Pełny tekst orzeczenia

369/4/B/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 22 lipca 2015 r.
Sygn. akt Ts 112/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:




Maria Gintowt-Jankowicz – przewodnicząca


Piotr Tuleja – sprawozdawca


Mirosław Granat,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lutego 2015 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej APLAUZ Sp. z o.o.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.


UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 30 kwietnia 2014 r., sporządzonej przez pełnomocnika, APLAUZ Sp. z o.o. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność z Konstytucją przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Skarżąca zarzuciła niekonstytucyjność art. 58 § 1 pkt 3 w zw. z art. 49 § 1 i art. 29 p.p.s.a. w zakresie, w jakim „uznają (po wejściu z życie z dniem 1 stycznia 2012 r. ustawy z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym [Dz. U. z 2011 r. Nr 144, poz. 851], wprowadzającej powszechny elektroniczny dostęp do Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego [dalej: CIKRS] oraz zrównującej pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do KRS z mocą dokumentów wydawanych przez CIKRS), nieprzedłożenie przez podmiot będący osobą prawną, wpisany do KRS, wraz ze skargą do sądu administracyjnego, dokumentu wykazującego umocowanie organu osoby prawnej, odpowiadającego treściowo aktualnej informacji zawartej we właściwym dla tego podmiotu rejestrze KRS, za brak formalny, który uniemożliwia nadanie skardze dalszego biegu oraz uzasadnia – po wezwaniu do jego usunięcia – odrzucenie skargi”. Zdaniem skarżącej zaskarżone przepisy p.p.s.a. są niezgodne z art. 2 w zw. z art. 31 ust. 3, art. 32, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz z art. 184 Konstytucji.
Postanowieniem z 4 lutego 2015 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze dalszego biegu. W jego uzasadnieniu Trybunał stwierdził, że skarżąca uczyniła przedmiotem skargi przepisy nieadekwatne do treści zarzutu, a zwłaszcza wskazanego przez nią sposobu naruszenia konstytucyjnych wolności i praw. Skargę skierowała bowiem przeciwko unormowaniom p.p.s.a., a tymczasem normatywną przyczynę negatywnych dla skarżącej skutków procesowych w sprawie, w związku z którą wystąpiła ze skargą, upatrywać należało w postanowieniach ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203, ze zm.; dalej: ustawa o KRS).
W zażaleniu na postanowienie Trybunału skarżąca stwierdziła, że przedstawiona w nim kwalifikacja zaskarżonych przepisów p.p.s.a. była błędna. W przekonaniu skarżącej podstawą prawną ostatecznego orzeczenia wydanego w jej sprawie były właśnie zakwestionowane unormowania, nie zaś przepisy ustawy o KRS. Skarżąca podkreśliła ponadto, że wskazany przez Trybunał art. 4 ust. 4a i 4aa ustawy o KRS, z uwagi na treść, w ogóle nie mógłby być podstawą prawną takiego orzeczenia. W związku z tym skarżąca stwierdziła również („z ostrożności procesowej”), że zarzucana przez Trybunał wadliwość określenia przedmiotu skargi nie powinna powodować odmowy nadania skardze dalszego biegu, a jedynie wezwanie skarżącej do uzupełnienia braku formalnego skargi w trybie określonym w art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Już w zaskarżonym postanowieniu Trybunał podkreślił, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie taki przepis (ustawy lub innego aktu normatywnego), który wykazuje złożoną kwalifikację. Po pierwsze, na jego podstawie powinno zostać wydane ostateczne orzeczenie w sprawie skarżącego. Po drugie, w normatywnej treści tego przepisu tkwić powinna bezpośrednia przyczyna zaistniałego naruszenia konstytucyjnych wolności i praw skarżącego. Obowiązkiem skarżącego – wynikającym z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK – jest przy tym wyjaśnienie sposobu, w jaki przepis zakwestionowany w skardze doprowadził do naruszenia wolności i praw wskazanych jako podstawa wniesionej skargi. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał podkreślił jednocześnie, że jednym z wyznaczników określenia przez skarżącego przedmiotu skargi jest pozytywna odpowiedź na pytanie, czy ewentualna derogacja zakwestionowanego unormowania doprowadziłaby do sanacji zarzucanego stanu niekonstytucyjności w zakresie praw podmiotowych przywołanych przez skarżącego.
Zdaniem Trybunału w zaskarżonym postanowieniu w pełni zasadnie przyjęto, że zakwestionowane przez skarżącą przepisy p.p.s.a. opisanych wyżej wymogów nie spełniają. Nie ulega wątpliwości, że były one formalną podstawą orzeczenia sądowego wydanego w sprawie skarżącej. Uwzględnienie jednakże treści zarzutów sformułowanych przez skarżącą i skonfrontowanie ich z normatywną (materialną) przyczyną odrzucenia skargi na decyzję organu II instancji prowadzić musi do wniosku, że adekwatne do zarzutów były nie unormowania p.p.s.a., lecz wskazane przez Trybunał przepisy ustawy o KRS.
Trybunał nie podziela w tym zakresie stanowiska skarżącej, wykluczającego oddziaływanie postanowień art. 4 ust. 4a i 4aa ustawy o KRS na treść orzeczenia wydanego w jej sprawie. To właśnie ich interpretacja, odmienna od przyjętej przez skarżącą, stanowiła przesłankę stwierdzenia przez sąd, że brak formalny skargi na decyzję organu II instancji nie został przez skarżącą uzupełniony, a w konsekwencji, że skarga ta podlegać powinna odrzuceniu.
Zdaniem Trybunału nie mogą być uwzględnione także zastrzeżenia zgłoszone przez skarżącą dotyczące niewezwania jej do uzupełnienia braku formalnego skargi – z uwagi na wadliwe określenie przedmiotu zaskarżenia. Należy bowiem zauważyć, że skarżąca błędnie interpretuje w tym zakresie przesłanki zastosowania procedury uzupełniania braków skargi konstytucyjnej przewidziane w art. 49 w zw. z art. 36 ust. 2 i 3 ustawy o TK. Trybunał podkreśla, że odróżnienia wymaga sytuacja, w której skarżący nieprecyzyjnie określa przedmiot zaskarżenia (tym samym nie zostaje spełniony wymóg przewidziany w art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK), od przypadku, w którym takie określenie następuje, jednakże jest ono błędne z uwagi na nieadekwatność przedmiotu skargi wobec sformułowanych w niej zarzutów (jak w kontekście rozpatrywanej sprawy). Zdaniem Trybunału tylko w tej pierwszej sytuacji aktualizuje się ustawowa kompetencja Trybunału do wezwania skarżącego do uzupełnienia braku formalnego skargi konstytucyjnej, ze skutkami określonymi w art. 36 ust. 3 ustawy o TK. Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę na ograniczenie czasowe modyfikacji przedmiotu zaskarżenia przez skarżącego, wynikające z treści art. 46 ust. 1 ustawy o TK i ustanowionego w tym przepisie terminu do wniesienia skargi do Trybunału.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należy stwierdzić, że Trybunał Konstytucyjny zasadnie odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.