Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy w Pleszewie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Protokolant : starszy sekretarz sądowy Ewelina Mielcarek

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2015 r. w Pleszewie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W.

przeciwko K. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej K. S. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W. kwotę 4.997,88 zł (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych 88/100) z ustawowymi odsetkami obliczanymi od dnia 29 lipca 2015 r. do dnia zapłaty

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.148,66 zł (jeden tysiąc sto czterdzieści osiem złotych 66/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Ireneusz Kawęcki

Sędzia SR

UZASADNIENIE

Powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wniósł o zasądzenie od pozwanej K. S. kwoty 6.382,78 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż strona pozwana oraz Bank (...) S.A. – (...) w W. zawarli w dniu 23 czerwca 2004 r. umowę bankową o nr (...), na podstawie której strona pozwana otrzymała określoną w umowie kwotę pieniężną i zobowiązała się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie. Strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania wobec czego niespłacona kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W następstwie powyższego, wobec niedotrzymania przez stronę pozwaną warunków określonych w umowie, wierzyciel pierwotny wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty pieniężnej. Jednocześnie w treści wezwania wierzyciel pierwotny poinformował stronę pozwaną, że w przypadku niewypełnienia obowiązków określonych w treści wezwania wierzytelność zostanie przelana na rzecz powoda. Strona pozwana pomimo upływu wyznaczonego terminu nie dokonała zapłaty, wobec czego w dniu 26 listopada 2014 roku Bank (...) S.A. – (...) w W. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, cedując na jego rzecz całość praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez stronę pozwaną z wierzycielem pierwotnym. Wobec powyższego zadłużenie strony pozwanej, stanowiące wartość przedmiotu sporu, wynosi 6.382,78 złotych, w tym należność główna w wysokości 4.997,88 złotych oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 1.384,90 złotych, na które składają się przejęte w drodze cesji wierzytelności odsetki wierzyciela pierwotnego naliczane zgodnie z postanowieniami umowy odpowiednio od niezapłaconej kwoty należności głównej wynikającej ze wskazanej wyżej umowy oraz odsetki ustawowe naliczane przez stronę powodową. Dowodem istnienia oraz obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanej jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego i ewidencji analitycznej nr (...) z dnia 23 lipca 2015 roku podpisany przez osobę upoważnioną do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym.

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 października 2015 roku pozwana wskazała, iż jej zadłużenie jest potrącane z emerytury przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie Piotra Tomczaka. Wniosła o rozpoznanie sprawy pod jej nieobecność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 22 czerwca 2004 roku wierzyciel pierwotny Bank (...) S.A. – (...) w W., zawarł z pozwaną K. S. umowę pożyczki gotówkowej o nr (...).

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu z dnia 23.07.2015 roku k. 8; umowa pożyczki gotówkowej z dnia 22.06.2004 roku k. 56)

W dniu 20 października 2005 roku bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym domagał się zapłaty od pozwanej kwoty 9.817,26 złotych z tytułu niespłaconej umowy pożyczki wraz z dalszymi odsetkami umownymi w wysokości 29,95 % w skali roku od kwoty 8.401,73 złotych z tytułu niespłaconej pożyczki w terminie od dnia 22 marca 2005 roku do dnia faktycznej spłaty pożyczki. Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2005 roku Sąd Rejonowy w Pleszewie nadał klauzulę wykonalności wyżej wymienionemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu.

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjne z dnia 20.10.2005 roku k. 59, postanowienie S.R. w P. z dnia 28.12.2005 roku sygn. akt I Co 730/05 k.60)

Postępowanie egzekucyjne na podstawie powyższego tytułu prowadzone było przeciwko pozwanej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie Piotra Tomczaka pod sygn. akt 197/06. Postanowieniem z dnia 29 lipca 2014 r. postępowanie to zostało umorzone.

(dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji z dnia 19.01.2006 roku k. 63-64, postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pleszewie Piotra Tomczaka z dnia 29.07.2014 roku k.65)

W dniu 26 listopada 2014 roku wierzyciel pierwotny Bank (...) S.A. w W. zawarł z powodem (...) Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym we W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której wierzyciel pierwotny przelał na rzecz powoda wierzytelności, wśród których była wierzytelność z tytułu umowy zawartej z pozwaną.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 26.11.2014 roku k. 9-13; wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji k. 14)

Pismem z dnia 25 czerwca 2015 roku działająca w imieniu powoda firma (...) S.A. we W. wezwała pozwaną do zapłaty należności w kwocie 6.631,01 złotych w terminie do 02 lipca 2015 roku. Pozwana nie uiściła dobrowolnie wskazanej należności.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 25.06.2015 roku k. 15)

W księgach rachunkowych powoda ujęta została wymagalna wierzytelność przysługująca powodowi wobec pozwanej z tytułu umowy pożyczki o nr (...), która na dzień wystawienia wyciągu z ksiąg rachunkowych tj. na dzień 23.07.2015 roku wynosiła 6.382,78 złotych. Na kwotę wymagalnego zadłużenia złożyły się kwota 4.997,88 złotych tytułem należności głównej oraz kwota 1.384,90 złotych z tytułu odsetek.

(dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego k.8)

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią ( przelew ), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ( § 2 art. 509 k.c. ). Powód wszedł jako wierzyciel pozwanej w miejsce Banku (...) S.A. w W. w oparciu o umowę przelewu wierzytelności z dnia 26 listopada 2014 roku. Co do zasady przysługiwało mu zatem roszczenie w stosunku do pozwanej w takim zakresie w jakim je posiadał zbywca wierzytelności. W konsekwencji powód wywodzi swoje roszczenie z treści art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Niewykonanie zobowiązania zachodzi wówczas, gdy w zachowaniu dłużnika nie występuje nic, co odpowiadałoby spełnieniu świadczenia, natomiast nienależyte wykonanie zobowiązania ma miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. W związku z takim zachowaniem dłużnika wierzycielowi przysługuje odszkodowanie. W przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego funkcję odszkodowawczą pełnią odsetki ( patrz: art. 481 § 1 - 3 k.c. ), które przysługują wierzycielowi za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Wskazać należy, że dołączony do akt wyciąg z ksiąg funduszu w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego nie posiada mocy prawnej dokumentu urzędowego w stosunkach umownych z konsumentem, nie korzysta zatem z domniemania, że jego treść jest prawdziwa. W takiej sytuacji powód winien wykazać w oparciu o stosowne dokumenty oraz inne środki dowodowe, iż należności we wskazanej w wyciągu z ksiąg funduszu wysokości mu się należą. Powyższe potwierdza również dokonana w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego nowelizacja art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004r., nr 146 poz. 1546 ze zmianami), do którego ustawodawca dodał ust. 2. Zgodnie z dyspozycją art. 194 ust. 1 ustawy, księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązanie, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym (ust. 2 art. 194 ustawy). Zatem księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności funduszu poza postępowaniem cywilnym, jakim jest przedmiotowe postępowanie. Wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego nie jest też żadnym szczególnego rodzaju dokumentem prywatnym. Powód nie jest bowiem sędzią w swojej własnej sprawie i wystawiony przez niego dokument nie ma żadnej szczególnej mocy. Jest jedynie oświadczeniem procesowym strony, że roszczenie w takiej wysokości jej przysługuje. W takiej sytuacji powód winien wykazać w oparciu o stosowne dokumenty oraz inne środki dowodowe, iż należności we wskazanej w wyciągu z ksiąg funduszu wysokości mu się należą. Tylko dokument urzędowy ma walor domniemania, że zawarte w nim dane są prawdziwe, dokument prywatny takiego domniema nie posiada.

Roszczenie powoda odnośnie należności głównej sformułowane zostało w sposób jasny, podlegający ewentualnej weryfikacji przez pozwaną i nie budziło wątpliwości sądu w świetle przytoczonych okoliczności i przedłożonych w sprawie dowodów. Jako niezasadne i niewykazane uznać należało dochodzenie od pozwanej kwoty 1.384,90 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek, na które składają się przejęte w drodze cesji wierzytelności odsetki wierzyciela pierwotnego naliczane zgodnie z postanowieniami umowy odpowiednio od niezapłaconej kwoty należności głównej wynikającej ze wskazanej wyżej umowy oraz odsetki ustawowe naliczane przez stronę powodową.

Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury prawa, jeżeli żądanie strony dotyczy również zasądzenia odsetek obowiązana jest ona dokładnie określić ich wysokość oraz czas obliczeniowy (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające. Tom I pod redakcją T. Erecińskiego. Wydanie 2. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis. Warszawa 2007, teza 17 do art. 187 strona 453). Tylko bowiem tak określone żądanie, pozwala z jednej strony sądowi zweryfikować jego zasadność, z drugiej natomiast gwarantuje pozwanemu, którym z reguły jest osoba nie posiadająca wiedzy prawniczej, realizację prawa do obrony oraz podnoszenia ewentualnych zarzutów. Powód dochodził w pozwie roszczenia, którego część stanowią skapitalizowane odsetki. Winien więc przytoczyć okoliczności faktyczne i uzasadnić wysokość tej części roszczenia. Na temat kapitalizacji odsetek wypowiedział się szeroko Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 21 października 1997 r., III ZP 16/97, OSNP 1998/7/. Wskazał, że kapitalizacja odsetek w sensie potocznym jest czynnością rachunkową polegającą na wyliczeniu sumy na podstawie znanej stopy procentowej i okresu czasu. Jako kategoria prawna polega nie tylko na zsumowaniu, ale i dodaniu jej do kwoty kapitału. W ten sposób odsetki nie są już dochodzone obok świadczenia głównego, gdyż same stają się świadczeniem głównym bądź jego częścią. Powód w sposób nieostry i nie dający się zweryfikować określił w pozwie roszczenie odsetkowe. Nie podał za jaki okres, od jakiej kwoty i według jakiej stopy procentowej naliczał odsetki skapitalizowane w łącznej wysokości 1.384,90 złotych. Nie podał jaka część z tych odsetek to odsetki zwykłe umowne, a jaka część to odsetki „karne”. Tylko tak wykazane w treści pozwu roszczenie pozwala sądowi na jego zweryfikowanie. Z dołączonego do akt bankowego tytułu egzekucyjnego wynika, że wierzyciel pierwotny naliczał pozwanej umowne, których wysokość od kilku lat przekracza wysokość odsetek maksymalnych. Sama nieobecność na rozprawie pozwanej i niezajęcie przez nią stanowiska w sprawie nie uzasadnia zasądzenia na rzecz powoda „ w ciemno” powyższej kwoty, bowiem powód nie uprawdopodobnił, że roszczenie w takiej wysokości tytułem skapitalizowanych odsetek należy mu się. Na powodzie jako profesjonaliście "w zderzeniu" z drugą stroną procesu jaką jest konsument spoczywał obowiązek jasnego, logicznego i nie budzącego żadnych wątpliwości szczegółowego wyjaśnienia wysokości dochodzonego roszczenia oraz jego podstawy. Analogiczne stanowisko jak sąd w niniejszej sprawie zajął Sąd Okręgowy w Kaliszu między innymi w wyroku z dnia 05 czerwca 2014 r. w sprawie II Ca 199/14 oraz w wyroku z dnia 12 czerwca 2014 roku w sprawie II Ca 215/14, zaś w ostatnim okresie w wyroku z dnia 20 października 2015 r. w sprawie II Ca 442/15.

Dołączony do pozwu bankowy tytuł egzekucyjny nie dowodzi jakiego rodzaju wierzytelność przysługuje aktualnie powodowi. Z dołączonego bankowego tytułu egzekucyjnego wynikało, że na dzień 20 października 2005 r. bankowi przysługiwała należność główna w wysokości 9.817,26 zł. Jednakże sąd nie jest w stanie zweryfikować na podstawie przedłożonych dowodów w jakiej części i wysokości dochodzone bankowym tytułem egzekucyjnym należności zostały ściągnięte w drodze postępowania egzekucyjnego, skoro powód dochodzi zasądzenia od pozwanej kwoty 6.382,78 złotych. Sąd nadając klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nie bada prawdziwości zawartych w nim danych co do rodzaju i wysokości przysługujących bankowi należności.

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione okoliczności uznać należało, że powód nie wykazał, zgodnie z treścią art. 6 k.c., że żądanie w części dotyczącej skapitalizowanych odsetek oraz opłat i prowizji mu się należy.

Pozwana jest konsumentem a wierzyciel pierwotny i powód profesjonalistami. Zobowiązanie pozwanej jako konsumenta winno być zatem wykazane w sposób jasny, jednoznaczny oraz szczegółowy i podlegać możliwości sądowej weryfikacji. Nabywając wierzytelność powód winien zadbać o jej należyte udokumentowanie i żądać od zbywcy dokumentacji źródłowej, z której wynikać będą poszczególne składniki tej wierzytelności. Dowody te z kolei winny zostać przedłożone przez niego w prowadzonym postępowaniu sądowym w celu wykazania swych twierdzeń.

Mając powyższe na względzie sąd orzekł jak w punkcie 1 - 2 wyroku.

O kosztach postępowania sąd orzekł w punkcie 3 wyroku, na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Na koszty postępowania złożyły się opłata sądowa w kwocie 250,00 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 złotych oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200,00 złotych. Powód wygrał sprawę 78,30 % (4.997,88 złotych : 6.382,78 złotych x 100%). Należy mu się zatem kwota 1.148,66 złotych tytułem kosztów postępowania (78,30 % x 1.467,00 złotych).

/-/Ireneusz Kawęcki

Sędzia S.R.