Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy w Choszcznie, Wydział IV Pracy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Tomasz Klimczak

Ławnicy: Anna Tomaszewska, Eugenia Żmudzka – Adadyńska

Protokolant: sekr. sądowy Monika Mazurkiewicz

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2015 roku w Choszcznie

sprawy z powództwa E. L.

przeciwko (...) Centrum Pomocy (...) w M.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie zmieniające i o wynagrodzenie

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powódki E. L. na rzecz pozwanego (...) Centrum Pomocy (...) w M. kwotę 960 zł (dziewięćset sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygn. akt IV 3/15

UZASADNIENIE

Powódka E. L. pozwem z dnia 11 maja 2011r. skierowanym przeciwko stronie pozwanej oznaczonej jako (...) Centrum Pomocy (...) w M. , wniosła odwołanie od wypowiedzenia warunków pracy i płacy z dnia 4 maja 2011r., żądając uznania go za bezskuteczne, a w przypadku upływu okresu wypowiedzenia przed zamknięciem rozprawy wniosła o przywrócenie do pracy u strony pozwanej na poprzednio zajmowane stanowisko dyrektora jednostki na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.

Nadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz wynagrodzenia w wysokości 5700 zł za każdy miesiąc pozostawania bez pracy oraz kosztów postępowania według norm przepisanych .

W uzasadnieniu powództwa powódka podniosła, iż w wyniku wygrania konkursu od dnia 21 października 2010r. świadczyła pracę u strony pozwanej na stanowisku dyrektora . W dniu 4 maja 2011r. powódce wręczono wypowiedzenie zmieniające warunki płacy i pracy , zmieniając jej rodzaj poprzez przeniesienie na stanowisko głównego specjalisty - koordynatora realizacji partnerskich projektów systemowych w ramach Priorytetu VII Promocja (...) Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , ze znacznie niższym uposażeniem , co nie jest zgodne z wykształceniem powódki . Nadto powódka dodała , iż w strukturze organizacyjnej (...) Centrum Pomocy (...) stanowisko lidera przewidziane jest na umowę zlecenia.

Jako przyczynę wypowiedzenia zmieniającego wskazano ujawnione w wyniku przeprowadzonej w jednostce kontroli problemowej gospodarki finansowej za rok 2010: niezastosowanie się do zaleceń pokontrolnych z roku 2010, niegospodarność i niecelowość wydatkowania środków publicznych , nieprawidłowości w przeprowadzeniu postepowania o udzielenie zamówienia publicznego, brak koordynacji pracy jednostki i zwierzchnictwa nad pracownikami .

W ocenie powódki w/w wypowiedzenie jest nieuzasadnione, a wskazana przez pozwanego przyczyna nierzeczywista , co powódka szeroko uzasadniła w uzasadnieniu żądania pozwu.

W odpowiedzi na pozew, pozwane (...) Centrum Pomocy (...) w M. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania .

W uzasadnieniu swojego stanowiska, strona pozwana wskazała , iż w wypowiedzeniu zmieniającym wskazała rzeczywiste i istniejące przyczyny wypowiedzenia będące następstwem kontroli problemowej gospodarki finansowej za rok 2010 przeprowadzonej w jednostce kierowanej przez powódkę . Nadto strona pozwana podkreśliła, iż powoływanie się przez powódkę już w samym pozwie na ”gromadzenie się pracowników w pomieszczeniu socjalnym” , „duży podział załogi” czy też odizolowanie osób nie będących z M. , nie może świadczyć o prawidłowo sprawowanym przez powódkę zwierzchnictwie nad pracownikami kierowanej przez nią jednostki.

Pozwany dodał również , iż z w/w względów całkowicie niecelowe jest zatrudnianie powódki na dotychczas zajmowanym stanowisku. Jednakże z uwagi na posiadane przez powódkę wykształcenie została jej zaproponowana praca na stanowisku głównego specjalisty, korelującym z jej kwalifikacjami .

W piśmie procesowym z dnia 6 października 2015r. powódka zmodyfikowała żądanie pozwu wnosząc o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz odszkodowania w wysokości 15.900 zł ( k. 730 akt) w miejsce przywrócenia do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Od 1 stycznia 2008r. powódka była zatrudniona podstawie umowy o pracę na stanowisku zastępcy dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M. . Z tym samym dniem E. L. powierzono pełnienie obowiązków dyrektora tej jednostki organizacyjnej powiatu do czasu wyłonienia dyrektora w drodze konkursu. Uchwałą nr 83/153/2008 zarządu powiatu (...) z dnia 11 września 2008r. uchylono uchwałę zarządu powiatu (...) nr (...) z dnia 20 grudnia 2007r. w sprawie powierzenia E. L. obowiązków dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M..

Dowód:

1.  pismo z dnia 28 grudnia 2007r. – karta 7B akt osobowych powódki ;

2.  umowa o pracę z dnia 28 grudnia 2007r.

3.  uchwała z dnia 11 września 2008r. – karta 17B akt osobowych powódki ;

Z dniem 15 sierpnia 2009r. na podstawie art. 20 ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o pracownikach samorządowych powódce powierzono stanowisko zastępcy dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M..

Dowód :

- pismo z dnia 13 sierpnia 2009r. – karta 22B akt osobowych powódki ;

Uchwałą nr 181/336/2010 zarządu powiatu (...) z dnia 21 października 2010r. E. L. powierzono na czas nieokreślony stanowisko dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M.. Wykonanie uchwały powierzono staroście (...) . W wykonaniu tej uchwały w dniu 21 października 2010r. starosta (...) zawarł z powódką umowę o pracę.

Dowód :

- uchwała nr 181/336/2010 zarządu powiatu (...) z dnia 21 października 2010r. – karta 32B akt osobowych;

- umowa o pracę z dnia 21 października 2010r. – karta 33B akt osobowych ;

Z chwilą objęcia stanowiska dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M. powódka przystąpiła do prac związanych w pozyskiwaniem funduszy unijnych i takie środki kierowana przez nią jednostka otrzymała . Realizowała również wnioski pokontrolne sformułowane przez pracowników Urzędu Wojewódzkiego w S. w związku z kontrolami przeprowadzonymi przed rokiem 2011. Nie dochodziło również do konfliktów kierownictwa (...) z dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w M.. Osoby korzystające z pomocy (...) w M. nie składały skarg do zarządu powiatu na pracę jednostki kierowanej przez E. L. .

Dowód:

1.  zeznania świadków:

- J. M. – karta 154 – 156 akt;

- I. I. – karta 289 akt;

- D. W. – karta 286 – 288 akt;

- W. W. – karta 279 – 285 akt;

- D. P. – karta 290 -291 akt;

- A. J. z d. G. – karta 292 – 294, 690 - 695 akt;

- M. D. (1) – karta 295 – 296 akt;

- M. K. (1) – karta 401 – 402 akt;

- J. B. (1) – karta 403 akt;

- A. H. – karta 495 – 498 akt;

- T. L. –karta 499 – 500 akt.

- A. P. – karta 487 – 491 akt;

- J. B. (2) – karta 492 – 493 akt;

- K. A. – karta 615 – 616 akt;

2. przesłuchanie w charakterze powódki E. L. – karta 734 -736 akt;

W miesiącu lutym i marcu 2011r. pracownicy wydziału Kontroli i Audytu Wewnętrznego Starostwa Powiatowego w M. przeprowadzili kontrolę (...) Centrum Pomocy (...) w M. w zakresie : uregulowań organizacyjno – prawnych, gospodarki środkami pieniężnymi , gospodarki rzeczowymi składnikami majątku, rachunkowości i sprawozdawczości, dochodów i wydatków budżetowych, realizacji zaleceń pokontrolnych. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010r..

Bezsporne ;

W wyniku kontroli kontrolujący ustalili m.in. uchybienia i nieprawidłowości w zakresie prowadzenia dziennika korespondencyjnego, systematyczności odbierania pism , potwierdzania faktu odebrania pisma przez pracownika. Kontrolujący stwierdzili również m.in. iż nie wykonano zaleceń pokontrolnych wskazanych w piśmie z dnia 9 sierpnia 2010r. ( (...)) w zakresie :

- dostosowania regulaminu wynagradzania pracowników do aktualnie obowiązujących przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych

- przekroczenia planu finansowego funduszu nagród jednostki o kwotę (...),06

- niewykonania w całości dokumentacji majątku jednostki;

- nie przestrzeganie maksymalnego terminu pobytu dziecka w zawodowej, niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej , zgodnie z art. 74 ust. 1 , pkt 4 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej.

Ustalenia kontrolujących znalazły wyraz w protokole nr (...).1.3.2011 z dnia 25 marca 2011r..

Bezsporne ;

E. L. od niosła się na piśmie do tych zarzutów wskazując , że się z nimi nie zgadza.

Bezsporne;

Po objęciu stanowiska dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M. E. L. popadła w konflikt z większością podległych jej pracowników. W znacznej mierze ów konflikt wynikał z tego, iż powódka zwlekała z dekretowaniem poczty, przetrzymywała kierowane do niej do podpisu przez pracowników „merytorycznych” projekty pism , które miały wychodzić na „zewnątrz urzędu”. Za powstałe z tego tytułu opóźnienie powódka obciążała podwładnych .

Pismem z dnia 9 marca 2011r. dziesięciu spośród jedenastu pracowników zatrudnionych w (...) Centrum Pomocy (...) w M. zawiadomiło starostę powiatu (...) , że w związku z przeprowadzaną w jednostce kontrolą, powódka w sposób nieuprawniony próbuje wpłynąć na treść składanych przez pracowników osobom kontrolującym wyjaśnień. Nadto w piśmie tym wskazano , iż działania E. L. wobec pracowników nosiły znamiona mobbingu tj. dyrektor upokarzał, oczerniał, ośmieszał pracowników bezpośrednio jak i w rozmowach z innymi pracownikami . Podwładni zarzucili powódce , że nieformalnie wprowadziła zakaz rozmów z nękanymi pracownikami , bez podania przyczyny uniemożliwiała pracownikom wykorzystywanie urlopów , twierdziła, że pracownicy podrzucają jej pisma . Podkreślono w nim również , że pracownicy są traktowani przez dyrektora w sposób uwłaczający ich godności , w pracy są w ciągłym stresie , nie mogą prawidłowo funkcjonować w środowisku rodzinnym. Wskazano także , że niektórych pracowników E. L. doprowadzała do łez.

Dowód:

1.  pismo z dnia 9 marca 2011r. – karta 146 -147 akt;

2.  zeznania świadków:

- M. R. - karta 210 – 215 akt;

- M. K. (2) – karta 216 – 221 akt;

- M. K. (3) – karta 222 – 230 akt;

- A. Ż. – karta 237 – 241 akt;

- M. D. (2) – karta 297 - 299 akt;

- M. B. – karta 300 – 304 akt;

- R. S. – karta 305 – 306 akt;

- A. B. (1) – karta 308 – 313 akt;

- J. T. – karta 323 – 329 akt;

- H. K. – karta 330 – 339 akt;

- A. B. (2) – karta 352 – 360 akt ;

- A. M. – karta 625 – 630 akt;

W odpowiedzi na w/w pismo w dniu 16 marca 2011r. doszło do spotkania starosty (...) z wszystkimi pracownikami (...) w M., w tym również i z E. L. . W trakcie tego spotkania poruszono kwestie związane z ochroną dóbr osobistych , zasadami równego traktowania w zatrudnieniu, mobbingiem , a także środkami ochrony prawnej i przysługującym pracownikom z tego tytułu roszczeniom.

Dowód

1.  zeznania świadków:

- M. R. - karta 210 – 215 akt;

- M. K. (2) – karta 216 – 221 akt;

- M. K. (3) – karta 222 – 230 akt;

- A. Ż. – karta 237 – 241 akt;

- M. D. (2) – karta 297 - 299 akt;

- M. B. – karta 300 – 304 akt;

- R. S. – karta 305 – 306 akt;

- A. B. (1) – karta 308 – 313 akt;

- J. T. – karta 323 – 329 akt;

- H. K. – karta 330 – 339 akt;

- A. B. (2) – karta 352 – 360 akt ;

- A. M. – karta 625 – 630 akt;

W dniu 16 kwietnia 2008r. Powiat (...) Centrum Pomocy (...) zawarł z Województwem (...) – Wojewódzkim Urzędem Pracy jako instytucją pośredniczącą umowę o dofinasowanie projektu „Pomocna dłoń”. Następnie instytucja pośrednicząca przeprowadziła kontrolę , która wykazała , że beneficjent tj. Powiat (...) Centrum Pomocy (...) nie zachowuje procedur określonych w ustawie o finansach publicznych , dotyczących realizacji projektu. Wobec powyższego decyzją z 16 kwietnia 2010r. Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w S. orzekł o zwrocie udzielonej Powiatowi (...) dotacji rozwojowej , wskazując, że kwota w wysokości 166.411,78 zł stanowi wydatki niekwalifikowane. Decyzją z dnia 10 czerwca 2010r. minister rozwoju regionalnego orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonej przez powiat (...) decyzji dyrektora (...) z dnia 16 kwietnia 2010r. . Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2011r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę powiatu (...) na w/w decyzję ministra rozwoju regionalnego.

Bezsporne , a nadto dowód :

1.  wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2011r. – karta 664 – 672 akt;

W trackie posiedzenia zarządu powiatu w dniu 4 maja 2011r. starosta poinformował członków zarządu o braku współpracy pomiędzy E. L. , a podległymi jej pracownikami. Stąd też zarekomendował zarządowi uchwałę o jej odwołaniu z funkcji dyrektora i przeniesieniu na inne stanowisko. Jednomyślną uchwałą nr 22/45/2011 zarządu powiatu (...) z dnia 4 maja 2011r. E. L. odwołano ze stanowiska dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M.. Wykonanie uchwały powierzono staroście (...) . W wykonaniu tej uchwały w dniu 4 maja 2011r. starosta (...) dokonał wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy wynikających z umowy zawartej na czas nieokreślony z dnia 21 października 2010r. i w związku z tym zaproponował powódce nowe warunki pracy i płacy:

- rodzaj umówionej pracy : główny specjalisty - koordynator realizacji partnerskich projektów systemowych w ramach Priorytetu VII Promocja (...) Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki;

- wynagrodzenie za pracę : wynagrodzenie zasadnicze wg kategorii XVII osobistego zaszeregowania tj. 3.000 zł brutto miesięcznie , dodatek funkcyjny według stawki 2 w kwocie 550 zł brutto, oraz wysługa lat 14% od wynagrodzenia zasadniczego brutto miesięcznie tj. 420 zł.

Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano ujawnione w wyniku przeprowadzonej w jednostce kontroli problemowej gospodarki finansowej za rok 2010: niezastosowanie się do zaleceń pokontrolnych z roku 2010, niegospodarność i niecelowość wydatkowania środków publicznych , nieprawidłowości w przeprowadzeniu postepowania o udzielenie zamówienia publicznego, brak koordynacji pracy jednostki i zwierzchnictwa nad pracownikami . Nadto w dokumencie tym zawarto pouczenie wynikające z treści przepisu art.42 § 3 k.p. tj. „ w razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki;

Dowód:

1.  uchwała nr 22/45/2011 zarządu Powiatu w M. z dnia 4 maja 2011r. – karta 3C akt osobowych powódki;

2.  wypowiedzenie zmieniające z dnia 4 maja 2011r. – karta 40b akt osobowych powódki;

3.  zeznania świadka A. P. – karta 487 – 491 akt;

4.  zeznania świadka A. M. – karta 625 – 630 akt;

Uchwałą zarządu Powiatu w M. nr (...) z dnia 18 maja 2011r. zmianie uległ Regulamin Organizacyjny (...) Centrum Pomocy (...) w M. . Zmiana polegała m.in. na utworzeniu stanowiska głównego specjalisty – koordynatora realizacji partnerskich projektów systemowych w ramach Priorytetu VII Promocja (...) Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Uchwała weszła w życie z dnia 18 maja 2011r. .

Dowód:

1. uchwała Zarządu Powiatu w M. nr (...) z dnia 18 maja 2011r. – karta 83 - 84 akt;

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, iż konieczne elementy uzasadnienia orzeczenia wskazane zostały w art. 328 § 2 k.p.c.. Czytamy w nim, iż uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Czyniąc zatem zadość temu obowiązkowi Sąd wskazuje , iż ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się na dokumentacji pracowniczej powódki, i innych dokumentach powyżej przywołanych. Ich autentyczność , jak też prawdziwość zawartych w nich oświadczeń, nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Nadto za wiarygodne Sąd uznał również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków w osobach : M. R. (k. 210 – 215 ), M. K. (2) (k. 216 – 221 ) , M. K. (3) (k. 222 – 230 ), A. Ż. (k. 237 – 241), M. D. (2) (k. 297 - 299 ) , M. B. (k. 300 – 304 ), R. S. (k. 305 – 306 ) , A. B. (1) (k. 308 – 313 ), J. T. (k. 323 – 329 ) , H. K. (k. 330 – 339 ); A. B. (2) ( k. 352 – 360 ), - A. M. ( k. 625 – 630 ). Teza ta jest tym bardziej zasadna jeżeli zważy się, że treść ich zeznań, w szczególności w zakresie panującej w (...) atmosfery pracy znalazła odzwierciedlenie w piśmie z dnia 9 marca 2011r., które zostało sporządzone na kilka miesięcy przed zawiśnięciem sporu w przedmiotowej sprawie.

Podobny przymiot Sąd przypisał również świadkom w osobach W. W. (k. 279 – 285), J. M. ( k. 154 – 156 ), D. W. (k. 286 – 288), I. I. (k. 289 ) , D. P. (k. 290 -291) ,A. J. ( k. 292 – 294 przed zmianą nazwiska z G. , 690 - 694 ), M. D. (1) (k. 295 – 296), M. K. (1) (k. 401 – 402) - J. B. (1) (k. 403 ), A. P. ( 487 – 491 ) , J. B. (2) (k.492 – 494 ), A. H. (k. 495 – 498 ), T. L. (k. 499 – 500 ) K. A. ( k. 615 – 616 ) ale tylko w zakresie w jakim relacje tych osób dotyczyły ich osobistych kontaktów z powódką. Świadkowie ci nie mogli natomiast w sposób uprawniony wypowiadać się na temat relacji powódki z sygnatariuszami w/w pisma. Wynika to z kilku powodów . Po pierwsze wśród tych osób znajdują się takie (W. W. , J. M. , D. W. (zatrudniona na zlecenie), I. I., J. B. (1) , A. P., J. B. (2) (zatrudniona na zlecenie ) , T. L., które nie pracowały w pozwanej placówce. Nie mogły zatem posiadać obiektywnej wiedzy o panujących tam stosunkach interpersonalnych, oraz o tym w jaki sposób powódka zarządza kadrami oraz czy w prawidłowy sposób koordynuje pracę jednostki . Ich relacje stanowiły wiarygodne źródło wiedzy o sposobie realizowania zadań stawianych (...) jako całości , a nie o metodach jakimi osiągano te cele. Co więcej - o stawianych powódce zarzutach co do braku współpracy z pracownikami świadek A. P. został poinformowany na posiedzeniu zarządu powiatu w dniu 4 maja 2015r. Podjęta tego dnia uchwała w przedmiocie odwołania powódki z funkcji dyrektora (...) zapadła jednogłośnie . Prowadzi to zatem do wniosku , iż także ten świadek , który jako ówczesny starosta „zatrudnił” powódkę na stanowisku dyrektora (...) również podzielał wysuwane pod jej adresem zarzuty . W przeciwnym bowiem wypadku albo co najmniej wstrzymałby się od głosu albo co zrozumiałe - zagłosowałby przeciwko odwołaniu. Tymczasem jak już wskazano wspomniana uchwała zapadła jednogłośnie .

Z kolei świadkowie w osobach A. J. (z d. G.) , M. D. (1), M. K. (1) , A. H. choć w analizowanym okresie były zatrudnione u strony pozwanej , nie mogły mieć wiedzy na temat wszystkich spotkań powódki z podległymi jej pracownikami i zaobserwowania jej niewłaściwych zachowań dotyczących szeroko rozumianego zwierzchnictwa nad wszystkimi pracownikami . Nadto nie można również nie zauważyć , iż chociażby M. D. (1) i A. H. nie były kluczowymi pracownikiem (...) ( pierwsza z nich była zatrudniona na etacie sprzątaczki, druga odbywała tam staż ). Stąd też z uwagi na fakt, iż ich relacje z powódką nie dotyczyły kwestii merytorycznych, mogły one odbiegać od tych , które zgoła odmiennie opisali tzw pracownicy merytoryczni . Warto również podkreślić , iż gdyby relacja A. H. , A. J. z d. G. oraz M. D. (1) w całości odpowiadały rzeczywistości, w szczególności w zakresie tego jak były one traktowane przez koleżanki z pracy (skonfliktowane z powódką) i w jaki sposób osoby te wykonywały swoje obowiązki pracownicze, w tym również w zakresie odnoszenia się do przełożonego, to świadkowie ci powinny byli o tych nieprawidłowościach niezwłocznie zawiadomić pracodawcę, tak jak uczynili to zresztą pracownicy , którzy podpisali pismo z dnia 11 marca 2011r. . W odpowiedzi na takie zawiadomienie pracodawca mógłby wyciągnąć wobec tych osób stosowne konsekwencje służbowe przewidziane przepisami k.p. . Skoro jednak one tego nie uczyniły, nie sposób przyjąć , że ich spostrzeżenia w tym zakresie są wiarygodne .

Sąd uznał również za wiarygodny dowód z przesłuchania strony powodowej ale tylko w części. Jest to konsekwencją tego, że powódka jako strona procesu, zainteresowana w korzystnym dla niej rozstrzygnięciu o przedmiocie procesu, nie ma charakteru obiektywnego źródła dowodowego i do jej relacji należy podchodzić z dużą dozą krytycyzmu. Zatem samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 kpc) powinno być – zgodnie z dyspozycją art. 232 kpc i art. 6 kc – udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 r., sygn. akt I PKN 660/00, (...) 2002/7-8/44). Stąd też , jak wskazano powyżej wyjaśnienia powódki Sąd uznał za wiarygodne tylko w częściowo. Ustalenia faktyczne dotyczące atmosfery pracy panującej w (...) w M. Sąd oparł na zeznaniach przywołanych na wstępie świadków , uznając sprzeczne w tymi zeznaniami wyjaśnienia i oceny powódki za nieobiektywne.

Odtwarzając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd pominął natomiast zeznania świadka M. S. (k. 340 – 343) albowiem osoba ta była związana z (...) umową cywilnoprawną wyłącznie w 2008r. Nie miała natomiast wiedzy na temat źródeł ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu tej jednostki w okresie późniejszym tj. po powierzeniu powódce stanowiska dyrektora (...) .

Przechodząc natomiast do rozważań natury prawnej na wstępie należy podkreślić , iż rozstrzygając przedmiotowa sprawę Sąd musiał się zająć także kwestią określenia pracodawcy samorządowego osoby zatrudnionej na stanowisku dyrektora powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz wyjaśnieniem wątpliwości związanych z reprezentacją pracodawcy samorządowego wobec kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych.

Problematyka właściwego określenia pracodawcy samorządowego oraz jego reprezentacji do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy była wielokrotnie poruszana w literaturze i orzecznictwie. Pomimo podnoszonych w doktrynie uwag i ingerencji ustawodawcy w obowiązującą regulację, nie udało się usunąć wszystkich wątpliwości. Nie ulega wątpliwości, że ustawodawca w ustawie 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych wprost wskazał podmioty będące pracodawcami samorządowymi. Stąd obecnie jest jasne, że pracodawcą pracowników samorządowych są określone urzędy, biura i inne samorządowe jednostki organizacyjne, a nie województwo, powiat czy gmina. W przedmiotowej sprawie chodziło natomiast o ustalenie pracodawcy kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie. Co prawda, ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w art. 6 pkt 5 stanowi jedynie, że powiatowe centrum pomocy rodzinie to jednostka organizacyjna pomocy społecznej, jednak już art. 123 wprost zawiera odesłanie do ustawy o pracownikach samorządowych w kwestii praw i obowiązków pracowników zatrudnionych w samorządowych jednostkach organizacji pomocy społecznej. Ustawa o pracownikach samorządowych z 1990 r. dla osób zatrudnionych w powiecie wskazywała dwa podmioty będące pracodawcami: starostwo powiatowe i powiatowe jednostki organizacyjne (art. 1 pkt 2). Regulację tę powtarza także nowa ustawa z 21 listopada 2008 r. w art. 2 pkt 2. Nie budzi zatem wątpliwości, że powiatowe centrum pomocy rodzinie to powiatowa jednostka organizacyjna będąca pracodawcą dla osób w niej zatrudnionych. Odrębnym problemem jest natomiast określenie podmiotu uprawnionego do rozwiązania umowy o pracę lub tak jak w przedmiotowej sprawie wypowiedzenia warunków pracy i płacy z kierownikiem powiatowego centrum pomocy rodzinie. Czynności te należą do czynności z zakresu prawa pracy, które powinny być dokonywane przez osoby reprezentujące pracodawcę samorządowego. Zasadniczo podmioty te zostały wymienione w art. 4 ustawy o pracownikach samorządowych z 1990 r. (obecnie jest to art. 7 nowej ustawy). Z przepisu tego wynika, że czynności w sprawach z zakresu prawa pracy za powiatowe jednostki organizacyjne wobec kierowników tych jednostek dokonuje starosta. Odrębne uregulowania wprowadzają art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowymi i art. 112 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004r.. Powyższe akty prawne wskazują zarząd powiatu jako organ właściwy do zatrudniania i zwalniania kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Stąd też , nawiązanie i rozwiązanie umowy o pracę z wyżej wspomnianymi osobami należy do zarządu powiatu, starosta zaś dokonuje pozostałych czynności z zakresu prawa pracy. Do zadań starosty należy więc w szczególności wydawanie poleceń, ustalanie terminów urlopów czy też jak w przedmiotowej sprawie wywiedzenie pracownikowi warunków pracy i płacy .

W przedmiotowej sprawie powódka została odwołana z funkcji dyrektora (...) Centrum Pomocy (...) w M. uchwałą nr 22/45/2011 zarządu powiatu z dnia 4 maja 2011r. . Wykonanie tej uchwały zarząd powierzył staroście (...). Powódka nie kwestionowała wspomnianej uchwały . Odwołała się jedynie od wypowiedzenia zmieniającego jej warunki pracy i płacy z dnia 4 maja 2011r., które było następstwem przywołanej uchwały.

Zgodnie z art. 42 k.p., przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków. Krąg przyczyn uzasadniających wypowiedzenie warunków pracy lub płacy jest bardzo szeroki. Są to przyczyny zachodzące zarówno po stronie pracodawcy, jak i po stronie pracownika. Przede wszystkim okoliczności dające pracodawcy podstawę do definitywnego wypowiedzenia umowy są z reguły także przyczynami wypowiedzenia tylko warunków pracy lub płacy (argument a maiori ad minus). Natomiast zasadność wypowiedzenia opartego na przyczynach, które nie uzasadniają definitywnego wypowiedzenia umowy o pracę, lecz mają jedynie usprawiedliwić jej zmianę, zależy najogólniej od tego, czy wypowiedzenie warunków pracy lub płacy z tych przyczyn służy społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu omawianej czynności prawnej, a więc czy zmierza do dalszego zatrudnienia pracownika stosownie do jego kwalifikacji i aktualnych możliwości pracodawcy ( tak L. Florek w Kodeks pracy. Komentarz, komentarz do art. 42, LEX 2011). Mając na uwadze orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące definitywnego wypowiedzenia stosunku pracy, należy stwierdzić, że przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości ( vide : wyrok SN z 4.12.97; I PKN 419/97; OSNAPiUS 1998/20/598), nie oznacza to jednak przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę ( vide: wyrok SN z dnia 2001.12.06, I PKN 715/00, Pr. Pracy 2002/10/34). Pracodawca jest obowiązany udowodnić zasadność wypowiedzenia, przy czym może to czynić tylko w oparciu o tę przyczynę, którą wskazał w wypowiedzeniu ( vide : wyrok SN z dnia 19 lutego 1999 r., I PKN 571/98, OSNAPiUS 2000, z. 7, poz. 266). Tak wskazana przyczyna podlega kontroli Sądu z punktu widzenia jej konkretności i rzeczywistości. Podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej (nierzeczywistej, nieprawdziwej) jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w pojęciu art. 30 § 4 k.p.. Ponadto należy stwierdzić, iż jeżeli wskazana w wypowiedzeniu przyczyna jest pozorna, to równocześnie jest ono bezzasadne (art. 45 § 1 KP), chyba że pracodawca wskazuje ponadto jakieś inne przyczyny wypowiedzenia usprawiedliwiające odmienne twierdzenie ( vide: wyrok SN z dnia 1999.10.13, I PKN 304/99, OSNP 2001/4/118). Ocena zasadności wypowiedzenia powinna być dokonywana także z uwzględnieniem słusznych interesów pracodawcy, a nie tylko okoliczności leżących po stronie pracownika (orz. SN z 4.11.2010 r., III PK 23/10).

Powódka nie złożyła oświadczenia o nie przyjęciu zaproponowanych jej nowych warunków pracy i płacy. Wniosła natomiast od niego odwołanie do Sądu , kwestionując prawdziwość przyczyn wskazanych w tym wypowiedzeniu.

Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska powódki w zakresie braku uzasadnionej przyczyny dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki umowy o pracę .

W tym miejscu należy podkreślić , iż przyczyny wypowiedzenia wskazane w piśmie z dnia 04 maja 2011r. wynikają z wniosków pokontrolnych sformułowanych w następstwie kontroli przeprowadzonej w jednostce kierowanej przez powódkę . Można je podzielić na dwie kategorie . Jedna z nich dotyczy uchybień szeroko rozumianej natury finansowej ( niezastosowanie się do zaleceń pokontrolnych z roku 2010, niegospodarność i niecelowość wydatkowania środków publicznych , nieprawidłowości w przeprowadzeniu postepowania o udzielenie zamówienia publicznego). Druga zaś odnosi się braku umiejętności powódki w kierowaniu podległymi jej pracownikami ( brak koordynacji pracy jednostki i zwierzchnictwa nad pracownikami ) . Jakkolwiek pracodawca powódki formułując wspomniane przyczyny nie wskazał żadnych konkretnych liczb czy też uchybień w jej pracy, to jednak z drugiej strony przyczyny wypowiedzenia o takim stopniu ogólności nie mogą być uznane za przyczyny niekonkretną i lakoniczne. Jest to podyktowane tym, iż przyczyny wskazana przez stronę pozwaną z perspektywy adresata oświadczenia, czyli powódki, są wystarczająco konkretne i zrozumiałe. To pracownik, a nie Sąd ma rozumieć powód dokonanego wypowiedzenia stosunku pracy. W realiach przedmiotowej sprawy nie możne natomiast budzić wątpliwości , iż wskazane powódce przyczyny wypowiedzenia były dla niej jasne i zrozumiałe. Wynikały one z wniosków pokontrolnych sporządzonych przez zespół kontrolerów w następstwie kontroli przeprowadzonej w placówce kierowanej przez powódkę jak i pisma pracowników (...) z dnia 9 marca 2011r. adresowanego do starosty . Powódka znała doskonale treść obu tych dokumentów. Jeśli chodzi o protokół kontroli to jeszcze na etapie postępowania przedsądowego E. L. prowadziła obszerną polemikę z wnioskami tam sformułowanymi . Odnośnie natomiast pisma z dnia 9 marca 2011r. nie można zapomnieć , iż zachowania tam opisane skłoniły starostę do zorganizowania stosownego spotkania ze wszystkimi pracownikami (...) w tym i powódką , w trakcie którego omawiano opisaną przez pracowników sytuację . Co więcej - w sądowym postępowaniu odwoławczym dopuszczalna jest również konkretyzacja wskazanej pracownikowi przyczyny wypowiedzenia i dotyczy to możliwości uzupełnienia opisu wskazanej przyczyny wypowiedzenia w oparciu o okoliczności oczywiście znane zwalnianemu pracownikowi, które występują jako sekwencja powiązanych związkiem przyczynowo-skutkowym zdarzeń objętych wskazaną na piśmie przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

W ocenie Sądu, wskazanie powódce przez pracodawcę jako przyczyny wypowiedzenia warunków pracy i płacy „ brak koordynacji pracy jednostki i zwierzchnictwa nad pracownikami” jest prawdziwą przesłanką wypowiedzenia. Przeprowadzone bowiem postępowanie dowodowe wykazało, iż powódka nie miała predyspozycji aby kierować tym konkretnym , powierzonym jej kierownictwu zespołem pracowników zatrudnionych w (...). Takie ustalenie wynika z tego, iż powódka była skonfliktowana z przeważająca częścią załogi. Zarzewiem owego konfliktu w dużej mierze był niewłaściwy obieg dokumentów i opieszałość powódki w dekretacji korespondencji i podpisywaniu projektów pism „wychodzących” z urzędu, a przygotowanych przez pracowników „merytorycznych” . Za powstałe z tego tytułu opóźnienie powódka obciążała swoich podwładnych. Doprowadzało to do nerwowych sytuacji – część pracowników po prostu płakała po spotkaniach z powódką. Relacje między pracodawcą a pracownikami były więc bardzo napięte. Zresztą ci ostatni dali temu wyraz w przywołanym powyżej piśmie , adresowanym do bezpośredniego przełożonego swojego dyrektora . Opisali w nim atmosferę panującą w (...) w M. pod „rządami” E. L. . Oczywistym jest przy tym, iż starosta jako podmiot odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie wszystkich jednostek organizacyjnych starostwa i jako przełożony powódki, po myśli przepisu art. 94 ³ § 1 k.p. jest obowiązany również do przeciwdziałania praktykom , które zostały tam przywołane. Trudno zatem zarzucić mu , iż po lekturze wniosków pokontrolnych i wspomnianego pisma doszedł do wniosku , iż ówczesnemu dyrektorowi (...) w M. można przypisać „ brak koordynacji pracy jednostki i zwierzchnictwa nad pracownikami”. Takie stwierdzenie starosty wpisuje się również w spostrzeżenia samej powódki, która w uzasadnieniu pozwu sama wskazała , iż podlegli jej „ pracownicy gromadzą się w pomieszczeniu socjalnym”, że dostrzega „ duży podział załogi” czy też „ odizolowanie osób nie będących z M. ”. W ocenie Sądu rolą powódki jako pracodawcy było zatem przeciwdziałanie takim podziałom pracowników . Powódka tym oczywistym oczekiwaniom jednak nie sprostała . Stąd też w takim stanie rzeczy starosta miał pełne prawo do dokonania zmian na stanowisku zarządzającym aby zapewnić jak najlepsze wykonywanie powierzonych (...) zadań. Wypowiedzenie więc powódce warunków pracy i płacy podyktowane chęcią usprawnienia pracy wspomnianej jednostki było uzasadnione nawet w sytuacji gdy jej kwalifikacje zawodowe były wysoko oceniane np. przez rodziny zastępcze (na co wskazywała powódka) czy też osoby nie związane organizacyjnie z (...) w M. ( podobnie uzasadnienie wyroku SN z dnia 2.08.1985 r., I PRN 61/85, OSNCP 1986/6/76, podobnie w wyroku SN z dnia 2 października 1996r. , sygn. akt I PRN 69/96 OSNAPiUS 1997/10/163 ).

Mając powyższe na uwadze już z tej przyczyny Sąd uznał , że dokonane wobec powódki wypowiedzenie warunków pracy i płacy jest w pełni uprawnione i nie narusza dyspozycji art. 30 § 4 k.p.. Dla uznania bowiem zgodności z prawem wypowiedzenia wystarczy, aby jedna ze wskazanych przyczyn okazała się zasadna ( vide: postanowienie SN z 04.10.2003, I PK 218/03). Stąd też Sąd uznał za zbędne odnoszenie się o pozostałych wskazanych przyczyn wypowiedzenia. Z pola widzenia Sądu nie uszło przy tym jednak i to, że we wspomnianym dokumencie zaproponowano powódce stanowisko głównego specjalisty, które wbrew jej twierdzeniom funkcjonuje w strukturze organizacyjnej (...). Co więcej - jest to stanowisko samodzielne , podporządkowane bezpośrednio dyrektorowi . Powódka zatem niewątpliwe będzie miała okazję wykorzystać posiadane przez siebie wykształcenie i kwalifikacje dla dobra samego (...) jak i osób korzystających z jego pomocy .

Konkludując Sąd orzekł jak w pkt I sentencji przyjmując również , iż w ustalonym stanie faktycznym żądanie zasądzenia na rzecz powódki wynagrodzenia w wysokości 5700 zł za każdy miesiąc pozostawania bez pracy jawi się jako oczywiście bezzasadne.

Orzeczenie o kosztach w punkcie II sentencji wyroku, znajduje podstawę w treści art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Reguła ta dotyczy także spraw rozpatrywanych przez sądy pracy. Jeżeli zatem pracownik przegra sprawę zainicjowaną przez niego , winien liczyć się z obowiązkiem zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu obejmujących koszty sądowe (o ile były poniesione) oraz koszty zastępstwa procesowego strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika.

W przedmiotowej sprawie kosztami poniesionymi przez pozwanego były koszty wynagrodzenia reprezentującego go w sprawie profesjonalnego pełnomocnika ustalone na podstawie § 11 ust 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłaty za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

SSR Tomasz Klimczak