Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

WYROKU Z DNIA 25 LUTEGO 2016r.

Pozwem z dnia 25 kwietnia 2014. (data prezentaty biura podawczego) powód S. W. wniósł o zasądzenie od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwoty 1672,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 04 sierpnia 2013r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, iż powód zawarł umowę uczestnictwa w imprezie turystycznej z biurem (...) Spółka Jawna z siedzibą w R., której przedmiot obejmował usługę przewozu lotniczego liniami (...) Sp. z o.o. z siedzibą W.. Na dzień 03 sierpnia 2013 roku na godzinę 05.00 powód miał zaplanowany lot nr (...) na trasie K. – A., realizowany przez pozwaną spółkę. Wylot z lotniska z K. zaplanowany był na godzinę 5.00 przylot miał nastąpić o godzinie 08.45, jednakże samolot wystartował z K. ze znacznym opóźnieniem i powód dotarł do A. ponad 4 godziny po planowanym czasie przylotu, o godzinie 12.30. W dniu 05 września 2013 roku powód za pośrednictwem Spółki (...) z siedzibą w L. zgłosił pozwanemu roszczenie wypłaty kwoty 400 euro tytułem odszkodowania za opóźnienie w locie. Pozwany nie ustosunkował się do treści reklamacji, jak również nie zapłacił powodowi należnego odszkodowania. (k. 2-5 pozew).

W dniu 06 lipca 2015 roku D. J. i K. K. wnieśli pozew o zasądzenie od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 800 euro złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 października 2013 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że dochodzona pozwem kwota stanowi odszkodowanie z tytułu opóźnienia lotu z K. do A., który został opóźniony o 11 godzin i 5 minut, o czym powodowie zostali powiadomieni po przybiciu na lotnisko. W toku postępowania reklamacyjnego prowadzonego przez pozwanego, odmówił on wypłaty odszkodowania powodom, nie wykazując przy tym, iż opóźnienie lotu nastąpiło z nadzwyczajnych okoliczności. Zdaniem pozwanego opóźnienie nastąpiło z przyczyn technicznych co uzasadnia brak odpowiedzialności linii lotniczych za powstałe opóźnienie lotu.. (k.2-5 akt II C 2432/15 pozew).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 lipca 2014 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w W. w sprawie o sygn. akt II Nc 2540/14 orzekł zgodnie z żądaniem wyrażonym w pozwie. (nakaz zapłaty z dnia 22 lipca 2014 roku – k. 32).

W sprawie o sygnaturze akt II Nc 4717/15 Referendarz Sądowy w dniu 27 lipca 2014 roku stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. (k.16 akt II C 2432/15 notatka urzędowa z posiedzenia niejawnego z dnia 27 lipca 2014 roku).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 11 sierpnia 2014 roku (data prezentaty biura podawczego) pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł o odrzucenie pozwu, ewentualnie oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany powołał się na brak podstawy prawnej roszczenia, wskazując przy tym, iż powód przytacza jako podstawę prawną roszczenia orzeczenia ETS w sprawach C-402/07 i C -432/7 oraz podtrzymujące je orzeczenia ETS w sprawach C-581/10 i C-629/10, które wprowadziły uprawnienie pasażerów do występowania o odszkodowanie. Wskazał, iż w jego ocenie budzi wątpliwości, czy interpretacja prawa dokonana przez ETS może być wyłącznym źródłem prawa podmiotowego. W uzasadnieniu podniósł także, iż powód w przedłożonych do pozwu dokumentach, nie wykazał aby wniósł w sprawie przedmiotowego lotu reklamację do przewoźnika. Ponadto powód wskazał, iż opóźnienie lotu spowodowane było nadzwyczajnymi okolicznościami, które w myśl art. 5.3 Rozporządzenia zwalniają przewoźnika z obowiązku wypłaty ryczałtowanego odszkodowania. Przyczyną opóźnienia były dwie niezależne od siebie usterki techniczne należącego do przewoźnika samolotu SP- (...). Wystąpiły one nagle i nieprzewidzianie w dniu 02 sierpnia 2013 roku i w połączeniu z usterką innego samolotu przewoźnika doprowadziły do zakłóceń w rotacji, którym pomimo podjętych działań przewoźnik nie mógł zapobiec. Jednocześnie pozwany wskazał, iż podjął próby znalezienia samolotów zastępczych u innych przewoźników. Z uwagi jednak na szczyt sezonu wakacyjnego nie udało się znaleźć zastępczych maszyn, których ewentualne wyleasingowanie pozwoliłoby skrócić czas opóźnienia. Nadto pozwany podniósł brak podstaw do zasądzenia odsetek. (k.37 – 41 sprzeciw od nakazu zapłaty).

Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2014 roku Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. odmówił odrzucenia pozwu. (k.74 postanowienie).

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 12 października 2015 roku (data prezentaty biura podawczego) w sprawie II C 2432/15 pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu, w tym dokumentu w postaci opinii biegłego z zakresu lotnictwa odnośnie usterek technicznych samolotów z akt sprawy II C 1886/14 dotyczącej tożsamego stanu faktycznego w zakresie przyczyn opóźnienia oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia, wskazując iż roszczenie powodów przedawniło się wraz z upływem dnia 03 sierpnia 2014 roku. Nadto podniósł nieprawidłowe sformułowanie roszczenia żądanego przez powodów, wskazując, iż brak jest podstaw do solidarnego dochodzenia roszczeń przez wierzycieli. W pozostałej części uzasadnienia pozwany przytoczył analogiczne zarzuty jak w sprzeciwie od nakazu zapłaty w sprawie II C 1886/14, tj. wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności a także brak podstaw do zasądzenia odsetek. (k.23-26 akt sprawy II C 2432/15 odpowiedź na pozew)

Na rozprawie w dniu 12 marca 2015 roku Sąd postanowił prowadzić sprawę w postępowaniu zwyczajnym. Pełnomocnik powoda zmodyfikował powództwo, wnosząc o zasądzenie kwoty 400 euro wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 04 sierpnia 2013 roku, w pozostałym zakresie podtrzymał powództwo. Pełnomocnik pozwanego zaś podtrzymał swoje stanowisko procesowe. (k. 141 – 142 protokół rozprawy).

Postanowieniem z dnia 17 listopada 2015 roku w sprawie II C 2432/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w W. połączył sprawę II C 2432/15 o zapłatę do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą II C 1886/14. (k. 80 akt sprawy II C 2432/15 postanowienie).

W dalszym toku sprawy stanowiska stron nie uległy zmianie. (k.221 protokół rozprawy).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. W. brał udział w wycieczce zorganizowanej przez (...) Spółka Jawna z siedzibą w R., która miała odbyć się w dniach 03 sierpnia 2013r. – 10 sierpnia 2013r., częścią której był przelot na trasie K. – A., realizowany w dniu 03 sierpnia 2013r. (k.22 dane z biura podroży).

Zgodnie z rozkładem Lot nr (...) w dniu 03 sierpnia 2014 roku miał nastąpić z K. do A. o godzinie 05.00, a przylot do A. o godzinie 08.45. Wylot z lotniska z K. został opóźniony o ponad 4 godziny, natomiast przylot do A. nastąpił ponad 4 godziny po planowanym czasie przylotu tj. o godzinie 12.30. (bezsporne).

D. J. i K. K. również brali udział w wycieczce zorganizowanej przez (...) Spółka Jawna z siedzibą w R., która miała odbyć się w dniach 03 sierpnia 2013r. – 10 sierpnia 2013r., częścią której był przelot na trasie K. – A., realizowany w dniu 03 sierpnia 2013r. Wylot został zaplanowany na godzinę 05.00. Jednakże lot z lotniska z K. został opóźniony o ponad 11 godzin i nastąpił o godzinie 17.30 zaś przylot do portu docelowego nastąpił o godzinie 19.50 czasu lokalnego. (bezsporne; k.8, k. 9 akt sprawy II C 2432/15 zaświadczenie o opóźnieniu lotu, k. 10 akt sprawy II C 2432/15 dane z biura podróży).

Powrót z imprezy turystycznej, a tym samym lot oznaczony (...) odbył się w dniu 10 sierpnia 2013r. Lot odbył się o czasie. (okoliczność bezsporna).

W dniu 05 września 2013 roku powód S. W. za pośrednictwem Spółki (...) z siedzibą w L. zgłosił pozwanemu roszczenie wypłaty kwoty 400 euro tytułem odszkodowania za opóźnienie w locie. Pozwany nie ustosunkował się do treści reklamacji, jak również nie zapłacił powodowi należnego odszkodowania. (k.16 – 17 reklamacja).

W dniu 04 października 2013 roku powód S. W. za pośrednictwem Spółki (...) z siedzibą w L. w nawiązaniu do reklamacji z dnia 05 września 2013 roku przedłużył pozwanemu okres na odpowiedź na reklamację o 14 dni, informując jednocześnie, iż brak odpowiedzi w tym terminie będzie skutkował złożenie skargi do Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz pozwu. (k.18 pismo).

Odległość między W. a A. wynosi około 1 947 km (fakt notoryjny).

Powyżej opisane ustalenia faktyczne nie były przedmiotem sporu między stronami. Dotyczyło to w szczególności zawarcia umowy przelotu lotniczego oraz faktu odwołania lotu. Okoliczności te jako przyznane Sąd na podstawie art. 229 i 230 k.p.c. uznał za udowodnione, nadto znajdują potwierdzenie w złożonych wraz z pozwem i sprzeciwem od nakazu zapłaty dokumentach. Dokumenty te Sąd uznał za wiarygodne, gdyż składają się one na spójny obraz stanu faktycznego, nie pozostają ze sobą w sprzeczności i odpowiadają twierdzeniom obu stron.

Ustalając stan faktyczny Sąd nie wziął pod uwagę dokumentów załączonych do sprzeciwu od nakazu zapłaty znajdujących się na k. 49 - 59, bowiem napisane są one w języku angielskim, zaś pozwany nie załączył tłumaczeń przysięgłych tych dokumentów. Żądanie złożenia tłumaczeń tych dokumentów przedłużyłoby postępowania, a ponadto nie było konieczne, bowiem zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd dopuścił także dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu lotnictwa na okoliczność wystąpienia usterek technicznych samolotu SP – (...)., momentu ich wystąpienia, ich charakteru i wpływu na bezpieczeństwo lotu, a także działań pozwanego zmierzających do ich usunięcia oraz działań podejmowanych w celu uniknięcia opóźnienia lotu. (postanowienie k. 142).

W ocenie Sądu pisemna opinia biegłego z zakresu lotnictwa cywilnego oraz zarządzenia i ekonomiki przedsiębiorstw (...) z dnia 10 lipca 2015 roku została sporządzona w sposób fachowy i rzetelny. W przekonaniu Sądu opinia ta została sporządzona przez osobę kompetentną, dysponującą odpowiednim doświadczeniem zawodowym, ponadto zawiera adekwatne i logiczne wnioski. Opinia ta jest zupełna i wyczerpująca oraz w sposób jednoznaczny udziela odpowiedzi na zadane przez Sąd pytania. Pełnomocnik powoda, pismem procesowym z dnia 17 września 2015 roku złożył zastrzeżenia do opinii biegłego z zakresu lotnictwa, wskazując, iż biegły nie powinien w opinii wychodzić poza tezę dowodową i oceniać zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także zarzucają oparcie opinii na częściowo hipotetycznym stanie faktycznym, arbitralności i sprzeczności twierdzeń z wnioskami biegłego. Jednocześnie wniósł o dopuszczenie uzupełniającej opinii biegłego P. K. na okoliczności powstania usterek oraz ich charakteru, procedur ich wyeliminowania, a także prawidłowości postępowania pozwanej i jej służ technicznych w ramach likwidacji przedmiotowych usterek. W ocenie Sądu zastrzeżenia pełnomocnika powoda o treści opinii biegłego uznać należy za całkowicie bezzasadne. Przede wszystkim biegły sporządzając opinię w sprawie niniejszej, przedstawił okoliczności sprawy skupiając się na aspektach technicznych nie zaś prawnych. Nadto opiniując uzupełniająco biegły przytoczył okoliczności związane z naprawą usterek technicznych w samolocie, oraz wskazał, jakie procedery obowiązują w przypadku wystąpienia potencjalnych awarii w samolocie, w tym wskazał w jaki sposób linie lotnicze postępują w podobnych przypadkach. Podtrzymał swoją opinię sporządzoną na piśmie.

Sąd zważył co następuje:

Na wstępie rozważań prawnych należy zwrócić uwagę, iż niniejsze postępowanie zarządzeniem wstępnym zostało skierowane do rozpoznania w oparciu o przepisy o postępowaniu uproszczonym (art. 505 1 – art. 505 14 k.p.c.). Jednakże z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych koniecznym było zasięgniecie opinii biegłego celem ustalenia stanu faktycznego, dlatego na rozprawie w dniu 12 marca 2015 roku postanowił prowadzić sprawę w trybie zwyczajnym.

Przechodząc do meritum stwierdzić należy, że powództwo należało oddalić.

W niniejszej sprawie powodowie domagali się odszkodowania w wysokości po 400 EURO z tytułu odszkodowania za opóźniony lot nr (...) wykonywany przez pozwaną w dniu 03 sierpnia 2013 roku na trasie K. - A.. Zgłoszone roszczenie powodowie zgłosili w oparciu o przepisy Rozporządzeniu nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie nr 295/91 (dalej: „rozporządzenie nr 261/04”).

Zgodnie art. 5 ust. 1 c rozporządzenia nr 261/2004 W przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że: zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu lub zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

W myśl art. 7 ust. 1 lit. b Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 w przypadku odwołania lotu pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrz wspólnotowych dłuższych niż 1500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1500 do 3500 kilometrów.

Ponadto, w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 wskazano, że przewoźnik zwolniony jest obowiązku wypłaty rekompensaty, jeżeli może dowieść, iż odwołanie lotu zostało spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków

Mając na uwadze całokształt okoliczności niniejszej sprawy należy przytoczyć motyw 14 preambuły do Rozporządzenia nr 261/2004 zgodnie z którym podobnie jak w konwencji montrealskiej, zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika. Zgodnie z motywem 15 Preambuły za nadzwyczajne okoliczności powinno się uważać sytuację, gdy decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia przełożenie, lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień.

Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika, że zdarzenie może wyłączyć odpowiedzialność przewoźnika tylko wówczas, gdy okoliczności związane z takim zdarzeniem mogą zostać uznane za "nadzwyczajne" w rozumieniu art.5 ust.3 rozporządzenia nr 261/2004, tj., gdy odnoszą się do zdarzenia, które nie wpisuje się w ramy normalnego wykonywania działalności danego przewoźnika lotniczego i nie pozwala na skuteczne nad nim panowanie, ze względu na jego charakter lub źródło.

Przekładając powyższe regulacje na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że pozwany w należyty sposób wykazał zaistnienie okoliczności egzoneracyjnych z art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04. W ocenie Sądu, powoływana w niniejszej sprawie przez pozwaną okoliczność zaistnienia usterek technicznych stanowi nadzwyczajną okoliczność w rozumieniu pkt 14 Rozporządzenie nr 261/04, których wystąpienia przewoźnik nie mógł przewidzieć i których mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków nie mógł uniknąć. Okoliczność ta znajduje odzwierciedlenie w dokumentacji, zaprezentowanej na tę okoliczność przez stronę pozwaną jak również opinii biegłego z zakresu lotnictwa cywilnego sporządzonej w sprawie. Przyczyną opóźnienia były dwie niezależne od siebie usterki techniczne należącego do przewoźnika samolotu SP- (...). Wystąpiły one nagle i nieprzewidzianie w dniu 02 sierpnia 2013 roku i w połączeniu z usterką innego samolotu przewoźnika doprowadziły do zakłóceń w rotacji, którym pomimo podjętych działań przewoźnik nie mógł zapobiec. Pierwsza usterka techniczna dotyczyła uszkodzenia układu paliwowego, zaś druga pęknięć w kadłubie samolotu. Powyższe usterki techniczne uniemożliwiły dokonanie lotu maszyną SP – (...). Z kolei w samolocie SP – (...) zdiagnozowano awarię radaru pogodowego, co również uniemożliwiło dokonanie lotu. Tym samym w ocenie Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy zaszły nadzwyczajne okoliczności których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, co wyłącza możliwość obciążenia przewoźnika odpowiedzialnością za opóźniony lot nr (...) wykonywanego przez pozwaną w dniu 03 sierpnia 2013 roku na trasie K. – A. i z tego tytułu przyznania odszkodowania na podstawie art. 5 ust. 1 c w zw. z art. 7a rozporządzenia nr 261/2004.

Należy zgodzić się również z pozwanym w zakresie w jakim wskazuje, że wniesione przez powodów D. J. i K. K. roszczenie zostało niewłaściwie sformułowane. W rozpoznawanej sprawie brak jest bowiem jakichkolwiek powodów do przyznania na rzecz strony powodowej odszkodowania solidarnie. Solidarność dochodzonego roszczenia nie wynika bowiem ani z ustawy, czy innego przepisu prawa, ani z umowy.

Na marginesie należy odnieść się do zarzutu przedawnienia podniesionego w przypadku powodów D. J. i K. K.. Pozwany powołał się przy tym na treść uzasadnienia wyroku Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-139/11 z dnia 22 listopada 2012 roku, w którym stwierdzono, że termin na wytoczenie powództwa o odszkodowanie na podstawie omawianego wyżej rozporządzenia jest ustalany zgodnie z przepisami każdego państwa członkowskiego w dziedzinie przedawniania roszczeń. Do czasu wydania powyższego wyroku termin przedawnienia roszczeń, zgodnie z Konwencją montrealską, wynosił 2 lata, jednakże w świetle rozstrzygnięcia Trybunału Sprawiedliwości należało zastosować w sprawie art.778 k.c. i przyjąć, że roszczenie przedawniło się z upływem roku od wykonania przewozu. Z art.775 k.c. wynika bowiem, że zawarte w Kodeksie cywilnym przepisy dotyczące umowy przewozu stosuje się tylko o tyle, o ile przewóz danym środkiem transportu nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. Oznacza to, że przepisy te mają jedynie subsydiarne znaczenie i znajdują zastosowanie, gdy określony rodzaj transportu nie został uregulowany innymi przepisami, w tym również aktami prawa międzynarodowego (por. m.in. (...) [w:] (...) (red.) Kodeks cywilny, Komentarz, Tom II, Warszawa 2004, s. 460; (...)[w:] (...) (red.) Komentarz do Kodeksu cywilnego, Zobowiązania, Tom 2, Warszawa 2005, s. 506, 510-512; (...) [w:] (...) (...) (red.) System Prawa Prywatnego, Tom 7, Warszawa 2011, s. 812 i nast. ). Ponieważ jednak, jak wynika ze wskazanego powyżej orzeczenia ETS, do dochodzonego pozwem roszczenia nie stosuje się dwuletniego okresu przedawnienia, w ocenie Sądu zastosowanie znajduje art.118 k.c. i dziesięcioletni okres przedawnienia. Mając powyższe na względzie, roszczenie powodów nie uległoby przedawnieniu.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 102 kpc, nie obciążając powodów kosztami postępowania.

Na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 ze zm.) nakazał ściągnąć od powodów kwoty po 347,58 zł tytułem zwrotu wydatków na poczet wynagrodzenia biegłego, tymczasowo wyłożonych ze Skarbu Państwa.

Z przyczyn powyższych orzeczono jak w sentencji.