Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Cz 747/15

POSTANOWIENIE

Dnia 20 stycznia 2016r.

Sąd Okręgowy w S., IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski,

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, Elżbieta Jaroszewicz (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2016r. w S.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa B. K. (1) i (...) K. K.

przeciwko B. K. (2)

o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny i o alimenty

w przedmiocie wniosku powódki B. K. (1) o zabezpieczenie

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w C., III Wydział Rodzinny i Nieletnich

z dnia 5 listopada 2015r., sygn. akt III RC 351/15

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  oddalić wniosek powódki B. K. (1) o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w C. udzielił zabezpieczenia w ten sposób, że na czas trwania procesu zobowiązał pozwanego B. K. (2) do płacenia na rzecz B. K. (1) kwot po 500 zł miesięcznie, płatnych do rąk powódki do dnia 10-go każdego miesiąca, począwszy od (...) wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, oddalając wniosek w pozostałym zakresie. Zdaniem Sądu I instancji wniosek powódki co do zasady był słuszny, zaś co do wysokości zasługiwał na częściowe tylko uwzględnienie, na co wpływ miały w istocie gołosłowne twierdzenia powódki co do możliwości zarobkowych pozwanego. Jednak Sąd I instancji uwzględnił fakt, że pozwany jest dorosłym mężczyzną, który zarabia, prowadząc własne gospodarstwo rolne oraz płaci alimenty na (...). Nie umknęła też Sądowi zasada równej stopy życiowej małżonków.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł pozwany, zaskarżając je w części udzielającej zabezpieczenia, tj. co do pkt(...) oraz podnosząc zarzuty naruszenia art. 753 § 1 kpc w zw. z art. 27 § 1 kro poprzez udzielenie zabezpieczenia w postaci zobowiązania pozwanego do płacenia na rzecz powódki kwoty 500 zł w sytuacji, gdy ta nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych i nie wykonuje żadnych prac w gospodarstwie domowym, które opuściła, zaś swoje osobiste starania o wychowanie wspólnego dziecka stron rekompensuje alimentami na dziecko od pozwanego oraz w sytuacji, gdy majątkowe możliwości zobowiązanego nie uzasadniają zasądzenia przedmiotowej kwoty. W efekcie skarżący wniósł o uchylenie pkt (...) zaskarżonego postanowienia oraz o oddalenie wniosku o zabezpieczenie w całości, jak i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jego oddalenie w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że charakter prawny zabezpieczenia roszczeń determinują dwie główne cechy, tj. 1) o udzieleniu zabezpieczenia orzeka sąd w specjalnym rodzaju postępowania cywilnego i niezależnie od woli podmiotu, przeciwko któremu jest ono skierowane, oraz 2) zabezpieczenie to pozostaje w bezpośrednim i ścisłym związku z dochodzeniem roszczenia w postępowaniu sądowym lub przed sądem polubownym.

Zasadniczym celem postępowania zabezpieczającego, jako postępowania pomocniczego, jest zapewnienie udzielenia natychmiastowej, ale i tymczasowej ochrony prawnej zainteresowanym podmiotom, tak aby całe postępowanie w sprawie osiągnęło swój cel. Pomocniczy cel postępowania zabezpieczającego sprowadza się do tego, że zawsze musi odwoływać się do realiów określonego postępowania rozpoznawczego, a decyzja o udzieleniu zabezpieczenia poprzedzona winna być potrzebą rozważenia konieczności zachowania równowagi pomiędzy sprzecznymi, ważnymi interesami stron, co zawiera dyrektywa zawarta w treści (...) § 3 kpc, zwana zasadą minimalnej uciążliwości zabezpieczenia.

Przepis art. 730 1 kpc określa, kto może żądać przeprowadzenia postępowania zabezpieczającego oraz jakie są warunki zasadności zabezpieczenia. Przepis ten wymaga uprawdopodobnienia roszczenia oraz tego, że roszczenie to jemu przysługuje, innymi słowy, wnioskujący o udzielenie zabezpieczenia musi wykazać wiarygodność swego roszczenia. Wykazanie istnienia roszczenia nie oznacza jednak udowodnienia faktu, ale jedynie wykazanie jego prawdopodobieństwa. Jest to istotne o tyle, że, jak wynika z treści art. 753 § 1 kpc W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.

Do uprawdopodobnienia twierdzeń w postępowaniu zabezpieczającym odnoszą się ogólne reguły stosowane w postępowaniu cywilnym. Uprawdopodobnienie, jako instytucja kodeksowa, odnosi się do sytuacji, w których ustawa procesowa nie wymaga ustalenia twierdzeń o faktach przy pomocy dowodów, lecz zadowala się mniejszym stopniem pewności - uprawdopodobnieniem tych twierdzeń. Uprawdopodobnienie może być przeprowadzone przez sąd przy użyciu środków, które uzna on za właściwe, nie wyłączając środków dowodowych. Przy uprawdopodobnieniu nie jest jednak konieczne zachowanie szczególnych przepisów o postępowaniu dowodowym (art. 243 kpc). Uprawdopodobnienie w odróżnieniu od dowodu nie daje zatem pewności co do prawdziwości twierdzenia o istnieniu konkretnego roszczenia, lecz sprawia, że twierdzenie to staje się prawdopodobne (por. M. Iżykowski, Charakterystyka prawna uprawdopodobnienia w postępowaniu cywilnym, s. 71 i n.). Uprawniony musi w postępowaniu zabezpieczającym uprawdopodobnić roszczenie - innymi słowy, musi wykazać wiarygodność roszczenia, tj. przedstawić i należycie uzasadnić twierdzenia, które stanowią podstawę dochodzonego roszczenia (obowiązek ten wynika również z treści przepisu art. 736 § 1 pkt 2 kpc).

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie powódka zdołała co do zasady uprawdopodobnić swe roszczenie, jednak słusznie Sąd I instancji uznał, że na obecnym etapie postępowania, wobec niewątpliwie braku szczegółowej wiedzy na temat zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanego, ustalenie kwoty zabezpieczenia na rzecz powódki w wyższej wysokości, w tym w szczególności w wysokości żądanej przez uprawnioną, nie było zasadne, a przez to możliwe.

Kontynuując jeszcze wątek zarobkowych i majątkowych możliwości pozwanego wskazać należało na znamienną w istocie postawę pozwanego, który choć w zażaleniu zarzucał powódce nieprecyzyjność przy określaniu jego własnych dochodów, sam też tych dochodów nie przedstawił, ograniczając się de facto wyłącznie do uwypuklenia kosztów związanych z prowadzeniem przez siebie gospodarstwa rolnego, a wynikłych m.in. ze spadku cen żywca, wzrostu kosztów nawozów, najmu maszyn, paliwa, co zwłaszcza w tym ostatnim przypadku, z uwagi na notoryjność tego faktu, nie jest prawdą, lecz bezrefleksyjnym powieleniem ogólnej formuły dotyczącej kosztów utrzymania.

Nie można było też zgodzić się z konkluzją skarżącego, iż powódka nie wykonuje żadnych prac w gospodarstwie domowym. Powódka nie wykonuje już wprawdzie prac w gospodarstwie rolnym pozwanego, albowiem wyprowadziła się z (...) z dotychczasowego miejsca zamieszkania, ale to nie oznacza, że nie wykonuje żadnych prac w gospodarstwie domowym, które, co należy podkreślić, obecnie prowadzi wspólnie z (...).

Gołosłowne, ale i schematyczne również, są twierdzenia skarżącego, że powódka rekompensuje swe osobiste starania o wychowanie wspólnego dziecka stron alimentami na dziecko od pozwanego. W tym zakresie nie można mieć wątpliwości, że córka stron mieszka z matką i jej rodziną, że to matka, a nie ojciec sprawuje bezpośrednią pieczę nad dzieckiem, zaś pozwany nie uzasadnił w jakimkolwiek zakresie, by rzeczywiście powódka nie czyniła osobistych starań o wychowanie dziecka, by te swe obowiązki lekceważyła, przenosiła na niego, prócz wskazania, że dziecko w wieku (...) K. nie wymaga już takiej wzmożonej pieczy osobistej, z czym wprawdzie można się zgodzić, ale nie jest to równoznaczne z uzasadnieniem ww. stanowiska pozwanego.

Ponadto wskazać należało, że powódka przecież nie twierdzi, że nie pracuje. Powódka przyznała wszakże, że podejmuje prace dorywcze, jak i zbiera grzyby oraz jagody. Powodem, dla którego powódka ma problemy ze znalezieniem stałej pracy jest, jak podała, wieloletnie pozostawanie poza rynkiem pracy wynikające z faktu pracy na gospodarstwie rolnym pozwanego, jak i problemy natury psychologicznej, na które wpływ miała m.in. postawa pozwanego wobec powódki. Co do zasady przyjąć należało, że powódka wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe, które są jednak ograniczone z uwagi na ww. argumenty.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że na obecnym etapie postępowania stanowisko pozwanego wyrażone z wywiedzionym przez niego zażaleniu nie może zyskać akceptacji skutkującej żądanym uchyleniem zaskarżonego postanowienia. W niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że strony pozostają małżeństwem, mają wobec tego prawo do równej stopy życiowej, a z dwojga małżonków to pozwany zarabia, kontynuując działalność prowadzoną od wielu lat, ma zatem doświadczenie w tej mierze, które winno przekładać się na status majątkowy jego rodziny, mimo nawet tego, że ta żyje w rozłączeniu. Należało w tym miejscu w pełni podzielić pogląd Sądu Najwyższego o tym, że poziom stopy życiowej rodziny określają możliwości zarobkowe i majątkowe obojga małżonków. Zakres tego obowiązku kształtuje zasada, że stopa życiowa małżonków, choćby pozostających w faktycznym rozłączeniu, powinna być z reguły równa. Dlatego też obowiązek małżonka z art. 27 k.r.o. nie powstaje i nie zależy od tego, czy drugi małżonek znajduje się w niedostatku, lecz od tego, by jeden z małżonków nie mógł zaspokajać swoich potrzeb w takim zakresie, w jakim może to uczynić małżonek drugi (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, Lex nr 3342).

Możliwości zarobkowe powódki należało natomiast ocenić aktualnie jako ograniczone z przyczyn wyżej wskazanych, co jednakże nie oznacza, że powódka jest całkowicie zwolniona z obowiązku poszukiwania i znalezienia pracy dającej jej także możliwość przyczyniania się do zaspokajania potrzeb założonej i przez nią rodziny.

Mając to wszystko na względzie Sąd Okręgowy mocą art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc oddalił zażalenie pozwanego (pkt (...) oraz oddalił wniosek powódki o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego (pkt (...)), orzekając o tym na podstawie art. 108 § 1 kpc a contrario i uznając ten wniosek za przedwczesny.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13