Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 marca 2015r. Sąd Rejonowy w Kaliszu, w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w O. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
w G., o zapłatę, zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 20.074,14 zł z ustawowymi odsetkami w ten sposób, że:

- od kwoty 13.183,48 zł od dnia 29 lipca 2014r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 6.890,66 zł od dnia 29 lipca 2014r. do dnia zapłaty

oraz kwotę 3.421,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 2.417,00 zł, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: powód (...) Spółka Akcyjna z/s w O. wniósł o zapłatę od pozwanego (...) Sp. z o.o. z/s w G. kwoty 20.074,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami naliczonymi od kwot:

- 13.183,48zł. za okres od dnia 29 lipca 2014 r. do dnia zapłaty,

- 6.890,66zł. za okres od dnia 29 lipca 2014 r. do dnia zapłaty.

Powód wniósł także o zapłatę od pozwanego kosztów postępowania.
W uzasadnieniu swojego stanowiska powód podał, że zgodnie z zamówieniem pozwanego dostarczył towary wyszczególnione w zamówieniach i fakturach vat, pozwany przyjął dostarczony towar bez zastrzeżeń. W dniu 2 września 2014r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w Wydziale V Gospodarczym wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym na skutek pozwu wniesionego w dniu 12 sierpnia 2014r. przez powoda (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w O., którym uwzględnił żądanie pozwu w całości. Od w/w nakazu zapłaty pozwany wniósł sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podał, że powód, jako dowód istnienia wierzytelności wskazał faktury VAT nr (...) z dnia 27.06.2014r. oraz (...) z dnia 27.06.2014r. bez podpisu odbiorcy, a także dokumenty magazynowe WZ(...)z dnia 27.06.2014r. oraz WZ (...)z dnia 27.06.2014r, zdaniem pozwanego powód nie przedstawił żadnego dowodu zawarcia z pozwanym umów dostaw, ani tym bardziej ich wykonania. Powód i pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracowały ze sobą. Powód zgodnie z zamówieniem pozwanego dostarczył towary wyszczególnione w zamówieniach i fakturach VAT, a pozwany przyjął dostarczony towar bez zastrzeżeń. Towary dostarczone pozwanemu zostały wyszczególnione w następujących dokumentach:

- faktura VAT nr (...) z dnia 27 czerwca 2014r. Na kwotę 13 183,48zł z terminem płatności27.07.2014r.

Dokument magazynowy WZ (...)z dnia 27 czerwca 2014r.

- faktura VAT nr (...) z dnia 27 czerwca 2014r. Na kwotę 6 890,66zł z terminem płatności 27.07.2014r.

Dokument magazynowy WZ 2014/120 z dnia 27 czerwca 2014r.

Pozwany nie składał żadnych reklamacji dotyczących zamówionych i dostarczonych towarów. Nie składał żadnych zastrzeżeń w przedmiocie wystawionych dokumentów finansowych w postaci w/w faktur vat. Mimo upływu terminu płatności i wezwania do zapłaty - pozwany nie dokonał płatności na rzecz powoda. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, które wobec ich niezakwestionowania uznał za wiarygodne. W tak określonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, iż w rozpoznawanej sprawie strony łączyła umowa sprzedaży. Zgodnie zaś
z uregulowaniem zawartym w art. 535 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sąd Rejonowy podzielił stanowisko prezentowane przez powoda, ze bezsporne było dostarczenie przez powoda towaru zamówionego przez pozwanego umówionym terminie odpowiadającym zamówieniu. Sam pozwany wykazując rozbieżności między towarami ujętymi w zamówieniu i fakturach potwierdzał w piśmie procesowym z dnia 16 grudnia 2014 r. dostarczenie towarów wskazanych w zamówieniu. Żądanie powoda o zapłatę było zasadne, co do towaru wskazanego w fakturach. Pozwany jak wskazywał powód w dniu wysyłki towaru otrzymał drogą elektroniczną kopię faktury, której nie kwestionował, podobnie jak faktury otrzymanej w oryginale w formie pisemnej. Pozwany nie zgłaszał żadnych reklamacji. Gdyby pozwany otrzymał towar niezamówiony powinien zgłosić to powodowi, choćby w odpowiedzi na otrzymaną fakturę, czy też po odebraniu towaru. Pozwany natomiast nigdy nie zgłosił reklamacji powodowi. Do dnia wniesienia sprzeciwu pozwany nigdy nie kwestionował dokonanych dostaw i wystawienia z tego tytułu faktur vat. Zdaniem Sądu I instancji powód w sposób wystarczający udowodnił swoje roszczenie dołączając do pozwu dokumenty w postaci zamówienia, faktur vat, dokumentów WZ, dokumentu potwierdzającego odbiór towarów i korespondencji mailowej prowadzonej między stronami, potwierdzające zawarcie przez strony umowy, a także jej wykonanie. Wobec zarzutów stawianych przez pozwanego powód dołączył również dowody w postaci korespondencji mailowej z dnia 19 i 24.06.2014r - potwierdzającej złożenie przez pozwanego zamówienia na towary oraz list przewozowy- potwierdzający dostawę. O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98kpc mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Przedmiotowe orzeczenie w całości apelacją zaskarżyła strona pozwana, która zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie prawa procesowego i nierozpoznanie istoty sprawy oraz rażące naruszenie przepisu art. 328 § 2 k.p.c., poprzez całkowite pominięcie zarzutów pozwanego, co znajduje swoje potwierdzenie w nie odniesieniu się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku do zarzutów pozwanego, iż:

- dokument WZ nie może stanowić dowodu wykonania umowy rzekomo zawartej pomiędzy stronami, gdyż został sporządzony wyłącznie przez pracowników powoda, bez jakiegokolwiek udziału pozwanego;

- „Zamówienie od dostawcy" nie stanowi dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 kpc i nie może stanowić dowodu w sprawie,

- wiadomość e - mail z dnia 18 czerwca 2014r. została skierowana przez pozwanego do podmiotu (...), a nie do powoda i nie stanowi dowodu zamówienia towaru przez pozwanego u powoda;

- powód nie przedłożył do akt sprawy oferty (...) (...), celem wykazania zgodności rzekomego zamówienia z ofertą,

- w świetle art. 53 Prawa przewozowego pozwanemu, jako podmiotowi nie będącemu stroną umowy przewozu, nie przysługiwało uprawnienie do zmiany miejsca wydania przesyłki;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez błędną ich wykładnię lub nienależyte zastosowanie, w szczególności:

a) przepisu art. 6 k.c. oraz art. 227 k.p.c. i 232 k.p.c., poprzez przyjęcie, że powód sprostał ciężarowi dowodu, podczas gdy powód nie zaoferował żadnego dowodu na okoliczności mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, tj.:

- iż (...) spółka jawna jest podwykonawcą powoda;

- iż doręczenie przesyłki podmiotowi (...)przez spółkę jawną (...) jest równoznaczne z dostarczeniem pozwanemu towaru rzekomo zakupionego przez niego u powoda;

- iż pozwany dokonał zamówienia u powoda towaru telefonicznie;

b) przepisu art. 53 ustawy Prawo przewozowe, poprzez przyjęcie, że „pozwany skierował firmę kurierską na inny adres" podczas gdy pozwany nie był ani nadawcą, ani odbiorcą przesyłki, a zatem nie miał żadnych uprawnień w tym zakresie;

c) art. 535 kc, poprzez nałożenie na pozwanego obowiązku zapłaty za towar, którego nie kupił i który nie został mu wydany;

3. Naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności przepisów:

a) art. 505 § 1 kpc, poprzez wydanie wyroku zasądzającego w sytuacji, gdy powód - reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - wniósł o „utrzymanie w mocy" nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, a następnie - na zarzut pozwanego w tym zakresie - „sprecyzował" żądanie, a zatem zastosował instytucję nieznaną procedurze cywilnej;

b) art. 206 § 7 kpc, poprzez dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów spóźnionych w rozumieniu tego przepisu i dokonanie ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o te dowody;

c) art. 233 § 1 kpc, poprzez ustalenie stanu faktycznego na podstawie dowodów, które Sąd ocenił z rażącym przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności:

- dokonanie ustaleń na podstawie (...), stanowiącego wydruk z programu komputerowego, który nie stanowi dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 kpc;

- uznaniu, że dokument WZ stanowi dowód wydania towaru pozwanemu, podczas gdy został on sporządzony przez powoda, bez jakiegokolwiek udziału pozwanego;

- uznaniu, że list przewozowy stanowi dowód dostarczenia towaru pozwanemu przez powoda, podczas gdy ani powód ani pozwany nie są wskazani w liście przewozowym, jako strony umowy przewozu;

- uznaniu, że dowodem zamówienia towaru przez pozwanego u powoda jest wiadomość e- mail z dnia 18 czerwca 2014r. podczas gdy wiadomość tę pozwany przesłał do podmiotu o nazwie (...), a nie do pozwanego;

c) art. 233 § 1 kpc, poprzez wyprowadzenie z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci listu przewozowego oraz dokumentu WZ wniosku logicznie niepoprawnego oraz sprzecznego z zasadami doświadczenia życiowego, iż doszło do wydania pozwanemu towaru przez powoda, podczas gdy brak jest podpisu przedstawiciela pozwanego na dokumencie WZ, a pozwany nie był także odbiorcą przesyłki;

d) art. 233 § 1 kpc, poprzez wyprowadzenie z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci Zamówienia oraz wiadomości e- mail z dnia 18 czerwca 2014r. wniosku logicznie niepoprawnego oraz sprzecznego z zasadami doświadczenia życiowego, iż doszło do zamówienia przez powoda towaru u pozwanego, podczas gdy wiadomość e - mail nie została skierowana do powoda, ale do podmiotu trzeciego, a nadto (...) to dowolny wydruk komputerowy pochodzący wyłącznie od pozwanego, nie stanowiący dokumentu w rozumieniu art. 245 kpc.,

e) art. 328 § 2 kpc, poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, na podstawie jakich dowodów Sąd Rejonowy przyjął, że towary zamawiane były przez pozwanego nie tylko w drodze mailowej, ale również drogą telefoniczną".

f) art. 245 kpc, poprzez oparcie rozstrzygnięcia na „dokumencie" w postaci zamówienia towaru, podczas gdy jest to wydruk z programu komputerowego nie zawierający jakiegokolwiek podpisu, nie stanowiący dokumentu prywatnego w rozumieniu tego przepisu.

4. Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, polegająca na przyjęciu, że „bezsporne było dostarczenie przez powoda towaru zamówionego przez pozwanego" podczas gdy z listu przewozowego wynika, że w dniu 30 czerwca 2014r. doszło do doręczenia do(...), (...) S., C., ul. (...) przesyłki nadanej w dniu 26 czerwca 2014r. przez (...) spółka jawna, a pozwany nie był odbiorcą przesyłki w rozumieniu przepisów prawa przewozowego,

wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację pozwanej wniosła o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej podlegała oddaleniu jako bezzasadna. Za niezasadny należało uznać zarzut naruszenia art. 328 k.p.c. Wbrew bowiem twierdzeniom zawartym w apelacji, sporządzone uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie elementy o jakich stanowi przepis art. 328 § 2 k.p.c. tym samym poddaje się kontroli instancyjnej. Ponadto w myśl powołanego przepisu w zakresie obowiązków Sądu sporządzającego uzasadnienia nie mieści się kategoria indywidualnego odniesienia do poszczególnych zarzutów natury merytorycznej.

Za niezasadny należało uznać także zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. Zgodnie z treścią powołanego przepisu Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy. W niektórych przypadkach ustawodawca "narzuca" określoną moc dowodową danego środka (np. art. 11, 246, 247 KPC). Przyjmuje się, że moc dowodowa oznacza siłę przekonania o istnieniu lub nieistnieniu weryfikowanego w postępowaniu dowodowym faktu, uzyskaną przez sąd wskutek przeprowadzenia określonych środków dowodowych. Z kolei wiarygodność danego dowodu wynika z jego indywidualnych cech i obiektywnych okoliczności, za względu na które zasługuje on w ocenie sądu na wiarę lub nie (zob. J. Klich-Rump, Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia sądowego w procesie cywilnym, Warszawa 1977, s. 132 i n.). Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Z tych względów przyjmuje się, że jej granice wyznaczane są przez kryteria: logiczne, ustawowe i ideologiczne (zob. wyr. SN z 12.2.2004 r., II UK 236/03, Legalis). Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyr. SN z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 KPC, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyr. SN z 27.9.2002 r., IV CKN 1316/00, Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyr. SN z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, Legalis; wyr. SN z 16.12.2005 r., III CK 314/05, OwSG 2006, Nr 10, poz. 110). Czynnik ustawowy ogranicza sąd w możliwości dokonania oceny jedynie tych dowodów, które zostały prawidłowo przeprowadzone, według reguł określonych przez ustawodawcę, z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów i mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności (post. SN z 11.7.2002 r., IV CKN 1218/00, Legalis; wyr. SN z 9.3.2005 r., III CK 271/04, Legalis). Oznacza to, że przy ocenie mocy i wiarygodności dowodów sąd bierze pod rozwagę nie tylko "materiał dowodowy", ale także wyjaśnienia informacyjne stron, oświadczenia, zarzuty przez nie zgłaszane, zachowanie się stron podczas procesu przejawiające się np. w odmowie lub utrudnieniach w przeprowadzeniu dowodów, itp. (wyr. SN z 24.3.1999 r., I PKN 632/98, OSNAPiUS 2000, Nr 10, poz. 382). Za czynnik ideologiczny warunkujący granice swobodnej oceny dowodów uznaje się poziom świadomości prawnej sędziego, na którą składa się znajomość przepisów prawa, doktryny i orzecznictwa, jak ogólna kultura prawna oraz system pozaprawnych reguł i ocen społecznych (zob. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP 1956, Nr 4). Sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku sądu I instancji bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia (wyr. SN z 4.10.2007 r., V CSK 221/07, Legalis). Uprawnienie to w przypadku dowodów z zeznań świadków czy też z przesłuchania stron jest uzasadnione w szczególności wówczas, gdy dowody te mają jednoznaczną wymowę, a ocena sądu I instancji jest oczywiście błędna. Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd I instancji, nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd II instancji odmiennego stanowiska, o ile tylko ocena ta nie wykroczyła poza granice zakreślone w powołanym przepisie (wyr. SN z 21.10.2005 r., III CK 73/05, Legalis). W kontekście przedstawionych rozważań Sąd Okręgowy uznał ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji za prawidłową, zgodną z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. W szczególności zaznaczyć należy, że zaoferowany przez stronę powodową materiał dowodowy dawał dostateczne podstawy do określenia rodzaju umowy łączącej strony, zakresu wzajemnych praw i obowiązków jej stron i wreszcie sposobu jej wykonania. Takie twierdzenie zyskuje dodatkowe uzasadnienia zwłaszcza w kontekście stanowiska procesowego strony pozwanej, która czynności i wnioski zgłaszane i podejmowane przed Sądem I instancji ograniczyła do zakwestionowania faktu udowodnienia dochodzonego roszczenia, jednocześnie nie kwestionując i nie podejmując próby wykazania okoliczności przeciwnych, zgodnych z własnymi twierdzeniami.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd Rejonowy rozpoznał bowiem sprawę w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w postaci zamówień, faktur, dokumentów WZ, dokumentu odbioru towarów i korespondencji mailowej, potwierdzających jednoznacznie, że doszło do zawarcia umowy pomiędzy stronami i jej wykonania. Wbrew temu co podniesione zostało w apelacji dokument WZ mógł stanowić dowód na wykonanie umowy, zwłaszcza w perspektywie wskazania przez stronę powodową innych dowodów przy jednoczesnym braku przeprowadzenia dowodów przeciwnych przez pozwaną. Na załączonym do pozwu dokumencie WZ (lista załadunkowa) widnieje podpis odbiorcy co przemawia za tym, że dokument został sporządzony przy udziale pozwanego. Kolejnym dowodem, który stanowił o zamówieniu towarów przez pozwanego było zamówienie przesłane w mailu pozwanego z dnia 24 czerwca 2014 r. a także zamówienie z dnia 18 czerwca 2014 r. To drugie zamówienie przesłane wstępnie do (...) S.A. ( (...) S.A.) skierowane było ostatecznie w ramach (...) R. do Powoda tj. (...) S.A. Wszelkie towary ujęte przez Pozwanego w zamówieniach znalazły odzwierciedlenie w wystawionych przez Powoda fakturach, które zgodnie z dyspozycją Pozwanego zostały jednocześnie przesłane w drodze elektronicznej. Pozwany natomiast nigdy nie kwestionował wystawionych faktur. Ponadto należy zauważyć, iż na potwierdzeniu odbioru towaru widnieje jako odbiorca (...), O., (...)-(...) S., nr tel. (...), wskazany zgodnie z dyspozycją Pozwanego w zamówieniu z dnia 24 czerwca 2014 r. Tym samy nie sposób zgodzić się z poglądem strony pozwanej jakoby Sąd Rejonowy wydał wyrok opierając się jedynie na dowodach sporządzonych przez powoda, bez jakiegokolwiek udziału pozwanego, który, co również należy uznać za znamienne, na etapie przedsądowym w jakikolwiek sposób nie dał wyrazu zaprzeczenia istnienia łączącej strony umowy i jej wykonania przez stronę powodową.

Mając na uwadze powyższe apelację pozwanej jako bezzasadną należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c. orzekając o kosztach postępowania odwoławczego na podstawie art. 98 k.p.c.