnego, stłuczenie dłoni lewej oraz zespół bólowy kręgosłupa L-S

tj. o czyn z art. 217 k.k. w zw. z art. 157 k.k.

Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim wyrokiem z dnia 26 czerwca 2015 r. w sprawie o sygn. akt IIK 6/15:

1.  oskarżoną G. K. uznał za winną tego, że w dniu 18 stycznia 2014r. na terenie domu w P. (...) popchnęła J. L., na skutek czego pokrzywdzony spadł ze schodów wejściowych do domu, co skutkowało doznaniem obrażeń ciała w postaci wstrząśnienia mózgu, urazu głowy, kręgosłupa szyjnego, stłuczenia i otarcia skóry na powierzchni przyśrodkowej na stawie nadgarstka, otarcia skóry nad kłębem kciuka i zasinienia nad stawem międzypaliczkowym dalszym palca piątego oraz stłuczenia ręki lewej, zespołu bólowego kręgosłupa L-S, co skutkowało rozstrojem zdrowia organizmu na okres trwający nie dłużej niż 7 dni tj. popełnienia czynu stanowiącego występek z art. 157 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 157 § 2 k.k. wymierzył jej karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych,

2.  na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonej G. K. nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego J. L. w kwocie 3000 zł,

3.  na podstawie art. 628 pkt 1 k.p.k. zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżyciela prywatnego J. L. kwotę 2300 zł tytułem poniesionych przez niego kosztów procesu,

4.  na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa opłatę w wysokości 100 zł.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli pełnomocnik oskarżyciela prywatnego i obrońca oskarżonej.

Pełnomocnik oskarżyciela prywatnego w złożonej apelacji zarzucił niewspółmierność orzeczonej kary w stopniu rażącym poprzez wymierzenie oskarżonej kary grzywny zamiast kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jak również niewspółmierność orzeczonej na rzecz oskarżyciela nawiązki poprzez orzeczenie nawiązki w stopniu niewspółmiernie niskim w stosunku do okoliczności czynu popełnionego przez oskarżoną oraz skutków tego czynu na zdrowiu oskarżyciela.

Stawiając powyższe zarzuty pełnomocnik oskarżyciela prywatnego wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez wymierzenie oskarżonej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania a także zasądzenia od oskarżonej na rzecz oskarżyciela nawiązki w kwocie 10 000 zł.

Obrońca oskarżonej w złożonej apelacji zarzuciła:

I.  obrazę postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to:

a)  art. 170 § 1 pkt 2 i 3 kpk w zw. z art. 207 § 1 kpk i art. 211 kpk w zw. z art. 6 kpk, polegające na nieuzasadnionej odmowie przeprowadzenia dowodu z wizji lokalnej (oględzin miejsca zdarzenia) oraz eksperymentu procesowego, zgłoszonych w celu ustalenia uwarunkowań i ukształtowania miejsca, gdzie według zeznań pokrzywdzonego miało dojść do jego upadku, przebiegu wydarzeń, a co za tym idzie do weryfikacji wiarygodności relacji podawanych przez pokrzywdzonego i przez M. K., zwłaszcza w kontekście stanowiska samego J. L., zaprezentowanego m. in. na rozprawie w dniu 13.05.2015 r., kiedy to w trakcie dosłuchania go przez Sąd, szczegółowo opisywał on przebieg zdarzenia, posługując się fotografiami załączonymi do akt, który to przebieg wydarzeń został zakwestionowany przez oskarżoną w związku z wymiarami konstrukcji schodów i spocznika, a także przez obecnego na sali podczas tej części rozprawy biegłego sądowego Z. K. (1), w zakresie kierunku upadania i doznania urazu głowy (str. 6 protokołu), który to dowód z wizji lokalnej został przez Sąd przeznaczony do przeprowadzenia na dzień 26.06.2015 r. na godz. 9.00, a następnie z nieznanych przyczyn odwołany i oddalony mimo, że o przeprowadzenie tego dowodu wnosiły obie strony, zaś odtworzenie przebiegu wydarzeń w warunkach eksperymentu procesowego nie skutkowałoby niebezpieczeństwem dla stanu zdrowia pokrzywdzonego, zaś załączone do akt fotografie oraz dowody ze źródeł osobowych nie usuwały istotnych w kontekście przedmiotu sprawy wątpliwości m. in. co do uwarunkowań i ukształtowania miejsca zdarzenia,

b)  art. 170 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk, polegające na nieuzasadnionej odmowie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego neurologa oraz dokumentacji medycznej, stanowiącej podstawę do wydania decyzji o przyznaniu pokrzywdzonemu II grupy inwalidztwa w 1997 r., w skutek przyjęcia braku znaczenia okoliczności, na jakie dowody te zostały powołane dla rozstrzygnięcia sprawy z powodu ustalenia przez Sąd nieodczuwania przez pokrzywdzonego dolegliwości w okresie kilkunastu lat od czasu wydania decyzji organu rentowego mimo, że odpowiedzi zawarte we wniosku obrońcy pytania: czy skutki wypadku pokrzywdzonego przy pracy z 1997 r. , co do którego Wojewódzka Komisja do spraw wypadków i inwalidztwa w dniu 10.07.1997 r. wydała decyzję o przyznaniu mu drugiej grupy inwalidztwa i który to wypadek w przeszłości skutkował podjęciem przez pokrzywdzonego leczenia psychiatrycznego i nieurologicznego, są odczuwalne do dnia dzisiejszego; czy obecnie podawane przez J. L. dolegliwości bólowe stanowić mogą konsekwencję zmian zwyrodnieniowych opisanych w badaniach RTG czaszki i kręgosłupa szyjnego z dnia 18.01.2014 r. oraz RTG kręgosłupa lędźwiowego z dnia 20.01.2014 r. i badania TK głowy z dnia 18.01.2014 r. , a także innych jego uwarunkowań, wynikających m. in. z aktualnego stanu zdrowia pokrzywdzonego, jego wieku itp., miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy zwłaszcza w zakresie określenia rzeczywistych skutków zarzucanego oskarżonej zachowania, a co za tym idzie w zakresie zasadności zgłoszonych roszczeń cywilnych.

c)  art. 153 § 1 kpk w zw. z art. 148 § 1 pkt 2 i 4 i § 2 kpk, polegające na nierozstrzygnięciu wniosku obrońcy z dnia 26.06.2015 r. w przedmiocie sprostowania protokołu rozprawy z dnia 13.05.2015 r. poprzez wykreślenie znajdującego się na stronie 5 protokołu zapisu cyt. „Biegłego wezwano na salę rozpraw” i zastąpienie go zapisem informującym o obecności biegłego Z. K. (2) na sali rozpraw podczas przeprowadzania czynności przesłuchania pokrzywdzonego J. L. oraz świadka K. G., a także podczas odtworzenia nagrania z płyty CD – k. 89 akt II Ds. 64/14 mimo, że biegły uczestniczył podczas w/w czynności rozprawy w dniu 13.05.2015 r. i okoliczność ta winna zostać odnotowana w protokole rozprawy zwłaszcza, że biegły swoje wypowiedzi m. in. na temat wątpliwości co do kierunku upadania pokrzywdzonego oraz uderzenia głową powziął w trakcie jego przesłuchania przez Sąd, zaś wątpliwości w zakresie zamieszczonego w dokumentacji medycznej rozpoznania urazu głowy (jako okoliczności wyłącznie podanej K. G. przez pokrzywdzonego podczas wywiadu lekarskiego, nie zaś rozpoznania wynikającego z dostrzeżonych naocznie przez lekarza zewnętrznych obrażeń głowy) powziął podczas przesłuchania świadka K. G., które to okoliczności miały istotne znaczenie dla wydania rozstrzygnięcia, albowiem na podstawie uznanych za wiarygodne, a sprzecznych z dokumentacją medyczną oraz opinią biegłego z zakresu medycyny zeznań pokrzywdzonego J. L. oraz M. K., a także błędnie ocenionego fragmentu zeznań D. K. ustalono fakt spowodowania przez oskarżoną m.in. wstrząśnienia mózgu, urazu głowy oraz kręgosłupa szyjnego pokrzywdzonego.

d)  art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk, art. 92 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, w szczególności błędne uznanie za wiarygodne zeznań pokrzywdzonego J. L. i świadka M. K., jako mających potwierdzenie w pozostałych dowodach m. in. dokumentacji medycznej, opinii biegłego Z. K., zeznaniach funkcjonariuszy policji oraz fragmencie zeznań D. K., zdaniem skarżącego błędnie ocenionego, a także nieuzasadnionej odmowie wyjaśnień oskarżonej G. K. mimo, że jej relacja koresponduje co do zasady z relacją D. K., R. K., zeznaniami T. K., zeznaniami funkcjonariuszy policji uczestniczących w interwencji w dniu zdarzenia oraz opinią biegłego Z. K., który nie wykluczył, aby w dniu 18.01.2014 r. doszło wyłącznie do powstania obrażeń ręki pokrzywdzonego, który doznał je w skutek nadziania się na doniczkę podczas wstawania, kiedy to zachwiał się, co mogło świadczyć o zmianie jego ciśnienia ortostatycznego, zmianach miażdżycowych spowodowanych wiekiem czy zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego, nie zaś bezpośrednim oddziaływaniem oskarżonej G. K., a także nieuwzględnienie szeregu okoliczności świadczących na korzyść oskarżonej oraz rozstrzygnięcie nieusuniętych w postępowaniu dowodowym wątpliwości w zakresie przebiegu zdarzenia oraz powstałych w jego wyniku obrażeń na niekorzyść oskarżonej,

e)  art. 628 pkt 1 kpk w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz § 14 ust. 2 i § 16 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu nieuzasadnione obciążenie oskarżonej obowiązkiem zapłaty na rzecz pokrzywdzonego 2.000 zł, tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia jego pełnomocnika, mimo że ta nieudokumentowana w żaden sposób kwota wykracza poza ramy wyznaczone stawkami minimalnymi określonymi w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, a także niezbędnym nakładem pracy pełnomocnika pokrzywdzonego, charakterem sprawy i wkładem pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

II.  Błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia, będący skutkiem nieprawidłowości przy gromadzeniu materiału dowodowego, przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, w tym m. in. lekceważenia dowodów przemawiających na korzyść oskarżonej, dania wiary dowodom nieprzekonującym oraz oparcia się na faktach w istocie udowodnionych oraz wątpliwych, a także sprzecznym z zasadami logiki i doświadczenia życiowego rozumowaniem, który to błąd skutkował przypisaniem oskarżonej G. K. w dniu 18.01.2014 r. popełnienia umyślnego występku z art. 157 § 2 kk, polegającego na popchnięciu pokrzywdzonego ze schodów w wyniku czego doznał on obrażeń ciała m. in. wstrząśnienia mózgu, urazu głowy, urazu kręgosłupa szyjnego, co skutkowało rozstrojem jego zdrowia na okres poniżej dni 7.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonej wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, ewentualnie jego zmianę poprzez uniewinnienie oskarżonej G. K. od zarzuconego jej czynu oraz zasądzenie na rzecz oskarżonej kosztów obrony przed Sądem I instancji w wysokości według norm przewidzianych,

- zasądzenie na rzecz oskarżonej kosztów obrony w instancji odwoławczej w wysokości według norm przewidzianych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Złożone apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie. Zaskarżony wyrok wymagał jednak korekty w zakresie orzeczenia o kosztach pomocy prawnej udzielonej oskarżycielowi prywatnemu, słusznie bowiem skarżący podniósł, że kwota wynagrodzenia pełnomocnika przekracza stawki określone Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Jako pierwszą Sąd Okręgowy rozpoznał apelację obrońcy oskarżonej, jako najdalej idącą.

Apelujący zarzucił, że Sąd Rejonowy w następstwie błędnie dokonanej oceny dowodów i niezasadnej odmowy przeprowadzenia dowodów poczynił wadliwe ustalenia faktyczne, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego uznania, że oskarżona G. K. dopuściła się czynu z art. 157 § 2 k.k. Sąd Okręgowy ocenia jednakże, iż wbrew twierdzeniom apelacji Sąd Rejonowy realizując zasadę prawdy materialnej przeprowadził w przedmiotowej sprawie prawidłowe postępowanie dowodowe, nie nasuwające żadnych wątpliwości w zakresie sprawstwa i winy G. K. odnośnie zarzucanego jej czynu. Sąd Rejonowy rozstrzygając w przedmiotowej sprawie nie pominął żadnych z przeprowadzonych istotnych dowodów i wnikliwie je ocenił.

Art. 7 k.p.k. (określający zasadę swobodnej oceny dowodów) stanowi, że organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną wskazanego przepisu tylko wtedy, gdy: a) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), b) stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), c) jest wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § l pkt l k.p.k.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95).

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia to błąd, który wynika bądź to z niepełności postępowania dowodowego, bądź też z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów. Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów (art. 7 k.p.k.), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych itd. W orzecznictwie trafnie podnosi się, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania", nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975r., II KR 355/74). Tego typu zarzut co do błędu w ustaleniach faktycznych to bowiem nie sama odmienna ocena materiału dowodowego przez skarżącego, lecz wykazanie, jakich konkretnych uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego (wyrok Sądu Najwyższego z 22 stycznia 1975r., I KR 197/74). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych postawiony w złożonej apelacji nie może sprowadzać się tylko do zakwestionowania stanowiska Sądu I instancji czy też do polemiki z ustaleniami sądu, a do tego w swej istocie sprowadza się zarówno treść zarzutów apelacji, jak i ich uzasadnienie, lecz powinien wskazywać nieprawidłowości w rozumowaniu sądu co do oceny okoliczności sprawy. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu odmiennego poglądu nie uzasadnia wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Skarżący może natomiast podważać prawidłowość ustaleń co do faktów, jeśli wykaże, że popełniono błąd przy ich rekonstrukcji w oparciu o przeprowadzone dowody bądź poprzez nieuprawnione zaniechanie przeprowadzenia dowodów. Nie powinno to jednak polegać na prezentowaniu przekonania, że te same dowody pozwalałyby na przyjęcie odmiennej wersji zdarzeń, lecz na wykazaniu, iż przy ustalaniu faktów sąd posłużył się rozumowaniem logicznie nieprawidłowym bądź sprzecznym ze wskazaniami doświadczenia życiowego.

Wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd I instancji prawidłowo ustalił przebieg zdarzeń mających miejsce w dniu 18 stycznia 2014 r. na terenie domu w P. 46, a swoje stanowisko przekonująco uzasadnił. Niezasadne są twierdzenia obrońcy oskarżonej, jakoby G. K. przypadkowo i niezamierzenie spowodowała upadek pokrzywdzonego, puszczając klamkę w drzwiach wejściowych, a kierował nią wyłącznie zamiar niewpuszczenia pokrzywdzonego do domu.

Lektura uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie pozostawia wątpliwości, że podstawą przypisania oskarżonej sprawstwa i winy w zakresie czynu z art. 157 § 2 k.k. były w głównej mierze zeznania pokrzywdzonego J. L. oraz świadka M. K., a pośrednio także D. K. złożonych podczas rozprawy w dniu 4 lutego 2015 r. (k. 124v-125). Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego ocenił zeznania pokrzywdzonego oraz świadka M. K., uznając, że były one wyważone oraz logiczne i konsekwentne, zaś ustalony ciąg zdarzeń przedstawiali oni klarownie i spójnie. Wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy, zeznania tych osób nie stanowią „odosobnionego stanowiska” co do faktu doznania urazu głowy przez pokrzywdzonego, a są jedynie sprzeczne z treścią wyjaśnień oskarżonej, które prawidłowo zostały przez Sąd Rejonowy uznane za przyjętą przez nią linię obrony. Sprawstwo oskarżonej potwierdzają nie tylko zeznania świadka D. K. złożone w dniu 4 lutego 2015 r. oraz zeznania interweniujących na miejscu funkcjonariuszy Policji, lecz również doznane przez pokrzywdzonego obrażenia, w tym zwłaszcza uraz ręki oraz kilkudniowa hospitalizacja J. L. bezpośrednio po zdarzeniu. Nie dziwi przy tym fakt zaniechania wezwania pogotowia ratunkowego przez pokrzywdzonego, skoro działał on pod wpływem adrenaliny i stresu wywołanego przebiegiem zdarzenia, nadto nie miał początkowo świadomości, że po upadku na kilka sekund stracił przytomność i nie zdawał sobie sprawy z powagi doznanego urazu. Biegły z zakresu chirurgii ogólnej w pisemnej opinii sądowo-lekarskiej, podtrzymanej w ustnej opinii uzupełniającej złożonej na rozprawie w dniu 13 maja 2015 r. podał, że obrażenia te mogły być następstwem upadku po schodach i uderzenia o twardy przedmiot głową i lewą dłonią.

Bezprzedmiotowe dla przyjęcia odpowiedzialności oskarżonej są zarzuty dotyczące ewentualnych dalszych skutków zdarzenia odczuwanych przez pokrzywdzonego, a to stanach lękowych, depresji, znerwicowaniu, zanikach pamięci (vide k. 61), wynikłych z odnowienia się skutków wypadku sprzed lat, skoro skutki te nie zostały przypisane działaniu oskarżonej w zaskarżonym wyroku. Sąd Rejonowy ustalił, że obrażenia neurologiczne doznane przez pokrzywdzonego w następstwie zachowania oskarżonej to uraz głowy oraz kręgosłupa szyjnego, wstrząśnienie mózgu i zespół bólowy kręgosłupa L-S, a podstawą tych ustaleń była opinia biegłego sądowego Z. K. (1). Zasadne było zatem oddalenie wniosku obrońcy oskarżonej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego neurologa na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k.

Merytorycznie trafne było również oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie wizji lokalnej bądź eksperymentu procesowego na miejscu zdarzenia. Wizja lokalna mogłaby jedynie potwierdzić te okoliczności, które zostały udokumentowane na zdjęciach załączonych do akt sprawy, a które obrazują uwarunkowania i miejsce zdarzenia. Eksperyment procesowy nie mógłby natomiast służyć ustaleniu samego zdarzenia, skoro oskarżona i świadkowie odmiennie relacjonują jego przebieg. Dowód z eksperymentu procesowego nie może również służyć ocenie wiarygodności relacji pokrzywdzonego, bowiem dowody przeprowadzić można jedynie w celu ustalenia określonych faktów, zaś ocena tych dowodów leży w wyłącznej kompetencji sądu orzekającego w sprawie. Sąd nie może przy tym przeprowadzać wszystkich dowodów, jakich przeprowadzenia domagają się strony. W niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy zatem także w tym zakresie nie dopatruje się naruszenia przepisu art. l70 § l pkt 2 i 3 k.p.k.

Słuszny okazał się natomiast zarzut dotyczący nierozpoznania wniosku obrońcy oskarżonej o sprostowanie protokołu rozprawy. Istotnie biegły był obecny podczas przesłuchania świadków J. L. i K. G., jak również podczas odtworzenia nagrania z płyty CD. Wbrew jednak twierdzeniom skarżącego obrońcy, wskazane naruszenie przepisu art. 153 § 1 k.p.k. w zw. z art. 148 § 1 pkt 2 i 4 i § 2 k.p.k. nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia. Biegły ma nie tylko prawo, ale i obowiązek zapoznać się z dowodami niezbędnymi do wydania opinii, a za takie należy uznać zeznania świadków wskazujące na przebieg zdarzenia. Obecność biegłego podczas przesłuchania świadków była zatem w pełni uzasadniona. Obecność ta nie budzi wątpliwości, mimo nieodnotowania jej w protokole rozprawy. Brak zatem sprostowania protokołu, naruszający wskazane w apelacji przepisy postępowania, nie miał wpływu na treść wyroku, a tego wymaga przepis art. 438 pkt 2 k.p.k. dla skuteczności tak sformułowanego zarzutu.

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 5 § 2 k.p.k. Wątpliwości, o jakich mowa w tym przepisie, odnoszą się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, a więc do sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne wersje, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji. Nie należą natomiast do nich wątpliwości związane z problemem oceny dowodów, a więc który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarę, a który tego waloru nie ma. Jeżeli sąd dokona ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i ustalenia te są stanowcze - a tak jest w przedmiotowej sprawie - to nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 k.p.k.

Reasumując, Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia w niniejszej sprawie prawidłowo ocenił całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego i trafnie odrzucił jako niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonej G. K. zaprzeczającej, by miała dopuścić się zarzucanego jej zachowania. Sąd Rejonowy zapoznał się z treścią wszystkich istotnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy dowodów, a w toku rozprawy głównej nie tylko słyszał zeznania świadków i wyjaśnienia oskarżonych, ale i obserwował ich podczas składania procesowych wypowiedzi. Wrażenia odniesione podczas bezpośredniego kontaktu z osobą przesłuchiwaną mają bardzo istotne znaczenie dla prawidłowej oceny wiarygodności tego dowodu. Przekonania, jakie wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, opartego na poprawnym rozumowaniu i wnioskowaniu sąd odwoławczy nie może kwestionować. Twierdzenia zawarte w apelacji, iż brak jest dowodów potwierdzających sprawstwo G. K. odnośnie czynu z art. 157 § 2 k.k. (poza „odosobnionym stanowiskiem” pokrzywdzonego i jego konkubiny), sprzeczne są z całokształtem materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie. Ze wskazanych przez Sąd Rejonowy i prawidłowo ocenionych dowodów wynika, iż oskarżona istotnie popchnęła pokrzywdzonego, co doprowadziło do ustalonych w zaskarżonym wyroku skutków. Sąd Rejonowy dokonał tym samym pewnych ustaleń w zakresie inkryminowanego przestępstwa, tyle że nie po myśli oskarżonej.

Wobec dokonania szczegółowej i logicznej, całościowej (nie zaś wybiórczej, jak uczynił to autor apelacji) analizy wszystkich dowodów, w ich wzajemnych powiązaniu, zasadnie Sąd Rejonowy wyprowadził wnioski, które przesądziły o dokonanych ustaleniach faktycznych, co w konsekwencji skutkowało przypisaniem oskarżonej G. K. sprawstwa i winy w zakresie występku kwalifikowanego w art. 157 § 2 k.k. Odmienne wywody zaprezentowane w tej kwestii przez obrońcę oskarżonej stanowią wyłącznie polemikę z prawidłowo przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy analizą i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.

Niezasadna okazała się także apelacja pełnomocnika oskarżyciela prywatnego w zakresie orzeczenia o karze.

Ingerencja sądu odwoławczego w rozstrzygnięcie co do kary sądu I instancji ograniczona jest do wypadku uznania, iż kara ta jest niewspółmierna i to w formie kwalifikowanej, bowiem niewspółmierność musi mieć charakter rażący. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca.

Orzeczona w pierwszej instancji wobec oskarżonej G. K. kara 50 stawek dziennych grzywny w wysokości po 20 złotych jest karą adekwatną do prawidłowo ocenionych okoliczności wyszczególnionych w przepisie art. 53 k.k. Sąd I instancji przeanalizował i prawidłowo wyeksponował istotne okoliczności wpływające na rodzaj i wymiar wymienionej kary determinujące ocenę w zakresie stopnia winy, jak i stopnia szkodliwości społecznej przypisanego jej czynu, w tym zwłaszcza działanie umyślne, przeciwko życiu i zdrowiu człowieka oraz uprzednią niekaralność oskarżonej. Wymierzona oskarżonej kara grzywny w kontekście ustalonych przez Sąd Rejonowy okoliczności istotnych w procesie orzekania o karze jest karą sprawiedliwą i współmierną. Oceny tej nie zmieniają okoliczności podniesione w apelacji pełnomocnika oskarżyciela prywatnego, a to toczące się postępowanie karne wobec oskarżonej czy też przywołany wyrok zapadły wobec G. K. w 2008 r. Przypomnieć skarżącemu należy, że sam fakt postawienia osoby w stan oskarżenia nie przesądza o możliwości przypisania jej odpowiedzialności karnej za zarzucane czyny, zatem wszczęte przeciwko oskarżonej postępowanie, do czasu wydania prawomocnego wyroku, nie może stanowić okoliczności obciążającej oskarżoną. Tym bardziej okoliczności takiej nie stanowi ewentualne skazanie oskarżonej za pobicie w 2008 r., na które (gołosłownie) powołuje się apelujący. Sąd Okręgowy podkreśla, że przepis art. 106 k.k. wprost stanowi, że skazanie, które uległo zatarciu, uważa się za niebyłe.

Nietrafny był wniosek pełnomocnika oskarżyciela prywatnego o orzeczenie wobec oskarżonej, w miejsce kary grzywny, kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zasada prymatu kar wolnościowych, sformułowana w przepisie art. 58 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r., wyklucza w niniejszej sprawie orzeczenie kary pozbawienia wolności wobec oskarżonej, zaś postawa oskarżonej uzasadnia przypuszczenie, że tylko kara, która zostanie w realny sposób wykonana, może wpłynąć na zachowanie się oskarżonej w przyszłości, co wyklucza możliwość orzeczenia kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Trafne – w świetle okoliczności sprawy uzasadnione – było również orzeczenie wobec oskarżonej środka karnego opisanego w punkcie 2. części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Nie budzi zastrzeżeń wysokość zasądzonej nawiązki. Zasadnie Sąd Rejonowy przyjął, że nie jest rzeczą sądu karnego dodatkowe czasochłonne procedowanie w celu ustalenia rozmiaru krzywdy pokrzywdzonego. Zasądzona nawiązka w kwocie 3000 zł nie wyklucza możliwości dochodzenia przez J. L. swoich dalszych roszczeń w drodze procesu cywilnego. Jednocześnie Sąd Okręgowy wskazuje, że pomimo zmiany stanu prawnego w zakresie zasad wymiaru kary w dacie orzekania w drugiej instancji, brak było podstaw do modyfikacji zaskarżonego wyroku w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał, że skazując oskarżoną G. K. za przypisane jej przestępstwo należało stosować przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2015 r., jak to uczynił sąd I instancji, skoro w obecnym stanie prawnym nawiązkę na podstawie art. 46 § 2 k.k. można orzec w wysokość do 200 000 zł; zapadłe wobec oskarżonej orzeczenie jest niewątpliwie rozstrzygnięciem względniejszym w rozumieniu art. 4 § 1 k.k. Tak ukształtowanego rozstrzygnięcia o karze w żadnej mierze nie można uznać za rażąco łagodnego ani też surowego.

Zaskarżony wyrok wymagał jednak korekty w zakresie dotyczącym orzeczenia o kosztach postępowania na korzyść oskarżonej. Zasadnie obrońca zarzucił, że kwota zasądzona na rzecz oskarżyciela prywatnego wykracza poza ramy wyznaczone Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Sąd Rejonowy nie wskazał, a Sąd Okręgowy nie dostrzegł konieczności zwiększenia zasądzonej kwoty z tytułu zwiększonego wkładu pracy adwokata czy też charakteru sprawy, zresztą Sąd Rejonowy w podstawie prawnej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania nie wskazał przepisów § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia. Brak było zatem podstaw do podwyższenia stawki minimalnej określonej ww. Rozporządzeniem. Stawka ta, zważywszy na treść § 14 ust. 2 i § 16 Rozporządzenia, po jej powiększeniu o kolejne terminy rozprawy, w niniejszej sprawie wynosi natomiast 643 zł, co w połączeniu z kwotą 300 zł tytułem zryczałtowanych wydatków wpłaconych przez oskarżyciela prywatnego daje kwotę 948 zł i taką kwotę Sąd Okręgowy przyznał oskarżonej.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonej G. K. w ten sposób, że w pkt. 3 części dyspozytywnej obniżył orzeczoną od oskarżonej na rzecz oskarżyciela prywatnego J. L. kwotę tytułem poniesionych przez niego kosztów procesu do wysokości 948 zł, utrzymując w pozostałej części zaskarżony wyrok w mocy.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 2 w zw. z § 3 k.p.k. Opłaty w kwotach po 100 zł Sąd Okręgowy wymierzył wobec oskarżonej na podstawie art. 3 ust. 1, zaś wobec oskarżyciela prywatnego na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

AP