Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 20 listopada 2012 roku po rozpoznaniu sprawy z powództwa K. O. przeciwko T. S., J. N. i B. N. o nakazanie i zaniechanie naruszeń:

I. zobowiązał pozwanych do usunięcia z działki nr (...), objętej KW nr BY l (...), betonowych gazonów posadowionych w poprzek ustanowionej służebności drogi koniecznej, która to droga przebiega w sposób określony w punkcie 2. postanowienia Sądu Okręgowego w Bydgoszczy Wydziału II Cywilnego Odwoławczego z dnia 19 grudnia 2001r. wydanego w sprawie II Ca 578/01 (sygnatura akt Sądu Rejonowego II Ns 4430/00) tj. w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej opracowanym przez biegłego z dziedziny geodezji i kartografii inż. K. B., stanowiącego załącznik nr 4 do pisemnej opinii biegłego z dnia 6 czerwca 200Ir.- (k. 52b akt II Ns 4430/00) - w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

II. zobowiązał pozwanych do nieparkowania samochodów na drodze koniecznej przebiegającej przez działkę nr (...), objętej KW nr BY1 (...), która to droga przebiega w sposób określony w punkcie 2. postanowienia Sądu Okręgowego w Bydgoszczy Wydziału II Cywilnego Odwoławczego z dnia 19 grudnia 200Ir. wydanego w sprawie II Ca 578/01 (sygnatura akt Sądu Rejonowego II Ns 4430/00) tj. w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej opracowanym przez biegłego z dziedziny geodezji i kartografii inż. K. B., stanowiącego znacznik nr 4 do pisemnej opinii biegłego z dnia 6 czerwca 200 Ir.- (k. 52b akt II Ns 4430/00) - w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

III. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

IV. koszty postępowania zniósł wzajemnie.

K. O. w pozwie przeciwko: T. S., B. N. i J. N. domagał się przywrócenia niezakłóconego władztwa służebności gruntowej - przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń prawa służebności poprzez;

- zobowiązanie pozwanych do usunięcia z działki nr (...), objętej KW nr BY1 (...), betonowych gazonów położonych w poprzek ustanowionej służebności drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku,

- zobowiązanie pozwanych do usunięcia z działki nr (...), objętej KW nr BY1 (...), wewnętrznej bramy przesuwanej zamontowanej w poprzek ustanowionej służebności drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku,

ewentualnie :

- zobowiązanie pozwanych do umożliwienia powodowi swobodnego, samodzielnego wjazdu i wyjazdu na teren wewnętrznego dziedzińca działki o numerze (...), objętej KW nr BY1 (...), poprzez zdemontowanie zainstalowanego mechanizmu elektrycznego otwierania bramy wewnętrznej na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...) i doprowadzenie do możliwości samodzielnego, ręcznego jej otwierania począwszy od narożnika budynku położonego przy ul. (...), na szerokość nie mniejszą niż 4 m, w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku,

- zobowiązanie pozwanych do nie parkowania samochodów na wyznaczonej drodze koniecznej i do takiego zarządzania nieruchomością, aby służebność drogi koniecznej była niezakłócona, na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...), w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku.

- zobowiązanie pozwanych do umożliwienia swobodnego korzystania ze służebności gruntowej bez jakiegokolwiek legitymowania wjeżdżających, zapowiadania się i bez wnioskowania przez wjeżdżającego do jakichkolwiek osób o zgodę na przejazd.

Ponadto powód domagał się zasądzenia na jego rzecz solidarnie od pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że w roku 2001 na skutek orzeczenia sądu do księgi wieczystej nieruchomości należącej do powoda wpisana została służebność gruntowa (drogi koniecznej), na mocy której nieruchomość ta stała się nieruchomością władnącą, a nieruchomość należąca do pozwanych nieruchomością obciążoną. Po nabyciu przez pozwanych nieruchomości obciążonej zamontowali oni mechanizm elektrycznego otwierania bramy wewnętrznej i zaprzestali wpuszczania powoda i innych użytkowników jego budynku na teren jego nieruchomości, a dodatkowo ułożyli betonowe gazony w poprzek ustanowionej służebności drogi koniecznej. Powód dodał, że pozwani nie otwierają bramy zgodnie z przebiegiem drogi koniecznej wynikającym ze służebności oraz zmuszają powoda i innych użytkowników jego nieruchomości do każdorazowego proszenia o otworzenie bramy. W tym celu powód jak i inni użytkownicy budynku muszą wyjść z samochodu, obejść cały szereg budynków (około 200 m), aby udać się do portierni znajdującej się w budynku pozwanych, tam muszą się wylegitymować dowodem osobistym bądź rejestracyjnym, zostają wpisani do jakiejś księgi i dopiero wówczas portier otwiera bramę. Cała ta sytuacja zabiera około 10 minut zarówno w trakcie wjazdu oraz 10 minut w trakcie wyjazdu z nieruchomości. W przypadkach kilkakrotnych wjazdów i wyjazdów w trakcie jednego dnia sytuacja się powtarza, co zdaniem powoda dodatkowo wydłuża czas i czyni niemożliwym korzystanie z własnej nieruchomości w sposób gospodarczo uzasadniony. Ponadto zamontowany przez pozwanych mechanizm elektrycznego otwierania bramy wewnętrznej stwarza zagrożenie przeciwpożarowe.

W odpowiedzi na pozew pozwani J. N. i B. N. wnieśli o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu. W uzasadnieniu pisma przyznali istnienie opisanej w pozwie służebności drogi koniecznej, ale zaprzeczyli, aby utrudniali powodowi w korzystaniu z tej służebności. Według nich wskazywane w pozwie ograniczenia w korzystaniu z drogi konieczniej, w tym istnienie bramy oraz całodobowa ochrona mają jedynie na celu zapewnienie prawidłowego wykonywania służebności przez powoda, a ponadto wynikają z potrzeby ochrony terenu ich nieruchomości. Nie zaprzeczali także istnieniu gazonów, które ich zdaniem nie utrudniają powodowi przejazdu przez ich nieruchomość.

W odpowiedzi na pozew pozwany T. S. również wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu i podobnie uzasadniał swój wniosek o oddalenie powództwa.

W dalszym toku procesu strony podtrzymywały swoje stanowisko.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Powód jest właścicielem nieruchomości położonej w B. na rogu ulic (...), oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr BY (...). Pozwani są współwłaścicielami nieruchomości położonej w B. przy ul. (...) oznaczonej jako działka nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...).

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 19 grudnia 2001 r. w sprawie o sygnaturze akt II Ns 4430/00 ustanowił na nieruchomości położonej w B.przy ul. (...)(działka nr (...)) ujętej w księdze wieczystej Sądu Rejonowego w Bydgoszczy o nr (...)służebność drogową (drogę konieczną) na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości położonej w B.przy ul. (...)(działka nr (...)), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prowadzi księgę wieczystą KW nr (...)o treści : „Każdoczesnemuwłaścicielowi tej nieruchomości przysługuje służebność gruntowa (drogi koniecznej) polegająca na prawie przechodu i przejazdu samochodów o ciężarze całkowitym 3,5 tony od strony ul. (...)w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej opracowanym przez biegłego z dziedziny geodezji i kartografii inż. K. B.(k. 52b akt II Ns 4430/00), przez działkę nr (...), zapisaną w KW nr (...)".

Brama wjazdowa do nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) została zamontowana w 1996 roku przez poprzedniego (...) Młyny S.A." Brama ta jest zamykana elektrycznie i może otworzyć się, patrząc z zewnątrz w prawą stronę, w kierunku nieruchomości władnącej na szerokość 6 m, przy czym ta szerokość liczona jest od ściany budynku po prawej stronie. Pod podwórkiem na całej szerokości działki (...) znajduje się bunkier węglowy, jednakże nie zajmuje on całej długości działki. Rozpoczyna się mniej więcej w połowie nieruchomości obciążonej w kierunku nieruchomości władnącej. Na granicy działek od ściany budynku znajdują się gazony na długości 5,70 m. Na lewej krawędzi gazonów postawiony jest słupek betonowy, następnie przejazd o szerokości 3,84 m i kolejny słupek betonowy. Na granicy działek usadowione są w sumie 3 słupki betonowe, obok dwóch opisanych wyżej, znajduje się trzeci, na wysokości ściany po prawej stronie. Pomiędzy słupkami betonowymi przeciągnięta jest lina, która zawieszona jest w linii gazonów, a pomiędzy słupkami, gdzie aktualnie jest przejazd, lina jest opuszczona. Obie liny mają możliwość zapięcia na kłódkę. W dniu przeprowadzenia oględzin, tj. 19 września 2012 r. wzdłuż ściany, na którą otwiera się brama, prostopadle do niej stały zaparkowane samochody.

Aktualnie wjazd na nieruchomość pozwanych jest możliwy po naciśnięciu dzwonka w domofonie umieszczonym na bramie, po czym po weryfikacji przez portiera rodzaju pojazdu, brama jest otwierana. Jeśli tonaż pojazdu budzi wątpliwości kierowca jest proszony przez portiera o okazanie dowodu rejestracyjnego celem zweryfikowana masy samochodu. Od czasu przyjęcia nowego sposobu wpuszczania pojazdów nigdy nie wystąpiła sytuacja, aby brama nie została otworzona lub, aby jej elektryczny mechanizm uległ uszkodzeniu. Ponadto istnieje możliwość ręcznego otworzenia bramy przez portierów. Portiernia jest całodobowa, prowadzi ją agencja (...).

Pozwani naruszyli prawo powoda do swobodnego korzystania ze służebności drogi koniecznej poprzez parkowanie pojazdów na trasie przebiegu drogi koniecznej oraz poprzez ustawienie betonowych gazonów.

Pismem z dnia 19 czerwca 2012 r. powód bezskutecznie wezwał pozwanych do zaprzestania naruszeń przysługującego mu prawa służebności gruntowej i przywrócenia stanu zgodnego z wpisem w księgach wieczystych.

Sąd Rejonowy dokonał ustaleń faktycznych na podstawie okoliczności bezspornych między stronami, dokumentów urzędowych, dokumentacji fotograficznej, oględzin spornej nieruchomości oraz dowodu z przesłuchania stron.

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie świadka J. G. na okoliczność, że montował bramę z uwagi na to, że przedmiotem dowodu są jedynie okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił także wnioski dowodowe pozwanych o przesłuchanie świadków D. P., J. J., W. Z. i L. G. na okoliczność, że brama istniała przed ustanowieniem służebności i otwierała się w ten sam sposób, oraz że powód od początku ustanowienia służebności korzystał z niej w ten sposób, że przejeżdżał przez środek działki oraz, że przez cały okres od ustanowienia służebności teren przyległy do budynku (...) służył na 5 miejsc parkingowych, a także że powód po okazaniu dowodu rejestracyjnego nie miał przeszkód z przejściem przez portiernię oraz na okoliczność że betonowe gazony nie stanowią przeszkody w korzystaniu przez powoda ze służebności, oraz że sam fakt, że na bramie znajduje się mechanizm nie powoduje fizycznego ograniczenia otwarcia bramy.

Sąd zwrócił uwagę, że istnienie bramy przed powstaniem służebności była bezsporna podobnie jak kwestia sposobu wpuszczania osób wjeżdżających na posesję powoda.

W ocenie Sąd dotychczasowy sposób korzystania przez powoda ze służebności z punktu widzenia oceny zasadności zgłoszonego żądania nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W myśl art. 248 §1 k.c. – do zmiany treści ograniczonego prawa rzeczowego potrzebna jest umowa między uprawnionym, a właścicielem rzeczy obciążonej, a jeżeli prawo było ujawnione w księdze wieczystej - wpis do tej księgi. Bezsporne było to, że w księdze wieczystej nie ma wpisu dotyczącego zmiany treści spornej służebności gruntowej.

Sąd pominął także dowód z opinii biegłego geodety na okoliczność wskazania i wytyczenia na gruncie, jaki jest fizyczny przebieg drogi koniecznej przechodzącej przez nieruchomość, zapisanej w księdze wieczystej nr KW (...) na podstawie projektu będącego podstawą ustanowienia tej służebności. Przebieg drogi koniecznej wynika z projektu znajdującego się w aktach sprawy II Ns 4430/00 na karcie 52b, w związku z czym zbędne było powoływanie biegłego na tę okoliczność.

Przystępując do rozpoznania zgłoszonych w pozwie roszczeń Sąd stwierdził, że powód domagał się ochrony służebności drogi koniecznej, tj. przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania naruszeń ustalonego już prawa służebności, a spór dotyczył tego, czy pozwani uniemożliwiają lub utrudniają powodowi wykonywanie uprawnień wynikających ze służebności drogi koniecznej.

Zgodnie z art. 222 §2 k.c. - przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. W myśl art. 251 k.c. - do ochrony praw rzeczowych ograniczonych stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności. Oba te przepisy stanowią materialno-prawną podstawę żądania powoda. Powód miał prawo do korzystania z nieruchomości pozwanych w zakresie niezbędnym do wykonywania służebności, a pozwani winni powstrzymać się od wszelkich działań, które utrudniałyby lub uniemożliwiałyby powodowi wykonywanie przysługującego mu prawa.

Uwzględniając powyższe Sąd stwierdził, że powód wykazał, iż pozwani naruszyli jego prawo do swobodnego korzystania ze służebności drogi koniecznej poprzez parkowanie pojazdów na trasie przebiegu drogi koniecznej oraz poprzez ustawienie betonowych gazonów, co wynikało z dokumentacji i fotograficznej, jak i oględzin nieruchomości. Co więcej okoliczność ta w zasadzie była bezsporna. Pozwani jedynie wskazywali, że powód dotychczas korzystał ze służebności drogi koniecznej w ten sposób, że przejeżdżał samochodem przez środek podwórka a nie zgodnie z projektem tej drogi przy budynku. Sąd jednocześnie podkreślił, że nie ma znaczenia, jaka była dotychczasowa praktyka korzystania ze służebności przez powoda. Treść służebności ustalona postanowieniem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 19 grudnia 2001 r. i nie została zmieniona i ona jest wyznacznikiem stanu prawnego, którego obie strony winny przestrzegać. Pozwani swymi działaniami polegającymi na ustawieniu gazonów i parkowaniu pojazdów przy budynku na trasie przebiegu drogi koniecznej, naruszyli stan zgodny z prawem i w tym zakresie żądanie powoda Sąd uwzględnił.

Mając to na uwadze Sąd zobowiązał pozwanych do usunięcia z działki nr (...) gazonów w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku. W ocenie Sądu jest to czas odpowiedni do wykonania niezbędnych prac.

Jednocześnie Sąd zobowiązał pozwanych do nie parkowania pojazdów na pasie działki nr (...) oznaczonym w projekcie przebiegu drogi koniecznej opracowanym przez biegłego z dziedziny geodezji i kartografii inż. K. B. (k. 52b akt II Ns 4430/00). Sąd zobowiązał także pozwanych do zaniechania naruszeń służebności drogi koniecznej.

W ocenie Sądu w pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Z ustaleń Sądu wynika, że już w chwili ustanawiania służebności drogi koniecznej na nieruchomości obciążonej istniała brama wjazdowa wyposażona w elektryczny mechanizm sterujący. Ponadto w myśl art. 316§1 k.p.c. - po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy; w szczególności zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne w toku sprawy.

W trakcie postępowania Sąd ustalił, że aktualnie brama otwierana jest niezwłocznie po naciśnięciu przycisku w domofonie umieszczonym na bramie lub też po wykonaniu telefonu, a powód przyznał, że obecnie czas oczekiwania na otwarcie bramy jest krótki.

W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko pozwanych, że mają oni prawo do kontrolowania tonażu pojazdów wjeżdżających na teren ich posesji. Wynika to pośrednio z treści służebności gruntowej, w której zapisano, iż prawo przejazdu dotyczy samochodów o ciężarze 3,5 tony. Bezsporne w sprawie było to, że pod podwórkiem pozwanych znajduje się węglowy bunkier, który może ulec uszkodzeniu lub zniszczeniu pod ciężarem pojazdów o znacznej masie. Z tego względu niezasadne było stanowisko powoda, że pozwanym przysługiwałoby ewentualne roszczenie, czy uprawnienie dopiero w sytuacji gdyby wyrządzona została szkoda. Nie można bowiem dopuścić do sytuacji, aby powód nadużywał swego prawa podmiotowego (art. 5 k.c.) poprzez korzystanie ze służebności w sposób oczywiście niezgodny z jej treścią, przez co mógłby doprowadzić do powstania katastrofy budowlanej. Jest to o tyle istotne, że powód sam przyznał, że przez wiele lat naruszał zapis służebności o maksymalnym ciężarze pojazdów. Weryfikowanie przez pozwanych tonażu wjeżdżających samochodów w sposób, w jaki aktualnie to czynią jest zatem prawnie uzasadnione i nie stanowi utrudniania wykonywania służebności, ale ma zagwarantować przestrzeganie jej postanowień. Nie jest też przejawem dyskryminacji, złej woli czy naruszania dóbr osobistych powoda, skoro czas oczekiwania na otwarcie bramy jest krótki, nie wymaga podejmowania przez powoda żadnych czynności prócz naciśnięcia przycisku lub wykonania telefonu. Odkąd stosowany jest nowy sposób wypuszczania powoda nigdy też nie doszło do sytuacji uniemożliwienia wjazdu. Ponadto z przesłuchania pozwanych wynikało, iż istnieje możliwość ręcznego otworzenia bramy przez portierów.

W związku z powyższym Sąd uznał, że żądanie usunięcia bramy, czy elektrycznego mechanizmu sterującego było niezasadne, podobnie jak żądanie umożliwienia wjazdu bez jakiejkolwiek weryfikacji tonażu wjeżdżającego pojazdu i w tym zakresie powództwo oddalił.

Na podstawie art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 1 k.p.c. Sąd zniósł wzajemnie koszty procesu z uwagi na stopień uwzględnienia roszczeń powoda (zbliżony do połowy) jak i poziom poniesionych kosztów przez strony, który był porównywalny.

Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył apelacją powód w punkcie III oddalającym powództwo oraz w punkcie IV w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu zarzucając :

2. naruszenie prawa procesowego - art. 227 §1 k.p.c., art. 229 k.p.c., art. 233 §1 k.p.c. przejawiające się w błędzie w ustaleniach faktycznych mających wpływ na wynik sprawy;

3. naruszenie prawa materialnego - art. 222 §2 k.c. w zw. z art. 145 §1 k.c. w zw. z art. 251 k.c. w zw. z art. 285 §1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wnosił o zmianę wyroku poprzez:

1. Zobowiązanie pozwanych do:

a) usunięcia z działki nr (...), objętej KW nr BY1 (...), wewnętrznej bramy przesuwanej zamontowanej w poprzek ustanowionej służebności drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

ewentualnie

b) zobowiązanie pozwanych do umożliwienia powodowi swobodnego, samodzielnego wjazdu i wyjazdu na teren wewnętrznego dziedzińca działki o numerze (...), objętej KW nr BY1 (...), poprzez zdemontowanie zainstalowanego mechanizmu elektrycznego otwierania bramy wewnętrznej na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...) i doprowadzenie do możliwości samodzielnego, ręcznego jej otwierania począwszy od narożnika budynku położonego przy ul. (...), na szerokość nie mniejszą niż 4 m, w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

ewentualnie

c) zobowiązanie pozwanych do umożliwienia powodowi swobodnego, samodzielnego wjazdu i wyjazdu na teren wewnętrznego dziedzińca działki o numerze (...), objętej KW nr BY1 (...), poprzez doprowadzenie do możliwości samodzielnego, otwierania bramy wewnętrznej na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...) począwszy od narożnika budynku położonego przy ul. (...), na szerokość nie mniejszą niż 4 m, w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

2. zobowiązanie pozwanych do zaniechania naruszeń służebności drogi koniecznej poprzez takie zarządzanie nieruchomością aby służebność drogi koniecznej, na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...), była niezakłócona, w terminie 3(trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku;

3. Zobowiązanie pozwanych do umożliwienia swobodnego korzystania ze służebności gruntowej bez jakiegokolwiek legitymowania wjeżdżających, opowiadania się i bez wnioskowania przez wjeżdżającego do jakichkolwiek osób o przejazd.

Względnie powód wnosił o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania

oraz zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w 100 % za obie instancje.

Pozwany T. S. w odpowiedzi na apelację wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów procesu.

Pozwani J. N. i B. N. nie zajęli stanowiska w przedmiocie apelacji.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Apelacja jest częściowo zasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 §1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne.

Przystępując do rozpoznania apelacji Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności zwraca uwagę, że istotą służebności drogi koniecznej, o jakiej mowa w art. 145 k.c., jest zapewnienie uprawnionemu właścicielowi nieruchomości, który nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, swobodnego dostępu do tej drogi poprzez odpowiedni przejazd lub przejście przez teren cudzej nieruchomości.

Z drugiej strony Sąd Okręgowy miał na względzie treść ustanowionej w 2001 roku służebności drogi koniecznej, polegającej na prawie przechodu i przejazdu samochodów o ciężarze całkowitym 3,5 tony od strony ul. (...) w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej opracowanym przez biegłego z dziedziny geodezji i kartografii inż. K. B. (k. 52b akt II Ns 4430/00), przez działkę nr (...), zapisaną w KW nr (...)”.

Skoro z niekwestionowanych ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego wynikało, że wykonywanie prawa służebności odbywa się poprzez przejazd przez ustanowioną w przeszłości na granicy nieruchomości bramę sterowaną elektrycznie i dozorowaną przez pracowników ochrony należało ocenić, czy ustalony sposób ograniczenia powoda w korzystaniu ze służebności drogi koniecznej nie narusza art. 222 §2 k.c. w zw. z art. 145 §1 k.c. w zw. z art. 251 k.c. w zw. z art. 285 §1 k.c.

W tym zakresie Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska Sądu pierwszej instancji, że istniejące ograniczenia nie naruszają prawa powoda do swobodnego dostępu do drogi publicznej, skoro na tle takiego sposobu ograniczenia dochodzi do konfliktu, a także powód w apelacji powoływał się na pewne zdarzenia w zakresie niemożności korzystania z bramy wjazdowej, jakie miały miejsce już po wydaniu wyroku przez Sąd pierwszej instancji, a pełnomocnik pozwanego T. S. nie zaprzeczał, że takie zdarzenia mogły mieć miejsce, ale jedynie incydentalnie. ( zamknięta brama w godzinach wieczornych i w święta ).

W ocenie Sądu Okręgowego zapewnienie powodowi swobodnego dostępu do drogi publicznej wymaga, aby powód miał możliwość samodzielnego sterowania i elektronicznego otwierania bramy, co z jednej strony zapewnia możliwość ograniczenia dostępu do nieruchomości pozwanych ze strony osób trzecich i jest wyrazem prawa właściciela do ogrodzenia swojej nieruchomości, a jednocześnie gwarantuje powodowi możliwość samodzielnego otwierania bramy i swobodnego wjazdu na teren swojej nieruchomości.

Powyższa ocena czyniła zbędnym przeprowadzenie dowodu z dokumentów oraz z zeznań świadków powołanego w postępowaniu apelacyjnym przez powoda, które Sąd Okręgowy oddalił.

Jednocześnie za niecelowe Sąd Okręgowy uznał żądanie powoda do zdemontowania bramy, czy też pozbawienia jej mechanizmu elektronicznego uruchamiania, jako zbyt daleko idące w ingerencję prawa własności pozwanych, a tym samym niecelowe z punktu widzenia interesu ekonomicznego poniesionych już kosztów instalacji bramy wjazdowej.

Jednocześnie Sąd Okręgowy za bezpodstawne ocenił domaganie się przez pozwanych prawa kontroli wjeżdżających pojazdów na teren nieruchomości powoda, w tym kontrolę tonażu pojazdów na podstawie dokumentów pojazdu, a wskazywany przez Sąd Rejonowy cel prewencyjny takiej kontroli uznać należy, jako zbyt daleko idący i w istocie utrudniający swobodny dostęp do drogi publicznej.

W razie naruszenia przez powoda prawa przy wykonywaniu służebności drogi koniecznej pozwanym będzie przysługiwało stosowne roszczenie o zaniechanie naruszeń, a jednocześnie w razie wyrządzenia przez powoda szkody, zaistnieją przesłanki do odpowiedzialności z tego tytułu.

Nie jest jednak możliwe prewencyjne prowadzenie kontroli mającej na celu hipotetyczne zapobieganie wyrządzenia szkody.

W konsekwencji prawidłowa wykładnia art. 222 §2 k.c. w zw. z art. 145 §1 k.c. w zw. z art. 251 k.c. w zw. z art. 285 §1 k.c. na tle rozpoznanej sprawy przemawiała z odpowiednią zmianą wyroku w punkcie III.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy zgodnie z art. 386 §1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok w punkcie III w ten sposób, że:

1.zobowiązał pozwanych do umożliwienia powodowi swobodnego, samodzielnego wjazdu i wyjazdu na teren wewnętrznego dziedzińca działki o numerze (...), objętej KW nr BY1 (...), poprzez doprowadzenie do możliwości samodzielnego, otwierania bramy wewnętrznej na działce nr (...), objętej KW nr BY1 (...) począwszy od narożnika budynku położonego przy ul. (...), na szerokość nie mniejszą niż 4 m, w sposób określony w projekcie przebiegu drogi koniecznej w terminie 3 (trzech) dni od dnia uprawomocnienia się wyroku oraz

2.zobowiązał pozwanych do umożliwienia swobodnego korzystania ze służebności gruntowej bez jakiegokolwiek kontroli;

3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy apelację jako niezasadną oddalił. (art. 385 k.p.c.)

Rozstrzygając w zakresie kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję Sąd Okręgowy miał na względzie, że wprawdzie powództwo, co do zasady zostało uwzględnione w przeważającej części, ale skoro wartość przedmiotu sporu została wyliczona przez powoda na kwotę 11.000 zł biorąc pod uwagę koszt demontażu bramy, a roszczenie w tym zakresie, jako najdalej idące nie zostało ostatecznie uwzględnione, tym samym za właściwe uznać należało wzajemne zniesienie kosztów procesu zgodnie z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 §1 k.p.c. zarówno w pierwszej jak i drugiej instancji.

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem