Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Lucyna Stąsik-Żmudziak

Protokolant sądowy Agnieszka Goluch

po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2016 roku w Lublinie

sprawy M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział B.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania M. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział B.

z dnia 9 lutego 2015 roku znak (...)

oddala odwołanie.

VII U 645/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 09.02.2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w B. odmówił M. D. prawa do ponownego ustalenia prawa do emerytury w uzasadnieniu wskazując, że według art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DZ.U. z 2013r., poz.1140 ze zm.) prawo do świadczeń lub ich wysokości ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub zostaną ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, które maja wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości. ZUS wskazał, ze decyzją z 12.01.2015r. organ rentowy dokonał ostatecznego ustalenia wysokości emerytury. (decyzja k. 271ae)

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł M. D., który wskazał, że zgodnie ze swoim wnioskiem z 26.01.2015r. domagał się obliczenia wysokości emerytury z uwzględnieniem pracy w firmie (...) od 21.08.1995r. do 20.12.1995r. i od dnia 21.01.1996r. do 06.02.1996r. Ponadto domagał się doliczenia do stażu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia(...) gdyż pracował przy produkcji rolnej a nadto w okresie od 01.09.1973r. do 11.08.1997r. pracował w swoim własnym gospodarstwie rolnym. Ponadto domagał się wyrównania emerytury za okres od czasu nabycia prawa do emerytury, tj. od 06.07.2014r. a nie od września za okres pracy w Przedsiębiorstwie (...). Nadto domagał się przyjęcia do wysokości emerytury w miejsce wynagrodzeń minimalnych wynagrodzeń zasądzonych wyrokiem Sądu za okres pracy w ZSRR w ramach zatrudnienia w firmie (...). (odwołanie k. 2-3as)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wskazał, że wnioskodawca jest uprawniony do emerytury w pełnej wysokości po osiągnięciu wieku 65 lat i 5 miesięcy w oparciu o decyzję z (...)Kolejną decyzją z 12.01.2015r. organ emerytalny przeliczył wnioskodawcy pobierane świadczenie a zdaniem ZUS wnioskodawca nie przedłożył nowych dokumentów mających wpływ na wysokość świadczenia. (odpowiedź na odwołanie k. 6as)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. D., ur. (...) od 01.08.1997r. (a następnie po korekcie od 07.12.1997r.) był uprawniony do renty II grupy inwalidów (k.31, 36 a e-r) a w następnych latach w oparciu o kolejne decyzje do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Ostatnio decyzją z 07.02.2012r. do(...) tj. do ukończenia 65 lat. Następnie w związku ze zmianą przepisów emerytalnych i podwyższeniem wieku emerytalnego pismem z 17.12.2012r. poinformowano, ze prawo do renty zachowuje do osiągnięcia wieku emerytalnego, tj. osiągnięcia 65 lat, i 5 miesięcy a więc do (...)(k. 213, 223ar)

Ubiegając się o rentę wnioskodawca przedłożył organowi rentowemu posiadane dokumenty związane z jego okresami ubezpieczeniowymi, a wśród nich:

- zaświadczenie z Urzędu Gminy w K., że opłacał składkę na FUSR od 01.07.1977 do 31.12.1989r. (k. 4ar),

- świadectwo pracy z Budowlano- (...) w C. w Likwidacji, z którego wynikało, że pracował tam jako murarz od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. (k. 5ar),

- świadectwo pracy z Firmy (...) w C. o zatrudnieniu w pełnym wymiarze w okresie od 22.05.1991r. do 14.09.1992r. (k. 6ar)

- świadectwo pracy z Przedsiębiorstwa (...) w C., z którego wynikało zatrudnienie w pełnym wymiarze od 15.07.1993r. do 28.02.1994r. (k.9ar)

Ustalając rentę i jej wysokość ZUS po zweryfikowaniu okresów zasiłków chorobowych i urlopów bezpłatnych wszystkie powyższe okresy zaliczył do prawa do renty oraz jej wysokości, przyjmując 8 lat, 4 miesiące i 21 dni okresów składkowych, 1 rok, 11 miesięcy i 13 dni okresów nieskładkowych oraz 11 lat i 2 miesiące okresów uzupełniających. Przyjęto jako okres nieskładkowy m.in. okres 9 dni od 27.10.1993r. do 06.11.1993r. wskazany jako okres przebywania przez wnioskodawcę na zwolnieniu lekarskim w zaświadczeniu nadesłanym przez Przedsiębiorstwo (...) – k.27ar (dowód: karta przebiegu zatrudnienia k. 29-30ar, 34-35ar)

Od 02.06.1997r. wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, wykreśloną z ewidencji z dniem 01.01.2003r. (k.83,99ar)

W dniu 25.08.2006r. wpłynęło do ZUS zaświadczenie z KRUS, informujące, że M. D. był ubezpieczony w okresie od 01.07.1977r. do 31.12.1989r. i opłacał składki na ubezpieczenie rolnicze w okresie od 01.01.1982r. do 31.12.1989r. (k.131 ar) Nie wpłynęło to na wysokość renty gdyż całość okresu ubezpieczenia rolniczego była już uwzględniona do renty.

W 2009 roku wnioskodawca poinformował o wykonywaniu zatrudnienia i dochodach w firmie (...) sp. z o.o. (k. 147ar), potem w (...) (k.153ar)

W kolejnych latach w związku z wykonywaniem zatrudnienia wnioskodawcy przeliczano wysokość renty doliczając kolejne okresy zatrudnienia.

W kwietniu 2014 roku ZUS w celu ustalenia prawa do emerytury podjął czynności zmierzające do ustalenia wnioskodawcy kapitału początkowego. (akta kapitałowe)

W dniu 08.07.2014r. ZUS podjął postępowanie wyjaśniające, zmierzające do potwierdzenia okresów ubezpieczenia wnioskodawcy. (k.225i dalsze ae)

W dniu(...)wpłynął do ZUS wniosek M. D. o wypłatę odsetek ze względu na to, że nie otrzymał od lipca emerytury. (k. 232ae) Ostatnia wypłacona w lipcu renta wynosiła 648,13zł. (do wypłaty 569,80zł) (k. 235, 238ae)

Decyzją z 01.09.2014r. ustalono wnioskodawcy wysokość kapitału początkowego w wysokości 37 571,93zł, przyjmując do jego ustalenia okresy zatrudnienia do 31.12.198r. w rozmiarze 7 lat, 4 miesięcy i 16 dni okresów składkowych oraz 2 lat i 15 dni okresów nieskładkowych. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego nie przyjęto okresów: od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. gdyż nie został wystarczająco udowodniony – brak w świadectwie wymiaru czasu pracy. Jako okres nieskładkowy nadal przyjęto m.in. okres korzystania ze zwolnienia lekarskiego w dniach od 27.10.1993r. do 06.11.1993r., przy czym prawidłowo przyjęto nie 9 ale 11 dni jakie są pomiędzy 27 października a 06 listopada (wykaz wprowadzonych okresów ubezpieczonego, decyzja k.16-18 akt kapitałowych) Wnioskodawca nie skarżył tej decyzji kapitałowej, jak i kolejnej z 10.09.2014r.– również nie uznającej tego okresu (bezsporne).

Decyzją z 02.09.2014r. ZUS wydał z urzędu decyzję o przyznaniu emerytury od (...)w kwocie zaliczkowej. Do jej wysokości przyjął zwaloryzowaną wysokość zewidencjonowanych na koncie składek, kwotę zwaloryzowanego kapitał oraz ustalił zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 105,56zł. Kwota ta była wynikiem przyjęcia, że wnioskodawca opłacał składki na ubezpieczenie rolnicze w okresie od 1977 roku do 1989r. W decyzji zawarto informację, że przy jej obliczaniu przyjęto wynagrodzenie minimalne za lata 1991-1994 oraz, że do stażu nie przyjęto zatrudnienia od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. ponieważ na przedłożonym świadectwie pracy nie zawarto informacji o wymiarze czasu pracy i urlopach bezpłatnych, nadto przyjęto zwolnienie lekarskie od 27.10.1993r. do 08.11.1993r. zatrudnienia w (...). (decyzja k. 246248ae) Wnioskodawca nie skarżył tej decyzji – bezsporne.

ZUS dokonując po raz kolejny okresów ubezpieczeniowych wnioskodawcy, w tym związanych również z opłacaniem składki na ubezpieczenia społeczne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zwrócił się jeszcze do KRUS o nadesłanie zaświadczenia z KRUS o okresach opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie społeczne rolników, okresach zwolnienia i przyczyn. (k.254ae)

18 września z KRUS nadesłano zaświadczenie, z którego wynikało, że M. D. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie od 01.07.1977r. do 31.12.1989r., opłacał składki w okresie od 01.07.1982r. do 31.12.1989r. i był zwolniony z opłacania składek jako młody rolnik w okresie od 01.07.1977r. do 30.06.1982r. (k.255ae)

Na tej podstawie ZUS wydał kolejną decyzję z 19.09.2014r. o przyznaniu emerytury z urzędu od (...)dokonując korekty kapitału początkowego, korekty zwaloryzowanego kapitału początkowego i ustalając zwiększenie z tytułu popłacania składek na ubezpieczenie rolnicze na kwotę 63,33zł. W uzasadnieniu decyzji ZUS wskazał jakich okresów nie uwzględnił – nadal zatrudnienia od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. –identycznie jak w poprzedniej decyzji. Wyjaśnił też z jakich przyczyn nie ustalił odsetek, wskazując iż ostatnią okolicznością niezbędną do ustalenia ostatecznej wysokości emerytury było zaświadczenie z KRUS (decyzja k. 256-257ae) Wnioskodawca również tej decyzji nie skarżył.

W dniu 26.09.2014r. złożył wniosek o przeliczenie kapitału początkowego i emerytury z uwzględnieniem zatrudnienia wykonywanego od 22.05.1996r. do 04.06.1996r., z godnie z przedkładanym świadectwem pracy. (k. akt kapitałowych)

ZUS uwzględnił to w decyzji kapitałowej z 02.10.2014r. nadal nie uwzględniając okresów jak poprzednio. (decyzja nie była skarżona)

W 03.10.2014r. wnioskodawca przedłożył zaświadczenie o zatrudnieniu i zatrudnieniu RP-7 z firmy (...), z którego wynikało, że był zatrudniony tam w okresie od 19.08.1995r. do 03.02.1996r. a wysokość wynagrodzeń podana jest w dokumentach ZUS o wskazanym numerze (...). (karta akt kapitałowych)

ZUS dokonał potwierdzenia tego okresu i ustalił, że wnioskodawca został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia w firmie (...) jako pracownik w okresie od 19.08.1995r. do 03.02.1996r., z tym że w okresie od 22.12.1995r. do 20.01.1996r. wnioskodawca korzystał ze zwolnienia lekarskiego a podstaw wymiaru składek w okresie zatrudnienia wynosiła w 1995 roku 1360,00zł a w 1996 58,86zł. (potwierdzenie ubezpieczenia k. ak)

06.10.2014r. do ZUS wpłynęło oświadczenie wnioskodawcy, że w okresie od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. był zatrudniony w (...) Zakład (...) w C. jako murarz w pełnym wymiarze czasu pracy. Do oświadczenia dołączono pisemne zeznania dwóch świadków potwierdzających powyższe zatrudnienie w pełnym wymiarze.

ZUS w oparciu o przedstawione dowody uznał zatrudnienie wnioskodawcy w okresie od 16.04.1969r. do 10.05.1971r.

23.10.2014r. wnioskodawca dołączył jeszcze świadectwo pracy z Przedsiębiorstwa (...) w C. o zatrudnieniu od 15.10.1968r. do 15.04.1969r., oświadczając, że pracował w pełnym wymiarze.

Mając na uwadze wszystkie te dowody ZUS decyzją kapitałową z 05.01.2015r. ustalił wnioskodawcy kapitał początkowy uwzględniając tak zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) w C. od 15.10.1968r. do 15.04.1969r., jak i zatrudnienia od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. w (...) Zakład (...) w C. oraz od 19.08.1995r. do 03.02.1996r., w tym jako nieskładkowy związany z zasiłkiem chorobowym od 22.12.1995r. do 20.01.1996r. w firmie (...), zgodnie z poświadczonym okresem ubezpieczenia i opłaconą podstawą wymiaru składek. (decyzja z 05.01.2015r. –akta kapitałowe) Wnioskodawca decyzji nie skarżył.

Następnie decyzją z 12.01.2015r. o przyznaniu emerytury z urzędu uwzględniając powyższą decyzję kapitałową przeliczono emeryturę od 01.09.2014r., przyjmując zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze w kwocie 63,33zł. W decyzji wskazano, że przy ustalaniu podstawy wymiaru kapitału początkowego ZUS uwzględnił wynagrodzenie minimalne za okres 1968-1971 oraz za okres od 22.12.1995r. do 20.01.1996r. (k.261ae)

Wnioskodawca również od tej decyzji się nie odwoływał ale w dniu 26.01.2015r. złożył wniosek o doliczenie do wyliczonej emerytury okresu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w dniach od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. oraz w firmie (...) w miejscowości (...) w Rosji od dnia 21.08.1995r. do 20.12.1995r., od 21.01.1996r. do 06.02.1996r. oraz pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 06.02.1965r. do 16.04.1969r. – od dnia 06.07.2014r. od dnia nabycia prawa do emerytury a nie od września 2014r.

Wnioskodawca twierdził, że jest dla niego krzywdzące, że zakład pracy Przedsiębiorstwo (...) w C. nie podał w świadectwie pracy wymiaru czasu pracy oraz informacji o urlopach bezpłatnych a także, iż krzywdzące jest teraz przyjęcie niezdolności do pracy od 27.10.1993r. do 06.11.1993 roku w rozmiarze 11 dni skoro wcześniej w decyzji rentowej przyjmowano 9 dni. Jednocześnie domagał się doliczenia zarobków w firmie (...) zgodnie z zaświadczeniem wykonywania prac w okresie od 21.08.1995r. do 20.12.1995r. i od 21.01.1996r. do 06.02.1996r. Zdaniem wnioskodawcy ZUS powinien ustalić mu wynagrodzenie zastępcze za okres zatrudnienia na terytorium Rosji poprzez ustalenie pensji osiąganej przez pracownika zatrudnionego w Polsce na takim samym lub podobnym stanowisku pracy. Do wniosku wnioskodawca przedłożył odpis wyroku wraz z uzasadnieniem Sądu Apelacyjnego z 28.12.2000r. w sprawie III A Pa 50/00 o wynagrodzenie, odszkodowanie i inne rozpoznającego apelację od wyroku SO w Lublinie z 27.04.2000r. w sprawie VII P 54/98. Wyrok dotyczył powództwa wniesionego przez M. D. przeciwko A. P., który jak ustalił Sąd był właścicielem firmy (...) i zawarł z wnioskodawcą umowę o pracę na czas określony, na mocy której M. D. miał pracować w Rosji jako murarz. (k.265-272 ae)

Organ emerytalny uznał, że przedłożone do wniosku dokumenty nie stanowią dowodów, które wpływałyby na wysokość emerytury gdyż zdaniem ZUS prawidłowo ustalono wysokość emerytury wnioskodawcy decyzją z 12.01.2015r. i dlatego wydał zaskarżoną decyzję.

Na rozprawie w dniu 17.09.2015r. wnioskodawca podał, że ma ok. 50 lat pracy w rolnictwie i rzemiośle i chce aby Sąd doliczył mu okres pracy w rolnictwie gdyż ma za małą emeryturę. Przyznał, że nie skarżył żadnych decyzji emerytalnych ani kapitałowych ale twierdził, że pisał do ZUS, ze nie zgadza się z decyzją z 12.01.2015r. Wnioskodawca przyznał, że był zwolniony od opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze w latach od 1977 do 1982, zgodnie z przedłożonym zaświadczeniem z KRUS bo był zwolniony z opłacania składek jako młody rolnik. Uważa, że kwota doliczenia z tytułu opłacania składek rolniczych w kwocie 53 złotych jest za malutka, bo cały czas pracował w rolnictwie a składek nie opłacał bo był ubezpieczony w rzemiośle.

Domagał się aby okres zatrudnienia w (...) w C. od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. zaliczyć od dnia przyznania emerytury a nie od września 2014r. bo było to zaliczone do renty i jego zdaniem nie ma podstaw aby nie zaliczyć tego okresu od początku przyznania mu prawa do emerytury.

Jeśli chodzi o okres zatrudnienia w firmie (...) to wskazał, że pracował tam od 21.08.1991roku ale nie wiadomo do kiedy. Uważa, że ZUS niesłusznie zaliczył okres od 22.12.1995r. do 20.01.1996r. bo w tym czasie przebywał na zwolnieniu lekarskim. Trudno mu określić do kiedy pracował gdyż w rzeczywistości była to praca wykonywana w Rosji, zachorował przebywał na zwolnieniu lekarskim, został wyrzucony z pracy, powrócił do Polski. Nie otrzymał świadectwa pracy. Z tego powodu była sprawa sądowa gdyż upomniał się o wynagrodzenie. Wnioskowa dołączył wyrok i uzasadnienia sądów I i II instancji gdyż akta sprawy już się nie zachowały – z powodu upływu czasu zostały zbrakowane. (k. 12, 23as) Nie zgadzał się z tym, ze do ustalenia wysokości kapitału początkowego i emerytury przyjęto wynagrodzenia minimalne z okresu zatrudnienia w (...) w 1969/71. Obecnie zakład nie istnieje i nie możliwości ustalenia wynagrodzeń a gdyby ZUS zażądał ich przy ustalaniu renty to wówczas mogłyby być dostarczone. (wyjaśnienia k. 20-21as)

Przede wszystkim zaś wnioskodawca domagał się zaliczenia mu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia. Uważał, że skoro prowadził działalność gospodarczą oraz prowadził gospodarstwo rolne to powinno być mu zaliczone podwójnie. W toku postępowania sądowego wnioskodawca rozszerzała swoje żądania dążąc do tego aby zwiększyć mu wysokość emerytury.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie jest zasadne.

Przede wszystkim należy wskazać, że postępowanie sądowe w sprawach ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny w stosunku do zaskarżanej konkretnej decyzji. Sąd jest związany treścią rozstrzygnięcia zawartego w danej decyzji w nawiązaniu do wniosku jaki był podstawą jej wydania oraz zarzutów jakie podnosi ubezpieczony do decyzji, z którą się nie zgadza.

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest odwołanie od decyzji odmawiającej prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury. ZUS uznał, że przedłożone do wniosku z dnia 26.01.2015r. dokumenty nie stanowią nowych lub ujawnionych dowodów, które wpływały na zmianę wysokości świadczenia. Wnioskodawca nie godził się z tą decyzją, jednoczenie nie zaskarżył wcześniejszych decyzji gdzie część jego postulatów była przedmiotem negatywnych bądź pozytywnych rozstrzygnięć.

Jednocześnie treść jego wniosku i treść odwołania powoduje konieczność oceny nie tylko zaskarżonej decyzji z 09.02.2015r. ale również jako przesłanki do oceny prawidłowości odwołania oceny czy wcześniejsza decyzja z 12.01.2015r. prawidłowo ustala wysokość emerytury wnioskodawcy.

Zaznaczyć należy, że wnioskodawca ma ustaloną emeryturę kapitałową, ustaloną po osiągnięciu wieku 65 lat, i 5 miesięcy a więc emeryturę kapitałową, której wysokość jest ustalona w oparciu o art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jej wysokość zależy od wysokości kapitału początkowego i zgromadzonych składek zewidencjonowanych n akoncie ubezpieczonego.

Artykuł ten stanowi, że emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Według art. 25 ust.1 ustawy podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Według art. 26a ust. 1 ustawy wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek. Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje osobie mającej ustalone prawo do emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. (ust.2) Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, przyznaje się ubezpieczonemu, który legitymuje się okresami, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, krótszymi niż 25 lat.( ust. 3)

Jeśli ubezpieczony nie posiada wymaganego do nabycia prawa do emerytury stażu złożonego z okresów składkowych i nieskładkowych wymienionych w katalogach zamieszczonych w art. 6 i 7 ustawy o emeryturach i rentach FUS, staż ten uzupełnia się okresami, o jakich mowa art. 10 ust. 1 tej ustawy. W myśl tego przepisu uzupełnienie to następuje o:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki;

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia oraz

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

Uwzględnienie z mocy cytowanego przepisu wymienionych w nim okresów następuje zaś tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia stażu ustalonego na zasadach określonych w art. 5-7 ustawy emerytalnej, czyli po uwzględnieniu wszystkich posiadanych przez wnioskodawcę okresów składkowych z art. 6 oraz - w wymiarze nie większym niż 1/3 uwzględnionych okresów składkowych (art. 5 ust. 2) - okresów nieskładkowych z art. 7, o ile okresy te nie zostały już zaliczone do stażu, od jakiego zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Uwzględnione w myśl art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej okresy traktowane są jako okresy składkowe i uzupełniają one jedynie staż składkowy ubezpieczonego. Uzupełnienie stażu ubezpieczeniowego okresami wymienionymi w art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej nie przekłada się jednak bezpośrednio na wysokość emerytury w systemie powszechnym wyliczonej według formuły art. 25 - 26a tej ustawy.

W odniesieniu do emerytur z systemu zdefiniowanej składki, w którym wysokość otrzymywanego świadczenia uzależniona jest od wysokości wnoszonej do systemu składki i poziomu stopy zwrotu z inwestycji, a każdy ubezpieczony finansuje własną emeryturę, której wysokość ma ścisły związek z wysokością środków włożonych do systemu w postaci składek.

W uchwale Sąd Najwyższego z 03.10.2012r. w sprawie III UZP 4/12 SN stwierdził, że emerytura ustalona zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) nie ulega zwiększeniu na podstawie art. 26a tej ustawy za okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, w których rolnik zwolniony był od obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników na podstawie art. 40 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140 ze zm.).

W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ustawodawca w art. 26a ustawy zastrzegł, że emerytura ulega zwiększeniu wyłącznie za okresy opłacania składek. Opłacanie tych składek ma wpływ na wysokość emerytury kapitałowej, pod warunkiem jednakże, iż ubezpieczony nie ma ustalonego prawa do emerytury rolniczej, a w konsekwencji legitymuje się okresem ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki (okresem uzupełniającym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej) - krótszym niż 25 lat. Przedmiotowe zwiększenie nie przysługuje zarówno w przypadku ustalenia (potwierdzenia) decyzją prawa do emerytury rolniczej, jak i samego spełnienia warunków tego prawa (ust. 2). Dopiero w przypadku okresu krótszego, gdy w zamian za opłacone składki świadczenie emerytalne z ubezpieczenia rolniczego nie przysługuje, pojawia się możliwość zwiększenia emerytury. W konsekwencji zwiększenie to podlega refundacji z funduszu emerytalno - rentowego rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad dotyczących wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek.

Sposób ustalania części składkowej emerytury rolniczej reguluje bowiem art. 25 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, nakazujący przyjąć do obliczenia:

1) po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu (od 1991 r.),

2) po 1% najniższej emerytury za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno - rentowemu , tj. za okresy przypadające od 1 lipca 1977 r. do 31 grudnia 1982 r., za które była opłacona składka na Fundusz Emerytalny Rolników,

3) po 1% najniższej emerytury za każdy rok prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 1 stycznia 1983 r. do 31 grudnia 1990 r.,

4) po 0,5% emerytury najniższej za każdy rok przypadający w okresie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym - bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu - po ukończeniu 16 roku życia, przypadający przed dniem 1 lipca 1977 r., jednak nie wcześniej niż 25 lat przed spełnieniem warunku nabycia prawa do emerytury.

Nadto jeżeli w danym roku kalendarzowym była opłacona składka w wysokości wyższej niż 120% przeciętnej emerytury podstawowej, przyjmuje się okres dłuższy niż rok (przeliczony w sposób określony w art. 25 ust. 3 ustawy rolniczej). Otrzymany wynik (sumowania pkt 1 - 4) wyrażony w procentach mnoży się przez kwotę najniższej emerytury obowiązującej w dniu ustalania prawa do świadczenia.

Resumując SN stwierdził, że ustawa emerytalna odróżnia zasady uwzględniania okresów ubezpieczenia rolniczego w stażu ubezpieczeniowym niezbędnym do nabycia prawa do emerytury w systemie powszechnym i zasady uwzględniania okresów tego ubezpieczenia do ustalenia kwoty zwiększenia świadczenia. Ustalając staż do nabycia prawa do emerytury powszechnej, okresy rolnicze wskazane w katalogu art. 10 ust. 1 ustawy uwzględnia się (jako okresy składkowe) tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia stażu ubezpieczeniowego (i to z pominięciem okresów zbiegających się w czasie), przy czym - wobec nawiązania w przepisie do pojęcia okresów składkowych - staż ten uzupełniają nie tylko okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, za które opłacono składki, ale również okresy ubezpieczenia społecznego rolników, w których rolnik był zwolniony z obowiązku składkowego.

Ustalając zasady uwzględniania okresów ubezpieczenia rolniczego do wyliczenia kwoty przedmiotowego zwiększenia ustawodawca używa terminu "okres opłacania składki" i odwołuje się do przepisów dotyczących obliczania części składkowej emerytury rolniczej, które nie posługują się pojęciem "okresu składkowego".

Uznając odmienność zasad liczenia stażu ubezpieczeniowego do nabycia prawa do emerytury w systemie powszechnym i zasad liczenia okresów ubezpieczenia rolniczego do spornego zwiększenia świadczenia należy przyjąć, że nie ma podstaw do traktowania okresów zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników jako okresów składkowych i w konsekwencji do uwzględniania ich przy wyliczeniu kwoty zwiększenia. Do takiej konkluzji skłania wykładnia językowa i systemowa art. 56 ust. 3 i 4 oraz art. 26a ustawy emerytalnej. Za rozwiązaniem takim przemawia też wykładnia funkcjonalna tych przepisów. Celem przedmiotowego zwiększenia jest wszakże zrekompensowanie osobie uprawnionej do emerytury w systemie powszechnym rzeczywistych ciężarów, jakie ponosiła w przeszłości, podlegając podwójnemu ubezpieczeniu i opłacając z tego tytułu należne składki.

Takie stosowanie cytowanego przepisu utrwaliło się w orzecznictwie sądowym, czego wyrazem są liczne orzeczenia sądów apelacyjnych. I tak SA w Łodzi w sprawie III AUa 1030/13 w wyroku z 04.03.2014r. stwierdził, że okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, w których rolnik zwolniony był od obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników na podstawie art. 40 ustawy z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140), nie powodują zwiększenia emerytury ustalanej zgodnie z art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Identycznie SA w Katowicach w sprawie III AUa 1464/12 w wyroku z 17.04.2013r. czy SA w Lublinie w sprawie III AUa 800/12 w wyroku z 23.10.2012r.

Wnioskodawca nabył prawo do emerytury. Do jego ustalenia nie potrzebuje uwzględnienia w zakresie uzupełniającym okresów ani pracy w gospodarstwie rolnym, ani okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego ani opłacania składek na ubezpieczenie rolnicze. Nie jest uprawniony do emerytury rolniczej ani nie spełnia warunków do ustalenia prawa do emerytury rolniczej. W tej sytuacji skoro opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 01.07.1983r. do 31.12.1989r. to z tego tytułu przysługuje mu zwiększenie do ustalonej mu emerytury. Jak wskazano wyżej nie ma podstaw do ustalenia zwiększenia za okres ubezpieczenia rolniczego w okresach kiedy nie opłacał składki na ubezpieczenie rolnicze z powodu zwolnienia z tego obowiązku. Tym bardziej nie ma podstaw do ustalenia wysokości emerytury okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców bez względu na to, kiedy miało to miejsce. Do wysokości emerytury wnioskodawcy są uwzględniane wyłącznie okresy związane z opłacaniem składek na ubezpieczenie rolnicze. Wnioskodawca ostatecznie ma prawidłowo ustalone to zwiększenie w decyzji emerytalnej najpierw z 19.09.2014r. a potem z 12.01.2015r. To zwiększenie jest niższe niż ustalone w pierwszej decyzji emerytalnej z 02.09.2014r. ale wynika to stąd, że w pierwszej decyzji ZUS przyjął do ustalenia zwiększenia nieprawidłowo cały okres ubezpieczenia rolniczego od 01.07.1977r. do 31.12.1989r., nie mając prawidłowych danych z KRUS. Jednakże ostateczna wysokość zwiększenia jest obecnie prawidłowa. Została ustalona zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami i regułami. Żądanie wnioskodawcy o przyjęcie do wysokości emerytury okresów pracy rolniczej jest nieuzasadnione a wnioskodawca do wniosku z 26.01.2015r. nie przedłożył żadnych nowych dowodów, które miałyby wpływ na zmianę wysokości jego emerytury. Tak więc w tym zakresie decyzja ZUS jest prawidłowa i odwołanie w tej części podlega oddaleniu.

Podobnie bezpodstawny jest zarzut, że jest krzywdzące, iż ZUS ustalił 11 a nie 9 dni okresu zasiłku chorobowego wykazany przez Przedsiębiorstwo (...). Wnioskodawca podaje, że ZUS przyjął zasiłek chorobowy od 27.10.1993r. do 08.11.1993r. w rozmiarze 11 dni a przedsiębiorstwo wskazało 9 dni takiego zasiłku. Twierdzenia wnioskodawcy nie znajdują żadnego uzasadnienia w materiale dowodowym. Przedsiębiorstwo w zaświadczeniu z 1997 roku wykazało zasiłek chorobowy od 27.10.1993r. do 06.11.1993r. podając, że jest to 9 dni zasiłku. Do ustalenia wysokości renty ZUS okres ten przyjął jako okres nieskładkowy bezkrytycznie przyjmując 9 dni. Tymczasem w rzeczywistości okres pomiędzy tymi datami wynosi 11 dni i zostało to prawidłowo przyjęte dopiero w decyzjach kapitałowych. Jednakże nie przyjęto dodatkowo okresu zasiłkowego do 08.11.1993r., tylko nadal do 06.11.1993r. a jedynie prawidłowo ustalono liczbę dni okresu nieskładkowego. Stanowisko ZUS jest w tym zakresie prawidłowe a wnioskodawca składając wniosek w styczniu 2015 roku i podnosząc swoje zarzuty nie przedstawił w tym zakresie żadnych nowych dowodów, które pozwoliłyby na zmianę decyzji emerytalnej. Tak więc i w tym zakresie jego odwołanie nie jest zasadne a decyzja w tej część i prawidłowa.

Jeśli chodzi o żądanie zaliczenia od lipca 2014r. do wysokości emerytury okresu zatrudnienia w (...) od 16.04.1969r. do 10.05.1971r. to również wnioskodawca w swoim wniosku nie przedstawił żadnych nowych dowodów, które mogły by wpłynął na zmianę stanowiska ZUS zaliczającego ten okres dopiero od września 2014r.

Jak wykazano wyżej wnioskodawca dokumentował ten okres świadectwem pracy ubiegając się o rentę. W świadectwie pracodawca nie podał wymiaru czasu zatrudnienia ZUS jednak do ustalenia prawa do renty i jej wysokości w 1997 roku przyjął to zatrudnienie. Jednakże ustalając kapitał początkowy i wysokość emerytury okres ten został zakwestionowany. Miało to uzasadnienie w treści art. 6 ust.2 pkt 1 a ustawy emerytalnej stanowiącym, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

1) zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia:

a) na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową.

Zatem od momentu wejścia w życie ustawy emerytalnej (tj. od 01.01.1998r.) ZUS miał obowiązek przy ustalaniu prawa do świadczenia na podstawie ustawy emerytalnej przyjąć tylko te okresy zatrudnienia, które były wykonywane w rozmiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru. Ustalając nowe prawo jakim było prawo do emerytury ZUS miał obowiązek zweryfikować okresy składkowe również pod kątem wykonywania pracy w odpowiednim wymiarze. Mając niepełne świadectwo pracy uprawnione było postępowanie ZUS odmawiające uwzględnienia tego okresu. Dlatego też ZUS w kolejnych decyzjach kapitałowych i emerytalnych wskazywał, że okresu tego nie przyjmuję do ustalenia wysokości, o czym zawsze informował. Mimo to wnioskodawca nigdy nie zareagował, nie kwestionował takiego stanowiska ZUS. Dopiero we wrześniu 2014r. złożył oświadczenie, że pracował wtedy w pełnym wymiarze i przedłożył zeznania świadków. ZUS uznając te dowody za wiarygodne od daty złożenia oświadczeń i zeznań przyjął ten okres do wysokości od września 2014r. a więc od daty kiedy wnioskodawca w sposób wystarczający udowodnił tą okoliczność. Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej, w tym art. 114 zaliczenie dotychczas nieuwzględnionych okresów następuje nie wcześniej niż od dnia złożenia wniosku.

Wnioskodawca w tym zakresie przy wniosku z 26.01.2015r. nie przedłożył żadnych dowodów, które mogłyby zmienić decyzję z 12.01.2015r. a zatem także w tym zakresie skarżona decyzja jest prawidłowa a odwołanie w tej części nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnośnie zaś zaliczenia wnioskodawcy zatrudnienia w firmie (...) od 21.08.1995r. do 20.12.1995r. i od 21.01.1996r. do 06.02,1996r. to stwierdzić należy, że wnioskodawca przedłożył do akt kapitałowych zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 02.10.2014r. wydane przez firmę (...). Z zaświadczenia wynikało, że wnioskodawca był tam zatrudniony od 19.08.1995r. do 03.02.1996r. a składki z tytułu tego zatrudnienia zostały opłacone indywidualnie za wnioskodawcę według deklaracji imiennej. Wnioskodawca nie posiadał świadectwa pracy. Pozostawał w konflikcie z pracodawcą czego wyrazem była sprawa sądowa, w wyniku pozwu M. D. o wynagrodzenie, odszkodowanie i inne należności. ZUS w dacie kiedy otrzymał zaświadczenie dokonał sprawdzenia tego okresu ubezpieczenia i okres został poświadczony w całości zgodnie z treścią zaświadczenia, z tym że ustalono, że w okresie od 22.12.1995r. do 20.01.1996r.wniosdkaowca przebywał na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca opłacił też składki na ubezpieczenie społeczne i podstawa wymiaru została potwierdzona.

ZUS zatem w całości przyjął do okresów składkowych okres od 19.08.1995r. do 21.12.1995r. i od 21.01.1993r. do 03.02.1996r. a do okresów składkowych okres od 22.12.1995r. do 20.01.1996r.

Nie ma podstaw do uwzględnienia okresu zatrudnienia do 06.02.1996r. czy jakiej innej daty, bo nie wynika to ani z przedłożonego zaświadczenia o zatrudnieniu ani z poświadczenia okresu ubezpieczenia.

Dowodem na inny okres spornego zatrudnienia w firmie (...) nie może być treść przedłożonego przez wnioskodawcę wyroku z uzasadnieniem Sądu Apelacyjnego czy dołączonego w trakcie postępowania sądowego wyroku Sądu Okręgowego. Jak wynika z uzasadnienia Sądy zajmowały się różnymi, często zmienianymi roszczeniami wnioskodawcy, w tym nie wypłaconym mu przez pracodawcę w pełnej wysokości wynagrodzeniem za okres wykonywania tego zatrudnienia świadczonego w Rosji, odszkodowaniem, należnymi mu dietami, kosztami podróży. W żaden sposób ustalenia sądów zawarte w uzasadnieniach wyroków nie mogą być miarodajne dla ustalenia okresu trwania zatrudnienia i wypłaconego wynagrodzenia dla celów ubezpieczenia społecznego.

Mimo, że wnioskodawca pracę na rzecz swojego pracodawcy wykonywał w Rosji to właściciel firmy zgłosił go do ubezpieczenia społecznego w Polsce i opłacał z tego tytułu składki przez okres, w jakim wnioskodawca świadczył pracę. Tak z uzasadnienia wyroków sądowych jak i twierdzeń wnioskodawcy bezspornie wynika, że wnioskodawca po zjeździe do Polski i zachorowaniu w zasadzie nie świadczył pracy. Wprawdzie pojechał jeszcze w styczniu do Rosji ale wrócił niezwłocznie do kraju bo był chory i został z budowy w Rosji usunięty.

Tak więc nie ma podstaw do przyjęcia, że świadczył pracę w(...) poza okres wskazany przez pracodawcę w zaświadczeniu o zatrudnieniu i w którym został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych.

Ze względu na fakt, że stosunek pracy wnioskodawcy został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych oraz opłacono z tytułu tego ubezpieczenia składkę u polskiego ubezpieczyciela brak podstaw do przyjmowania zarobków zastępczych, tym bardziej za okres zwolnienia lekarskiego od 22.12.1996r. do 20.01.1996r. Poza tym to wnioskodawca w celu ewentualnego ustalenia zarobków zastępczych powinien przedstawić odpowiednie dowody: np.: zarobki osób, które chce aby przyjąć jako zarobki zastępcze. ZUS nie ma obowiązku ustalania takich zarobków z urzędu, zwłaszcza, że ma udowodnioną i poświadczoną podstawę wymiaru składki za okres zatrudnienia, który wskazał wnioskodawca. W ocenie Sądu wnioskodawca przy wniosku z 26.01.2015. nie wskazał nowych dowodów, które miały by wpływ na zmianę wysokości świadczenia bo takim dla ZUS nie mógł być wyrok sądowy i jego uzasadnienie z przyczyn jakie Sąd wskazał wyżej. Tak więc i w tym zakresie odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie a zaskarżona decyzja odmawiająca prawa do przeliczenia w tej części jest prawidłowa.

Konkludując należy stwierdzić, że decyzja ZUS z 12.01.2105r. prawidłowo ustala wysokość emerytury wnioskodawcy. Zostały zaliczone wszystkie możliwe okresy składkowe i nieskładkowe, nie ma możliwości zaliczenia dodatkowo żadnych innych okresów związanych z pracą w gospodarstwie rolnym, do zwiększenia nie można zaliczyć okresów nieopłacenia składki na ubezpieczenie rolnicze w okresach zwolnienia, okresy zatrudnienia pracowniczego i wynikające ze zwolnień lekarskich okresy nieskładkowe ustalone są zgodnie z przedłożonymi dokumentami. Wysokość wynagrodzeń przyjętych do ustalenia podstawy emerytury i kapitału początkowego także zgodna jest zobowiązującymi przepisami. Wnioskodawca do wniosku z 26.01.2015r. nie przedstawił żadnych nowych dowodów ani nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które wpływały by na zmianę wysokości świadczenia. Sformułował jedynie swoje roszczenia, które albo były niezasadne albo w części już były uwzględnione przez ZUS. Zatem skarżona decyzja jest prawidłowa.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o wskazane wyżej przepisy w związku z art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.