Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w Wydziale II Karnym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Ewa Plawgo

Sędziowie: SA Maria Mrozik - Sztykiel /spr/

SO(del) Grzegorz Miśkiewicz

Protokolant: sekr.sąd. Łukasz Jachowicz

przy udziale prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2015 r.

sprawy R. K. ur. (...) w S. s. M. i B. zd.K.

oskarżonego o czyny z art. 286 § 1 kk, z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 24 kwietnia 2015 r. sygn. akt XVIII K 236/14

zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zwalnia oskarżonego R. K. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

R. K. został oskarżony o to, że:

1.  W dniu 29 października 2012 r. w W. przy ul. (...), mając na celu osiągnięcie korzyści majątkowej, doprowadził M. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 45.000 zł poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od niego środków i zamiaru ich wpłacenia na lokatę w (...) Banku S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

2.  W dniu 02 sierpnia 2012 r. w W. przy ul. (...), mając na celu osiągnięcie korzyści majątkowej, doprowadził E. M. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 350.000 zł poprzez wprowadzenie pokrzywdzonej w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od niej środków i zamiaru ich wpłacenia na lokaty w (...) Banku S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

3.  W okresie od dnia 20 października 2011 r. do dnia 26 września 2013 r. w W. i Ł., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, mając na celu osiągnięcie korzyści majątkowej, doprowadził R. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 230.100 zł poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od niego środków i zamiaru ich wpłacenia na lokaty w (...) Banku S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

4.  W okresie od dnia 23 lipca 2012 r. do dnia 22 stycznia 2013 r. w W. przy ul. (...), w krótkich odstępach czasu działając ze z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził A. Ż. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 107.164,30 zł w ten sposób, że wprowadził A. Ż. w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od niego środków i zamiaru ich wpłacenia na lokatę w (...) Banku S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.,

5.  W okresie od dnia 23 lutego 2012 r. do dnia 26 czerwca 2012 r. w W. przy ul. (...), w krótkich odstępach czasu, działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził K. M. i A. M. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 190.000 zł poprzez wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od nich środków i zamiaru ich wpłacenia na lokatę (...) Bank S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

6.  W dniu 13 września 2012 r. w W. przy ul. (...), działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził W. S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 70.000 zł w ten sposób, iż wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do faktycznego przeznaczenia przyjętych od niego środków i zamiaru ich wpłacenia na lokatę w (...) Banku S.A.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2015 r. sygn. XVIII K 236/14 uznał oskarżonego R. K. za winnego::

1.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 1 aktu oskarżenia , który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego i wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 2 aktu oskarżenia , który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego, a na podstawie art. 294 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 3 aktu oskarżenia, który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego , a na podstawie art. 294
§ 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

4.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 4 aktu oskarżenia, który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego, a na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

5.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 5 aktu oskarżenia , który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego, a na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierzył mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

6.  popełnienia czynu zarzucanego w pkt. 6 aktu oskarżenia , który stanowi przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i na tej podstawie skazał oskarżonego i wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności,

7.  na podstawie art. 85 k.k. w związku z art. 86 § 1 k.k. orzeczone w pkt od 1 do 6 kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył oskarżonemu R. K. karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,

8.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł od oskarżonego R. K. na rzecz pokrzywdzonego R. W. 145.000 (sto czterdzieści pięć tysięcy) złotych tytułem naprawienia szkody,

9.  na podstawie art.44 § 2 k.k. orzekł przepadek dowodów rzeczowych w postaci oryginału lokaty z 2 sierpnia 2012 r. na nazwisko E. M. karta 350 akt sprawy (pozycja 8 wykazu dowodów z k 351), oryginałów lokat z 20 października 2011 r., 29 października 2012 r., 26 stycznia 2012 r. i 26 września 2012 r. oraz potwierdzenia przelewu z 10 grudnia 2013 r. na nazwisko R. W. znajdujących się na karcie 300 akt sprawy (pozycja 1,2,3,4, 5 wykazu dowodów z k 351) oraz oryginałów lokaty z 29 października 2012 r. oraz potwierdzenia salda na nazwisko M. W. znajdujących się na karcie 305 akt sprawy (pozycja 6 i 7 wykazu z karty 351), poprzez pozostawienie w aktach sprawy,

10.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonego .

Apelacja zarzuca wyrokowi:

I. obrazę przepisów postępowania karnego, mającą istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.: 1. art. 7 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 in fine k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażającej się w sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, wybiórczej, bezkrytycznej i jednoznacznie ukierunkowanej na poniesienie odpowiedzialności karnej przez oskarżonego, analizy materiału dowodowego, w tym:

- wyjaśnień oskarżonego R. K., w których konsekwentnie wskazywał, iż nie popełnił zarzuconego mu czynu zabronionego, nie miał zamiaru nikogo oszukać oraz działał na korzyść swoich klientów, w sposób umożliwiający uzyskanie przez nich jak największych zysków,

a w konsekwencji:

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, a polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czyny zabronionego, podczas gdy zebrany materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków.

Z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia powyższych zarzutów, wyrokowi Sądu I instancji zarzucił:

3. rażącą niewspółmierność orzeczonej kary polegającą na wymierzeniu kary 3 lat pozbawienia wolności, podczas gdy dla osiągnięcia indywidualno i ogólno-prewencyjnych celów kary wystarczające byłoby orzeczenie kary pozbawienia wolności w niższym wymiarze przy jednoczesnym zastosowaniu dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia jej wykonania.

W oparciu o powyższe, wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie od zarzucanego czynu zabronionego;

2)  ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji;

W przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków, wniósł o:

3. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie kary w niższym wymiarze, zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary w stosunku do oskarżonego oraz określenie okresu próby w możliwe najniższym wymiarze.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie można podzielić zarzutu apelacji jakoby Sąd Okręgowy wydając zaskarżony wyrok dopuścił się obrazy art. 7 kpk przy ocenie wyjaśnień oskarżonego R. K., a w konsekwencji aby ustalenia faktyczne stanowiące podstawę tego orzeczenia obarczone były błędem.

Sąd Okręgowy, jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, analizował treść wyjaśnień oskarżonego i oczywistym było, że oskarżony nie przyznał się do dokonania zarzucanych czynów i zaprzeczał, aby jego zamiarem było „oszukanie” pokrzywdzonych. Podkreślić jednak trzeba, że wyjaśnienia oskarżonego stanowią jeden z dowodów w sprawie, i tak jak pozostałe podlegają ocenie Sądu w ramach art. 7 kpk. To, że oskarżony kwestionuje przypisywany mu zamiar nie oznacza, że Sąd I instancji winien takiemu oświadczeniu nadać automatycznie walor wiarygodności. Ustalenia w tym zakresie dokonywane są na podstawie całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności, bowiem dopiero wówczas możliwe jest poczynienie ustaleń wymaganych przez art. 2 § 2 kpk. I z tego obowiązku Sąd Okręgowy wywiązał się prawidłowo.

Podkreślić trzeba, że apelacja nie kwestionuje dokonanej przez tenże Sąd oceny zeznań świadków oraz zgromadzonych dokumentów. Te dowody przeczą w sposób zdecydowany okolicznościom przedstawianym w apelacji na poparcie stawianych zarzutów. Z dowodów tych jednoznacznie wynika, że pieniądze, które pokrzywdzeni zgodnie z umową przeznaczyli na lokatę w (...) Banku S.A. zostały bez ich wiedzy i zgody przetransferowane przez oskarżonego na jego osobiste konto i nimi zadysponował. To, że była to forma inwestowania tych pieniędzy przez oskarżonego w celu pomnożenia zysku, co okazało się nietrafionymi operacjami finansowymi, nie może zmienić poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń w sprawie. Były to przecież decyzje oskarżonego podejmowane poza wiedzą i wolą pokrzywdzonych, których wprowadził w błąd w celu osiągnięcia dla siebie korzyści majątkowej. To, że oskarżony liczył na osiągnięcie zysku, który pozwoliłby na wypłacenie pokrzywdzonym kapitału i odsetek jakie mieliby osiągnąć z zaoferowanych im przez oskarżonego „lokat” nie dezawuuje stanowiska wyrażonego w zaskarżonym wyroku, skoro pokrzywdzeni świadomie zawierali umowy o założenie lokaty i żaden z nich nie wiedział, że pieniądze przelewane zgodnie z umową na lokaty (...) Banku trafiały na osobiste konto oskarżonego.

Nie można też uznać, aby na zasadność zarzutu apelacji mógł wskazywać fakt, że pokrzywdzeni w okresie „trwania lokaty” nie deklarowali zamiaru pobrania pieniędzy, a niektórzy z nich (A. i K. małż. M., R. W.) wypłacili cześć kapitału. Taka sama konstatacja co do zarzutu apelacji dotyczyć musi podnoszonej okoliczności związanej z sytuacją majątkową oskarżonego i osiąganiem przez niego w czasie inkryminowanego czynu „wysokich dochodów”. Okoliczności te nie eliminują ustalonych faktów, które nie są kwestionowane, a których wymowa prawna słusznie uznana została za jednoznaczną. Te fakty w pełni objęte były świadomością oskarżonego, który wprowadził pokrzywdzonych w błąd co do założenia lokaty, czym doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, a czynił to w celu osiągnięcia dla siebie korzyści majątkowej.

Z powyższych względów brak jest podstaw do uwzględnienia zasadniczych zarzutów apelacji, bowiem ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego wyroku zostały dokonane przez Sąd Okręgowy po analizie całokształtu ujawnionych w sprawie dowodów, które zostały poddane ocenie, co do której skarżący nie wykazał, aby nastąpiła z naruszaniem art. 7 kpk i aby ustalenia te obarczone były błędem. Zasadne są więc ustalenia Sądu Okręgowego co do faktów, winy oskarżonego i kwalifikacji prawnej przypisanych jemu czynów.

W toku kontroli odwoławczej nie znaleziono także podstaw do uwzględnienia zarzutu apelacji w części dotyczącej orzeczonej wobec oskarżonego R. K. kary. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykazał jakie okoliczności i dlaczego zadecydowały o wymiarze kary oskarżonemu, jakie względy nie pozwoliły na orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i przedstawionym argumentom nie można odmówić słuszności. Sąd ten uwzględnił podnoszone w apelacji okoliczności, w tym także czasokres popełnionych czynów, ich jednorodzajowość i sposób działania oskarżonego oraz aktualną sytuację oskarżonego. Nie można jednak pominąć, co czyni skarżący, wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności obciążających, które jak trafnie uznano muszą znaleźć odzwierciedlenie w wymiarze kary, aby spełniła ona skutecznie swoje cele tak wobec oskarżonego jak i w zakresie prewencji ogólnej. Można się zgodzić, że orzeczona wobec oskarżonego kara jest surowa, jednak brak podstaw, aby uznać, iż nosi ona cechy rażącej niewspółmierności w sensie surowości, a tylko w takim przypadku prawo dopuszcza dokonanie zmiany w toku kontroli odwoławczej. Okoliczności powołane w apelacji, w tym również dotyczące nałożonego obowiązku naprawienia szkody, nie są na tyle doniosłe, aby mogły doprowadzić do wniosku, iż orzeczona wobec oskarżonego R. K. kara pozbawienia wolności jest rażąco niewspółmierna.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 437 § 1 kpk orzekł jak w wyroku.