Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że M. J. jako pracownik u płatnika składek PRYMAT K. K. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 1 października 2013 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że od dnia 1 października 2013 r. M. J. została zgłoszona przez płatnika składek PRYMAT K. K. (1) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tj. ubezpieczenia emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego oraz ubezpieczenia zdrowotnego z pracowniczym kodem ubezpieczenia. Z imiennych raportów rozliczeniowych (...) wynika, że w okresie od dnia 25 kwietnia 2014 r. do dnia 27 maja 2014 r. zostało wykazane wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy
(33 dni), a zatem niezdolność powstała w trzecim miesiącu po zmianie warunków pracy i płacy M. J.. Od dnia 28 maja 2014 r. M. J. wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego. ZUS II Oddział w Ł. poddał w wątpliwość fakt świadczenia pracy przez M. J.. Płatnik składek nawiązał stosunek pracy z M. J. zawierając pisemną umowę o pracę na czas nieokreślony od
dnia 1 października 2013 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy (1/2 etatu) z podstawą wymiaru składek 800,00 zł, powierzając stanowisko sprzedawcy. Od dnia 1 lutego 2014 r. na podstawie aneksu została zmieniona umowa o pracę zawarta w dniu 1 października 2013 r. w części dotyczącej: stanowiska, miejsca wykonywania pracy, wymiaru czasu pracy oraz płacy. Na podstawie aneksu M. J. miała pracować na stanowisku pracownika działu marketingu, w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 2.500,00 zł. Do podstawowych obowiązków ubezpieczonej jako sprzedawcy należeć miało: sprzedaż towarów, ekspozycja towarów, obsługa klienta, prowadzenie rozliczeń stoiska, natomiast jako pracownika marketingu: koordynacja pracy personelu, nadzorowanie pracy na zlecenie, organizacja i nadzorowanie pracy na akcjach promocyjnych. Na okoliczność świadczonej przez ubezpieczoną pracy nie przedstawiono żadnych dowodów mogących świadczyć o wykonywaniu pracy przez M. J.. Zdaniem organu rentowego, dowodu na wykonywanie pracy nie stanowią: przedłożona umowa o pracę, listy płac, listy obecności itp. Dokumenty te są jedynie dowodem ich formalnego sporządzenia. ZUS podniósł nadto, że K. K. (1) jako płatnik składek zalega z opłatami składek wobec ZUS, a także nie jest opłacana zaliczka na podatek dochodowy za zatrudnionych pracowników do Urzędu Skarbowego. W związku z powyższym w okolicznościach przedmiotowej sprawy zgłoszenie M. J. z tytułu zatrudnienia w firmie (...) od dnia
1 października 2013 r. zostało zakwestionowane. Zdaniem organu rentowego miało ono posłużyć jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

/decyzja – akta ZUS/

Płatnik składek K. K. (1) w dniu 2 grudnia 2014 r. złożyła odwołanie od w/w decyzji, wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu wskazała, że organ rentowy niesłusznie zakwestionował stosunek pracy ubezpieczonej M. J. i podleganie przez nią obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Podniosła, że ubezpieczona w momencie podjęcia pracy, tj. w dniu 1 października 2013 roku nie była w ciąży i nie mogła wiedzieć, że za kilka miesięcy zajdzie w ciążę. Dodała, że M. J. w poprzednich latach także była zatrudniona u płatnika składek jako pracownik i ZUS nie kwestionował tego zatrudnienia. Wyższe wynagrodzenie M. J. było podyktowane większym zakresem obowiązków oraz pracą na pełen etat. Wskazała, że chciała, aby ubezpieczona przejęła część jej obowiązków, a ponieważ wcześniej razem pracowały, wiedziała, że może na niej polegać.

/odwołanie - k. 2, koperta – k.6/

Odwołanie od w/w decyzji złożyła także M. J. w dniu
3 grudnia 2014 r., wnosząc o jej uchylenie. Wskazała w uzasadnieniu, że powyższe stanowisko organu rentowego uważa za niesprawiedliwe i krzywdzące, gdyż została przez ZUS potraktowana jako oszustka i jako matka samotnie wychowująca dziecko zostawiona została bez środków do życia. Dodała, że na zwolnienie chorobowe poszła w maju, natomiast kontrola u płatnika składek miała miejsce we wrześniu, w międzyczasie nie otrzymywała żadnego zasiłku i musiała liczyć na pomoc rodziców.

/odwołanie – k. 2 i koperta – k. 6 w aktach VIII U 4567/14/

W odpowiedzi na odwołania z dnia 22 grudnia 2014 r. organ rentowy wniósł o ich oddalenie, argumentując tak jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 7 – 8, k. 7 – 8 w aktach VIII U 4567/14/

Postanowieniem z dnia 20 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę VIII U 4567/14 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 4566/14.

/postanowienie – k. 21 w aktach VIII U 4567/14/

Na rozprawie w dniu 25 stycznia 2016 roku pełnomocnik wnioskodawczyń podtrzymał odwołania, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o ich oddalenie.

/oświadczenia pełnomocników stron: 00:03:09 – płyta CD k.199/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona M. J. posiada wykształcenie średnie. Ukończyła Technikum (...) w Ł. w 1998 r.

/kwestionariusz osobowy – k. 75 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Ubezpieczona legitymuje się następującym doświadczeniem zawodowym. Pracowała w:

- B. (...) w okresie od 16 sierpnia 2001 r. do 28 lutego 2002 r. na stanowisku sprzedawcy,

- PRYMAT K. K. (1) w okresie od 12 kwietnia 2010 r. do 31 lipca 2012 r. na stanowisku sprzedawcy. Podczas zatrudnienia zajmowała się także szkoleniem pracowników.

/kwestionariusz osobowy – k. 75 – 76 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58, świadectwo pracy – k. 63 – 64/

Ubezpieczona M. J. przed podjęciem pracy w firmie (...) prowadziła działalność gospodarczą do kwietnia 2013 r. i zajmowała się sprzedażą i handlem obwoźnym kosmetyków.

/zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199/

K. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) K. K. (1) z siedzibą w S. od dnia 18 maja 2003 r. W ramach działalności zajmuje się sprzedażą hurtową i detaliczną perfum i kosmetyków, artykułów toaletowych i pozostałych artykułów użytku domowego i osobistego prowadzoną na straganach i targowiskach. Prowadzi handel obwoźny na terenie całego kraju.

/zaświadczenie o zmianie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej – k. 60, zeznania K. K. (2) z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:04:21 – 00:43:29 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 płyta CD – k. 199/

Wnioskodawczyni M. J. została zatrudniona u K. K. (2) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą PRYMAT K. K. (1) z siedzibą w S. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 października 2013 r. w wymiarze ½ etatu na stanowisku sprzedawcy z wynagrodzeniem 800,00 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano cały kraj.

/umowa o pracę – k. 51 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Na mocy porozumienia stron z dniem 1 lutego 2014 r. w/w umowa o pracę zawarta pomiędzy K. K. (2), a M. J. została zmieniona w części dotyczącej stanowiska, miejsca wykonywania pracy, wymiaru czasu pracy i płacy. Od dnia 1 lutego 2014 r. ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku pracownika działu marketingu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 2.500,00 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy plus według zleceń.

/zmiana warunków umowy o pracę – k. 61 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58 /

Wnioskodawczyni M. J. została zatrudniona u K. K. (2) początkowo jako sprzedawca, a następnie jako pracownik działu marketingu, gdyż wcześniej pracowała już w firmie (...) miała do niej zaufanie i wiedziała, że ubezpieczona potrafi pracować jako sprzedawca oraz szkolić nowych pracowników.

/zeznania K. K. (2) z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:04:21 – 00:43:29 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 płyta CD – k. 199/

Ubezpieczona została pouczona o warunkach zatrudnienia i uprawnieniach pracowniczych.

/informacja o warunkach zatrudnienia – k. 55 akt ZUS, k. 65pismo – k. 57 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Ubezpieczona poddała się badaniom lekarskim przed przystąpieniem do pracy w dniu 25 września 2013 r. i lekarz nie stwierdził przeciwwskazań do podjęcia pracy przez M. J. na stanowisku sprzedawcy. Nadto poddała się badaniom lekarskim w dniu 29 stycznia 2014 r. i lekarz stwierdził brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku pracownika działu marketingu.

/zaświadczenie lekarskie – k. 67 akt ZUS, zaświadczenie lekarskie – k. 69 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Ubezpieczona odbyła szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w dniu 1 października 2013 r.

/karta szkolenia wstępnego – k. 71 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Do obowiązków ubezpieczonej jako sprzedawcy należało: dbanie o zachowanie tajemnicy służbowej, wypełnianie poleceń pracodawcy z zaangażowaniem oraz dbanie o szybki i dokładny przepływ informacji związanych z funkcjonowaniem stoiska, dbanie o estetyczny wygląd stoiska, dbanie o pozostawiony na stoisku asortyment, dbanie o zabezpieczenie mienia – zamykanie stoiska, obsługiwanie klientów z należytą starannością, należyte obsługiwanie sprzętu elektronicznego (kasa fiskalna, terminal płatniczy), informowanie pracodawcy o brakach, uszkodzeniach towaru bądź zapotrzebowaniach w asortymencie, prowadzenie rozliczeń finansowych i towarowych stoiska.

/zakres obowiązków – k. 53 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 58/

Zakres obowiązków ubezpieczonej jako pracownika marketingu był tożsamy z zakresem obowiązków jako sprzedawcy oraz dodatkowo do obowiązków ubezpieczonej należało: stworzenie odpowiedniej atmosfery, pilnowanie dyscypliny na stoiskach, kontrolowanie pracy innych pracowników, koordynowanie pracy powierzonego personelu, organizowanie na polecenie pracodawcy pracy powierzonego personelu, prowadzenie statystyki oraz raportów z pracy personelu.

/zakres obowiązków pracownika działu marketingu – k. 63, akta osobowe w kopercie – k. 58 /

K. K. (1) posiadała 3 mobilne stoiska ze sprzedażą kosmetyków i innych towarów, w tym dwa prestiżowe stoiska na Śląsku – w S. i Plejadzie. Zatrudniała pracowników najczęściej w niepełnym w wymiarze czasu pracy.

/zeznania K. K. (2) z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:04:21 – 00:43:29 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 płyta CD – k. 199/

Ubezpieczona początkowo swoje obowiązki sprzedawcy wykonywała na stoisku w S. w K.. Była to praca na zmiany w godzinach od 10.00 do 14.00, od 13.00 do 17.00 i od 17.00 do 21.00. Otwierała stoisko, dbała o asortyment, zgłaszała K. K. (2) jakie produkty trzeba dowieźć na stoisko. Pod koniec grudnia 2013 roku K. K. (1) dowiedziała się, że jeden z pracowników będzie przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, a pod koniec stycznia 2014 roku pracownica zatrudniona na ¾ etatu zwolniła się. Z uwagi na problemy kadrowe w firmie od dnia 1 lutego 2014 r. ubezpieczona M. J. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika działu marketingu i jej zakres obowiązków zwiększył się, gdyż oprócz obowiązków sprzedawcy, które nadal wykonywała w S. w godzinach od 10.00 do 18.00 zajmowała się koordynacją pracowników, promocją towaru, podpisywała faktury, wypełniała kary rozliczeniowe, szkoliła nowych pracowników. Ubezpieczona szkoliła K. K. (3), B. M., A. M., P. P..

/zeznania K. K. (2) z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:04:21 – 00:43:29 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 płyta CD – k. 199, zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199, zeznania świadka P. P. z dnia 9 grudnia 2015 r. – 00:20:32 – 00:43:15 – płyta CD – k. 165/

Ubezpieczona w ramach swoich obowiązków podpisywała także faktury, odbierała towar od dostawców, jeździła czasami z płatnikiem składek wybierać asortyment. Jednym z dostawców firmy (...) była firma Laboratorium (...) sp. z o.o., w imieniu tej firmy towary dowoził między innymi S. B..

/faktury – k. 143 – 145, zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199, zeznania świadka S. B. z dnia 9 grudnia 2015 r. – 00:03:55 – 00:11:30 –płyta CD – k. 165, zeznania świadka L. N. z dnia 9 grudnia 2015 r. – 00:11:30 – 00:20:32 – płyta CD – k. 165 /

W trakcie zatrudnienia ubezpieczona podpisywała listę obecności.

/listy obecności – k. 91 – 105 akt ZUS, k. 61, zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199/

Wnioskodawczyni kwitowała odbiór wynagrodzenia na listach płac.

/listy płac – k. 107 – 121 akt ZUS, k. 61/

Wnioskodawczyni podejmując pracę w firmie (...) nie była w ciąży.

/bezsporne/

Ostatnią miesiączkę ubezpieczona miała 1 stycznia 2014 r., a o ciąży dowiedziała się w lutym 2014 r.

/karta przebiegu ciąży – k. 67 – 68, zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199/

Ubezpieczona świadczyła pracę do dnia 24 kwietnia 2014 r. i z powodu pogorszenia stanu zdrowia stała się niezdolna do pracy. M. J. miała problemy z donoszeniem ciąży, brała leki, otrzymywała zastrzyki, w związku z ciążą przebywała w szpitalu. W okresie od dnia 7 sierpnia 2014 r. do dnia 1 sierpnia 2014 r. ubezpieczona przebywała w szpitalu z powodu zagrożenia porodu przedwczesnego w 31 - tygodniu ciąży. M. J. urodziła dziecko w dniu 20 września 2014 r. w 37 - tygodniu ciąży.

/odpis skrócony aktu urodzenia – k. 65, historia choroby – k. 79 – 82, k. 90, karta przebiegu ciąży – k. 75, dokumentacja medyczna – k. 94, k. 133 – 139, zeznania M. J. z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:43:29 – 01:07:39 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:36:34 – 00:38:42 – płyta CD – k. 199/

K. K. (1) dowiedziała się o ciąży ubezpieczonej w połowie marca 2014 r.

/zeznania K. K. (2) z dnia 20 lipca 2015 r. – 00:04:21 – 00:43:29 – płyta CD – k. 131 w zw. z zeznaniami z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 płyta CD – k. 199/

W czasie choroby ubezpieczonej jej obowiązki pracownika działu marketingu i sprzedaży przejął częściowo P. P.. P. P. został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia
1 marca 2014 r. do dnia 31 marca 2019 r. z wynagrodzeniem 2.500,00 zł brutto. Stosunek pracy rozwiązano na mocy porozumienia stron w dniu
20 czerwca 2014 r. Od lipca 2015 r. P. P. ponownie został zatrudniony w firmie (...). P. P. we wcześniejszych okresach od dnia 1 sierpnia 2013 r. do dnia 31 sierpnia 2013 r. oraz w okresach od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 28 stycznia 2014 r. wykonywał czynności u płatnika składek na podstawie umów zlecenia i w ramach zawartych umów zajmował się promocją i reklamą towarów.

/umowa o pracę – k. 135 – 137 akt ZUS, umowy zlecenia – k. 145 – 157 akt ZUS, świadectwo pracy – k. 183 – 185 akt ZUS, zeznania K. K. (2) z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 –płyta CD – k. 199/

Ubezpieczona nadal kontynuuje zatrudnienie w firmie (...).
W dniu 9 grudnia 2015 r. powróciła do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i urlopu wypoczynkowego. Obecnie pracuje na stoisku w W..

/zeznania K. K. (2) z dnia 25 stycznia 2016 r. – 00:07:37 – 00:36:34 –płyta CD – k. 199/

W firmie (...) oprócz ubezpieczonej zatrudnieni byli następujący pracownicy:

- B. C. od 1 stycznia 2011 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w wymiarze ½ etatu na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 800,00 zł brutto,

- S. W. na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze ¾ etatu w okresie od 2 listopada 2011 r. do 31 października
2016 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 1.200,00 zł brutto,

- P. W. na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze ¾ etatu w okresie od 2 stycznia 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 1.200,00 zł brutto,

- M. K. na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze ¾ etatu w okresie od 1 października 2012 r. do 31 grudnia 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 1.200,00 zł brutto,

- M. M. (2) na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze ½ etatu w okresie od 1 grudnia 2013 r. do 31 grudnia 2014 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 800,00 zł brutto,

- B. K. w 2013 r. i 2014 r., 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 1.200,00 zł brutto,

- B. M. w 2013 r. i 2014 r., 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 800,00 zł i 840,00 zł brutto,

- K. K. (3) w 2014 r., 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 860,00 zł brutto,

- F. M. w 2015 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 875,00 zł brutto,

- P. P. na podstawie umowy o pracę na czas określony w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1 marca 2014 r. do 20 czerwca 2014 r. na stanowisku pracownika działu marketingu i sprzedaży z wynagrodzeniem 2.500,00 zł brutto, od lipca 2015 r. ponownie pracuje w firmie (...).

/umowy o pracę i zakresy obowiązków – k. 159 – 182 akt ZUS, zestawienia pracowników – k. 15 – 18/

K. K. (1) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej osiągnęła w 2013 r. przychód w wysokości 646.821,01 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły: 752.161,60 zł, a strata wyniosła 105.340,59 zł, w
2014 r. przychód w wysokości 322.988,53 zł, koszty uzyskania przychodu 447.124,86 zł, a strata wyniosła 124.136,33 zł.

/zeznanie o wysokości osiągniętego przychodu – k. 243 – 248 akt ZUS, k. 50 – 54, zestawienie dochodów – k.. 42, k. 43 – 48, k. 49/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego oraz w załączonych aktach osobowych ubezpieczonej, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyń oraz przesłuchanych w sprawie świadków: P. P., S. B., L. N..

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający do wyjaśnienia spornej okoliczności – a mianowicie czy zawarta przez M. J. w dniu 1 października 2013 r. umowa o pracę, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą. Sąd dał wiarę zeznaniom wyżej wskazanym świadkom, wnioskodawczyń, w których wskazali na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez wnioskodawczynię w ramach powyższej umowy o pracę w przedmiotowym okresie.

W ocenie Sądu zeznania te w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, niesprzeczne oraz wzajemnie uzupełniają się. Wersję zdarzeń przedstawioną przez ubezpieczoną i płatnika składek potwierdzają świadkowie, osoby obce dla każdej ze stron, a więc niemające interesu w tym by zeznawać na korzyść, którejkolwiek ze stron. Świadkowie przesłuchani w toku postępowania jasno wskazali, że ubezpieczona pracowała w firmie (...) przy sprzedaży kosmetyków, odbierała towar od dostawców, którzy widzieli ją w firmie. Stwierdzić należy, iż wskazane przez wymienione wyżej osoby okoliczności znajdują również potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a więc w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym powołanym w opisanym stanie faktycznym.

Wskazać należy, że wyjaśniono w toku postępowania przyczyny zatrudnienia ubezpieczonej. K. K. (1) już wcześniej zatrudniała ubezpieczoną na stanowisku sprzedawcy i była zadowolona z jej pracy, miała do niej zaufanie. Od 1 lutego 2014 r. z uwagi na kłopoty kadrowe zaproponowała ubezpieczonej stanowisko pracownika działu marketingu, gdyż wiedziała, że ubezpieczona zna się na szkoleniu pracowników i poradzi sobie na tym stanowisku. Zatem zatrudnienie ubezpieczonej było podyktowane rzeczywistymi potrzebami pracodawcy.

Dlatego też Sąd uznał zeznania wnioskodawczyń oraz świadków za wiarygodne, gdyż są konsekwentne, znajdują oparcie w materiale dowodowym w postaci dokumentów świadczących również o faktycznym wykonywaniu pracy przez wnioskodawczynię oraz wzajemnie korespondują ze sobą.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez ZUS, a zeznania wnioskodawczyń, świadków nie zostały zasadnie podważone w toku procesu przez organ rentowy, który nie przedstawił w czasie postępowania przed sądem żadnych dowodów na poparcie swoich racji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołania wnioskodawczyń w świetle zgromadzonego materiału dowodowego według przeprowadzonej wyżej oceny dowodów zasługują na uwzględnienie i powodują zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2014r. poz. 159), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 w/w ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W myśl art. 22 § 1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści § 1 ¹ art. 22 kp, zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Zaś zgodnie z § 1 ² art. 22, nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

W niniejszej sprawie odwołująca się – M. J. zawarła z K. K. (2) w dniu 1 października 2013 r. r. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia
1 października 2013 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

Stosownie do treści art. 58 §1 kc, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Zaś w myśl § 2 w/w przepisu, nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejście przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż zachowanie wnioskodawczyni M. J. zostało zakwalifikowane jako zgodne z prawem. W tym miejscu należy rozważyć, czy zachowanie to nie narusza zasad współżycia społecznego, gdyż zgodnie z w/w art. 58 § 2 kc nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W wyroku z dnia 18 października 2005 roku (sygn. akt II UK 43/05, opubl. OSN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 15 – 16, poz. 251) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka i niezdolność do pracy w okresie ciąży) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W niniejszej sprawie wnioskodawczyni M. J. zawarła kwestionowaną umowę o pracę nie będąc w ciąży, w ciąże zaszła dopiero po kilku miesiącach od podjęcia pracy. Poza tym wynagrodzenie wnioskodawczyni nie jest wygórowane. Zawarła umowę za wynagrodzeniem początkowo 800,00 zł brutto, a następnie 2.500 zł miesięcznie brutto. Trudno także uznać, iż jest to krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia, zważywszy że ciąża trwa 9 miesięcy. Wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę od dnia
1 października 2013 r. do 24 kwietnia 2014 r. i dopiero wtedy, gdy okazało się, że pogorszył się jej stan zdrowia w związku z ciążą skorzystała ze zwolnienia lekarskiego.

Prawo pracy nie przewiduje zakazu zatrudniania kobiet w ciąży poza art. 176 kp. Sąd Okręgowy podziela również stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 14 lutego 2006 r., z którego wynika, iż trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia. Między innymi dlatego kobietom ciężarnym przysługuje ochrona przed odmową zatrudnienia z powodu ciąży, a odmowa nawiązania stosunku pracy, podyktowana taką przyczyną, jest traktowana jako dyskryminacja ze względu na płeć (wyrok SN z dnia 14.02.2006 r., III UK 150/2005, Lex nr 272551).

Zgodnie z treścią art. 83 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga okoliczność, na którą Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z
16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Na uwagę zasługuje także stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z 14 marca 2001 r. (II UKN 258/00, OSNP 2002/21/527), zgodnie z którym nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i wypłacał z tego tytułu wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela również pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04 opublikowanym w OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę.

Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawczyni pracę podjęła i faktycznie ją świadczyła, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie co potwierdzają oprócz zeznań świadków i wnioskodawczyni dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, np. listy płac, listy obecności.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. A zatem zatrudnienie ubezpieczonej było podyktowane rzeczywistymi potrzebami pracodawcy.

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny kwestii wynagrodzenia określonego w umowie o pracę pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym.

Zgodnie z art. 78 kp wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą, we wskazanych wyżej warunkach, kwota wynagrodzenia początkowo 800 zł, a od 1 lutego 2014 r. – 2500 zł brutto miesięcznie, nie jest kwotą wygórowaną biorąc pod uwagę szeroki zakres wykonywanych obowiązków przez ubezpieczoną. Dodać należy, że pracownik, którego zakres obowiązków był tożsamy z zakresem obowiązków ubezpieczonej i który tak naprawdę przejął obowiązki ubezpieczonej, gdy stała się niezdolna do pracy P. P. otrzymywał wynagrodzenie w tożsamej wysokości.

Sąd Okręgowy podziela w tym miejscu stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w treści wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. w sprawie II UK 309/09, opubl. LEX nr 604210 „Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu”. Kwestia oceny samej wysokości wynagrodzenia określonego w spornej umowie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też z przepisami ustawy może być przedmiotem nowej decyzji ZUS. W decyzji tej organ rentowy może rozstrzygnąć, czy ustalone przez strony wynagrodzenie było faktycznie adekwatne do powierzonych obowiązków oraz uzasadnione zasobami finansowymi pracodawcy.

Zdaniem Sądu, nie można zatem podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Nie była to także umowa pozorna. O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. K. K. (1) chciała zatrudnić skarżącą, jako pracownika i miała ku temu realne powody. Skarżąca zaś świadczyła pracę i otrzymywała stosowne wynagrodzenie. A zatem niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, należy uznać, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Zawarcie umowy o pracę przez wnioskodawczynię z zainteresowanym w świetle zebranego materiału dowodowego, w ocenie Sądu Okręgowego nie było też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję jak w sentencji wyroku uznając odwołania za zasadne.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego, wypożyczając akta ZUS.

29.02.2016r.