Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Małgorzata Wasiniewska

Protokolant: Weronika Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2015 roku w Starogardzie Gdańskim

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko G. M.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanej G. M. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 2.135,00 zł (słownie: dwa tysiące sto trzydzieści pięć złotych 00/100) z odsetkami ustawowymi naliczanymi od dnia 21 listopada 2014 roku do dnia 29 grudnia 2015 roku,

2. zasądzoną w punkcie 1-szym należność rozkłada na 12 (słownie: dwanaście) miesięcznych rat, z czego 11 (słownie: jedenaście) rat w kwocie po 177,91 zł (słownie: sto siedemdziesiąt siedem złotych 91/100) każda, zaś ostatnia 12 rata w kwocie 177,99 zł (słownie: sto siedemdziesiąt siedem złotych 99/100) płatna wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.135,00 zł (słownie: dwa tysiące sto trzydzieści pięć złotych 00/100) naliczanymi od dnia 21 listopada 2014 roku do dnia 29 grudnia 2015 roku, wszystkie raty płatne do 15-ego dnia każdego miesiąca, z tym że pierwsza rata płatna będzie do 15-ego dnia miesiąca następującego po miesiącu w którym uprawomocni się niniejszy wyrok wraz z odsetkami ustawowymi od każdej z rat w razie opóźnienia w ich płatności, z tym że niezapłacenie którejkolwiek z rat w terminie powoduje natychmiastową wymagalność całej pozostałej jeszcze do spłaty kwoty,

3. w pozostałym zakresie powództwo oddala,

4. zasądza od pozwanej G. M. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 137,00 zł (słownie: sto trzydzieści siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 107,00 zł (słownie: sto siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 659/15

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł przeciwko G. M. pozew o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 2.333,00 złotych z odsetkami ustawowymi naliczanymi od dnia wniesienia pozwu, czyli od dnia 21 listopada 2014 roku, do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 30 czerwca 2014 roku zawarł z pozwaną G. M. umowę pożyczki na kwotę 2.000,00 złotych, którą pozwana miała spłacić zgodnie z harmonogramem spłat, jednakże G. M. nie wywiązała się z umowy i nie spłaciła swoich należności wobec pożyczkodawcy, dlatego też powód ze skutkiem prawnym na dzień 12 listopada 2014 roku rozwiązał z pozwaną umowę pożyczki łączącą strony i wezwał pozwaną do dobrowolnej spłaty wszystkich należności, jednakże bezskutecznie, w związku z czym pożyczkodawca podjął działania windykacyjne, ale one również nie przyniosły rezultatu. Powód wskazał także, że na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota 1.750,00 złotych z tytułu niespłaconego kapitału, kwota 123,00 złote z tytułu kosztów przygotowania i wysyłki monitu i wezwań do zapłaty, kwota 75,00 złotych z tytułu przekazania sprawy do postępowania windykacyjnego, kwota 340,00 złotych z tytułu opłaty przygotowawczej i kwota 45,00 złotych z tytułu opłaty administracyjnej. W ocenie powoda, z przyczyn szczegółowo wskazanych wyżej, żądanie pozwu jest jak najbardziej zasadne.

Nakazem zapłaty z dnia 12 maja 2015 roku wydanym przez Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim I Wydział Cywilny żądania pozwu zostały uwzględnione w całości.

Pozwana G. M. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty z dnia 12 maja 2015 roku. Wniosła o rozłożenie należności na raty i umorzenie kosztów postępowania..

Pismem procesowym z dnia 28 września 2015 roku powód zaproponował pozwanej rozłożenie należności głównej wraz z ustawowymi odsetkami naliczanymi od dnia wniesienia pozwu do dnia wydania wyroku na 10 rat płatnych do 10 – ego dnia każdego miesiąca z zastrzeżeniem, że uchybienie terminowi płatności którejkolwiek z rat skutkować będzie natychmiastowa wymagalnością całej pozostałej jeszcze do spłaty kwoty wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od niespłaconej części należności głównej.

Pismem procesowym z dnia 23 listopada 2015 roku powód ograniczył wniosek w zakresie kosztów procesu do zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda opłaty od pozwu w kwocie 30,00 złotych, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych i wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 90,00 złotych, łącznie 137,00 złotych.

Na rozprawie w dniu 29 grudnia 2015 roku pozwana G. M. wniosła o rozłożenie należności na co najmniej 12 rat. Podniosła także, że powód nie negocjował z nią kosztów przygotowania i wysyłki monitów, wezwań do zapłaty oraz kosztów przekazania sprawy do postępowania windykacyjnego. Oświadczyła, że nie kwestionuje żądania pozwu co do zasady, natomiast kwestionuje, co do wysokości, a mianowicie w zakresie kwoty 198,00 złotych z tytułu kosztów wskazanych szczegółowo wyżej.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

W dniu 30 czerwca 2014 roku G. M. zawarła z powodem umowę pożyczki gotówkowej na kwotę 2.000,00 złotych, która miała zostać spłacona w 8 miesięcznych ratach w terminach płatności określonych w umowie i harmonogramie spłat. Od kwoty pożyczki pożyczkodawca pobiera jednorazowo opłatę przygotowawczą w kwocie 390,00 złotych i miesięcznie kwotę 15,00 złotych opłaty administracyjnej. Całkowita kwota do zapłaty to 2.510,00 złotych. Wymagalne należności z tytułu umowy pożyczki zaspokajane są w następującej kolejności: koszty działań upominawczo – windykacyjnych, koszty sądowe oraz inne koszty egzekucyjne, opłaty i prowizje, odsetki naliczane od zadłużenia przeterminowanego, odsetki zaległe, kwota niespłaconego kapitału, odsetki bieżące i kwota kapitału bieżącego. W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki pożyczkodawca jest uprawniony do podjęcia działań upominawczo – windykacyjnych, zgodnie ze wskazaną poniżej kolejnością, których koszt każdorazowo ponosi pożyczkobiorca w następującej wysokości: koszt przygotowania i wysyłki pierwszego monitu – 25,00 złotych, koszt przygotowania i wysyłki wezwania do zapłaty – 49,00 złotych, koszt przygotowania i wysyłki ostatecznego wezwania do zapłaty – 49,00 złotych, koszt przekazania sprawy do postępowania windykacyjnego – 75,00 złotych. Łączne koszty poniesione prze pożyczkodawcę w związku z prowadzonymi wobec pożyczkobiorcy działaniami upominawczo – windykacyjnymi nie mogą przekroczyć 198,00 złotych.

/okoliczności bezsporne, dodatkowo: umowa pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku k.20-24, harmonogram spłat k.26/

Bezsporny był pomiędzy stronami fakt, że pozwana nie spłacała rat pożyczki, dlatego też powód, kolejnymi monitami i wezwaniami do zapłaty, wzywał pozwaną do spłaty zaległości, jednakże bezskutecznie, dlatego też pismem z dnia 29 października 2014 roku wypowiedział pozwanej umowę pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku i jednocześnie wezwał G. M. do zapłaty łącznej kwoty 2350,60 złotych w nieprzekraczalnym terminie do dnia 12 listopada 2014 roku. Pozwana nie zareagowała na wezwanie z dnia 29 października 2014 roku /dodatkowo: monit z dnia 09 września 2014 roku k.27, wezwanie do zapłaty z dnia 25 września 2014 roku k.28, ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 13 października 2014 roku k.29, wypowiedzenie umowy pożyczki i wezwanie do zapłaty z dnia 29 października 2014 roku k.31, dowody przesłania k.30,32/.

Pozwana G. M. jest mężatką. Wspólnie z mężem prowadzi gospodarstwo domowe. Nie mają nikogo na utrzymaniu. Pozwana pracuje i zarabia miesięcznie około 1.200,00 złotych netto. Mąż pozwanej jest na emeryturze. Otrzymuje miesięcznie kwotę 2.400,00 złotych netto emerytury. Czynsz za mieszkanie to kwota 550,00 złotych miesięcznie, energia elektryczna to kwota 150,00 złotych na dwa miesiące, opłata za gaz to kwota 50,00 złotych na dwa miesiące. Pozwana wraz z mężem spłacają miesięcznie kwotę 1.400,00 złotych raty kredytu hipotecznego. Są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego położonego w S. oraz samochodu osobowego marki C. – bardzo starego. Żadnego innego majątku nie posiadają. Na miesięczne utrzymanie pozwana z mężem wydaje około 400,00 złotych. G. M. spłaca także pożyczkę z zakładowej kasy zapomogowo – pożyczkowej – miesięczna rata to kwota 320,00 złotych. Żadnych innych zobowiązań pozwana i jej mąż nie posiadają. Przeciwko pozwanej i jej mężowi nie są prowadzone żadne postępowania egzekucyjne (oświadczenie pozwanej złożone na rozprawie w dniu 29 grudnia 2015 roku.

Powództwo jest częściowo zasadne.

Stan faktyczny w sprawie był bezsporny pomiędzy stronami i dodatkowo został ustalony przez Sąd na podstawie załączonych przez powoda do akt sprawy dokumentów, których autentyczność, prawdziwość i rzetelność nie budziła wątpliwości Sądu. Pozwana również nie kwestionowała tych dokumentów, dlatego też uznano je w całości za wiarygodne (art. 244 i 245 k.p.c. oraz art. 252 i 253 k.p.c.).

Odnośnie sytuacji materialnej pozwanej Sąd oparł się na jej oświadczeniu złożonym na rozprawie w dniu 29 grudnia 2015 roku w trakcie informacyjnego przesłuchania, albowiem nie było żadnych podstaw, aby mieć do niego jakiekolwiek zastrzeżenia.

W okolicznościach niniejszej sprawy fakt zawarcia umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku oraz fakt jej niespłacenia przez pozwaną wraz z odsetkami i kosztami w postaci opłaty przygotowawczej i miesięcznych opłat administracyjnych w kwocie dochodzonej pozwem, nie budziły wątpliwości Sądu. Okoliczności te były ponadto niesporne pomiędzy stronami.

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie 1 - szym wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.135,00 złote wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od dnia 21 listopada 2014 roku (od dnia wniesienia pozwu k.2) do dnia wyroku.

Zdaniem Sądu stan faktyczny w niniejszej sprawie uzasadniał rozłożenie zasądzonego roszczenia na raty, o co wnosiła pozwana G. M.. Stosownie do treści art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Podstawą zastosowania przepisu art. 320 k.p.c. jest wyłącznie uznanie Sądu, że zachodzą szczególnie uzasadnione wypadki. Założeniem tego przepisu jest uczynienie postępowania wykonawczego realnym ze względu na określoną sytuację ekonomiczną i finansową dłużnika. Zgodnie z poglądami wyrażonymi w literaturze szczególnie uzasadnione wypadki w rozumieniu tego przepisu nie muszą mieć charakteru wyjątkowego. O tym, czy chodzi o szczególnie uzasadnione wypadki decydują okoliczności konkretnego przypadku. Z reguły chodzić będzie o okoliczności leżące po stronie pozwanego dłużnika, jego sytuację majątkową, finansową, rodzinną , które czynią nierealnym spełnienie przez niego od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia.

Zdaniem Sądu w przypadku pozwanej G. M. zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia. Miesięczne dochody pozwanej i jej męża to kwota około 3.600,00 złotych netto. Z dochodów tych pozwana z mężem muszą opłacić mieszkanie oraz inne świadczenia, kupić żywność itp. Na powyższe wydatki pozwana wraz z mężem przeznacza około 1.050,00 złotych miesięcznie. Ponadto pozwana płaci miesięcznie kwotę 320,00 złotych tytułem spłaty pożyczki z zakładu pracy oraz wraz z mężem spłacają kredyt hipoteczny w kwocie 1.400,00 złotych miesięcznie. Swoje zobowiązania pozwana reguluje terminowo. Przeciwko pozwanej oraz jej mężowi nie są prowadzone żadne postępowania egzekucyjne. W tej sytuacji skierowanie w stosunku do pozwanej dodatkowo egzekucji, zdaniem Sądu czyniłoby wykonanie wyroku niemożliwym (należy podnieść, że powód w piśmie z dnia 28 września 2015 roku k.51 co do zasady wyraził zgodę na rozłożenie należności pozwanej na raty – na 10 rat)

Reasumując powyższe Sąd rozłożył orzeczone świadczenie na 12 rat, płatnych do dnia 15-ego każdego kolejnego miesiąca, poczynając od miesiąca następującego po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku, w kwotach po 177,91 złotych – 11 rat, ostatnia, 12 - ta rata w kwocie 177,99 złotych. Wraz z ostatnią ratą Sąd ustalił płatność odsetek orzeczonych wyrokiem - punkt 2-gi wyroku i jednocześnie zastrzegł, że niezapłacenie którejkolwiek z rat w terminie powoduje natychmiastową wymagalność całej pozostałej jeszcze do spłaty kwoty.

O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzając je w wysokości ustawowej od daty wniesienia pozwu, czyli od dnia 21 listopada 2014 roku (k.2) do dnia wydania wyroku, wobec rozłożenia zasądzonej należności na raty. Jednocześnie Sąd oddalił powództwo w zakresie dalej biegnących odsetek, tj. po dniu wydania wyroku – punkt 2-gi i 3-ci wyroku.

W tym względzie Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale składu 7 sędziów Izby Cywilnej, wpisanej do księgi zasad prawnych, z dnia 22 września 1970 roku, sygn. III PZP 11/70, OSNC 1971/61, zgodnie z którym rozkładając z mocy art. 320 kpc zasądzone świadczenie na raty, sąd nie może – na podstawie tego przepisu odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek, za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie, rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednakże ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty poszczególnych rat. Powyższa uchwała Sądu Najwyższego zachowała nadal swoją aktualność, co potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 grudnia 2006 roku w sprawie III CZP 126/06, stwierdzając że rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc ma ten skutek – wskazany w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1970 roku, III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat /OSNC 2007/10/147, BIUL. SN 2006/19/9, OSP 2010/4/44/.

Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 198,00 złotych z tytułu kosztów upominawczo – windykacyjnych (punkt 13 i 14 umowy z dnia 30 czerwca 2014 roku). Sąd stanął na stanowisku, że zapisom punktu 13 i 14 umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku należy przypisać abuzywność. Zgodnie bowiem z art. 385 (1) § 1 kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Ustawodawca wskazuje w § 3 i 4 art. 385 (1) kc, że nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu, w szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta, a ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na nie powołuje. Sąd jest uprawniony, w ramach incydentalnej kontroli ogólnych warunków umowy, do stwierdzenia, czy dany zapis umowny stanowi niedozwolone postanowienie umowne. Zapisy punktu 13 i 14 umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku, zdaniem Sądu, naruszają rażąco dobre obyczaje i interes konsumenta. Powód nie udowodnił, że postanowienia punktu 13 i 14 umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2014 roku zostały uzgodnione indywidualnie z pozwaną. Stwierdzić należy, że pozwana nie miała wpływu na treść tych postanowień i ich obecność w przedmiotowej umowie. O abuzywności tych postanowień przesądza zarówno wysokość nakładanych opłat, jak również niesprecyzowanie przesłanek decydujących o ich zastosowaniu. Wysłanie wezwania do zapłaty, czy też czynności windykacyjne podejmowane po wezwaniu do zapłaty, same w sobie, nie generują kosztów o wysokości przewidzianej w punktach 13 i 14 umowy pożyczki, dlatego też należało uznać, że są to kwoty rażąco wygórowane, które wiążą się z dążeniem pożyczkodawcy do uzyskania nieuprawnionego dodatkowego wynagrodzenia od pożyczkobiorcy. Postanowienia te wykraczają poza zapewnienie przedsiębiorcy rekompensaty kosztów związanych z obsługą nieterminowego zadłużenia. Ponadto należy wskazać, że tego rodzaju zastrzeżenia umowne, a mianowicie dotyczące wysokości opłat za wezwania do zapłaty i koszty windykacji, zostały już kilkakrotnie zakwestionowane przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (dalej jako (...)) i wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych, między innymi, wyrok (...) o sygn. akt XVII AmC 96/08 pod nr (...); wyrok (...) o sygn. akt XVII AmC 624/09 pod nr (...); wyrok (...) o sygn. akt AmC 1089/11 – punkt 2-gi wyroku.

Kosztami postępowania Sąd obciążył pozwaną G. M. w wysokości wskazanej przez powoda w piśmie z dnia 23 listopada 2015 roku k.62, zasadzając od pozwanej na rzecz powoda łączną kwotę 137,00 złotych, w tym kwotę 30,00 złotych tytułem opłaty od pozwu, kwotę 90,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i kwotę 17,00 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – punkt 4 – ty wyroku.