Pełny tekst orzeczenia

1.Sygn. akt I C 2228/14

i.  UZASADNIENIE

Powód P. H. (1) wniósł powództwo przeciwko G. G. domagając się zniesienia służebności gruntowej drogi koniecznej przechodu i przejazdu przez działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...), objętą księgą wieczystą Sądu Rejonowego w Głogowie nr (...), pasem ziemi o szerokości 7 metrów bieżących i długości 17 metrów bieżących na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego działek oznaczonych numerem ewidencyjnym (...) oraz zasądzenia od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podał ,iż przysługuje mu prawo własności działki o numerze ewidencyjnym (...) położonej w miejscowości M., dla której Sad Rejonowy w Głogowie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Nieruchomość została obciążona służebnością drogi koniecznej polegającej na prawie przechodu i przejazdu na rzecz każdoczesnego użytkownika wieczystego działek o nr ewidencyjnym (...) , objętych księgą wieczystą nr (...).S. drogi koniecznej utraciła całkowicie znaczenie dla działek nr (...) w rozumieniu art. 295 kc , ponieważ jej właściciel od wielu lat ma swobodną możliwość techniczną stworzenia dojazdu do drogi (...) poprzez działkę nr (...), której jest właścicielem. Ponadto przez wiele lat przez działkę nr (...) prowadziła droga dojazdowa do drogi (...). Wystarczy odtworzyć stan użytkowania, gdyż dostęp do drogi jest przygotowany. Istnienie służebności drogi koniecznej utrudnia powodowi prowadzenie na niej zaplanowanej działalności gospodarczej. Powód poczynił już inwestycje na tej działce w postaci częściowego jej utwardzenia i ogrodzenia. Prowadzenie dalszych prac utrudnia funkcjonowanie służebności.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana G. G. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu strona pozwana przyznała ,iż do 2007r istniał dojazd do drogi nr (...) poprzez działkę nr (...), której jest właścicielem. Jednak strona pozwana nie ma swobodnego dostępu do drogi nr (...) , gdyż uniemożliwia to stanowisko (...), na wniosek której dojazd ten został rozebrany, gdyż był niebezpieczny dla uczestników ruchu i stan ten nie uległ zmianie. W związku ze stanowiskiem (...) , celem zapewnienia dojazdu do drogi nr (...) z miejscowości M. na podstawie umowy zawartej w 2005r przez G. G. i poprzednich właścicielami działki nr (...) ustanowiono służebność drogi koniecznej. Przesłanki uzasadniające istnienie drogi koniecznej nadal istnieją, gdyż mieszkańcy miejscowości M., którzy tą drogę użytkują nie mają innego dostępu do drogi nr (...), na której to drodze natężenie ruchu w ostatnich latach zwiększyło się. Ponadto odtworzenie drogi na działce nr (...) spowodowałoby dodatkowe koszty obciążające G. G., która w 2007r wyraziła zgodę na likwidację drogi na działce nr (...), z uwagi na ustanowienie służebności drogi koniecznej. Powód nabył nieruchomość w 2013r, a więc 8 lat po ustanowieniu służebności przesyłu i dobrze wiedział o obciążeniu działki służebnością.

W piśmie procesowym z dnia 05 stycznia 2015r pełnomocnika powoda podtrzymał swoje stanowisko w sprawie i wniósł dodatkowo o przeprowadzenie oględzin nieruchomości przy udziale biegłego z zakresu budownictwa.

W piśmie procesowym z dnia 19 stycznia 2015r strona pozwana wniosła o oddalenie wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodów z opinii biegłych sądowych z zakresu geodezji i budownictwa.

Pismem procesowym z dnia 21 lipca 2015r pełnomocnik powoda ( także pełnomocnik K. H.) poinformowała Sąd, iż na podstawie umowy darowizny z dnia 08 maja 2015r właścicielem działki nr (...) została żona powoda- K. H.. W piśmie tym pełnomocnik powoda oświadczył ,iż na podstawie art. 192 pkc K. H. jest następcą prawnym P. H. (1) i zwrócił się do strony pozwanej o wyrażenie zezwolenia określonego w art. 192 pk 3 kpc.

Postanowieniem z dnia 30 listopada 2015r Sad wezwał do udziału w sprawie po stronie powodowej nabywcę działki K. H..

Na rozprawie w dniu 22 stycznia 2016r pełnomocnika strony pozwanej wyraził zgodę na wstąpienie K. H. w miejsce P. H. (1).

Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2016r Sąd umorzył postępowanie wobec powoda P. H. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. G. jest właścicielem działek nr (...), obręb M. , objętych księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sad Rejonowy w Głogowie

Dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) k 11-12

W okresie od 1945 r do 2007r mieszkańcy miejscowości M. G. korzystali z drogi dojazdowej do drogi krajowej nr (...) prowadzącej przez działkę nr (...). Wyjazd na drogę krajową nr (...) był pod kątem mniejszym niż 90 stopni. Jednocześnie od końca lat 70- tych XX wieku na działce nr (...) znajdowała się droga dojazdowa z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...). Do 2007r mieszkańcy miejscowości M. nie skarżyli się na dojazd bo mieli dwie drogi dojazdowe. Z obecnej drogi przez działkę nr (...) łatwiej jest wyjechać na drogę krajową nr (...) niż z drogi prowadzącej przez działkę nr (...).

Dowód: zeznania świadka M. P. k 78

zeznania świadka M. M. (1) k 77

W dniu 29 września 2005 pomiędzy G. G. ( właścicielem działek nr (...) ) i ówczesnymi właścicielami działki nr (...)- państwem G. zawarta została umowa o ustanowieniu służebności drogi koniecznej przejazdu i przechodu przez działkę nr (...) pasem ziemi o szerokości 7 metrów bieżących i długości 17 metrów bieżących na rzecz każdoczesnego właściciela gruntów nr (...)objętych księgą wieczystą nr (...).

Dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) k 13-17

zeznania świadka M. M. (1) k 77

częściowo zeznania świadka M. P. k78

W 2007r w związku z remontem przebudową drogi krajowej nr (...) zlikwidowany został dojazd z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...) przez działki nr (...) ( ( zerwano fragment nawierzchni przy drodze krajowej nr (...) powodując powstanie w tym miejscu rowu i pasa zieleni).

Przyczyną bezpośrednia zlikwidowania w/w dojazdu do drogi krajowej nr (...) przez działkę nr (...) było niszczenie płotu jednego z mieszkańców przez samochody ciężarowe wjeżdżające do miejscowości. Po remoncie drogi krajowej nr (...) w 2007r miał pozostać jeden wjazd do miejscowości M.. Został zachowany bezpieczniejszy ( prostopadły ) wjazd przez działkę nr (...).

Dowód: zeznania świadków:

M. P. k 78

D. Z. (1) k 78-78v

Mieszkańcy miejscowości M. w 2007r domagali się przywrócenia dojazdu do drogi krajowej nr (...) przez działki nr (...). Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we W. odmówiła przywrócenia dojazdu przez działkę nr (...) i proponując przebudowę wjazdu prostopadłego przez działkę nr (...)

Dowód: protokół z zebrania wiejskiego w M. z 04.09.2007r k 40

Lista obecności k 41-42

Protokół z zebrania wiejskiego w M. z 05.09.2007r k 43

Lista obecności k 44-45

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 26 sierpnia 2013r powód P. H. (1) stał się właścicielem działki nr (...) , obręb M. . W chwili zakupu działki służebność drogi koniecznej była ujawniona w księdze wieczystej.

Dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) k 13-17

przesłuchanie powoda P. H. (1) k 59v

Na podstawie umowy darowizny z dnia 08 maja 2015r właścicielem działki nr (...) została żona powoda P. K. H..

Dowód: odpis umowy darowizny k 93-99

wydruk księgi wieczystej nr (...) k 100-104

Obecnie przez działkę nr (...) przebiega utwardzona droga dojazdowa z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...) o długości 17 metrów bieżących i 7 metrów bieżących szerokości ( łączy się z drogą krajową nr (...) pod katem prostym) Po zachodniej stronie działki znajduje się teren ogrodzony i utwardzony, Po wschodniej stronie działki znajduje się wiata przystankowa.

Dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) k 13-17

Mapa zasadnicza k 18

zdjęcia k 19-21

płyta Cd k 47

oględziny nieruchomości k 83 ( płyta CD)

zeznania świadka M. P. k 78

częściowo zeznania świadków:

-P. H. (2) k 75v-76v

-A. H. k 76

- P. H. (2) k 76-77v

-K. H. k 77

częściowo przesłuchanie powoda P. H. (1) k 59v

Obecnie na działce nr (...) znajduje się utwardzony pas gruntu stanowiący pozostałość po drodze dojazdowej do drogi krajowej nr (...). Przy granicy działki z drogą krajową nr (...) ( pomiędzy utwardzonym pasem gruntu stanowiącym wcześniej część drogi dojazdowej a drogą krajową nr (...)) znajduje się pas zieleni z rowem porośnięty trawą.

Dowód: mapa zasadnicza k 18

zdjęcia k 22-24

płyta CD k 47

oględziny nieruchomości k 83 ( płyta CD)

częściowo zeznania świadków:

-P. H. (2) k 75v-76v

-A. H. k 76

-P. H. (2) k 76-77v

-K. H. k 77

częściowo przesłuchanie powoda P. H. (1) k 59v

Powód P. H. (1) i jego rodzina do końca 2014r. prowadziła w M. działalność gospodarczą związaną m in. z obróbką i transportem drewna Z drugiej strony miejscowości M. na działce nie graniczącej z działką nr (...) znajduje się tartak prowadzony przez rodzinę H. (niewidoczny z działki nr (...) ani z działek nr (...), ani ). Przy tartaku jest duży plac na którym zawracjaja samochody ciężarowe. Do tartaku przyjeżdżało po kilka samochodów dziennie Na działce nr (...) kiedy działał tartak powód prowadził w niewielkim zakresie działalność gospodarczą związaną obrotem drewnem. Na działkę nr (...) na czas rozładunku i załadunku wjeżdżały samochody ciężarowe blokując dojazd do miejscowości M.. Łącznie kilkakrotnie na działce nr (...) rozładowywano i załadowywano drewno. Od grudnia 2014r na działce nr (...) nic się nie dzieje. Powód chciał wydzierżawić tą działkę.

Dowód: zeznania świadków;

-P. H. (3) k 60,

-M. M. (1) k 77v

-M. P. k 78,

częściowo zeznania świadków:

-P. H. (2) k 75v-76v

-A. H. k 76

-P. H. (2) k 76-77v

-K. H. k 77

częściowo przesłuchanie powoda P. H. (1) k 59v

Obecnie na drodze krajowej nr (...) w pobliżu miejscowości M. występuje natężenie ruchu o podobnym nasileniu jak kilka lat temu. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad nie wyrazi obecnie zgody na odbudowanie dojazdu z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...) przez działkę nr (...). Wyjazd z miejscowości M. na drogę krajową nr (...) był pod kątem ostrym i był niebezpieczny. Najbezpieczniejszy jest wyjazd na drogę pod kątem prostym (obecnie taki wyjazd istnieje na działce nr (...))

Po zakończeniu budowy drogi ekspresowej (...) , obecna droga krajowa nr (...) w pobliżu miejscowości M. uzyska status drogi gminnej i gmina będzie mogła podjąć decyzje co do usytuowania wyjazdu z miejscowości M..

Dowód: zeznania świadka D. Z. (1) k 78-78v

Nie ma przeszkód technicznych do przeprowadzenia odpowiednich prac budowlanych celem odtworzenia dojazdu z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...) przez działkę nr (...).

Dowód: zeznania świadka D. Z. (1) k 78-78v

( okoliczność bezsporna)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu.

Sąd ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się przede wszystkim na dowodach z dokumentów, ich wydrukach i kopiach, w tym wydrukach z ksiąg wieczystych nr (...), mapy zasadniczej, zdjęć , zdjęć na płycie CD, protokołów z zebrań wiejskich wraz z listami obecności aktu darowizny działki nr (...) oraz oględzin nieruchomości. W zakresie dowodu z zeznań świadków Sad w całości uwzględnił zeznania świadków M. M. (1) , M. P. ( poza błędem co d daty nabycia działki nr (...) przez powoda), D. Z. (1). Sad uwzględnił powyższe zeznania ponieważ są spójne i korespondują ze sobą i pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. W oparciu o zeznania świadków M. P. i M. M. (1) – wieloletnich mieszkańców (...) – sąd ustalił przede wszystkim jak wyglądał a przez lata sprawa drogi dojazdowej do miejscowości M., jej bezpieczeństwo i rzeczywista aktywność gospodarczą powoda i rodziny H. w M. i na działce nr (...). W oparciu o zeznania świadka D. Z. (1) – dyrektora Rejonu G. – Oddziału we W. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Sąd ustalił bezpieczeństwo obu zjazdów, stan natężenia ruchu na drodze krajowej nr (...) i aktualne możliwości przywrócenia poprzedniego dojazdu ( przez działkę nr (...)) Sąd dał także wiarę zeznaniom świadka P. H. (3) co do okoliczności i problemów związanych z załadowywaniem drewna na działce nr (...). Świadek jako kierowca uczestniczył w tych czynnościach (i jak wskazują zeznania świadków M. M. (1) i M. P. ) czynności te mogły mieć taki przebieg jak podał świadek. Sąd częściowo tylko dał wiarę zeznaniom świadków P. H. (2) , P. H. (2), A. H. ,K. H. ( obecnie powódki) i przesłuchaniu powoda P. H. (1) , gdyż zeznania tych świadków i przesłuchanie powoda w istotnych sprawach pozostaje w sprzeczności z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. W szczególności nie zasługują na wiarę zeznania świadków – członków rodziny H. i przesłuchanie powoda P. H. (1) co do aktywnej działalności gospodarczej na działce nr (...) i znaczenia tej działki dla prowadzenia Tartaku ( który w rzeczywistości znajduje się w innej części miejscowości). Nie zasługują także na uwagę ich twierdzenia co do większego bezpieczeństwa wyjazdu na drogę krajowa nr (...) z działki Ne (...) . Niewątpliwie droga prowadząca do drogi krajowej nr (...) przez działkę nr (...) jest usytuowany pod kątem ostrym , przez co wyjazd z mieszkowa jest utrudniony. Jak wskazał świadek D. Z. (1), który posiada wiedzę w zakresie ruchu drogowego wjazd pod kątem prostym jest bezpieczniejszy. Ponadto Sąd podczas oględzin przekonał się ,że ruch na drodze krajowej nr (...) jest duży, samochody jeżdżą z duża prędkością i zapewnienie bezpieczeństwa dla mieszkańców jest najważniejsze. Sąd oddalił wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sadowego z zakresu geodezji , albowiem biegły geodeta ma wiedzę potrzebną dl umiejscowienia drogi na planie i zaznaczenie jej na mapie, ale nie ma wiedzy co do możliwości technicznych przeprowadzenia tych prac. Z zeznań świadka D. Z. (1) i oględzin działki nr (...) odbudowa fragmentu zniszczonej drogi jest technicznie możliwe (czego zresztą strony sporu nie kwestionowały).

W sprawie bezsporne jest ,ze obecnie ( według stanu prawnego na dzień zamknięcia rozprawy) właścicielem działki nr (...) jest K. H. ,a właścicielem działek nr (...) G. G.. Bezsporne też jest , ze przez działkę nr (...) przebiega droga dojazdowa do miejscowości M. ustanowiona na podstawie umowy służebności drogi koniecznej, działka częściowo jest ogrodzona i utwardzona oraz znajduje się na niej wiata przystankowa. Natomiast na działce nr (...) znajduje się fragment utwardzony zlikwidowanej w 2007r drogi dojazdowej do miejscowości M.. Niesporne było także to ,że technicznie możliwe jest przywrócenie zlikwidowanej drogi dojazdowej na działce nr (...) i przeprowadzenie odpowiednich prac budowlanych. Sporne pozostawało to czy obecnie droga dojazdowa przez działkę nr (...) utraciła dla G. G. ( dla mieszkańców Mieszkowa) znaczenie gospodarcze i czy G. może zorganizować dojazd do miejscowości M. przez działkę nr (...). Rozważyć także należało czy działka nr (...) ma istotne znaczenie dla prowadzonej przez powoda ( a obecnie powódkę ) działalności gospodarczej.

Podstawę prawną roszczenia stanowi art. 295 kodeksu cywilnego ( dalej kc ) stanow8i,iż jeżeli służebność gruntowa ( także służebność drogi koniecznej) utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia. Z kolei przepis art. 294 kc stanowi ,iż właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej.

W przedmiotowej sprawie, jak wynika z ustalonego tanu faktycznego, służebność gruntowa – służebność drogi koniecznej przebiegająca przez działkę nr (...) jest konieczna do prawidłowego korzystania z działek nr (...) , albowiem jest to obecnie jedyna droga dojazdowa z miejscowości M. do drogi krajowej nr (...). Powód podnosi ,iż strona powodowa z łatwością może odbudować zlikwidowaną drogę na działce nr (...). Powód nie zauważa ,że poza możliwościami technicznymi i kosztami odbudowy ( o czym powodowie nie wspominają) dla zbudowania dojazdu do drogi krajowej niezbędna jest decyzja administracyjna zezwalająca na budowę , którą w tej sprawie musi wydać Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział we W.. Sam fakt „ sąsiedztwa” z droga publiczną nie upoważnia właściciela działki do zbudowania zjazdu. Jak zeznał przesłuchiwany w sprawie świadek D. Z. (2) – dyrektor Rejonu G. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad- obecnie (...) nie wyda zezwolenia na odbudowę starej drogi dojazdowej ( przez działkę nr (...)) i nie jest obecnie planowana przebudowa drogi krajowej nr (...) w pobliżu miejscowości M.. Zatem droga dojazdowa prowadząca przez działkę nr (...) jest konieczne dla strony pozwanej i jej mieszkańców. Sąd ma wątpliwości co do szczególnej uciążliwości służebności dla prowadzonej przez powodów i ich rodzinę działalności gospodarczej. Wbrew temu co zeznawali przed Sądem świadkowie- członkowie rodziny H. to nie tylko nie prowadzą aktualnie żadnej działalności gospodarczej na działce nr (...) ,ale także pod koniec 2014r zamknięty został Tartak, któremu w działalności miała rzekomo przeszkadzać służebność drogi koniecznej ustanowiona na działce nr (...) (oddzielona od tartaku przez miejscowość M.). Ponadto jak wynika z zeznań świadków – M. M. (1) i M. P. to aktywność gospodarcza powodów na działce nr (...) miała charakter incydentalny. Co istotne powód P. H. (1) kupując działkę w 2013r wiedział ,ze jest obciążona służebnością gruntową drogi koniecznej, znal położenie drogi koniecznej i plan działki. Kupując działkę powinien racjonalnie ocenić je przydatność dla planowanej w przyszłości działalności gospodarcze. Rozmiar działki i położenie drogi koniecznej wskazywały, iż manewrowanie na tym terenie dużymi samochodami ciężarowymi i ich kilkugodzinny postój ( zwłaszcza po ogrodzeniu części działki ) będzie utrudnione.

Mając powyższe na względzie orzeczono jak w wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Koszty poniesione przez stronę pozwana to wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 240 złotych. Ponadto Sąd zobowiązał powódkę do uiszczenia części kosztów poniesionych na oględziny nieruchomości poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sędzia