Pełny tekst orzeczenia

731/II/B/2014


POSTANOWIENIE

z dnia 6 marca 2008 r.
Sygn. akt Ts 26/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz – przewodniczący
Adam Jamróz – sprawozdawca
Andrzej Rzepliński,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 2007 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Z.K.,

p o s t a n a w i a:

uwzględnić zażalenie.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 7 lutego 2007 r. zarzucono, że art. 3701 w zw. z art. 373 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) jest niezgodny z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1, art. 45, art. 77 i art. 78 Konstytucji. Niekonstytucyjność zaskarżonych przepisów polega, zdaniem skarżącego, na tym, że: uprawniają sąd II instancji do odrzucenia apelacji bez uprzedniego jej odrzucenia przez sąd I instancji, pozbawiając skarżącego prawa do wniesienia zażalenia w trybie art. 394 k.p.c., ponadto uprawniają sąd II instancji do odrzucenia apelacji bez uprzedniego wezwania strony do uzupełnienia braków formalnych w trybie art. 130 k.p.c. oraz uzależniają dopuszczalność wniesienia zażalenia na postanowienie sądu II instancji o odrzuceniu apelacji w sprawie od wartości przedmiotu zaskarżenia nie niższej niż 50 000 zł. Przepisy te zamykają drogę sądową do dochodzenia praw strony, naruszonych postanowieniem o odrzuceniu apelacji oraz przerzucają na stronę obowiązek uzasadnienia hipotetycznej zasadności wydania przez sąd II instancji wyroku zgodnego z żądaniem strony. Ponadto zaskarżone przepisy pozbawiają apelującego, który w apelacji podniósł zarzut nieważności, prawa do wznowienia postępowania na podstawie art. 401 pkt 2 k.p.c.
Zdaniem skarżącego, zagwarantowanie ochrony jego praw wymagałoby określenia przez ustawodawcę: prawa do wniesienia zażalenia z art. 394 § 1 k.p.c., co wymagałoby pozbawienia sądów II instancji prawa korzystania z dyspozycji art. 373 k.p.c. przy stwierdzaniu braków, o których mowa w art. 3701 k.p.c. lub zagwarantowania przez ustawodawcę prawa do uzupełniania braków apelacji przed jej odrzuceniem przez sąd II instancji, co z kolei wymagałoby odpowiedniego zastrzeżenia w art. 373 k.p.c. lub prawa do wniesienia zażalenia na postanowienie sądu II instancji (wydanego bez uprzedniego wydania postanowienia sądu I instancji i bez uprzedniego wezwania do uzupełnienia braków) bez limitowania tego prawa wartością przedmiotu sporu, co wymagałoby zmiany treści art. 3941 § 1 k.p.c.
Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Apelacja skarżącego od wyroku Sądu Rejonowego w Pruszkowie z 11 maja 2006 r. (sygn. akt I C 508/05) została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego Warszawie z 7 listopada 2006 r. (sygn. akt V Ca 1700/06). Sąd Okręgowy uznał, że apelacja nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 368 § 1 k.p.c., gdyż nie określa zakresu żądania zmiany zaskarżonego wyroku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl utrwalonego poglądu Trybunału Konstytucyjnego normatywna treść przepisów może być kształtowana przez organy stosujące prawo. Jeżeli organy te nadają przepisom utrwalone i jednolite rozumienie, to rozumienie to powinno być uwzględniane przez Trybunał Konstytucyjny przy ocenie zarzutu niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją. Z kolei rozbieżności w orzecznictwie organów stosujących prawo – w szczególności sądów – dotyczące wykładni przepisów, mogą wskazywać, że źródłem naruszenia konstytucyjnych praw skarżącego są nie same przepisy, lecz ich nieprawidłowe zastosowanie.
W niniejszej sprawie mamy do czynienia właśnie z taką sytuacją. Skarżący wskazuje na wykładnię art. 3701 w zw. z art. 373 k.p.c. przyjętą przez Sąd Okręgowy, natomiast postanowienie o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu wskazuje na odmienną interpretację przyjętą w postanowieniu Sądu Najwyższego. Powyższe może świadczyć, że źródłem ewentualnego naruszenia praw skarżącego jest nie sam przepis, lecz błędne jego zastosowanie. Jednakże z innych złożonych do Trybunału Konstytucyjnego skarg, których przedmiotem jest konstytucyjność art. 3701 k.p.c. wynika, że dosyć powszechna jest wykładnia tego przepisu przyjęta w niniejszej sprawie przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Należy więc stwierdzić, że ustalenie sposobu sądowej wykładni art. 3701 i art. 373 k.p.c. wykracza poza zakres postępowania wstępnego i powinno zostać dokonane na etapie merytorycznego badania zarzutów skargi konstytucyjnej.

Mając powyższe na względzie, należy uwzględnić zażalenie.