Sygn. akt: XV Gzd 2/16
Bydgoszcz, dnia 3 marca 2016r.
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, Wydział XV Gospodarczy
Przewodniczący: SSR Dorota Podolska – Skwierczyńska
Protokolant: sekretarz sądowy Paulina Bąkowska
po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2016r. w Bydgoszczy
na rozprawie sprawy z wniosku (...) S.A. w B.
z udziałem T. G.
o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
p o s t a n a w i a:
oddalić wniosek.
Wnioskodawca (...) S.A. w B., domagał się orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta i pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu wobec T. G. na okres 5 lat.
W uzasadnieniu wniosku podniesiono, że wnioskodawcy przysługuje wobec uczestnika wierzytelność stwierdzona prawomocnym tytułem wykonawczym w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 22.09.2014r. w sprawie VI GNc 3255/14 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 07.11.2014r. Na poczet zadłużenia dłużnik dokonał wpłaty kwoty 8.129,21 zł, do zapłaty pozostała kwota 18.212,42 zł. Prowadzona przeciwko dłużnikowi egzekucja okazała się bezskuteczna. W ocenie wnioskodawcy dłużnik swoim działaniem doprowadził swoje przedsiębiorstwo do stanu, w którym konieczne jest ogłoszenie upadłości. Dłużnik jest niewypłacalny gdyż nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań. Wnioskodawca wywodził, że postępowanie dłużnika wypełnia przesłanki z art. 374 § 1 Prawa upadłościowego i naprawczego. Wierzytelność wnioskodawcy w części stała się wymagalna 10.04.2014r. i po upływie dwóch tygodni od tego dnia dłużnik powinien był złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Dalej wierzyciel powołał się na przepis art. 21 Prawa upadłościowego (wskazując, iż jest to Prawo upadłościowe i naprawcze) w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2016r. Dłużnik nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości czym naraził wierzyciela na znaczną szkodę.
Uczestnik postępowania T. G. nie ustosunkował się do wniosku wierzyciela.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Uczestnik T. G. prowadzi działalność gospodarczą w od 12 lutego 2013r. pod nazwą (...) T. G. w B..
(okoliczność bezsporna, ponadto: informacja z CEIDG – k. 5 )
Uczestnik jest dłużnikiem wnioskodawcy z tytułu wierzytelności stwierdzonej prawomocnym tytułem wykonawczym w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Bytomiu z dnia 22.09.2014r. w sprawie VI GNc 3255/14 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 07.11.2014r. Tytuł opiewa na kwotę 19.896,93 zł tytułem należności głównej. Pierwsza z należności składających się na kwotę główną stała się wymagalna 10.04.2014r.Na poczet zadłużenia dłużnik dokonał wpłaty kwoty 8.129,21 zł, do zapłaty pozostała kwota 18.212,42 zł. Egzekucja prowadzona przez komornika sądowego okazała się bezskuteczna.
(dowód: nakaz zapłaty – k.7-7v, postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego – k. 3-3v, zestawienie zobowiązań dłużnika – k 4).
Uczestnik ani inny podmiot, wskazujący na istnienie zobowiązań uczestnika wobec tegoż podmiotu nie składali wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy T. G..
(okoliczność znana Sądowi z urzędu, k 6)
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez wniskodawcę dokumentów, którym dał wiarę w całości, nie znajdując podstaw do kwestionowania ich wiarygodności, gdyż autentyczność i rzetelność złożonych w sprawie dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu.
W zakresie, w jakim było to niezbędne dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia uwzględnione zostały powołane wyżej fakty znane sądowi z urzędu.
Sąd zważył, co następuje:
W myśl art. 452 ust. 2 ustawy z dnia 15 maja 2015r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015r., poz. 978 ze zm.) w sprawach, w których po wejściu w życie ustawy wpłynął wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, działania lub zaniechania, o których mowa w art. 373 i 374 ustawy zmienianej w art. 428 (tzn. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, ocenia się według przepisów ustawy obowiązującej w dniu ich wystąpienia.
Zatem skoro wnioskodawca powołuje się na istnienie stanu niewypłacalności dłużnika już w 2014r. do oceny działań lub zaniechań uczestnika będą miały zastosowanie przepisy ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze w brzmieniu przed 01.01.2016r.
Zgodnie z treścią art. 373 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm., dalej jako „p.u.n.”), sąd może orzec pozbawienie na okres od roku do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu m.in. wobec osoby, która ze swej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości.
Wnioskodawca powinien wykazać zaistnienie wszystkich przesłanek do orzeczenia wobec uczestnika zakazu wskazanego w art. 373 p.u.n.
Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie III CSK 44/11 (LEX nr 1130172), iż z art. 373 ust. 1 p.u.n. wynika obowiązek wykazania przez wnioskodawcę niezłożenia przez uczestnika wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości, a zatem konieczne jest ustalenie w pierwszym rzędzie zaistnienia stanu niewypłacalności, w rozumieniu art. 11 ust. 1 p.u.n., tj. stanu trwałego niewykonywania większości wymagalnych zobowiązań oraz chwili zaistnienia tego stanu. Kolejną z przesłanek zastosowania tego przepisu jest ustalenie, iż nie złożenie przez zobowiązanego wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie nastąpiło z jego winy. Wina i jej stopień są nie tylko przesłankami decydującymi o zakresie i czasokresie pozbawienia praw, o czym stanowi ust. 2 art. 373 p.u.n., lecz przede wszystkim mają wpływ na decyzję Sądu o uwzględnieniu bądź oddaleniu wniosku, bowiem orzeczenie zakazu przewidzianego w art. 373 ust. 1 p.u.n. ma charakter fakultatywny. Orzeczenie, o którym mowa w omawianym przepisie jest wprawdzie sankcją cywilną o charakterze prewencyjnym, jednak w istocie jest zbliżone do sankcji karnej przewidzianej w art. 41 k.k., gdyż, w odróżnieniu od rozwiązań typowych dla prawa cywilnego, stanowi dolegliwość o charakterze głównie osobistym. Konieczne jest zatem udowodnienie przez wnioskodawcę winy dłużnika, na poziomie przynajmniej niedbalstwa, w spóźnionym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Ustawodawca nie ustanowił w tym zakresie domniemania winy, a ciężar dowodu spoczywa na wnioskodawcy.
Pierwszą zatem z przesłanek wymagających udowodnienia jest niewypłacalność dłużnika (art. 10 p.u.n.). Niewypłacalny jest dłużnik, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przepisy art. art. 21 ust. 1 i 2 p.u.n. przesądzają natomiast o tym, że na dłużniku spoczywa obowiązek zgłoszenia w sądzie wniosku o ogłoszenie jego upadłości nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, a jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek o którym jest mowa powyżej spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami.
Użycie słowa „zobowiązań” w liczbie mnogiej w przepisie art. 11 ust. 1 p.u.n nawiązuje do treści art. 1 p.u.n. który stanowi, iż postępowanie upadłościowe reguluje wspólne dochodzenie roszczeń wierzycieli. Dlatego też z punktu widzenia prawa upadłościowego brak jest podstaw do ogłoszenia upadłości takiego dłużnika, który ma tylko jedno zobowiązanie w stosunku do jednego wierzyciela, albo kilka zobowiązań w stosunku do tego samego wierzyciela. Zatem okoliczność ta powoduje, iż brak jest przesłanek orzeczenia wobec uczestnika pozbawienia praw wymienionych w art. 373. p.u.n., w sytuacji, gdy wnioskodawca jest jedynym wierzycielem uczestnika.
Na wnioskodawcy spoczywa zatem ciężar udowodnienia, iż dłużnik ma co najmniej dwóch wierzycieli oraz, że nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości we wskazanym terminie dwutygodniowym.
W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie podołał ciężarowi dowodowemu. Nie wykazał pierwszej przesłanki a mianowicie niewypłacalności dłużnika w postaci trwałego zaprzestania regulowania przez niego zobowiązań pieniężnych i chwili zaistnienia tego stanu. Wierzyciel wskazał we wniosku, iż uczestnik jest jego dłużnikiem, a nie wskazał istnienia zobowiązań uczestnika wobec innych wierzycieli. Okoliczność ta wskazuje, iż na chwilę orzekania nie można określić ewentualnego momentu powstania stanu niewypłacalności uczestnika rozumianego jako trwałe zaprzestanie regulowania zobowiązań. W ocenie Sądu w obecnej sytuacji faktycznej twierdzenie wnioskodawcy o stanie niewypłacalności dłużnika i nie złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie pozostało gołosłowne, nie poparte żadnymi dowodami.
W tym stanie rzeczy rozważanie dalszych przesłanek orzekania zakazu, określonych w art. 373 p.u.n. uznać należało za bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia sprawy.
Na marginesie zważyć jedynie należało, iż orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej nie jest obligatoryjne, a Sąd może go orzec po zbadaniu, czy zaistniały ku temu stosowne przesłanki. O tym, czy należy orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej i innych praw wymienionych w art. 373 p.u.n., decyduje nie tylko wina w podejmowaniu działań określonych w art. 371 ust. 1 pkt 1-4, lecz także skutek zawinionego działania. Zdaniem Sądu Najwyższego przy ustalaniu skutku zawinionego działania należy brać pod uwagę również rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli ( postanowienie SN z dn. 4 sierpnia 2005r., III CK 691/04 niepubl.). W niniejszej sprawie nie zostało przez wnioskodawcę wykazane za pomocą materiału dowodowego, który mógłby zostać uznany za wystarczającą podstawę dla wydania wnioskowanego orzeczenia w oparciu o art. 373 ust. 1 pkt 1 p.u.n., jaki jest rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli, wnioskodawca nie wykazał również winy, a co za tym idzie stopnia zawinienia uczestnika w działaniu lub zaniechaniu oraz skutków podejmowanych działań wpływających na obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa uczestnika. Powyższych okoliczności wnioskodawca nie wykazał za pomocą żadnych środków dowodowych. W ocenie Sądu przedstawiony przez wnioskodawcę materiał dowodowy nie daje podstaw do pozbawienia uczestnika uprawnień pozwalających na swobodne działanie w obrocie gospodarczym.
Należy podkreślić, że sankcja w postaci orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej ma m.in. odstraszać od zachowań, które stanowiłyby naruszenie prawa i zabezpieczyć przed lekceważeniem prawnych rygorów prowadzenia działalności gospodarczej, zabezpieczać przed wyrządzeniem szkody wierzycielom, a wreszcie ma powodować wyeliminowanie z obrotu gospodarczego osób, które nie są w stanie sprostać podstawowym wymaganiom prowadzenia działalności gospodarczej ustanowionym w interesie każdego z uczestników obrotu gospodarczego. Samo postępowanie ma chronić nie tyle interesy wierzycieli konkretnego dłużnika, ale interesy wszystkich uczestników obrotu prawnego (zob. uzasadnienie wyroku TK z dnia 4.07.2002 r., P 12/01, OTK ZU 2002, Nr 4A, poz. 50).
O tym, czy i w jakim zakresie należy orzec zakaz decydować powinien także skutek zawinionego działania, a zatem czy doszło do pokrzywdzenia wierzycieli (zob. F. Zedler [w] Prawo upadłościowe i naprawcze. K.W. Zakamycze, Kraków 2003, teza 7 do art. 373, str. 959).
Sąd nie znalazł podstaw do wyeliminowania uczestnika z obrotu gospodarczego.
W tym stanie rzeczy Sąd uznał, iż wnioskodawca nie udowodnił zaistnienia wszystkich przesłanek z art. 373 p.u.n., zwłaszcza dotyczących niewypłacalności dłużnika, momentu jej powstania, stopnia jego winy, skutków działań lub zaniechań uczestnika w postaci obniżenia wartości przedsiębiorstwa oraz zakresu pokrzywdzenia wierzycieli tj. zasadności swojego wniosku, a to na nim spoczywał ciężar dowodu na podstawie art. 6 k.c. Należy w tym miejscu wskazać, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.
Podkreślić przy tym należy, że samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą, co wynika z przepisu art. 232 k.p.c. (wyrok Sądu Najwyższego z 22 listopada 2001 roku, I PKN 660/00 Wokanda 2002/7-8/44).
Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 373 ust. 1 pkt 1 p.u.n. a contrario.
(...)
(...).