Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 812/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lutego 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił I. P. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu wskazano, że orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z 6 lutego 2014 r. I. P. został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 stycznia 2015 r. ( niezdolność powstała 29 lipca 2013 r.) przy czym całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w aspirantury naukowej.

/decyzja ZUS k.37 plik I akt ZUS/

W dniu 14 lutego 2014 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie I. P. od powyższej decyzji. Skarżący wskazał ,że w chwili obecnej choruje na schizofrenię paranoidalną , a jej objawy ujawniły się już w wieku dziecięcym. I. P. podniósł ,że w 1990 r. podczas pobytu w szpitalu wystąpiło u niego niedotlenienie mózgu , co następnie skutkowało wystąpieniem problemów w szkole. Wnioskodawca wskazał także ,iż leczy się psychiatrycznie od 1998 r. , a wskazują na to karty leczenia z rozpoznaniem schorzenia w postaci schizofrenii. Pomimo podejmowania prób podjęcia pracy wnioskodawca nie znalazł zatrudnienia.

/odwołanie k.2-2odwrót/

W odpowiedzi na odwołanie, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 4 marca 2014 r., organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k.3-4/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca I. P. urodził się (...) posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe.

/bezsporne/

Wnioskodawca legitymuje się lekkim stopniem niepełnosprawności , a powstała ona przed 16 rokiem życia ( od dnia 26 lipca 2007 r.).

/orzeczenie k.4 dokumentacji medycznej wnioskodawcy w aktach ZUS w związku z orzeczeniem k.21/

W dniu 3 stycznia 2014 r. do organu rentowego wpłynął wniosek I. P. o ustalenie prawa do renty socjalnej.

/wniosek k.1 plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 24 stycznia 2014 r. uznał wnioskodawcę za osobę całkowicie niezdolną do pracy ( data powstania całkowitej niezdolności to 29 lipca 2013 r.) do 31 stycznia 2015 r. Całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w aspirantury naukowej.

/orzeczenie k.27 plik I akt ZUS/

Od powyższego orzeczenia I. P. złożył sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS.

/sprzeciw k.29 - 30 plik I akt ZUS/

Mocą orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z 6 lutego 2014 r. I. P. został uznany za osobę całkowicie niezdolną do pracy ( data powstania całkowitej niezdolności to 29 lipca 2013 r.) do 31 stycznia 2015 r. Całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w aspirantury naukowej.

/ orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 6 lutego 2014 r.k.31 plik I akt ZUS/

I. P. został poddany badaniu psychologicznemu przy zastosowaniu W. Skali Diagnostycznej (...), technik psychoorganicznych L. B. i A. B., Testu Kreślenia Drogi. I. P. ma wykształcenie zasadnicze zawodowe o kierunku mechanik operator szyn rolniczych. Pracował jako mechanik, przy pakowaniu czekoladek, w przetwórni warzyw i owoców, jako blacharz w K., oraz dorywczo. Podaje, że ma mało lat pracy, ponieważ jak stwierdza po przepracowaniu miesiąca zwalniał się z powodu bólów kręgosłupa i ludzi. Podaje również ,że nie dawał sobie rady w pracy, nie wyrabiał normy. Badany podaje również, że trochę związał się ze światem przestępczym i później bał się wyjść na ulicę. Koledzy byli agresywni, mieli sprawy karne i aktualnie przebywają w zakładzie karnym. Przed chorobą zażywał narkotyki i dopalacze. W 2013 roku był hospitalizowany psychiatrycznie przez 3 miesiące. Rok wcześniej rozstał się z dziewczyną i stracił pracę i prawo jazdy. Stwierdza, że „wpadłem wtedy w dołek”. Badanie osobowości W. Skalą Diagnostyczną (...) przemawia za występowaniem u I. P. zaburzeń psychotycznych w postaci skłonności do tendencyjnej , urojeniowej interpretacji rzeczywistości, trudności w relacjach z innymi ludźmi wynikających z nadmiernej nieufności, tendencji do ograniczania kontaktów, poczucia wyobcowania, oraz nadmiernej, nieproduktywnej aktywności, chwiejności emocjonalnej, zachowań impulsywnych. Układ skal kontrolnych W. Skali Diagnostycznej (...) nie wskazuje na występowanie tendencji do agrawacji lub dyssymulacji trudności osobowościowych (G = 3). Zastosowana technika psychoorganiczna A. B. wskazuje na występowanie zaburzeń w zakresie pamięci bezpośredniej wzrokowej na podłożu uszkodzenia centralnego układu nerwowego bł.-11 tabl. popr.-3 IQ B – 55).Zastosowana technika psychoorganiczna L. B. wskazuje na występowanie zaburzeń w zakresie percepcji wzrokowej i zdolności grafomotorycznych na podłożu uszkodzenia centralnego układu nerwowego (pp.100). Test Kreślenia Drogi wskazuje na występowanie zaburzeń w zakresie koncentracji , podzielności i przerzutności uwagi na podłożu zmian w centralnym układzie nerwowym (wersja A = 7; wersja B = 2 ). Wnioski z badania psychologicznego: 1.Badanie osobowości I. P. wskazuje na występowanie zaburzeń psychotycznych w postaci: skłonności do tendencyjnej, urojeniowej interpretacji z nadmierną nieufnością, ograniczania kontaktów interpersonalnych z poczuciem wyobcowania, skłonności do pobudzenia psychoruchowego, chwiejności emocjonalnej, zachowań impulsywnych.2.Nie stwierdzam występowania tendencji do agrawacji lub dysymulacji trudności osobowościowych.3.Stwierdzam występowanie u I. P. zaburzeń w zakresie pamięci bezpośredniej wzrokowej, percepcji wzrokowej, zdolności grafomotorycznych, oraz procesów uwagi na podłożu uszkodzenia centralnego układu nerwowego.

/opinia biegłego sądowego psychologa klinicznego G. J. k.25-26/

Uznaje się badanego za całkowicie niezdolnego do pracy zarobkowej do stycznia 2015 r. z powodu utraty zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. 24 letni wnioskodawca, wykształcenie zasadnicze zawodowe, zawód wyuczony mechanik maszyn rolniczych. Pracował głównie dorywczo przy produkcji przetworów, czekolady i jako pomocnik mechanika, obecnie nie pracuje. W dzieciństwie leczony z powodu (...). W sierpniu 2013r. był pierwszy raz hospitalizowany psychiatrycznie w C., dokąd został skierowany z Ośrodka (...) w W. z powodu ujawnianych objawów wytwórczych. Rozpoznanie schizofrenii paranoidalnej nastąpiło podczas hospitalizacji psychiatrycznej w S. w dniach od 27 września 2013 r. do 13 listopada 2013r. Badany jest uzależniony od substancji psychoaktywnych (amfetamina , dopalacze i (...)). Obecnie leczony psychiatrycznie ambulatoryjnie z powodu schizofrenii paranoidalnej. Jest okresowo całkowicie niezdolny do pracy do stycznia 2015 r. od 29 lipca 2013r. tj. od początku hospitalizacji psychiatrycznej w C.. Brak jest podstaw orzeczniczych do uznania całkowitej niezdolności do pracy w okresie nauki szkolnej w szkole ponadpodstawowej lub przed 18 rokiem życia. Nie znajduję podstaw do kwestionowania orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 6 lutego 2014r.

/opinia biegłego sądowego psychiatry G. P. k.29/

Biegły psychiatra badał wnioskodawcę I. P. w dniu 2 czerwca 2014r., analizował dokumentacje medyczną i wydał opinię sądowo – psychiatryczną wraz z uzasadnieniem. Odpowiadając na postanowienie Sądu stwierdzam, że złożona do akt sprawy historia choroby z Oddziału (...) w Ł. nie ma wpływu na wydanie opinii w obecnej sprawie. Obecna niezdolność do pracy nie ma związku ze stopniem naruszenia sprawności organizmu powstałym przed 18 rokiem życia lub w trakcie trwania nauki szkolnej.

/opinia uzupełniająca biegłego sądowego psychiatry G. P. k.29/

Na podstawie akt sprawy, przejrzanej dokumentacji medycznej i zbadania wnioskodawcy stwierdza się u badanego pogłębioną kyfozę odcinka piersiowego kręgosłupa oraz nie stwierdza się objawów ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego. Wnioskodawca w 1990 roku mając 8 miesięcy przebył zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego oraz obustronne wieloogniskowe zapalenie płuc. W czasie hospitalizacji miał wykonane badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, które nie potwierdziło zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Z płynu mózgowo rdzeniowego nie wyhodowano bakterii. Nieznacznie podwyższony poziom białka nie miał znaczenia klinicznego , ponieważ u dziecka nie stwierdzano objawów oponowych. Wykonane badanie CT głowy 4 października 2013 r. nie wykazało objawów uszkodzenia układu nerwowego, a badanie EEG (7 października 2013 r.) wykazało zapis na pograniczu normy, zmieniony przez brane w tym czasie leki. Aktualnie badaniem neurologicznym nie stwierdza się objawów uszkodzenia układu nerwowego, które powodowałyby długotrwałą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z przyczyn neurologicznych. Wnioskodawca ma orzeczony lekki stopień niepełnosprawności z przyczyn psychiatrycznych i z układu ruchu (z powodu skrzywienia kręgosłupa odcinka piersiowego). Nie ma orzeczonej niepełnosprawności z przyczyn neurologicznych.

/opinia biegłego sądowego specjalisty neurologa J. B. k.96-98/

Przypadku badanego rozpoznanie schizofrenii urojeniowej nie budzi wątpliwości. ^ trakcie hospitalizacji obserwowano u niego zarówno typowe objawy pozytywne jak i negatywne choroby. Obecnie w obrazie choroby dom ą objawy negatywne będące następstwem rozpadu Struktury osobowości badanego. Wypowiedzenie się co czasu zachorowania na endogenną chorobę psychiczną i tym samym powstania całkowitej niezdolności do pracy w przypadku badanego nastręcza trudności. Zaburzenia psychiczne w dzieciństwie, przebyta ciężka choroba infekcyjna powikłana (...) i jej ewentualny wpływ na ośrodkowy kład nerwowy, intoksykacja, potwierdzone w badaniu psychologicznym zmiany organiczne w o. u. n. nakazują ostrożność podczas orzekania. Jednorazowe badanie psychiatryczne, w mojej ocenie, nie pozwala na zajęcie jednoznacznego stanowiska. Mając powyższe na uwadze proponowałabym aby w kwestii stanu zdrowia psychicznego badanego wypowiedział się (w oparciu o dokumentację medyczną) psychiatra o specjalności psychiatria dzieci i młodzieży. Ponadto proponowałabym przesłuchanie w charakterze świadka lekarza psychiatrę leczącego wnioskodawcę podczas hospitalizacji w oddziale psychiatrycznym w S..

/opinia biegłego sądowego psychiatry S. W. k.101-103/

Na podstawie akt sprawy oraz jednorazowego badania psychiatrycznego biegła stwierdza ,że: opiniowany I. P. jest chory na schizofrenię paranoidalną; w związku z tym jest całkowicie niezdolny do pracy okresowo do 31 sierpnia 2017 roku , a choroba powstała przed 18-tym rokiem życia , czyli przed 24 sierpnia 2007r. Opiniowany jest niewątpliwie chory na schizofrenię paranoidalną co czyni go całkowicie niezdolnym do pracy. Kwestią sporną jest ustalenie daty zachorowania. Zdaniem biegłej I. P. zachorował przed 18-tym rokiem życia. Na wczesny początek wskazują problemy w nauce w szkole podstawowej opisywane w wywiadzie oraz obciążony wywiad chorobowy –przebycie (...). Są na to dowody w postaci opinii psychologicznych, historie choroby jak i relacje otoczenia. W opinii z 2004 roku opisywany jest wyraźny regres intelektualny. Literatura fachowa potwierdza liczne przypadki wczesnego początku schizofrenii rozpoznawane dopiero po latach. W początkowym stadium schizofrenii występują różnorodne zachowania ) odbierane często u dzieci jako zaburzenia zachowania lub zaburzenia emocjonalne ,problemy w nauce , ale po dalszej obserwacji linii życiowej chorego są uznawane jako objawy prodromalne. Tak jest w przypadku opiniowanego. Nie bez wpływu pozostaje przebieg rozwoju z poważnym obciążeniem chorobowym we wczesnym dzieciństwie - przebycie sepsy / (...)/. Schizofrenia jest choroba o nieustalonej etiologii , ale można przypuszczać ,że uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego mogło się przyczynić do jej ujawnienia. Dlatego głębsza analiza katamnestyczna potwierdza rozpoznanie. Schizofrenia jest poza tym chorobą przebiegającą z okresami rzutów i remisji. Dlatego najwcześniejsze badanie psychiatryczne w 1998 roku mogło nie ujawnić objawów. Biegła potwierdza początek choroby przed 2007 rokiem bowiem od wczesnej adolescencji występowały u badanego objawy prodromalne przejawiające się głębokimi zaburzeniami w kontaktach rówieśniczych , zaburzeniami zachowania w postaci niedostosowania , niemożności kontynuowania nauki, rozpad osobowości. Podsumowując biegła uważa ,że początek choroby I. P. należy ustalić na okres przed 18-tym rokiem życia.

/opinia biegłego sądowego specjalisty psychiatry (...). M. k.128-132/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów znajdujących się w załączonych aktach organu rentowego , aktach sprawy oraz opinii biegłych.

Należy zauważyć, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. W świetle art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 II CR 817/73 nie publ).

Tak więc, zdaniem Sądu, opinia biegłej specjalisty psychiatry (...). M. jest rzetelna, a wynikające z niej wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinia nie zawiera braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Fakt, że nie ma ona treści, odpowiadającej organowi rentowemu nie może mieć w tym wypadku znaczenia.

A zatem, w ocenie Sądu, organ rentowy w żaden sposób nie podważył miarodajności złożonej opinii biegłego specjalisty psychiatry dzieci i młodzieży , a tym samym Sąd nie znalazł podstaw do powoływania dowodu z opinii kolejnych biegłych tej samej specjalności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie I. P. jest uzasadnione.

Stosownie do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej ( tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku poz. 982 z późn. zm. ) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Przy czym, stosownie do art. 5, ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2013 r. poz. 1440 z późn. zm.).

W myśl art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Z przepisu art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej wynika, iż warunkiem koniecznym przyznania prawa do renty jest stwierdzona całkowita niezdolność do pracy.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłego specjalisty psychiatry dzieci i młodzieży , Sąd ustalił, iż wnioskodawca jest osobą całkowicie niezdolny do pracy okresowo do 31 sierpnia 2017 roku , a za początek choroby I. P. należy ustalić na okres przed 18-tym rokiem życia.

W ocenie Sądu Okręgowego, decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miała opinia biegłego specjalisty psychiatry dzieci i młodzieży. Biegła w złożonej opinii szczegółowo uzasadniła co legło u jej podstaw , a także dlaczego wcześniejsze badania mogły nie wykazać rzeczywistego stanu zdrowia wnioskodawcy.

Mając powyższe na uwadze, wobec zaistnienia podstaw do uwzględnienia odwołania Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz I. P. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tj. Dz. U. 2013, poz.490 , z późn. zm.), mając na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika, także charakter sprawy oraz wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego ,któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych.