Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. II Ka 16/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Łomży w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSO Grzegorz Skrodzki ( spr)

Sędziowie SO Małgorzata Mieczkowska

SO Roman Płoński

Protokolant Katarzyna Niemira

w obecności prokuratora Jacka Cholewickiego

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 r.

sprawy skazanego M. C.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę skazanego oraz skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 04 listopada 2015r sygn. akt II K 275/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę skazanego M. C. w przedmiocie wydania wyroku łącznego przekazuje Sądowi Rejonowemu w Łomży do ponownego rozpoznania .

Sygn. akt. II Ka 16/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym SR w Łomży z dnia 04 listopada 2015r sygn. akt II K 275/15 wydanym w stosunku do skazanego M. C. :

I. Rozwiązano węzeł kary łącznej orzeczony w wyroku Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 10.09.2014r., w sprawie II K 214/14.

II. Z mocy art.85dkk, art.86§l,dkk w zw. z art. 4 § 1 k.k. połączono jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone w wyrokach z pkt. 6, 7, 8, 9, 10 (Sądu Rejonowego w Łomży w sprawach o sygn. akt: II K 110/14, IIK 214/14, IIK 213/14, IIK 375/14, IIK 336/14) i wymierzono skazanemu M. C. karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności;

III. Pozostałe rozstrzygnięcia z wyroków z pkt, 6, 7, 8, 9, 10 pozostawiono odrębnemu wykonaniu.

IV. Umorzono postępowanie o wydanie wyroku łącznego dot. wyroku z pkt. l, 2a,b,c, 3, 4, 5 i 11 tj. w sprawach Sądu Rejonowego w Łomży o sygnaturze: IIK 356/06, Sądu Rejonowego w Zambrowie o sygnaturach: IIK 207/01, IIK 192/01, Sądu Rejonowego w Łomży o sygnaturach : IIK 538/01, IIK 692/02 , IIK 61/12, IIK 601/13, IIK 1023/13.

V. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii adwokackiej adw. R. F. kwotę 144zł /sto czterdzieści cztery złote/ powiększoną o należny podatek VAT w stawce 23 tj. w kwocie 33,12 zł. tytułem nie uiszczonych kosztów obrony z urzędu.

VI. Zwolniono skazanego od obowiązku uiszczania kosztów postępowania w niniejszej sprawie, którymi to kosztami obciążono Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca skazanego oraz sam skazany M. C..

Obrońca skazanego zaskarżył wyrok w części - w zakresie kary .

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. oraz art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kary przejawiającą się w zastosowaniu przez Sąd I instancji błędnej metody łączenia kar, tj. metody asperacji ukierunkowanej na kumulację, podczas gdy bliskość podmiotowa, bliskość przedmiotowa, bliskość czasowa między zbiegającymi się przestępstwami, jak również okoliczności zaistniałe po wydaniu poszczególnych wyroków, w tym w szczególności opinia o skazanym przemawiają za stosowaniem metody absorpcji.

Stawiając ten zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie kary łącznej o której jest mowa w pkt. II wyroku z zastosowaniem pełnej absorpcji .

Skazany M. C. w swojej apelacji zarzucił iż wyrok jest zbyt surowy w stosunku do niego , zwłaszcza iż jego skazania jednostkowe miały także charakter kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania . Podniósł także iż w jego ocenie nie wszystkie wyroki podlagające łączeniu zostały wzięte pod uwagę i w konkluzji wniósł o ponowne rozpoznanie sprawy .

Sąd Okręgowy zważył co następuje .

Apelacja obrońcy skazanego i samego skazanego , aczkolwiek generalnie dotyczą tylko części zaskarżonego wyroku i obejmują kwestię wymiaru kary , skutkują tym iż w ocenie Sądu Okręgowego z uwagi na oczywistą obrazę prawa materialnego tj. art.85 k.k. jaka nastąpiła w ramach orzekania przed Sądem Rejonowym , zaskarżony wyrok nie mógł się ostać bez względu na zakres zaskarżenia .

W pierwszej kolejności , niejako dla "oczyszczenia przedpola" wskazać należy iż słusznie Sąd Rejonowy w oparciu o art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015r o zmianie ustawy - kodeks karny oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. 2015 poz.396) zastosował przepisy w zakresie kary łącznej obowiązujące do dnia 01 lipca 2015r . W związku z powyższym wszystkie rozważania prawne zawarte w niniejszym uzasadnieniu odwoływać się będą do treści przywoływanych artykułów obowiązującej do dnia 01 lipca 2015r . Prawidłowo też Sąd Rejonowy uznał iż brak jest podstaw do objęcia węzłem kary łącznej skazania w sprawie II K 690/00 SR w Łomży jak też " rozwiązywania '' węzła kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym SR w Łomży w sprawie II K 692/02 albowiem w tym zakresie nie ujawniły się żadne nowe skazania skutkujące koniecznością wydania w tym zakresie nowego wyroku łącznego.

Przechodząc do meritum sprawy wskazać należy iż jak wynika z art. 569 § 1 k.p.k. wyrok łączny wydaje się, gdy w stosunku do osoby skazanej wyrokami różnych sądów zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej. Przesłanki te z kolei zostały określone w art. 85 k.k., który stanowi, iż sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa wtedy, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Zawarty w tym przepisie zwrot: zanim zapadł pierwszy wyrok odnosi się do pierwszego w sensie chronologicznym wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa ( uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2005 r., I KZP 36/04, której nadano przymiot zasady prawnej ).W akcie tym wskazano także, że możliwe jest wystąpienie nie tylko jednego zbiegu realnego, ale i dalszych, przy spełnieniu warunków wskazanych w art. 85 k.k. Jednakże nawet przy kolejnych zbiegach obejmujących drugą, trzecią, itd. grupę przestępstw, zawsze wyjściowym punktem odniesienia będzie pozostawał ten chronologicznie pierwszy wyrok, zamykający kolejne "grupy przestępstw" pozostających w zbiegu. Oceny zbiegu realnego dokonywać należy z perspektywy postępowania sprawcy - czy kolejnych przestępstw dopuszcza się po wydaniu wobec niego wyroku (kolejnych wyroków), czy przed nim (nimi). Tylko te ostatnie tworzą zbieg realny, pozwalający na orzeczenie kary łącznej.

Oznacza to w szczególności, że orzekający w przedmiocie wydania wyroku łącznego Sąd, nie ma pełnej swobody w konfigurowaniu skazań w takie układy procesowe, które będą korzystne z punktu widzenia zainteresowanego wydaniem wyroku łącznego. Dobór skazań jest ściśle określony i wytyczony cenzurą czasową czyli datą wydania chronologicznie pierwszego wyroku (choćby nieprawomocnego) za którekolwiek z tych przestępstw. Jeśli dane przestępstwo zostało popełnione przed datą uznanego za chronologicznie pierwszy wyroku w danym układzie procesowym, to nie może być pominięte - jeśli spełnione są tylko pozostałe warunki wydania wyroku łącznego - i ocenione jako przystające do innego zbiegu realnego, chociażby nawet taka konstrukcja była korzystniejsza z punktu widzenia skazanego ( vide wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z 2015-09-03, V KK 222/15).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy to wskazać należy iż punktem wyjścia w zakresie oceny zaistnienia realnego zbiegu przestępstw powinien być wyrok II K 601/13 SR w Łomży z dnia 16 października 2013r . Ten wyrok obejmował skazanie za czyn popełniony w dniu 07 czerwca 2013r . Jednakże przed datą jego wydania skazany dopuścił się popełnienia innych przestępstw objętych późniejszymi skazaniami : II K 110/14 SR w Łomży (przestępstwo popełnione 02 października 2013r - kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania) ; II K 336/14 SR w Łomży ( przestępstwa popełnione w okresach: 20.06.2013r - 27.06.2013r, 25.06. (...) - 27.06.2013r , 25.06.2013r - 27.06.2013r - bezwzględna kara pozbawienia wolności ), II K 1023/14 SR w Łomży (przestępstwo popełnione w okresie od 19 do 22 września 2013r - kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ). Aczkolwiek istotnie w sprawie II K 601/13 SR w Łomży została wymierzona kara grzywny to w rodzaj pozostałych skazań ( warunkowo zawieszone i bezwzględne kary pozbawienia wolności) dawał możliwość orzeczenia kary łącznej w oparciu o art. 89§1a k.k.

Następnym chronologicznie skazaniem w odniesieniu do którego możliwym było uznanie iż zachodzi realny zbieg przestępstw był wyrok wydany w sprawie II K 110/14 SR w Łomży z dnia 23 kwietnia 2014r . Po wydaniu wyroku w sprawie II K 601/13 SR w Łomży a przed datą 23 kwietnia 2014r skazany dopuścił się przestępstw objętych skazaniami w sprawach: II K 214/14 SR w Łomży : przestępstwa popełnione w dniach : 28.11.2013r, 29 grudnia 2013r, 29 listopada 2013r , w okresie od 01 listopada 2013r do 30 grudnia 2013r - bezwzględna kara łączna pozbawienia wolności po uprzednim wymierzeniu dwóch kar jednostkowych ), II K 213/14 SR w Łomży ( przestępstwo popełnione w dniach 03 i 04 grudnia 2013r - kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ), II K 375/14 SR w Łomży ( przestępstwo popełnione w dniu 06 kwietnia 2014r - kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania ) . Rodzaj wymierzonych kar jednostkowych dawał tym samym możliwość orzeczenia wobec skazanego kary łącznej w zakresie wszystkich tych jednostkowych skazań za przestępstwa popełnione przed 23 kwietnia 2014r. Dopuszczalnym jest orzeczenie w jednym wyroku łącznym, będącym efektem postępowania mającego m.in. charakter merytoryczny, kilku kar łącznych w oparciu o ukształtowane tam odrębnie realne zbiegi przestępstw ( por. wyrok SA w Katowicach z 22.11. 2007 II AKa 404/07 ). Tylko taka ocena skazań M. C. - w dniu orzekania przez Sąd Rejonowy - dawała impuls do wydania wolnego od wad orzeczenia natomiast decyzja Sądu podjęta na kanwie odmiennych ustaleń była błędna. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winień uwzględnić powyższe rozważania i oceny prawne .Oczywistym jest też iż Sąd Rejonowy jest samodzielny w zakresie wymiaru kary winien jednakże mieć na uwadze iż apelacje w niniejszej sprawie zostały wniesione wyłącznie na korzyść skazanego a wśród skazań dominują kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Z tych też względów orzeczono jak w sentencji w oparciu o art. 437§2 k.p.k.