Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1670/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. C. (1) prawa do renty rodzinnej po zmarłym M. C. (2) w dniu 12 listopada 2014 r. W uzasadnieniu wskazano, że na wymagane 5 lat w 10-leciu przed zgonem, tj. w okresie od 12 listopada 2004 r. do 11 listopada 2014 r. udokumentowano 2 lat, 7 miesięcy i 8 dni okresów składkowych, 11 miesięcy, 21 dni. Na wymagane 30 lat okresów składkowych udokumentowano 14 lat, 11 miesięcy i 8 dni.

/decyzja – k. 13 plik I akt ZUS/

Wnioskodawca uznał powyższą decyzję za krzywdzącą i w dniu 11 czerwca 2015 r. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym M. C. (2). W uzasadnieniu wskazano, że M. C. (1) jest uczniem dziennej zasadniczej szkoły zawodowej, w związku z czym przysługuje mu prawo do świadczenia w postaci renty rodzinnej do momentu ukończenia pobierania nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia.

/odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 25 czerwca 2015 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak uzasadnieniu decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. C. (2) zmarł w dniu 12 listopada 2014 r. w W..

/odpis skrócony aktu zgonu – k. 56/57 plik II akt ZUS/

W dniu 28 listopada 2014 r. E. C. w imieniu małoletniego syna M. C. (1) urodzonego (...) złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu M. C. (2).

/wniosek – k. plik II akt ZUS, odpis skrócony aktu urodzenia – k. 54 -55 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 2 lutego 2015 r. ZUS I Oddział w Ł. odmówił prawa do renty rodzinnej po zmarłym M. C. (2) w dniu 12 listopada 2014 r. na rzecz małoletniego M. C. (1).

/decyzja – k. 112 – 113 plik II akt ZUS/

Następnie w dniu 23 kwietnia 2015 r. M. C. (1) złożył wniosek o rentę rodzinną po zmarłym ojcu M. C. (2) 12 listopada 2014 r.

/wniosek – k. 1 – 7 plik I akt ZUS/

M. C. (1) uczęszcza do (...) Szkoły Zawodowej nn 22 w Zespole Szkół (...) w Ł.. Naukę rozpoczął w roku szkolnym 2014/2015. Nauka trwa trzy lata. Programowo ukończy szkołę w roku szkolnym 2016/2017.

/zaświadczenie – k. 12 plik I akt ZUS/

M. C. (2) w ostatnim dziesięcioleciu przypadającym przed datą powstania niezdolności do pracy (zgonu) tj. w okresie od 12 listopada 2004 r. do 11 listopada 2014 r. legitymował się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze 2 lat, 7 miesięcy i 8 dni okresów składkowych, 11 miesięcy, 21 dni okresów nieskładkowych.

/wyliczenia – k. 108 – 109 plik II akt ZUS/

Sumaryczny staż ubezpieczeniowy M. C. (2) wynosi 15 lat, 11 miesięcy i 19 dni, w tym 14 lat, 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych oraz 1 rok i 11 dni okresów nieskładkowych.

/wyliczenia – k. 106 – 17 – plik II akt ZUS/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 67 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U.2013.1440 ze zm.) do renty rodzinnej uprawnieni są (…) spełniający warunki określone w art. 68-71 dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione.

W myśl art. 68 ust. 1 dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1)do ukończenia 16 lat;

2)do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia (…).

Zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Stosownie do ust. 2 omawianego przepisu przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.

W przedmiotowej sprawie niesporne jest, iż zmarły nie miał ustalonego prawa do emerytury, ani też nie spełniał warunków do uzyskania tego świadczenia.

Warunki do renty z tytułu niezdolności do pracy określają natomiast przepisy wskazanej ustawy w art. 57 ust. 1 i 2 oraz 58.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl ust. 2, przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Jak stanowi art. 58 ust. 1 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej: 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

W myśl ust. 2, okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Ustawodawca w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2011 roku Nr 187, poz. 1112) dokonał od 23 września 2011 r. nowelizacji przepisu art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez dodanie do w/w art. 58 ustępu 4 zgodnie, z którym przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Oznacza to, że ustawodawca w tym wypadku odstąpił od wykazywania powyższego okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 5 lat przez ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Dlatego też począwszy od 23 września 2011 r. tj. od daty dodania ustępu 4 art. 58 przestał być aktualny pogląd wyrażony w uchwale SN z dnia 23 marca 2006 r., (I UZP 5/05, OSNPUSiSP 2006, nr 19 – 20, poz. 305), na którą powołuje się wnioskodawca w swoim odwołaniu. Zgodnie z tym poglądem, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2), bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 w/w ustawy 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W tym miejscu wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdują przepisy obowiązujące w dacie złożenia wniosku przez M. C. (1), tj. na dzień 23 kwietnia 2015 r., a więc ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu wprowadzonym tekstem jednolitym ustawy opublikowanym w Dzienniku Ustaw z 2013 r., poz. 1440.

Mając na względzie powyższe należy wskazać, że z przedłożonej dokumentacji, dotyczącej przebiegu zatrudnienia zmarłego wynika, że w ostatnim dziesięcioleciu przypadającym przed datą powstania niezdolności do pracy (zgonu) tj. w okresie od 12 listopada 2004 r. do 11 listopada 2014 r. M. C. (2) legitymował się łącznym okresem ubezpieczenia w wymiarze 2 lat, 7 miesięcy i 8 dni okresów składkowych, 11 miesięcy, 21 dni okresów nieskładkowych.

Zmarły M. C. (2) wykazał także ogólny staż ubezpieczeniowy wynoszący 15 lat, 11 miesięcy i 19 dni, w tym 14 lat, 11 miesięcy i 8 dni okresów składkowych oraz 1 rok i 11 dni okresów nieskładkowych.

A zatem w niniejszej sprawie nie zachodzą również przesłanki do przyznania świadczenia w oparciu o wyżej wskazane przepisy, albowiem zmarły w dacie zgonu nie wykazał się posiadaniem stażu pracy wynoszącego 5 lat w 10 – leciu przed zgonem tj. w okresie od 12 listopada 2004 r. do 11 listopada 2014 r. Zaś na wymagane 30 lat okresów składowych wykazał staż pracy wynoszący 14 lat, 11 miesięcy i 8 dni.

Podkreślenia wymaga fakt, iż ustalone okresy przebiegu ubezpieczenia M. C. (2) nie były kwestionowane przez wnioskodawcę, a zgromadzona w aktach dokumentacja potwierdza ustalenia poczynione w tej mierze przez organ rentowy.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do przyznania dochodzonego świadczenia.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, uznając słuszność zaskarżonej decyzji, na postawie art. 477 14 § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Na marginesie zaznaczyć należy, iż na podstawie art. 83 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wnioskodawczyni ma możliwość wystąpienia o przyznanie prawa do renty rodzinnej w trybie szczególnym. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Wspomnieć należy również, iż rozpatrywanie sprawy o świadczenie w drodze wyjątku dopuszczalne jest po ostatecznym rozstrzygnięciu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a w przypadku wniesienia odwołania - po prawomocnym wyroku Sądu stwierdzającym po stronie wnioskodawcy brak uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w trybie ustawowym (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 13 maja 2005 roku, (...) SA/Wa (...), Lex nr 166691).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.