Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia marca 2011 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego A. K. kwoty 78 907,95 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej liczonych:

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 czerwca 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 lipca 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 sierpnia 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 września 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 października 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 listopada 2008 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 lutego 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 marca 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 maja 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 4.532,00 złotych od dnia 27 lipca 2010 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 900,00 złotych od dnia 17 lutego 2011 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 228,95 złotych od dnia 17 lutego 2011 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 17,00 zł od dnia 2 marca 2011 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 30,00 zł od dnia 2 marca 2011 roku do dnia zapłaty;

oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przypisanych, oraz kwoty 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że podstawą prawną roszczenia jest art. 299 k.s.h.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, że zobowiązania powstały po dniu złożeniu przez niego rezygnacji z funkcji członka zarządu, tj. po dniu 22 lipca 2008 roku. Pozwany wskazał również, że na moment prowadzenia postępowania egzekucyjnego spółka posiadała majątek, z którego powódka mogłaby się zaspokoić. Oprócz tego pozwany stwierdził, że w czasie sprawowania przez niego funkcji członka zarządu nie zaistniały przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Jedynym członkiem zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest A. K..

(dowód: odpis aktualny KRS – k. 15-16)

W dniu 22 lipca 2008 roku A. K. sporządził pismo zawierające oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu. Pismo to A. K. złożył na recepcji w siedzibie spółki.

Pismem z dnia 27 lutego 2009 roku A. K. zwrócił się do sądu rejestrowego o wykreślenie go z KRS-u spółki.

(dowód: pismo z dnia 22 lipca 2008 roku – k. 84; pismo z dnia 27 lutego 2009 roku – k. 76; przesłuchanie pozwanego w charakterze strony – k. 320-321)

Na koniec 2006 roku pojawiła się przesłanka do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) spółki z o.o. w W. w postaci nie posiadania wymaganej płynności finansowej. Przesłanka ta trwała nieprzerwanie do końca 2008 roku.

Na dzień 31 marca 2008 roku pojawiła się kolejna przesłanka do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) spółki z o.o. w W. w postaci nadmiernego zadłużenia – zobowiązania były wyższe niż majątek spółki (kapitały były ujemne). Przesłanka ta miała charakter trwały.

(dowód: opinia pisemna biegłego sądowego K. S. – k. 202-257 ; ustne wyjaśnienia biegłego K. S. złożone na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2014 roku – k. 316-319)

Prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 30 kwietnia 2010 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XV GNc 2783/10 Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. nakazał aby pozwana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zapłaciła powódce (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 73.200 złotych wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 czerwca 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 lipca 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 sierpnia 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 września 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 października 2008 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 listopada 2008 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 stycznia 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 lutego 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 marca 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty;

-od kwoty 6.100.00 złotych od dnia 19 maja 2009 roku do dnia zapłaty;

oraz kwotę 4.532 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2011 roku nadano temu nakazowi zapłaty w całości klauzulę wykonalności.

(dowód: nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 30 kwietnia 2010 roku zaopatrzony w klauzulę wykonalności – k. 12-12v)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. złożyła wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego. Postanowieniem z dnia 17 lutego 2011 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w W. S. G. umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 228,95 złotych oraz przyznając koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 900 złotych.

(dowód: zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego – k. 13; postanowienie z dnia 17 lutego 2011 roku – k. 14)

Pismem z dnia 2 marca 2011 roku (...) spółka z o.o. w W. wezwała A. K. do zapłaty kwot opisanych w powyższym nakazie zapłaty oraz kosztów postępowania egzekucyjnego. Pismo zostało wysłane przesyłką poleconą w dniu 3 marca 2011 roku.

(dowód: pismo z dnia 2 marca 2011 roku wraz z dowodem nadania – k. 17-17v)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy, opinii biegłego sądowego K. S. oraz przesłuchaniu pozwanego w charakterze strony.

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2014 roku oddalono wnioski pozwanego: o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. T. na okoliczność wyrażenia przez radę nadzorczą zgody na dokonanie konwersji wierzytelności (...) S.A. na udziały w spółce (...) sp. z o.o. i poinformowanie o tym (...) sp. z o.o., a także dowodu z przesłuchania strony pozwanej na okoliczność konwersji wierzytelności podmiotu powiązanego – (...) S.A. – na udziały w spółce (...) sp. z o. o. oraz klasyfikacji zobowiązań wobec podmiotu powiązanego.

Jak wynika z ustnych wyjaśnień biegłego, możliwość dokonania konwersji nie miałaby wpływu na wnioski opinii. Biegły podkreślił, że do konwersji nie doszło, nie ma więc podstaw do rozpatrywania hipotetycznych sytuacji.

Postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2014 roku oddalono wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka Ł. S. na okoliczność przebiegu postępowania egzekucyjnego. W ocenie Sądu, przebieg postępowania egzekucyjnego został wykazany w wystarczającym stopniu dokumentami złożonymi do akt sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w zasadniczej części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 299 § 1 i 2 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przesłankami odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. są istnienie określonego zobowiązania spółki z o.o. w czasie, w którym dana osoba była członkiem zarządu spółki (a więc niepowstałego później), oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce czy to w czasie pozostawania przez tę osobę członkiem zarządu, czy to już po jej odwołaniu z zarządu (wyrok SN z dnia 17 czerwca 2011 roku, II CSK 571/10, LEX nr 847124 ). Wystarczającym środkiem dowodowym, za pomocą którego wierzyciel może wykazać bezskuteczność egzekucji z majątku spółki przysługującej mu wierzytelności jest postanowienie komornika o umorzeniu postępowania (art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.). Dokument ten stwierdza bowiem, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych (wyrok SN z dnia 10 lutego 2011 roku, IV CSK 335/10, Biul. SN 2011/4/10).

W przedmiotowym procesie powódka wykazała istnienie i wysokość zobowiązania oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce. Złożyła bowiem na te okoliczności tytuł wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 30 kwietnia 2010 roku, wydanego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W., XV Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt XV GNc 2783/10. Bezskuteczność egzekucji wynika z kolei z postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w W. S. G. z dnia 17 lutego 2011 roku, sygn. akt Km 1681/10, którym umorzono postępowanie egzekucyjne na podstawie art.814 § 1 pkt 3 k.p.c. stwierdzając, że nie odnaleziono ruchomości podlegających zajęciu, zajęcie wierzytelności w Urzędzie Skarbowym okazało się bezskuteczne, w (...) brak pojazdów zarejestrowanych na dłużnika, ZUS i Urząd Skarbowy nie posiadają informacji o rachunkach bankowych dłużnika, w systemie ZUS brak informacji na temat źródeł dochodów dłużnika, a w systemie Urzędu Skarbowego dłużnik figuruje jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, jednak ostatnie złożone dokumenty wymiarowe dotyczą roku 2001. Z postanowienia tego wynika również wysokość kosztów powstałych w toku postępowania egzekucyjnego (koszty postępowania egzekucyjnego i zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym).

W przedmiotowej sprawie najbardziej istotną kwestią było rozstrzygnięcie daty, do której pozwany pełnił funkcję członka zarządu (pozwany podnosił bowiem, że złożył rezygnację w dniu 22 lipca 2008 roku).

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jednolity Dz. U. z 2007 roku, Nr 168, poz. 1186 ze zm.) domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe. Domniemanie to jest wzruszalne, zaś wpis określonej osoby do rejestru w charakterze członka zarządu nie rozstrzyga o ponoszeniu przez tę osobę odpowiedzialności na zasadach ustanowionych w art. 299 k.s.h. Jeżeli skład zarządu spółki zmienił się, odpowiedzialność na tych zasadach ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (uzasadnienie wyroku SN z dnia 7 lipca 2005 roku,V CK 839/04, LEX nr 536022).

Mając na uwadze powyższe, to na pozwanym spoczywał ciężar wykazania, że przestał pełnić funkcję członka zarządu oraz daty tego zdarzenia. Pozwany jest bowiem do chwili obecnej wpisany jako jedyny członek zarządu spółki (...) spółki z o.o. w W..

Zgodnie z art. 202 § 4 k.s.h. mandat członka zarządu wygasa m.in. wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.

Rezygnacja jest jednostronną czynnością prawną członka zarządu. Jednakże oświadczenie woli o rezygnacji wymaga zakomunikowania go tej spółce, zatem do czynności tej odnosi się regulacja wynikająca z art. 61 k.c. W konsekwencji oświadczenie takie winno być złożone organowi spółki. W przypadku, gdy organem powołującym zarząd jest rada nadzorcza, jej należy zakomunikować treść rezygnacji. Jest przy tym wystarczające (w braku odmiennych postanowień regulaminu rady nadzorczej) dojście oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji członka zarządu do jednego z członków rady nadzorczej w sposób określony w art. 61 k.c. W przypadku, gdy nie powołano rady nadzorczej, a członków zarządu wybiera zgromadzenie wspólników, skuteczne złożenie rezygnacji wymaga dotarcia oświadczenia do tego właśnie organu spółki. Przy tym powzięcie wiadomości o rezygnacji przez wszystkich wspólników nie jest tożsame z powzięciem wiadomości przez spółkę. Prawidłowe złożenie oświadczenia o rezygnacji na zgromadzeniu wspólników daje temu organowi możliwość natychmiastowego powołania nowego członka zarządu. Takiej możliwości nie daje powiadomienie wspólników (tak: wyrok SN z dnia 7 maja 2010 roku, III CSK 176/09). W konsekwencji pozwany aby skutecznie złożyć rezygnację z funkcji członka zarządu powinien oświadczenie to doręczyć organowi, który go powołał, tj. zgromadzeniu wspólników (w spółce nie ustanowiono rady nadzorczej). Ewentualnie, co dopuszcza orzecznictwo Sądu Najwyższego, oświadczenie to mogło być złożone pełnomocnikowi powołanemu przez zgromadzenie wspólników (tak: wyrok SN z 3 listopada 2010 roku, V CSK 129/10, OSNC 2011/7-84).

Pozwany w trakcie przesłuchania w charakterze strony podniósł, że oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu złożył „na recepcji” spółki. W konsekwencji nie doszło do skutecznego złożenia tego oświadczenia – nie zostało ono złożone zgromadzeniu wspólników ani pełnomocnikowi powołanemu przez zgromadzenie wspólników. Oprócz tego pozwany nie udowodnił daty złożenia tego oświadczenia. W związku z tym, pozwany do chwili obecnej pozostaje członkiem zarządu spółki (...) spółki z o.o. w W..

Odnosząc się do drugiego zarzutu pozwanego należy wskazać, że z uwagi na złożenie przez powódkę odpisu postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na bezskuteczność egzekucji, to pozwany powinien udowodnić, że pomimo wydania takiego postanowienia, powódka mogła w rzeczywistości uzyskać zaspokojenie (istniał majątek wystarczający do zaspokojenia). Pozwany nie wskazał nawet, jaki majątek miałaby posiadać spółki, a tym bardziej, że wystarczałby on do zaspokojenia wierzytelności powódki.

Bezzasadny okazał się również trzeci zarzut pozwanego. Z opinii biegłego sądowego K. S. wynika, że na koniec 2006 roku pojawiła się przesłanka do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) spółki z o.o. w W. w postaci nie posiadania wymaganej płynności finansowej. Przesłanka ta trwała nieprzerwanie do końca 2008 roku. Z kolei na dzień 31 marca 2008 roku pojawiła się kolejna przesłanka do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) spółki z o.o. w W. w postaci nadmiernego zadłużenia – zobowiązania były wyższe niż majątek spółki (kapitały były ujemne). Przesłanka ta miała charakter trwały. Opinia ta jest logiczna, jasna i przekonująca. Ponadto po złożeniu przez biegłego ustnych wyjaśnień żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innego biegłego.

W konsekwencji roszczenie powoda było co do zasady uzasadnione. Brak było podstaw do uwzględnienia żądania pozwu w zakresie kwoty 47 złotych obejmującej kwotę 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w sprawie przeciwko (...) spółce z o.o. oraz kwoty 30 złotych tytułem opłaty za wydanie odpisu KRS spółki (...) spółki z o.o. Pierwsza z tych należności powinna być ujęta w kosztach procesu zasądzonych nakazem zapłaty. Jeśli nie została, powódka mogła rozstrzygnięcie to zaskarżyć. Po uprawomocnieniu się postanowienia ustalającego wysokość kosztów procesu, nie jest możliwe ponowne ustalanie wysokości tych kosztów w innym postępowaniu. Druga należność dotyczy kosztów powstałych w związku z wytoczeniem przedmiotowego procesu. Nie może w związku z tym zostać uznana za dług spółki, co do którego stwierdzono bezskuteczność egzekucji.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. w zw. z art. 299 k.s.h. Roszczenie określone w art. 299 k.s.h. powstaje dopiero w chwili stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wierzytelności objętej prawomocnym tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko spółce, gdyż dopiero wtedy, gdy egzekucja okaże się bezskuteczna, wierzyciel spółki dowiaduje się o szkodzie i osobie odpowiedzialnej do jej naprawienia. Roszczenie to nie powstaje zatem przed stwierdzeniem bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, a samo stwierdzenie bezskuteczności nie oznacza jeszcze wymagalności przedmiotowego roszczenia. Termin spełnienia takiego świadczenia odszkodowawczego nie jest zatem oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, a więc wymagalność roszczenia należy określić zgodnie z art. 455 k.c. Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełniania świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, zaś zgodnie z art. 481 k.c. wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu. Na wierzycielu spoczywa ciężar dowodu wykazania, że dłużnik miał możliwość zapoznania się treścią wezwania (art. 61 § 1 k.c.). W niniejszej sprawie powódka złożyła dowód nadania wezwania do zapłaty z dnia 2 marca 2011 roku, z którego wynika, że wezwanie to zostało wysłane przesyłką poleconą na właściwy adres zamieszkania pozwanego w dniu 3 marca 2011 roku. Pozwany nie kwestionował faktu otrzymania w/w przesyłki. W konsekwencji należało przyjąć, że przesyłka została doręczona pozwanemu po 7 dniach (mając na uwadze zwykły obrót pocztowy), tj. w dniu 10 marca 2011 roku. Przy przyjęciu za odpowiedni 14-dniowego terminu na spełnienie świadczenia, termin zapłaty upłynął pozwanemu z dniem 24 marca 2011 roku, a w związku z tym powódka mogła żądać odsetek od dnia 25 marca 2011 roku.

Brak było podstaw do zasądzania odsetek ustawowych od stwierdzonych prawomocnym nakazem zapłaty należności z tytułu kosztów procesu, tj. od kwoty 4.532 złotych oraz kosztów postępowania egzekucyjnego, tj. od kwoty 228,95 złotych i 900 złotych. Zgodnie bowiem z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2011 roku (III CZP 16/11, Biuletyn SN 2011/5/11) przepis art. 481 § 1 k.c. nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych – art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349). W ocenie Sądu stroną wygrywającą jest strona powodowa albowiem uległa ona w bardzo niewielkiej części. Na koszty te, poniesione przez powódkę, składają się: opłata od pozwu w wysokości 3.946 złotych, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 złotych, a także opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17zł.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobrać od pozwanego A. K. kwotę 1.575,58 złotych tytułem nie uiszczonych kosztów sądowych – wypłaconych tymczasowo z sum Skarbu Państwa wydatków na opinię biegłego.