Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IX C 283/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 30-09-2015 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu IX Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Zawiślak

Protokolant: Agnieszka Baca Domin

po rozpoznaniu w dniu 30-09-2015 r. we W.

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Z.

przeciwko Skarbowi Państwa-Aresztowi Śledczemu we W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia na rzecz
adw. J. K. kwotę 427 zł (w tym należny podatek VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu;

III.  odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu na rzecz strony pozwanej.

Sygn. akt IX C 283/14

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 15.10.2015 r. powód K. Z. domagał się zasądzenia od strony pozwanej Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego we W. kwoty 15.000,00 zł

W uzasadnieniu pozwu wskazał za naruszenie jego dóbr osobistych w postaci braku zapewnienia odpowiedniej opieki medycznej, praw do odpowiednich warunków bytowych, sanitarnych, prawa do intymności i ludzkiego traktowania. W Areszcie Śledczym we W. powód przebywał w okresie od 27.05.2013 r. do 14.06.2013 r. w celi nr 13, która była bardzo zniszczona. W celi powoda znajdowały się: dwa krzesła, dwa łóżka, jeden stolik, dwie szafki, jedno lustro w kąciku sanitarnym, zlew, jeden grzejnik, muszla klozetowa oddzielona od celi kotarą. Cela była za mała, bowiem jej metraż wynosił 2 m kw. Była zimna i nieogrzewana oraz znajdowało się w niej robactwo. Ściany w celi były bardzo zniszczone, brudne, dziurawe, z odpadającym tynkiem. Ponadto w celi był smród i nie było odpowiedniej wentylacji. Kącik sanitarny oddzielony był od reszty pomieszczenia trzema prętami, które wypadały ze ściany i był osłonięty kotarą. Ponadto nie było ciepłej wody oraz wystarczającej intymności przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych, jak również brak było wystarczającego oświetlenia naturalnego. Cele nie były wietrzone. Materace w celi były zniszczone i spleśniałe. Poza powyższym żywność podawana osadzonym była nieświeża.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa wskazując powód w Areszcie Śledczym we W. przebywał przez krótki okres czasu, tj. 2 tygodnie. Powód przebywał w placówce w związku z badaniami psychologicznymi w Ośrodku (...). Była to cela 2 osobowa, która ma powierzchnię powyżej 8 m kw., nie licząc kącika sanitarnego. Cele były należycie wyposażone w sprzęt kwaterunkowy, z wydzielonymi kącikami sanitarnymi, zabudowanymi płytą paździerzową. W celach znajdują się kratki wentylacyjne. Skazani mogą posiadać w celach czajniki, sprzęt TV. Cele są ogrzewane. Ponadto osadzeni raz w tygodniu mają prawo do korzystania z łaźni oraz kilka razy w miesiącu dokonywać zakupów artykułów higienicznych i żywnościowych w miejscowej kantynie. W ciągu doby otrzymują trzy posiłki, w tym posiłki cieple, które są kontrolowane. Osadzeni mogą także korzystać z biblioteki oraz brać udział w spotkaniach religijnych różnych wyznań.

W piśmie z dnia 13.01.2014 r. pełnomocnik powoda ustanowiony z urzędu wskazał, że w czasie, gdy powód przebywał w Areszcie Śledczym we W. urządzenia sanitarne nie były oddzielone od reszty celi trwałą zabudową od podłogi do sufitu z zapewnieniem niezbędnej wentylacji i intymności przy wykonywaniu czynności higienicznych oraz załatwianiu potrzeb fizjologicznych, a osobę korzystającą z WC oddzielała zniszczona materiałowa płachta. Poza powyższym w celi często panował smród, ściany były zagrzybione a podłoga zawilgocona.

W toku postępowania strony sporu podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w okresie od 27.05.2013 r. do 14.06.2013 r. przebywał w Areszcie Śledczym we W. celem przeprowadzenia badań i wydania orzeczenia psychologicznego w miejscowym Ośrodku (...). Powód był osadzony w celi dwuosobowej nr (...) na oddziale (...), o całkowitej powierzchni użytkowej powyżej 8 m kw. (nie licząc powierzchni kącika sanitarnego).

Dowód: okoliczność bezsporna.

W trakcie przyjęcia do Aresztu Śledczego pozwany posiadał własne obuwie i kompletną odzież. Otrzymał środki dezynfekujące do czyszczenia kącików sanitarnych. W celi był również materac. W celi było okno. Ponieważ powód przebywał w Areszcie Śledczym w okresie wiosenno – letnim cela nie była ogrzewana. Powód miał zapewnioną opiekę medyczną, w tym opiekę psychiatryczną. Mógł wysyłać korespondencje do różnych instytucji. Mógł również gotować wodę. Trzy razy dziennie otrzymywał posiłki, których jakość była na bieżąco monitorowana, a w razie zgłoszenia zastrzeżenia posiłek był sprawdzany i ważony w obecności osadzonego.

Dowód:

­

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych powoda cz. B

­

zeznania H. Ś., k. 93 (nagranie rozprawy z 13.04.2015 r.)

­

dowód z przesłuchania strony pozwanej, k. 166-168 (nagranie rozprawy z 30.09.2015r.)

W trakcie pobytu powód wykazywał trudności adaptacyjno – wychowawcze. Wykazywał nadmierną emocjonalność. W dniu 13.06.2013 r. dokonał połknięcia pręta, w związku z czym otrzymał karę dyscyplinarną nagany. Podczas pobytu w Areszcie Śledczym we W. wykazywał postawę roszczeniową, która objawiała się m.in. w licznych zastrzeżeniach odnośnie wyposażenia celi, w której przebywał.

Dowód:

­

dokumenty zgromadzone w aktach osobowych powoda cz. B

­

przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej, k. 166-168 (nagranie rozprawy z 30.09.2015r.)

W celi nr (...) znajduje się w niej kącik sanitarny o pow. 1,9 m2. Jest on oddzielony od reszty celi przy pomocy konstrukcji składającej się ramy stalowej i wypełniającej ją płyty, sięgającej do wysokości ok. 180 cm, bez drzwi. Wejście do kącika zasłaniane jest płachta z materiałową.

W celi z powodem przebywał jednocześnie tylko jeden osadzony.

W ścianach były uszkodzenia, których dokonywali także osadzeni. Zgłaszane uszkodzenia były na bieżąco naprawiane.

W celi nie było ciepłej wody. Osadzeni mogli sobie wodę podgrzać za pomocą grzałki. W celi znajdowała się wentylacja grawitacyjna.

W Areszcie Śledczym jest ogrzewanie centralne, funkcjonujące automatycznie w okresie jesienno - zimowym. Sezon grzewczy kończy się w kwietniu każdego roku.

Regularnie prowadzona jest dezynsekcja. Gdy w celach pojawiały się insekty, były usuwane.

Obowiązkiem osadzonych jest należyta dbałość o zajmowaną celę, utrzymanie jej w czystości oraz bieżące zgłaszanie usterek.

Dowód:

­

oględziny celi nr (...) Oddział(...)Pawilon (...) w AŚ we W., k. 84, 85

­

zeznania S. P., k. 150,

­

zeznania S. G., k. 138 (nagranie rozprawy z 02.06.2015 r.)

­

przesłuchanie powoda, k. 116-117,

­

przesłuchanie przedstawiciela strony pozwanej, k. 166-168 (nagranie rozprawy z 30.09.2015 r.)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd wziął pod uwagę dokumenty zgromadzone w aktach osobowych powoda, zeznania świadków H. Ś., P. G. oraz częściowo S. P., jak również przesłuchanie powoda (częściowo) i przedstawiciela strony pozwanej Zastępcy Dyrektora Aresztu Śledczego we W. A. S..

Zeznania powoda mogły zostać uwzględnione jedynie w takiej części, w jakiej były zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym. Dotyczyło to w szczególności niewłaściwego oddzielenia kącika sanitarnego od reszty celi.

Twierdzenia powoda w części nie znalazły potwierdzenia w zeznaniach P. G., który był osadzony w celi nr (...) wraz z powodem. Z jego zeznań nie wynika, że w celi były insekty. Wskazał on, iż wyposażenie tej celi było standardowe i nie odbiegało od wyposażenia innych cel.

Z przesłuchania przedstawiciela strony pozwanej, zeznań świadków P. G., H. Ś. oraz akt osobowych powoda wynika, iż podczas pobytu powoda w Areszcie Śledczym we W. nie przebywał on w celi przeludnionej.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego cela nr (...) była należycie wyposażona. Posiadała wentylację grawitacyjną i możliwość wietrzenia jej przez otwarcie okna. W celi nie było bieżącej ciepłej wody, ale nie wymagają tego obowiązujące przepisy. Powód mógł korzystać z łaźni zgodnie z ustawowymi normami. Mógł posiadać w celi czajnik, sprzęt TV. Nie było potrzeby ogrzewania celi w okresie osadzenia tam powoda. Powód otrzymywała trzy posiłki na dobę, w ciepły posiłek. Posiłki te są kontrolowane. Osadzeni mogą także korzystać z biblioteki oraz brać udział w spotkaniach religijnych. Mają zapewnioną opiekę medyczną (całodobową) i psychologiczną na poziomie nie odbiegającym do standardów obowiązujących na wolności.

Obowiązkiem Sądu było rozpoznanie żądań powoda w oparciu o właściwą podstawę prawną, którą stanowią art. 417 k.c., art. 24 k.c. i art. 448 k.c. oraz właściwe przepisy prawa międzynarodowego.

Zgodnie z art. 24 § 1 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie dokonanego naruszenia może żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności, ażeby złożyła oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; wreszcie na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego.

Z kolei art. 448 k.c. stanowi, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Do dóbr osobistych podlegających ochronie prawnej zaliczyć należy godność osobistą, mimo że nie jest ona wprost wymieniona w art. 23 k.c., zawierającym jedynie przykładowy katalog dóbr osobistych. Godność jako przedmiot szczególnej ochrony prawnej wymieniona została natomiast w art. 30 Konstytucji, zgodnie z którym przyrodzona i niezbywalna godność człowieka jest nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Podstawę odpowiedzialności Skarbu Państwa określa art. 417 § 1 k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Przepis ten jest rozwinięciem normy rangi konstytucyjnej wyrażonej w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jak została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.

W konsekwencji powyższego należało stwierdzić, że w niniejszym przypadku to na stronie pozwanej (a nie na powodzie) spoczywał ciężar dowodowy w zakresie wykazania zasadności swoich twierdzeń, które – co należy podkreślić zostały przez stronę pozwana należycie udowodnione.

Należy zauważyć, że wynikająca z art. 417 k.c. oraz z art. 77 Konstytucji RP odpowiedzialność Skarbu Państwa jest odpowiedzialnością za samo naruszenie prawa przy wykonywaniu władzy publicznej, jest oderwana od zawinienia. Delikt ten obejmuje zaniechania ze strony organu państwowego lub samorządowego, jeżeli ciążył na nim obowiązek działania wyznaczony przez obowiązujące przepisy prawa. Również przepisy art. 24 k.c. i 448 k.c. stanowiące podstawę roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych, nie wymagają dla obciążenia sprawcy tego naruszenia wykazania po jego stronie winy oraz przewiduje domniemanie bezprawności jego działania (zob. uchwałę SN z dnia 18 października 2011 r., III CZP 25/11).

Podkreślił to także Europejski Trybunał Praw Człowieka w orzeczeniach wydanych na gruncie art. 3 Konwencji Europejskiej Praw Człowieka wskazując, że to na Państwie spoczywa ciężar wykazania, że doznane przez osadzonego w zakładzie karnym cierpienia i urazy nie zostały spowodowane postępowaniem władz (zob. wyrok ETPCz z dnia 4 grudnia 1995 r. w sprawie nr 42/1994/289/591 oraz decyzja ETPCz z dnia 13 listopada 2003 r. w sprawie O. przeciwko Polsce).

Wymóg zapewnienia przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymogów nowożytnego państwa prawa, znajdującym wyraz w normach prawa międzynarodowego. Stanowi o tym wprost art. 10 ust.1 ratyfikowanego przez Polskę Międzynarodowego Paktu Praw Osobistych i Publicznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz. U. z 1977 r., Nr 38, poz. 167 i 169) głoszący, że każda osoba pozbawiona wolności będzie traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem przyrodzonej godności człowieka. Także art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 grudnia 1950 r., ratyfikowanej przez Polskę w 1993 r. (Dz. U z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) stanowiący, że nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu, wprowadza obowiązek władzy publicznej zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, nienaruszających godności ludzkiej. Łączy się z tym wynikający z art. 8 ust.1 Konwencji nakaz poszanowania życia prywatnego obywateli i ich prawa do intymności, co w odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków bytowych i sanitarnych, w których godność ludzka i prawo do intymności nie doznają istotnego uszczerbku.

Odpowiednikami powyższych norm prawa międzynarodowego są art. 40, 41 ust. 4 i 47 Konstytucji RP wprowadzające wyżej wskazane zasady na grunt prawa polskiego.

Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpoznając sprawy dotyczące warunków odbywania kary pozbawienia wolności uznał za obowiązek Państwa dokonywanie systematycznej kontroli decyzji podejmowanych w zakładach karnych w celu zapewnienia odpowiednich warunków życia więźniów, z uwzględnieniem normalnych i uzasadnionych wymagań związanych z pozbawieniem wolności (zob. wyrok ETPCz z dnia 5 grudnia 1979 r., skarga 8224/78; wyrok ETPCz z dnia 12 stycznia 1995 r., skarga 21915/93; por. wyrok ETPCz z dnia 9 marca 2006 r., skarga nr 73786/01, wyrok ETPCz z dnia 19 kwietnia 2001 r., skarga nr 28524/95). Natomiast w orzeczeniu z dnia 6 marca 2001r. (skarga nr 40907/98) Trybunał uznał, że sam fakt przetrzymywania więźnia w przeludnionej celi, w niewłaściwych warunkach sanitarnych, z niewystarczającą ilością łóżek, brakiem odpowiednich ćwiczeń fizycznych stanowi poniżające traktowanie, rodzące obowiązek wypłaty odszkodowania.

Takich warunków nie można uznać za uzasadniony i normalny element kary pozbawienia wolności, co wynika także z art. 110 § 2 k.k.w., w którym polski ustawodawca, dostosowując przepisy dotyczące wykonania kary pozbawienia wolności do wyżej wskazanych norm prawa europejskiego, zawarł wymogi dotyczące warunków bytowych w celach mieszkalnych. Wskazano tam m.in., iż cele muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania i odpowiednie warunki higieny.

Zgodnie z art. 4 § 1 kkw kary, środki karne, zabezpieczające i zapobiegawcze wykonuje się w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego. Zakazuje się stosowania tortur lub nieludzkiego albo poniżającego traktowania i karania skazanego. Paragraf 2 tego artykułu stanowi, że skazany zachowuje prawa i wolności obywatelskie. Ich ograniczenie może wynikać jedynie z ustawy oraz z wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia.”.

Postępowanie poniżające, to takie, którego celem jest zastraszenie ofiary i wzbudzenie u niej poczucia niższości (zob. A. Rzepliński, Wolność od tortur. Standard międzynarodowy i standard polski [w:] Zapobieganie torturom w instytucjach izolacyjnych Europy Centralnej i Wschodniej. Wybrane Zagadnienia. Raport z działalności Programu - Grupa Polska, pod redakcją A. Rzeplińskiego i K. Wilamowskiego, Warszawa 2006, s. 17)

Europejski Trybunał Praw Człowieka w uzasadnieniach wyroków z dnia 22 października 2009 r. w sprawach O. przeciwko Polsce (skarga nr 17885/04) oraz S. przeciwko Polsce (skarga nr 17599/05) podkreślił, że artykuł 3 Konwencji dotyczy jednej z najbardziej podstawowych wartości społeczeństwa demokratycznego. Niezależnie od okoliczności i zachowania ofiary zakazuje on jednoznacznie tortur, poniżającego oraz nieludzkiego traktowania i karania.

Zdaniem Trybunału oceniając, czy traktowanie powinno zostać uznane za poniżające, należy wziąć pod uwagę kilka czynników: czy osiągnęło ono pewien stopień dolegliwości, czy jego celem było poniżenie i upokorzenie ofiary oraz czy jego skutki naruszyły jej godność. Badając pierwszą z powyższych przesłanek - minimalny poziom dolegliwości traktowania - należy rozpatrzeć wszystkie okoliczności sprawy, takie jak: czas jego trwania, fizyczne i psychiczne konsekwencje, a także, w niektórych przypadkach, wiek, płeć i stan zdrowia ofiary. Kolejnym czynnikiem, który jest istotny z punktu widzenia oceny traktowania jest jego cel. Jednak nawet w przypadku braku stwierdzenia skonkretyzowanego celu niewłaściwego traktowania nie wyklucza się możliwości naruszenia artykułu 3 Konwencji. Ostatnią przesłanką jest naruszenie godności ofiary, którą, zdaniem Trybunału, należy badać w kontekście negatywnego wpływu na jej osobowość (zob. uzasadnienia ww. wyroków 22 października 2009 r.).

Ważnym czynnikiem, na podstawie którego rozpatrywana jest sprawa, jest w szczególności czas przez, jaki osadzony był umieszczony w warunkach, które jego zdaniem doprowadziły do nieludzkiego i poniżającego traktowania, a tym samym naruszyły jego dobra osobiste.

Zdaniem Sądu powodowi nie zapewniono możliwości korzystania z właściwie oddzielonego od pozostałej części celi węzła sanitarnego. Biorąc pod uwagę współczesne standardy sanitarne oraz cywilizacyjne nie sposób uznać opisanej konstrukcji za wystarczającą. Należy podkreślić, iż konstrukcja ta nie posiada drzwi, a jedynie materiałową zasłonę. Trudno w takiej sytuacji mówić chociażby o całkowitej izolacji wzrokowej osób korzystających z toalety od reszty osadzonych, nie wspominając już o pozostałych elementach związanych nieodłącznie chociażby z załatwianiem potrzeb fizjologicznych.

Opisana sytuacja naruszała prawo do intymności osób osadzonych w tej celi, a pośrednio prawo do poszanowania ich godności jako istot ludzkich. Nie można nikogo zmuszać do wykonywania tak osobistych czynności jak załatwianie potrzeb fizjologicznych tylko za iluzoryczną zasłoną.

W doktrynie wskazuje się, iż przy ocenie czy do naruszenie dobra osobistego doszło, obok subiektywnych odczuć żądającego ochrony, zdecydowanie większe znaczenie ma reakcja, jaką to naruszenie wywołuje w społeczeństwie (zob. S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2003, s. 98; M. Pazdan [w:] System prawa prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, pod red. M. Safjana, Warszawa 2007, s. 1118; M. Wałachowska, zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, Toruń 2007, s. 146).

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy trzeba wskazać, iż dla przeciętnego członka społeczeństwa polskiego konieczność załatwiania potrzeb fizjologicznych oraz wykonywania czynności higieny osobistej w opisanych warunkach stanowiłaby okoliczność odbieraną jako niezmiernie przykrą, naruszającą godność osobistą, prawo do intymności.

Stopień tego naruszenia był jednak niewielki biorąc pod uwagę krótki okres pobytu powoda w opisanych warunkach, fakt iż w celi przebywał z nim tylko jedne osadzony oraz nie manifestowanie przez niego poważniejszych negatywnych następstw dla psychiki, poza oczywistym dyskomfortem. Dolegliwość związana z naruszeniem prawa do intymności w tym wypadku nie uzasadniała przyznania zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c.

Należy podkreślić, że zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dobra osobistego ma charakter fakultatywny i jest uzależnione od oceny Sądu opartej na analizie wszelkich okoliczności konkretnej sprawy. Biorąc pod uwagę opisane powyżej okoliczności Sąd uznał, iż powodowi zadośćuczynienie pieniężne się nie należy.

Strona pozwana wykazała, iż powód nie przebywał w warunkach przeludnienia. W tym zakresie twierdzenia powoda były całkowicie bezzasadne. Nie ma podstaw, aby od powierzchni użytkowej odliczać powierzchnię zajmowaną przez sprzęty stanowiące wyposażenie celi. Nie wynika to, ani z przepisów prawa ani z orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Przepisy prawa krajowego nie definiują w szczególny sposób powierzchni użytkowej celi mieszkalnej. Reguły wykładni systemowej i logicznej nakazują, aby pojęcie to odnieść do definicji zawartych w innych ustawach, w szczególności o własności lokali, które takiego wyłączenia nie zawierają.

Sąd uznał za udowodnione twierdzenia strony pozwanej, iż pozostałe warunki bytowe w celi były zgodne z obowiązującymi przepisami. O niegodziwości warunków osadzenia nie może świadczyć sam wygląd celi.

Z akt osobowych powoda nie wynika okoliczność, iż powód zgłaszał konkretne skargi na warunki panujące w celi, w szczególności dotyczące wentylacji, braku należytego wyposażenia celi, czy też dotyczące wyżywienia.

Strona pozwana w zdecydowanej większości udźwignęła spoczywający na niej ciężar dowodu. Wykazała, iż warunki pobytu powoda w Areszcie Śledczym we W. były zgodne z przepisami i nie naruszały jego dóbr osobistych, za wyjątkiem prawa do intymności o czym była już mowa.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.

W rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. powód przegrał proces.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu przez adw. J. K. Sąd orzekł na podstawie § 11 ust. 1 pkt 25 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Sąd uznał, że zwiększony nakład pracy pełnomocnika z urzędu uzasadnia przyznanie wynagrodzenia od Skarbu Państwa w wysokości 1,5 stawki minimalnej wynoszącej 120 zł (180 zł). Na uwzględnienie zasługiwało także żądanie zwrotu kosztów dojazdu do W. w celu spotkania z pozwanym pozbawionym wolności (167,56). Do przyznanych kosztów pomocy prawnej należało doliczyć podatek VAT (23%).

Ze względu na trudną sytuację majątkową powoda oraz fakt, iż doszło do naruszenia jego prawa do intymności (choć nie uzasadniało to przyznania zadośćuczynienia) Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu na rzecz strony pozwanej na podstawie art. 102 k.p.c.