Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2013 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa N. H.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim

z dnia 20 marca 2013 r. sygn. akt I C 351/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Powódka N. H. wniosła o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki akcyjnej w W. tytułem świadczenia częściowego kwoty 100 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

Pozwany Towarzystwo (...) Spółka akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 20 marca 2013 roku roku Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki N. H. kwotę 100 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 6 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty (punkt I wyroku); zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 607 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 77 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt II wyroku) oraz nakazał pobrać od pozwanego kwoty 487,66 zł tytułem nieuiszczonej części wydatków w sprawie pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa (punkt III wyroku).

Z poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń wynikało, że w dniu 5 grudnia 2010 roku pozwany otrzymał zgłoszenie o zaistnieniu kolizji drogowej, w wyniku której doszło do uszkodzenia należącego do powódki samochodu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia W. P., kierujący samochodem marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) posiadał zawartą z pozwanym umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdów mechanicznych. Ubezpieczyciel odmówił jednak wypłaty odszkodowania powołując się na wnioski sporządzonej na użytek postępowania likwidacyjnego opinii rzeczoznawcy samochodowego K. T., z której wynikało, że uszkodzenia stwierdzone w samochodzie powódki nie mogły powstać w opisywanych przez nią okolicznościach.

Sąd Rejonowy nie podzielił jednak stanowiska pozwanego, wskazując, że przeczy mu analiza zeznań świadków T. H. kierującego samochodem powódki w dniu zdarzenia oraz W. P.. Obydwaj zgodnie zrelacjonowali przebieg zdarzenia, co skutkowało uznaniem ich zeznań za wiarygodne. Potwierdziły je również zeznania G. W., który jako postronny świadek obserwował przebieg zdarzenia. Następnie, Sąd I instancji zwrócił uwagę na sporządzoną w sprawie opinię biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego C. D., który przy użyciu symulacji komputerowej potwierdził możliwość wystąpienia mechanizmu kolizji opisanego w zeznaniach świadków. Biegły stwierdził, że do kolizji doszło na skutek utraty przez kierującego samochodem V. (...) panowania nad pojazdem na śliskiej nawierzchni jezdni po wyjeździe z łuku ulicy, przez co pojazd ten zaczął przemieszczać się bokiem, ocierając się swoim tylnym lewym narożnikiem o lewy bok samochodu S. (...), wskutek czego oba pojazdu uderzyły w ogrodzenia posesji po przeciwnych stronach drogi. Biegły dokonał również oględzin miejsca kolizji, gdzie ujawnił uszkodzenia w ogrodzeniach posesji odpowiadające relacjom świadków. Sąd I instancji zwrócił uwagę, że pozwany próbował podważyć wnioski biegłego powołując się na opinię rzeczoznawcy samochodowego K. S., który na podstawie własnej symulacji i teorii ruchu pojazdów w stanach krytycznych uznał, że z kinetycznego punktu widzenia nie mogło dojść do utraty przyczepności kół lewej osi samochodu V. (...) i „zarzucenia” pojazdu, ponieważ w pierwszej kolejności przyczepność poprzeczną utraciłyby koła przednie, a samochód nie pokonałby łuku tylko pojechał na wprost. Dla zweryfikowania powyższego, Sąd I instancji dopuścił dowód z uzupełniającej opinii ustnej biegłego sądowego C. D., który szczegółowo odniósł się do powyższego. Podkreślił, że w sprawie nie można było dokonać korelacji uszkodzeń samochodów na zasadzie ich porównania z uwagi na stan nawierzchni jezdni (koleiny, lód, śnieg), którego nie można obecnie odtworzyć. Biegły podtrzymał swoje stanowisko powtarzając, że w okolicznościach sprawy mogło dojść do kontaktu tarciowego pomiędzy samochodami, dodając, że nieregularny, falujący charakter uszkodzeń potwierdzał zeznania świadków, ponieważ tego typu uszkodzenia mogły powstać właśnie przy nierównościach jezdni.

W ocenie Sądu Rejonowego, wnioski biegłego były rzetelne, obiektywne i poparte logicznym uzasadnieniem, a zatem złożona opinia mogła stanowić podstawę orzekania w sprawie. Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd I instancji uznał więc, że do powstania szkody w samochodzie powódki doszło w podnoszonych przez nią okolicznościach, w związku z czym była ona uprawniona do wystąpienia z przedmiotowym żądaniem odszkodowania. Powołując się zatem na przepisy art. 436 k.c., art. 805 § 1 k.c., art. 361 § 1 k.c. oraz art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Sąd uwzględnił powództwo w całości, o należnych odsetkach rozstrzygając w oparciu o przepis art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości. Orzeczeniu zarzucił:

I.  naruszenie przepisów postępowania cywilnego, tj.

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz nierozważenie w sposób wszechstronny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, które skutkowało przyjęciem, że uszkodzenia samochodu osobowego S. (...) powstały w wyniku zdarzenia z dnia 5 grudnia 2010 roku;

2.  art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie zawnioskowanego przez stronę pozwaną dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu mechaniki samochodowej, a tym samym oparcie rozstrzygnięcia na opinii biegłego sądowego, sporządzonej w oparciu o niepełny materiał dowodowy, wykonaną bez dokonania analizy korelacji uszkodzeń, kwestionowanej przez pozwanego;

3.  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu wyroku przyczyn nie przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego z zakresu mechaniki samochodowej, zgłoszonego przez pełnomocnika pozwanego w piśmie z dnia 13 września 2012 roku, w sytuacji gdy Sąd jest zobligowany do wskazania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie wskazania przyczyn, dla których określonym dowodom odmówił wiarygodności;

II.  sprzeczność ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym zebranym w aktach sprawy skutkujących przyjęciem, że w okolicznościach zdarzenia podawanych przez T. H. mogło dojść do uszkodzenia samochodu należącego do powódki.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę przedmiotowego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu Rejonowego. Wbrew wywodom zawartym w apelacji, Sąd I instancji nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień, a zaskarżony wyrok odpowiada prawu.

Ponowne przeprowadzenie oceny dowodów doprowadziło Sąd Odwoławczy do wniosków tożsamych z wysnutymi przez Sąd I instancji, że pozwany jest podmiotem odpowiedzialnym za szkodę powstałą na skutek zdarzenia z dnia 5 grudnia 2010 roku w należącym do powódki samochodzie marki S. (...). Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji odpowiada regułom logicznego rozumowania i uwzględnia zasady doświadczenia życiowego. Nie budzi zastrzeżeń Sądu Okręgowego analiza zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, które trafnie zostały uznane za wiarygodne. O ile bowiem świadek T. H. jako syn powódki, który w dniu zdarzenia prowadził należący do niej pojazd, był zainteresowany wynikiem sprawy, to sprawca zdarzenia W. P., który przyznał, że wpadł w poślizg i uderzył swoim samochodem w samochód należący do powódki, pozostawał już osobą wiarygodną. Podobnie zresztą jak naoczny świadek zdarzenia w osobie G. W.. Jednocześnie, skoro rozstrzygnięcie sprawy wymagało wiadomości specjalnych, Sąd Rejonowy słusznie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego C. D.. Biegły wykonując zobowiązanie Sądu przeprowadził komputerową analizę zdarzenia, która potwierdziła, że w okolicznościach opisanych przez uczestników zdarzenia mogło dojść do przedmiotowej kolizji. Zastrzegł przy tym, że dla ustalenia okoliczności i przyczyn powstania uszkodzeń w pojeździe powódki nie można było zastosować - sugerowanej przez rzeczoznawców pozwanego - metody przystawienia, ponieważ nie sposób było odtworzyć warunków, w jakich doszło do zdarzenia. Chodziło o to, że wówczas panowały trudne warunki zimowe: jezdnia była pokryta lodem i śniegiem, tworzyły się koleiny.

Przedstawiony sposób procedowania Sądu Rejonowego daje podstawę do stwierdzenia prawidłowego zastosowania art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy podkreśla jednocześnie, że poprawność rozumowania Sądu Rejonowego była możliwa do skontrolowania, ponieważ wbrew zarzutom apelacji, Sąd ten dopełnił obowiązku w zakresie prawidłowego uzasadniania orzeczeń, zgodnie z art. 328 § 2 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego, pisemne motywy zaskarżonego wyroku pozwalają na odtworzenie toku myślowego Sądu I instancji oraz poddanie go instancyjnej kontroli. Tym bardziej, że o skutecznym postawieniu zarzutu naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. można mówić tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera elementów pozwalających na weryfikację stanowiska Sądu, a braki uzasadnienia w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej muszą być tak znaczne, że sfera motywacyjna Sądu nie została ujawniona, bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 marca 2012 roku, w sprawie I ACa 141/12, Lex 1211551), o czym w niniejszej sprawie nie może być mowy. Wprawdzie, trafnie skarżący podnosi, że Sąd Rejonowy nie przedstawił w pisemnym uzasadnieniu wyroku argumentów, dla których pominął dowód z kolejnej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego, ale okoliczność ta nie miała najmniejszego znaczenia dla oceny prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia. Uszło bowiem uwadze pozwanego, że to swoim zachowaniem doprowadził do pominięcia zgłaszanego obecnie dowodu. Na rozprawie w dniu 7 listopada 2012 roku Sąd Rejonowy, uwzględniając stanowisko pozwanego wyrażone w piśmie procesowym z dnia 13 września 2012 roku, dopuścił bowiem dowód z nowej opinii innego biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego na okoliczność ustalenia przyczyn i przebiegu kolizji drogowej mającej miejsce w dniu 5 grudnia 2010 roku, ze wskazaniem w oparciu o komputerową symulację przebiegu zdarzenia, czy mogło dojść do kontaktu i zderzenia obu pojazdów oraz czy na podstawie analizy korelacji uszkodzeń obu pojazdów można to potwierdzić bądź wykluczyć, a nadto czy i w jakim stopniu zderzenie obu pojazdów bądź jego brak mogło mieć wpływ na dalszy przebieg kolizji i powstałą szkodę w pojeździe powódki. Jednocześnie, Sąd zobowiązał pełnomocnika pozwanego do wpłacenia zaliczki w kwocie 900 zł na wydatki związane z opinia biegłego w terminie 14 dni pod rygorem pominięcia tego dowodu. Dalsza analiza okoliczności sprawy wskazuje, że pozwany nie uiścił wymaganej zaliczki, co w konsekwencji skutkowało słusznym pominięciem tego dowodu przez Sąd Rejonowy. Co więcej, uzasadnienie tej decyzji procesowej znalazło się w protokole rozprawy z dnia 6 marca 2013 roku. Nie może być zatem mowy o tym, jak usiłuje przekonać skarżący, że Sąd I instancji nie wskazał przyczyn, dla których podjął kwestionowaną obecnie decyzję procesową.

Odnosząc się do zgłoszonego w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 227 k.p.c. Sąd Odwoławczy zwraca uwagę, że jak wyjaśnił w wyroku z dnia 28 września 2011 roku Sąd Najwyższy przepis ten w ogóle nie może być przedmiotem naruszenia przez Sąd, ponieważ nie jest on źródłem obowiązków ani uprawnień jurysdykcyjnych, lecz w istocie określa wolę ustawodawcy ograniczenia kręgu faktów, które mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu cywilnym (vide: I UK; Lex 1102992; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2012 roku, II PK 197/11; Lex 1216857). Aprobując powyższe, stwierdzić trzeba, że tak skonstruowany zarzut apelacji okazał się całkowicie chybiony.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c., uznając zarzuty apelacji za bezzasadne, orzekł jak w sentencji.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł w myśl zasadny odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 k.p.c., ustalając ich wysokość na podstawie § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, Nr 461).