Pełny tekst orzeczenia

728/II/B/2014

POSTANOWIENIE
z dnia 11 marca 2009 r.
Sygn. akt Ts 274/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Teresa Liszcz – przewodnicząca


Marek Kotlinowski – sprawozdawca


Mirosław Wyrzykowski,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2007 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej A.O.,

p o s t a n a w i a:

1) uwzględnić zażalenie w zakresie dotyczącym niezgodności art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.) z art. 65 ust. 1 Konstytucji;

2) nie uwzględnić zażalenia w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego skardze konstytucyjnej zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.). Zaskarżonym unormowaniom k.p.a. skarżący zarzucił niezgodność z art. 79 oraz art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji. Uzasadniając zarzuty postawione wobec zakwestionowanych przepisów k.p.a., skarżący wskazał na okoliczność przedłużającego się postępowania sądowego, ograniczającego i dyskryminującego go w wielu dziedzinach życia osobistego i zawodowego. Wyjaśnił, że opieszałe i nierzetelne działania organów ścigania oraz wymiaru sprawiedliwości doprowadziły do przedawnienia jego sprawy i niemożności uchylenia krzywdzącej decyzji o zwolnieniu ze służby.
Postanowieniem z 20 listopada 2007 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu tego orzeczenia wskazano, że skarżący nie dopełnił prawnych wymogów warunkujących korzystanie z tego rodzaju środka ochrony praw i wolności. W szczególności postawieniu zarzutów niekonstytucyjności przepisów k.p.a. nie towarzyszyło wskazanie przez skarżącego sposobu, w jaki unormowania te naruszyły wymienione jako podstawa skargi przepisy Konstytucji.
Zażalenie na postanowienie Trybunału skierował pełnomocnik skarżącego. Podniósł w nim, że przepisy k.p.a. nie są zsynchronizowane z unormowaniami kodeksu postępowania karnego. Powoduje to, że praktyczne działanie regulacji k.p.a. staje się nadmiernie rygorystyczne. W przypadku skarżącego, wskutek nieuzasadnionej przewlekłości postępowania karnego, doszło do przekroczenia terminów wynikających z art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. W zażaleniu podkreślono ponadto, że skarżący nie ograniczył się jedynie do przywołania przepisów Konstytucji, ujętych jako podstawa wniesionej skargi, ale przedstawił też szczegółowe uzasadnienie tezy o ich naruszeniu przez zaskarżone unormowania k.p.a. W szczególności dotyczyło to art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zasadniczą przesłanką podjęcia przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia o odmowie nadania dalszego biegu niniejszej skardze konstytucyjnej było stwierdzenie, że nie dopełniono w niej wymogu wskazania sposobu, w jaki zakwestionowane przepisy k.p.a. naruszyły gwarantowane w Konstytucji prawa i wolności (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK/). Wśród przepisów powołanych w skardze jako jej podstawa znalazły się: art. 79 oraz art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3, art. 45 ust. 1, art. 52 ust. 1 i 2 oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji. Argumentacja zażalenia pomija w tym zakresie problem dopełnienia przesłanek skargi w odniesieniu do art. 79 ust. 1 Konstytucji. W tym więc zakresie Trybunał ogranicza się do powtórzenia i zaaprobowania stanowiska wyrażonego w zaskarżonym postanowieniu.
Względem art. 41 ust. 1, art. 42 ust. 3 oraz art. 52 ust. 1 Konstytucji, przywołanych jako układ odniesienia kontroli zaskarżonych przepisów k.p.a., stwierdzić należy, że zarzuty zażalenia także nie podważają słuszności rozstrzygnięcia Trybunału. Ponownie podkreślić należy, iż poprawne, zgodne z wymogami ustawy o TK, wykonanie obowiązku wskazania, jakie konstytucyjne prawa i wolności zostały naruszone przez przepisy stanowiące przedmiot skargi, polegać musi na szczegółowym, uzasadnieniu tezy o ich niekonstytucyjności. Argumenty towarzyszące temu muszą koncentrować się na wykazaniu merytorycznej niezgodności zachodzącej między treścią norm stanowiących przedmiot wnoszonej skargi konstytucyjnej, a konstytucyjną regulacją stosownych praw lub wolności, wskazywanych przez skarżącego jako podstawa jego skargi. Tym samym, nie spełnia powyższego wymagania taki sposób uzasadnienia stawianych zarzutów, który wykazuje jedynie, że sytuacja faktyczna skarżącego, w sferze determinowanej treścią powoływanych praw lub wolności, uległa pogorszeniu wskutek tego, iż kwestionowane w skardze przepisy zostały wobec niego zastosowane. Jest tak zwłaszcza w przypadku, gdy ukształtowanie tej sytuacji nastąpiło wskutek prowadzenia wobec skarżącego odrębnego postępowania i wydania w jego efekcie orzeczenia, na podstawie innych – aniżeli zaskarżone – przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji ponownie należy podkreślić, że sytuacja skarżącego w zakresie korzystania z prawa wyrażonego w tym przepisie zdeterminowana została prowadzonym wobec niego postępowaniem karnym. To właśnie okoliczność jego nadmiernego przedłużenia wpłynęła na możliwości i zakres korzystania z tychże praw i wolności. Słusznie jednak podkreślił Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, że zarówno postępowanie to, jak i wydane w jego ramach orzeczenia, nie były oparte na przepisach k.p.a., stanowiących przedmiot wniesionej przez skarżącego skargi konstytucyjnej. Nie było więc uzasadnione pośrednie „połączenie” negatywnej oceny zaistniałych ograniczeń skarżącego w korzystaniu z przysługujących mu praw podmiotowych, z merytoryczną treścią art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. Zabieg ten w żadnym razie nie mógł być uznany za prawidłowe wykonanie przez skarżącego obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.
Odnośnie natomiast do zarzutów skargi konstytucyjnej skierowanych wobec art. 65 ust. 1 Konstytucji, także przywołanego przez skarżącego jako układ odniesienia kontroli zaskarżonych przepisów k.p.a., stwierdzić należy, że nie kwalifikują się one do uznania za oczywiście bezzasadne. Dopiero taka zaś ich kwalifikacja dawałaby podstawę do odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Nie ulega wątpliwości, że argumentacja samej skargi konstytucyjnej, jak i zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego, konstruowana jest w specyficzny sposób. Kwestionując zgodność z Konstytucją unormowań k.p.a., skarżący wskazuje w pierwszym rzędzie na brak ich zsynchronizowania z przepisami innych aktów prawnych, w pierwszym rzędzie tymi, które stanowiły podstawę prawną dla postępowania karnego prowadzonego wobec skarżącego. Odrębnym problemem pozostaje w związku z tym – skądinąd zasługujący na negatywną ocenę – przedłużający się tok tego postępowania. Tym niemniej nie można uznać, aby taki właśnie „poziomy” sposób uzasadnienia niekonstytucyjności przepisów kwestionowanych za pomocą skargi konstytucyjnej był niedozwolony i nie mógł być uznany za poprawne wykonanie obowiązku, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Zdaniem Trybunału, można przyjąć, że uzasadnienie skargi konstytucyjnej zmierza więc do specyficznie „zakresowego” ujęcia wadliwej normy prawnej wywiedzionej z przepisów k.p.a. Takie jej określenie determinuje jednak konieczność sformułowania przez Trybunał pełnej merytorycznej oceny przedstawionych przez skarżącego zarzutów. Ocena ta nie może być jednak podejmowana w ramach wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej, która zmierzać może jedynie do przesądzenia, czy wniesiona skarga konstytucyjna nie zawiera braków formalnych oraz, czy sformułowane w niej zarzuty nie są oczywiście bezzasadne.
Przyjmując więc, że w odniesieniu do zarzutu niezgodności art. 145 § 1 pkt 8 oraz art. 146 § 1 k.p.a. z postanowieniem art. 65 ust. 1 Konstytucji żadna ze wskazanych wyżej przesłanek odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu w istocie nie wystąpiła, należało uwzględnić zażalenie wniesione na postawienie Trybunału Konstytucyjnego.

W pozostałym zakresie podstawy skargi konstytucyjnej zażalenia nie uwzględniono.