Pełny tekst orzeczenia

256/3/B/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 13 maja 2015 r.
Sygn. akt Ts 133/14

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Małgorzata Pyziak-Szafnicka,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Kopalni Nafty Ropienka Sp. z o.o. we Lwowie oraz M.G. w sprawie zgodności:
art. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203, ze zm.), art. 7 w zw. z art. 9 ust. 2 i art. 9b ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770, ze zm.) oraz art. 10 ust. 2 i art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432, ze zm.) z art. 21 oraz art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

1) podjąć zawieszone postępowanie,
2) odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 24 maja 2014 r. (data nadania) Kopalnia Nafty Ropienka Sp. z o.o. we Lwowie i M.G. (dalej: skarżące) wystąpiły o zbadanie zgodności art. 3 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1203, ze zm.), art. 7 w zw. z art. 9 ust. 2 i art. 9b ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770, ze zm.) oraz art. 10 ust. 2 i art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. Nr 80, poz. 432, ze zm.) z art. 21 i art. 64 Konstytucji.
Skargę konstytucyjną sformułowano w związku z następującą sprawą. 24 sierpnia 1928 r. zawiązano w drodze umowy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością – Kopalnia Nafty Ropienka z siedzibą we Lwowie, którą zarejestrowano w rejestrze handlowym prowadzonym przez Sąd Okręgowy we Lwowie (nr C IX Wr. 36). Uchwałami z 25 czerwca 2010 r., podjętymi na nadzwyczajnym zgromadzeniu wspólników spółki, podwyższono kapitał zakładowy, zmieniono umowę spółki oraz powołano zarząd. 29 czerwca 2010 r. Kopalnia Nafty Ropienka Sp. z o.o. złożyła do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie – Wydział XIII Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: Sąd Rejonowy w Warszawie) wniosek o rejestrację (przerejestrowanie) w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Postanowieniem z 6 czerwca 2012 r. (sygn. akt Wa XIII NsRejKRS 19701/10/755) referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Warszawie oddalił wniosek. Postanowieniem z 19 września 2013 r. (sygn. akt Wa XIII NsRejKRS 29552/12/572) Sąd Rejonowy w Warszawie oddalił skargę na postanowienie referendarza sądowego. Sąd Okręgowy w Warszawie – Wydział XXIII Gospodarczy Odwoławczy (dalej: Sąd Okręgowy w Warszawie) postanowieniem z 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt XXIII Ga 2006/13) oddalił apelację na postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie. Postanowienie doręczono skarżącej 24 lutego 2014 r.
Skarżące podnoszą, że zaskarżone przepisy prowadzą do naruszenia ich konstytucyjnych praw, w szczególności prawa dziedziczenia i prawa własności (art. 21 i art. 64 Konstytucji), ponieważ nie gwarantują ochrony tych praw udziałowcom spółek zawiązanych, zarejestrowanych i funkcjonujących na ziemiach polskich, które po 1945 r. nie weszły w skład Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z informacją uzyskaną przez pracownika Biura Trybunału Konstytucyjnego Kopalnia Nafty Ropienka Sp. z o.o. wniosła skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie. Postanowieniem z 23 lipca 2014 r. Trybunał zawiesił postępowanie w sprawie wstępnej kontroli skargi. 21 kwietnia 2015 r. do Trybunału wpłynął odpis postanowienia z 12 marca 2015 r. (sygn. akt I CSK 452/14), w którym Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 5 grudnia 2013 r. i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej jest przepis (norma prawna), na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekły ostatecznie o wolnościach lub prawach albo o obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Na etapie wstępnej kontroli Trybunał bada, czy skarga spełnia warunki formalne określone w art. 46-48 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), czy postawione w niej zarzuty nie są oczywiście bezzasadne (art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy o TK), a także czy nie występuje okoliczność wskazana w art. 39 ust. 1 pkt 1 lub ust. 3 ustawy o TK.
Skarżące naruszenie swoich konstytucyjnych praw wiązały z wydanym wobec Kopalni Nafty Ropienka Sp. z o.o. prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z 5 grudnia 2013 r. Od tego orzeczenia spółka złożyła skargę kasacyjną, którą Sąd Najwyższy uwzględnił postanowieniem z 12 marca 2015 r. – uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie sprawę do ponownego rozpoznania.
Nawiązując ponownie do art. 79 ust. 1 Konstytucji, Trybunał zwraca uwagę na to, że skarga przysługuje tylko temu, wobec kogo wydane zostało ostateczne orzeczenie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Skarga służy zatem dopiero w sytuacji, gdy zawiodą inne środki ochrony konstytucyjnych praw (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). W tym wyraża się jej subsydiarny charakter. Dlatego też ustawodawca wymaga, aby skarga zawierała precyzyjne wskazanie ostatecznego orzeczenia o konstytucyjnych prawach skarżącego (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).
Trybunał stwierdza, że skarżące łączą naruszenie swoich praw z orzeczeniem, które utraciło walor ostateczności (prawomocności). Skarga przestała więc spełniać przesłanki określone w art. 79 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK – skarżące nie dysponują już bowiem ostatecznym rozstrzygnięciem o ich konstytucyjnych prawach podmiotowych. Okoliczność ta uzasadnia odmowę nadania skardze dalszego biegu ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK).

Z tej przyczyny Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.