Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2013 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania E. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 października 2012 r., znak: (...)

z dnia 8 listopada 2012 r., znak: (...)

w sprawie: E. F.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, iż przyznaje wnioskodawcy

E. F. prawo do emerytury od dnia 8 sierpnia 2012

roku,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej

do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 października 2012 roku i następnie decyzją z dnia 8 listopada 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu E. F. prawa do emerytury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż w myśl art. 184 ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, tj. dla mężczyzny 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wynoszący 15 lat, posiadają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Ubezpieczony udokumentował na dzień 1.01.1999 r. staż pracy w wymiarze 30 lat, 5 miesięcy i 11 dni. Zakład nie zaliczył ubezpieczonemu żadnego okresu do okresów pracy w warunkach szczególnych ponieważ stanowiska pracy wymienione w przedłożonym świadectwie pracy nie odpowiadają stanowiskom określonym w zarządzeniu resortowym.

Ubezpieczony w odwołaniu od powyższych decyzji wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż spełnia wszystkie wymogi przewidziane ustawą, pracował bowiem w warunkach szczególnych okresie od 2.06.1971 r. do 31.12.1998 r. W ocenie skarżącego dołączone do wniosku dokumenty potwierdzają, iż we wskazanym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy zrywce i wywózce drzewa z lasu jako kierowca ciągnika oraz przy wycinaniu drzew jako drwal – pilarz. Stanowiska te zostały wymienione w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w zarządzeniu Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.Urz MRLi GZ Nr 2 z 4 listopada 1988 r. )

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonego, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód urodzony dnia (...), złożył w dniu 8 sierpnia 2012 roku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał, iż powód udokumentował staż pracy w łącznym wymiarze 30 lat, 5 miesięcy i 11 dni. Organ rentowy nie uwzględnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Okoliczności bezsporne

Organ rentowy zakwestionował okres pracy powoda w Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 2.06.1971 r. do 31.12.1998 r. Okres ten został potwierdzony w zaświadczeniu o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach Nr 1/2012 z dnia 6.07.2012 r. Z akt osobowych powoda dotyczących wskazanego okresu, w tym świadectwa pracy z dnia 10.05.1999 r. wynika, iż w w/w okresie był on zatrudniony jako kierowca ciągnika od dnia 2.06.1971 r. do 31.08.1992 r. oraz jako drwal – pilarz od 1.09.1992 r. do 10.05.1999 r.

dowód: akta ZUS (k. akt 6 ZUS)

akta osobowe.

Świadek Z. M. (1) zeznał, że mieszkał w bliskim sąsiedztwie z powodem. Powód pracował w bazie ciągnikowej w L. i jeździł ciągnikiem marki U. (...). Świadek pracował w Nadleśnictwie L. i Nadleśnictwie D.. Z początku baza w L. podlegała pod Nadleśnictwo w B., to zaś podlegało pod Nadleśnictwo B.. E. F. zrywał, czyli ciągnął ścięte drzewa. Wykonywał to jako kierowca ciągnika. Jeździł ciągnikiem w Nadleśnictwie wiele lat. Pracował codziennie od rana do wieczora. Przez cały okres jako kierowca ciągnika.

Świadek E. B. zeznał, że pracował z E. F. w Nadleśnictwie B., które później nazywało się Nadleśnictwem S.. E. F. pracował jako kierowca ciągnika przy zrywce, transporcie, opryskach i orce. Zrywka polegała na ściąganiu drzew z miejsca, z którego zostało ścięte na drogi. Przy zrywce pracował jako kierowca. Doczepiał do ciągnika drzewo, ściągał, odczepiał i jechał po następne. Poza tą pracą przy pomocy sadzarki doczepionej do ciągnika sadził drzewa, robił to też ręcznie. Taka praca trwała około 1,5 miesiąca w roku. Wszyscy pracownicy leśni wykonywali taką pracę każdej wiosny. Od rana do wieczora sadzi się lasy. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Kiedy Nadleśnictwo sprzedało ciągniki, powód pracował jako pilarz. Pracę tę wykonywał przy pomocy piły spalinowej przy wyróbce i ścince drzew.

Z przesłuchania E. F. wynika, iż prace rozpoczął w Nadleśnictwie B., następnie przeszedł do Nadleśnictwa S. i pracował tam do 1999 roku. W Nadleśnictwie B. pracował cały czas jako kierowca ciągnika, a w Nadleśnictwie w S. był pilarzem. Także w Nadleśnictwie B., po sprzedaży jego ciągnika przez pewien okres wykonywał pracę pilarza. Kiedy pracował jako kierowca ciągnika woził drewno do P., pracował przy zrywce drzew. Praca ta poległa na zwożeniu drzew z miejsc, w których je ścięto. Jako pilarz ścinał drzewa przy pomocy piły motorowej. Powód zeznał nadto, że przy sadzeniu drzew pracował wyłącznie jako kierowca ciągnika, ciągnąc sadzarkę.

dowód: zeznania świadka Z. M. (2) (k. 32 akt), zeznania świadka E. B. (k.32-32v akt), przesłuchanie powoda (k. 33 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie należało uznać za uzasadnione.

W sprawie bezsporne było to, że powód był zatrudniony w Nadleśnictwie B. oraz Nadleśnictwie S. w okresie od 2.06.1971 r. do 10.05.1999 r. Okres ten został bowiem przez organ rentowy zaliczony do ogólnego stażu pracy. Wyjaśnienia wymagało więc, czy praca powoda we wskazanym okresie miała charakter pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Na wstępie rozważań stwierdzić należy, że do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają zastosowanie przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983 r., które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Obowiązujące normy prawne w sposób jednoznaczny rozstrzygają, jakie środki dowodowe mogą stanowić podstawę do ustalenia konkretnych okoliczności w postępowaniu przed organem rentowym. W związku z tym organ rentowy, rozpoznając wniosek w sprawie prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, może uwzględnić wyłącznie te okresy pracy w szczególnych warunkach, które zostały udowodnione za pomocą dokumentów. Dokumenty te są dla organu rentowego wiążące nie tylko w pozytywnym, ale i w negatywnym tego słowa znaczeniu. Oznacza to, że z jednej strony przedłożone zaświadczenie jest dowodem na fakt wykonywania przez zainteresowanego pracy w szczególnych warunkach, a z drugiej strony brak prawidłowo wystawionego zaświadczenia uniemożliwia ustalenie tej okoliczności za pomocą innych środków dowodowych. Artykuły 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Zaliczenie nie udokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie wykazało, iż ubezpieczony w okresie od dnia 2.06.1971 r. do 31.08.1992 r. pracował jako kierowca ciągnika. Jest to praca wymiona w dziale VI pkt 2 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. (prace przy zrywce i wywózce drewna z lasu) oraz w dziale VI poz 2 wykazu stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (zrywkarz) Z uwagi na okoliczność, że okres ten przekracza wymagane ustawą 15 lat, jest on wystarczający dla przyznania ubezpieczonemu uprawnień emerytalnych. Niemniej jednak uwzględnianiu do okresów pracy w warunkach szczególnych podlega także okres pracy powoda w charakterze drwala – pilarza od 1.09.1992r. do 31.12.1998r.

Jest to praca wymieniona w dziale VI pkt 1 wykazu A stanowionego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. (prace drwali) oraz w dziale VI poz. 1 wykazu stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (prace drwali).

Zaliczenie wymienionych wyżej okresów spowodowało, że odwołujący spełnił warunki konieczne do przyznania emerytury określone w art. 184 ustawy, zgodnie którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy jeżeli w dniu wejścia życia ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w wymiarze określonym art. 32 ustawy i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.). Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił bowiem łączny staż pracy wynoszący ponad 25 lat oraz staż pracy w warunkach szczególnych przekraczający lat 15. Obecnie pozostaje poza zatrudnieniem.

Tym samym należało uznać, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania mu emerytury i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd w punkcie 1 wyroku zmienił zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS z urzędu orzekł, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Ubezpieczony za sporny okres nie przedstawił organowi rentowemu prawidłowego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Mając zatem na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym oraz ograniczenia dowodowe dla przyznania żądanego świadczenia koniecznym było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych.

SSO Janusz Madej