Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUz 393/13

POSTANOWIENIE

Dnia 6 sierpnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Urszula Iwanowska

Sędziowie:

SSA Jolanta Hawryszko

del. SSO Beata Górska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) Spółki Cywilnej A. W.-P. i A. H. w B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o objęcie ubezpieczeniem społecznym

przy udziale zainteresowanych G. B., M. G., M. P., J. G. (1)

na skutek zażalenia (...) Spółki Cywilnej A. W.-P. i A. H. w B.

na postanowienie zawarte w punkcie III wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 października 2012 r. sygn. akt VII U 1575/11

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

SSA Jolanta Hawryszko SSA Urszula Iwanowska del. SSO Beata Górska

Sygn. akt III AUz 393/13

Uzasadnienie:

W dniach 17 czerwca 2011 r., 20 czerwca 2011 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wydał decyzje, w których stwierdził, że G. B., M. G., M. P., J. G. – jako osoby wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek A. W. - P. i A. H. – wspólników spółki cywilnej (...) w B. nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresach wskazanych dla zainteresowanych w poszczególnych decyzjach.

Organ rentowy na podstawie rozporządzenia nr (...) w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie uznał, że w spółce (...) w spornych okresach objętych decyzjami nie było delegacji zleceniobiorców do Niemiec, skoro w 2007 roku osiągnęła ona obroty w Polsce na poziomie 2,23%, a w 2008 roku – 2,46%, a jej działalność sprowadzała się jedynie do wewnętrznej administracji. Zatem, organ rentowy przyjął, że w spornych okresach zainteresowane podlegały obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w Niemczech, a spółka jest zobowiązana za te okresy rozliczyć i odprowadzić składki do właściwego kraju, w którym wykonywano pracę.

W odwołaniach od powyższych decyzji A. P. i A. H. – wspólniczki spółki cywilnej (...) wniosły o ich zmianę i ustalenie, że zainteresowane podlegają ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia. Zarzuciły przy tym błędne ustalenia faktyczne organu rentowego co do wysokości obrotów uzyskiwanych przez spółkę w Polsce w ostatnich 24 miesiącach poprzedzających zarówno dzień wystąpienia o wydanie formularza E 101, jak i dzień podjęcia pracy.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie w całości z argumentacją jak w zaskarżonych decyzjach dodatkowo podnosząc, że spółka zatrudniała więcej zleceniobiorców w Niemczech niż w Polsce, a nadto wykonywali oni zupełnie inną pracę od tej wykonywanej w Polsce.

Wyrokiem z dnia 16 października 2012 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżone decyzje i stwierdził, że zainteresowane G. B., M. P. oraz J. G. – jako osoby wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia u płatników składek A. W. - P. i A. H. – wspólników spółki cywilnej (...) w B. podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresach wskazanych w decyzjach (punkt I). Sąd Okręgowy stwierdził również, że M. G. –– jako osoba wykonująca prace na podstawie umowy zlecenia u płatników składek A. W. - P. i A. H. – wspólników spółki cywilnej (...) w B. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 14 marca 2007 r. do 27 marca 2007 r., a w pozostałym zakresie dotyczącym okresu od 20 grudnia 2006 r. do 9 stycznia 2007 r. odwołanie oddalił (punkt II). Nadto zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz A. W. - P. i A. H. – wspólników spółki cywilnej (...) w B. solidarnie kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w pozostałym zakresie wniosek oddalając (punkt III).

Uzasadniając punkt III orzeczenia sąd pierwszej instancji wskazał, że o kosztach orzekł zasądzając je od przegrywającego spór organu rentowego na rzecz odwołujących się w kwocie 180 zł (3x60 zł) ustalonej na podstawie art. 98 k.p.c. – rozstrzygającego o zasadzie rozdziału kosztów procesu stosowanie do wyników postępowania, w związku z § 11 ust. 2 i § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, ustalającego stawkę minimalną w sprawach ubezpieczeniowych na kwotę 60 zł (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.). Sąd Okręgowy nie uzasadnił oddalenia wniosku o przyznanie kosztów procesu w podwójnej wysokości.

Z powyższym postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie zawartym w punkcie III wyroku z dnia 16 października 2012 r., w całości nie zgodziły się A. P. i A. H. – wspólniczki spółki cywilnej (...) w B., które reprezentowane przez pełnomocnika, w złożonym zażaleniu zarzuciły mu:

- naruszenie § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w związku z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c. i w związku z art. 361 k.p.c. przez dokonanie dowolnej oceny niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika w niniejszej sprawie, z pominięciem okoliczności występowania w sprawie skomplikowanej materii prawnej oraz poprzez nieuwzględnienie przedłożenia przez pełnomocnika obszernego materiału dowodowego – bez należytego uzasadnienia takiego stanu rzeczy.

Podnosząc powyższe skarżący wniósł o:

- zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołujących zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 360 zł, to jest w podwójnych stawkach przewidzianych według norm przepisanych,

- zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołujących kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

W uzasadnieniu skarżący między innymi wskazał, że sąd pierwszej instancji zapewne w skutek oczywistej omyłki jako podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego wskazał rozporządzenie dotyczące radców prawnych a nie adwokatów, do których należy pełnomocnik odwołujących. Skarżący podkreślił, że podstawą oceny trafności stanowiska odwołujących było w głównej mierze prawo europejskie dotyczące ubezpieczeń społecznych, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a także poradniki interpretacyjne dotyczące europejskich aktów prawnych. Zatem, w ocenie żalącego się, materia niniejszej sprawy, na tle innych spraw o objęcie ubezpieczeniem społecznym, z całą pewnością nie należy do najłatwiejszych. Dodatkowo skarżący zwrócił uwagę na konieczność przeanalizowania, przygotowania i przedstawienia przez pełnomocnika obszernego materiału dowodowego, w tym przede wszystkim akt dotyczących pracowników odwołujących. Nie bez znaczenia jest również obszerność materiału przedłożonego przez organ rentowy, w tym w szczególności akt kontroli, który również stanowić musiał przedmiot analizy pełnomocnika w celu przygotowania się do sprawy.

Podsumowując skarżący wskazał, że analiza niezbędnego nakładu pracy pełnomocnika oraz stopień skomplikowania sprawy czyni zasadnym przyznanie zwrotu kosztów za pełnione przez niego czynności w większych stawach niż minimalne. Zdaniem skarżącego okoliczności te zostały przez Sąd I instancji całkowicie pominięte, a przynajmniej ich analiza nie znalazła wyrazu w pisemnych motywach zaskarżonego rozstrzygnięcia

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko skarżącego, że wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia jako podstawy prawnej przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.) zamiast przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348 ze zm.), stanowi oczywistą omyłkę Sądu Okręgowego, która jednak z uwagi na analogiczne brzmienie § 11 ust. 2 pierwszego rozporządzenia i § 12 ust. 2 drugiego rozporządzenia oraz § 2 ust. 1 i 2 w obu aktach, nie prowadzi do naruszenia przepisów w sposób uniemożliwiający ocenę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Sąd Apelacyjny w obecnym składzie rozpoznając zażalenie wziął pod uwagę zarzuty przedstawione w zażaleniu, ale również fakt, że przed Sądem Okręgowym w Szczecinie toczyło się kilka analogicznych spraw, w których strony były reprezentowane przez pełnomocnika wnoszącego zażalenie w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nakład pracy w niniejszej sprawie – o ustalenie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym – zapewne inaczej byłby oceniany, gdyby sprawa dotyczyła jednostkowego sporu, a inaczej musi być oceniany, gdy dotyczy tożsamych decyzji i jest jedną z kilku analogicznych toczących się spraw między stronami (sprawy VII U 1607/11 i VIIU 1579/11 obejmują po 5 kolejnych pracowników, a sprawa VII U 1571/11 – 4 pracowników). Przygotowanie do reprezentowania strony w jednym procesie – z odwołania od jednej decyzji, znacznie skraca przygotowanie do reprezentowania strony w kolejnych analogicznych sprawach. W takiej sytuacji Sąd Najwyższy dopuszcza nawet możliwość przyznania kosztów zastępstwa procesowego poniżej stawki minimalnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2010 r., I PZ 27/10, OSNP 2012/2-4/132, w którym wskazano, że ocena wkładu pracy pełnomocnika w sytuacji, gdy prowadzi on równocześnie inne postępowania dotyczące tego samego problemu, może powodować ustalenie kosztów zastępstwa procesowego na poziomie niższym niż stawki minimalne).

Rozważając podniesiony w zażaleniu zarzut, że podstawą oceny trafności stanowiska odwołujących było w głównej mierze prawo europejskie dotyczące ubezpieczeń społecznych, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a także poradniki interpretacyjne dotyczące europejskich aktów prawnych i że w związku z tym materia niniejszej sprawy, na tle innych spraw o objęcie ubezpieczeniem społecznym, z całą pewnością nie należy do najłatwiejszych, Sąd Apelacyjny nie kwestionując przedstawionej argumentacji wziął jednak pod uwagę, że w analogicznych sprawach o sygn. III AUz 59/13 i III AUz 66/13 Sąd Apelacyjny zmienił postanowienie Sądu Okręgowego i zasądził koszty zastępstwa procesowego w podwójnej stawce, co winno zrekompensować nakład pracy pełnomocnika związany z reprezentacją strony również w niniejszej sprawie.

Wobec dokonanej oceny Sąd Apelacyjny uznał zarzuty zażalenia za nieuzasadnione i dlatego na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 385 k.p.c. oddalił je w całości.

SSA Jolanta Hawryszko SSA Urszula Iwanowska del. SSO Beata Górska