Pełny tekst orzeczenia

715/II/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 29 grudnia 2003 r.

Sygn. akt Ts 106/03





Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Marek Safjan,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej I.R. w sprawie zgodności:

art. 87 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.





UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej złożonej 20 czerwca 2003 r. zarzucono, iż art. 87 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 69 Konstytucji RP. Zdaniem skarżącej przepis ten narusza jej prawo do przedstawienia swojej sprawy sądowi powszechnemu oraz powoduje dyskryminację osoby niepełnosprawnej. Dyskryminacja ta polega na tym, że osoba niepełnosprawna nie mająca osób bliskich i nie mogąca osobiście prowadzić swoich spraw przed sądem, pozbawiona jest dostępu do sądu.

Postanowieniem z 21 listopada 2001 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił zażalenie skarżącej na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału o zwrocie skargi o wznowienie postępowania. Postanowieniem z 7 marca 2002 r. Sąd Okręgowy w Warszawie odrzucił kasację skarżącej od powyższego postanowienia. Zdaniem Sądu Okręgowego występujący w imieniu skarżącej pełnomocnik nie został należycie ustanowiony. Zażalenie skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z 12 lutego 2003 r. W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Najwyższy wskazał, iż możliwość umocowania do działania w przypadku czynności prawnej reprezentowania skarżącej w postępowaniu toczącym się przed sądem była ograniczona do osób wymienionych w art. 87 § 1 k.p.c. Tymczasem z pełnomocnictw upoważniających C.Ż. do określonych czynności prawnych nie wynika, iż jest ona osobą, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



W myśl art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym skargę konstytucyjną sporządza adwokat lub radca prawny. Tryb ustanowienia pełnomocnika do sporządzenia skargi konstytucyjnej nie jest uregulowany w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym, dlatego też na mocy art. 20 tej ustawy należy w tym zakresie odpowiednio stosować przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Skarżąca udzieliła pełnomocnictwa C.Ż. do działania w jej imieniu m.in. wobec wszelkich władz, urzędów administracji państwowej i sądów oraz do składania w jej imieniu oświadczeń woli. C.Ż. nie jest jednak osobą wskazaną w art. 87 § 1 k.p.c., dlatego też nie może występować w imieniu wnioskodawczyni w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, nie może też w jej imieniu ustanowić pełnomocnika do sporządzenia skargi konstytucyjnej. Mając powyższe na względzie, zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 30 lipca 2003 r. skarżąca została wezwana do doręczenia pełnomocnictwa udzielonego przez nią radcy prawnemu, który sporządził skargę konstytucyjną. W odpowiedzi na zarządzenie sędziego do Trybunału Konstytucyjnego zostało przesłane pełnomocnictwo udzielone przez C.Ż., działającą w zastępstwie skarżącej, na rzecz radcy prawnego M.T.

Należy stwierdzić, iż skarżąca nie udzieliła pełnomocnictwa osobie, o której mowa w art. 87 § 1 k.p.c., tym samym nie wykonała zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego wzywającego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej. Niewykonanie tego zarządzenia stanowi, w myśl art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, podstawę do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Fakt zaskarżenia w drodze skargi konstytucyjnej art. 87 § 1 k.p.c. nie zwalnia skarżącej od konieczności udzielenia pełnomocnictwa radcy prawnemu, zgodnie z zawartymi w tym przepisie wymogami. Przepis ten obowiązuje i obejmuje go domniemanie zgodności z Konstytucją, które mogłoby zostać ustalone dopiero na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Według art. 195 ust. 1 Konstytucji RP sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawach swojego urzędowania są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji. Podległość Konstytucji oznacza, iż sędziowie w zakresie wyrokowania o hierarchicznej zgodności aktów normatywnych związani są jej postanowieniami. Natomiast, jeżeli chodzi o tryb postępowania przed Trybunałem, sędziowie związani są zarówno przepisami Konstytucji, jak i przepisami innych aktów powszechnie obowiązujących. Odnosi się to również do sformułowanych w aktach normatywnych wymogów dotyczących złożenia skargi konstytucyjnej. Trybunał Konstytucyjny nie może odstąpić od tych wymogów, ani też mocą własnych orzeczeń wydawanych w postępowaniu wstępnym, ukształtować ich w sposób odmienny. Tak więc, Trybunał Konstytucyjny musi zbadać, czy skarga konstytucyjna jest sporządzona przez pełnomocnika wskazanego w art. 48 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym oraz zbadać czy jego pełnomocnictwo zostało udzielone zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

Na marginesie należy zauważyć, że w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej nie wskazano, w jaki sposób regulacja zawarta w art. 87 § 1 k.p.c. narusza prawo do sądu (art. 45 Konstytucji) i dyskryminuje osoby niepełnosprawne (art. 69 Konstytucji). Zaskarżona regulacja w żadnym razie nie może prowadzić do wniosku, że osoby niepełnosprawne są pozbawione dostępu do sądu w sytuacji, gdy nie mogą osobiście prowadzić swoich spraw sądowych. Taki wniosek byłby oczywiście sprzeczny z brzmieniem art. 87 § 1 k.p.c., który nie pozbawia żadnej kategorii podmiotów prawa do ustanowienia pełnomocnictwa procesowego na rzecz osób wskazanych w tym przepisie.



Mając powyższe na względzie, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.