Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IVK 44/15

UZASADNIENIE

(w zakresie wskazanym przez wnioskodawcę – pełnomocnika (...) SA, to jest kwestii orzeczenia obowiązku naprawienia szkody)

Wyrokiem z dnia 22 stycznia 2016 roku oskarżony R. G. (1) został uznany (w zakresie relewantnym z punktu widzenia wniosku o uzasadnienie pełnomocnika pokrzywdzonego) za winnego tego, że:

1)  (pkt 131) w dniu 15 września 2009 roku w Ł., w warunkach powrotu do przestępstwa opisanego w art. 64§1 kk oraz w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami usiłował, poprzez złożenie zawierającego nieprawdziwą informację o zatrudnieniu jednej ze współdziałających osób doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 28126,31 złotych, poprzez zawarcie umowy pożyczki gotówkowej, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę udzielenia pożyczki gotówkowej przez pokrzywdzonego, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

2)  (pkt 134) w dniu 17 września 2009 roku w warunkach i okolicznościach tożsamych z opisanymi powyżej usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 12 000 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu nieudzielenia pożyczki przez pokrzywdzonego, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

3)  (pkt 145) w dniu 20 października 2009 roku w Ł., działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk, w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po przedłożeniu dokumentacji zawierającej nieprawdę doprowadził (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez zawarcie przez M. K. umowy pożyczki gotówkowej nr (...) w kwocie 25313,69 złotych, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

4)  (pkt 147) w dniu 5 listopada 2009 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie 12736,85 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

5)  (pkt 154) w dniu 24 listopada 2009 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie 12736,85 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

6)  (pkt 179) w dniu 29 stycznia 2010 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie 28126,31 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

7)  (pkt 186) w dniu 8 lutego 2010 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie 12736,85 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

8)  (pkt 193) w dniu 18 lutego 2010 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie 12294,74 złotych, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynu z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

9)  (pkt 197 i 199) w dniu 24 lutego 2010 roku oraz w dniu 26 lutego 2010 roku, działając w warunkach opisanych w art. 64§1 kk oraz w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez złożenie dokumentów zawierających nieprawdziwe informacje usiłował doprowadzić (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pożyczki w kwocie, odpowiednio 8606,31 złotych i 12294,74 złotych, lecz zamierzonego celu, w obu wypadkach, nie osiągnął z powodu odmowy udzielenia pożyczki, to jest czynów, w odniesieniu do każdego z nich - z art. 270§1 kk i art. 297§1 kk oraz art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. art. 11§2 kk i art. 64§1 kk oraz art. 65§1 kk;

Oskarżonemu R. G. (1) za każdy z tych czynów wymierzono karę grzywny, w oparciu o przepis art. 286§1 kk w zw. z art. 60§3 kk. Jednocześnie sąd nie orzekł obowiązku naprawienia szkody, mimo złożenia takowego wniosku przez pokrzywdzonego. Sąd w tym zakresie ustalił, iż analiza form sprawczych czynów zarzuconych oskarżonemu prowadzić musi do wniosku, że doprowadzono pokrzywdzonego (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w odniesieniu do umowy nr (...) (3). Jak wynika z pism pokrzywdzonego (k. 504, pośrednio również k. 396 – w odniesieniu do R. G.) oraz oświadczeń pełnomocnika składanych w toku postępowania, wierzytelność wynikająca z zawartej umowy nr (...) na nazwisko M. K. została sprzedana. W tym zakresie sąd nie podziela stanowiska pełnomocnika dotyczącego możliwości dochodzenia roszczeń w postępowaniu karnym, które uprzednio zostały zbyte. Stosownie do przepisów prawa cywilnego – art. 509 i następnych kodeksu cywilnego regulujących kwestie zmiany wierzyciela – może on bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią… Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (por. Komentarz do kodeksu cywilnego, Księga trzecia. Zobowiązania, red. G. Bieniek, t. 2, s. 540 i nast., Warszawa 1999 oraz orzecznictwo tam cytowane). Stosownie zaś do przepisu art. 49 kpk – pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio zagrożone lub naruszone. Jest oczywistym, że opisane na wstępie przestępstwa bądź naruszyły własność (...) SA (3) bądź zagroziły dobrom prawnym pokrzywdzonego, jak w odniesieniu do pozostałych przypadków. Tym samym pokrzywdzonemu przysługiwało – w zakresie opisanym w punkcie 3 – roszczenie o naprawienie szkody; z uwagi na pieniężny charakter szkody – zwrotu udzielonej sumy. Tym roszczeniem, stosownie do treści art. 509 kc pokrzywdzony rozporządził – zbywając je na rzecz innego podmiotu i nie tracąc statusu pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, albowiem to jego dobra prawne zostały naruszone bądź zagrożone. Mając jednakże na uwadze, że stosownie do treści art. 46 kk obowiązek naprawienia szkody może być orzeczony jedynie na rzecz pokrzywdzonego (por. odp. wyrok SN z 30 stycznia 2014 roku, (...) 349/13, Biul. PK 2014/2/19 – 20), który w sprawie niniejszej wierzytelność będącą ewentualną podstawą wniosku zbył, orzeczenie obowiązku naprawienia szkody byłoby bezprzedmiotowe (por. odp. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2014 roku, VKK 347/14, OSNKW 2015/5/45, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2015 roku, (...) 342/15, LEX 1918832). Z tych powodów sąd nie orzekł wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody.