Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 402/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Piotr Mirek

Sędziowie

SSA Wiesław Kosowski

SSO del. Andrzej Ziębiński (spr.)

Protokolant

Agnieszka Przewoźnik

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Tadeusza Trzęsimiecha

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2016 r. sprawy

1. J. M.

s. A. i M., ur. (...) w Z.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks i inne

2. G. B.

s. E. i D., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 271 § 1 i 3 kk i art. 273 kk przy zast. art. 11 § 2 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i art. 271 § 1 i 3 kk i art. 273 kk przy zast. art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 § 1 kk, art. 299 § 1 i 5 kk, art. 258 § 1 kk

3. S. G.

s. M. i K., ur. (...) w K.,

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks i inne

4. A. G.

s. W. i J., ur. (...) w D.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks i inne

5. I. J.

s. B. i J., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks

6. R. K.

s. A. i D., ur. (...) w S.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks

7. L. Ł.

s. W. i E., ur. (...) w J.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks i inne

8. J. P.

s. S. i D., ur. (...) w C.

oskarżonego z art. 56 § 1 kks i art. 73a § 1 kks przy zast. art. 6 § 2 kks w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 i 5 kks i inne

na skutek apelacji prokuratora co do oskarżonych:J. M. G. B., S. G., I. J., R. K., L. Ł.i J. P.i obrońców oskarżonych: G. B., S. G.i A. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 8 grudnia 2014 roku

sygn. akt V K 10/11

1. na mocy art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 44 § 1 pkt 1, § 3 i § 5 k.k.s. uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1 i umarza postępowanie wobec oskarżonego J. M. o czyn opisany w punkcie I, eliminując z jego opisu sformułowanie o treści „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu”, to jest o przestępstwo skarbowe z art. 56 § 1 § k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 1 i 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005r., a kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa;

2. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że z opisu czynu eliminuje sformułowanie o treści „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu”;

3. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 7 i 8 oraz:

-: na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. łączy kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach 2, 3 i 6 oraz kary grzywny orzeczone w punktach 2 i 3 oraz orzeka wobec oskarżonego J. M. karę łączną pozbawienia wolności w rozmiarze 3 (trzech) lat oraz karę łączną grzywny w wysokości 450 (czterystu pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość stawki dziennej grzywny na kwotę 75 (siedemdziesięciu pięciu) złotych;
-: na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności oskarżonemu J. M. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 25 lipca 2007 r.;

4. zmienia zaskarżony wyrok w punktach 9, 16, 25, 32, 40 i 49 w ten sposób, że:

- jako podstawę prawną zawartych w nich rozstrzygnięć przyjmuje art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 44 § 1 pkt 1 i § 5 k.k.s.,

- opisy czynów uzupełnia o działanie w zorganizowanej grupie,

- czyny opisane w punktach 9, 16, 25, 32 i 40 kwalifikuje z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r., a czyn opisany w punkcie 49 kwalifikuje z art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. przy zast. art. 6 § 2 k.k.s. i art. 37 §1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r.,

5. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 10 w ten sposób, że:

-: z opisu czynu eliminuje sformułowania o treści „w celu użycia jako autentyczne” i „jako autentyczne”, a opis ten uzupełnia o ustalenie, że oskarżony czynu dopuścił się, działając w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a podstawę prawną wymiaru kary uzupełnia o art. 65 § 1 k.k.;

6. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 17 w ten sposób, że:

-: z opisu czynu eliminuje sformułowania o treści „ w celu użycia jako autentyczne” i „czyniąc sobie z powyższego procederu stałe źródło dochodu”, a sformułowanie „użył jako autentyczne” zastępuje stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako” oraz uzupełnia opis czynu o ustalenie, że oskarżony dopuścił się go, działając w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a podstawę prawną wymiaru kary uzupełnia o art. 65 § 1 k.k.;

7. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 20 w ten sposób, że sformułowanie „w pkt XIV” zastępuje sformułowaniem „w pkt XIII”;

8. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 26 w ten sposób, że:

-: z opisu czynu eliminuje sformułowanie o treści „ w celu użycia jako autentyczne” , a sformułowanie „użył jako autentyczne” zastępuje stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako” oraz opis czynu uzupełnia o ustalenie, że oskarżony dopuścił się go, działając w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a podstawę prawną wymiaru kary uzupełnia o art. 65 § 1 k.k.;

9. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 33 w ten sposób, że:

-: z opisu czynu eliminuje sformułowanie o treści „ w celu użycia jako autentyczne”, a sformułowanie „użył w celach podatkowych jako autentyczne” zastępuje stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako” oraz opis czynu uzupełnia o ustalenie, że oskarżony dopuścił się go, działając w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a podstawę prawną wymiaru kary uzupełnia o art. 65 § 1 k.k.;

10. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 41 dotyczącym skazania oskarżonego L. Ł. za przestępstwo z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w ten sposób, że:

-: w opisie czynu za lit. a) sformułowanie „współdziałał w wystawieniu
i wprowadzeniu do księgowości firmy przygotowanych przez J. M. do użycia w celach podatkowych jako autentyczne” zastępuje stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, współdziałał w usiłowaniu wprowadzenia do księgowości firmy jako”, a sformułowanie „wystawionych w celu użycia za autentyczne dla celów podatkowych” zastępuje stwierdzeniem „współdziałał
w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy”,
-: w opisie czynu za lit. b) sformułowanie „współdziałał w wystawieniu
i wprowadzeniu do księgowości firmy przygotowanych przez J. M. do użycia w celach podatkowych jako autentyczne” zastępuje stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, współdziałał w usiłowaniu wprowadzenia do księgowości firmy jako”, sformułowanie „przez firmę (...)od (...) .H.U. (...)z/s w K., poświadczające nieprawdę” zastępuje stwierdzeniem „przez firmę (...)od (...) .H.U. (...)z/s w K.oraz współdziałał w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy poświadczające nieprawdę”,
-: opis czynu uzupełnia o ustalenie, że oskarżony dopuścił się go, działając
w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw.
z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a podstawę prawną wymiaru kary uzupełnia o art. 65 § 1 k.k.;

11. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 50 w ten sposób, że:

-: z opisu czynu eliminuje sformułowanie o treści „ w celu użycia jako autentyczne”, a opis ten uzupełnia o ustalenie, że oskarżony czynu dopuścił się, działając
w zorganizowanej grupie,
-: czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., a z podstawy prawnej wymiaru kary eliminuje przepis art. 11 § 3 k.k. i uzupełnia ją o art. 65 § 1 k.k.;

12. uchyla zaskarżony wyrok w punktach 11, 12, 18, 19, 27, 28, 34, 35, 41 - dotyczącym skazania oskarżonego L. Ł.za przestępstwo z art. 299 § 1 i 5 k.k. i art. 12 k.k. oraz w punktach 51 i 52 oraz sprawy oskarżonych G. B., S. G., I. J., R. K., L. Ł., J. P. o czyny odpowiednio z punktów VIII, XII, XVII, XXI, XXV i XXXIII przekazuje Sądowi Okręgowemu w Katowicach do ponownego rozpoznania;

13. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 14 i 15 oraz na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 10 oskarżonemu G. B. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 12 stycznia 2006 r.;

14. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 21 i 22 oraz na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 17 oskarżonemu S. G. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005 r. do dnia 21 grudnia 2005 r.;

15. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 30 i 31 oraz na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 26 oskarżonemu I. J. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 23 grudnia 2005 r.;

16. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 37, 38 i 39 oraz:

-: na mocy na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. i art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 33 oskarżonemu R. K. warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata, oddając oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora,
-: na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary grzywny orzeczonej w punkcie 33 oskarżonemu R. K. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 10 sierpnia 2005 r. do dnia 18 sierpnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 18 (osiemnastu) stawek dziennych;

17. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 43 i 44 oraz na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 41 za przestępstwo z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. oskarżonemu L. Ł. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 23 listopada 2005 r., uznając karę pozbawienia wolności za wykonaną w całości, a na poczet orzeczonej w tym samym punkcie kary grzywny oskarżonemu L. Ł. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2005 r. do dnia 29 grudnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 74 (siedemdziesięciu czterech) stawek dziennych;

18. uchyla rozstrzygnięcia z punktów 54, 55 i 56 oraz:

-: na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. i art. 73 § 2 k.k.
w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 50 oskarżonemu J. P. warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata, oddając oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora,
-: na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary grzywny orzeczonej w punkcie 50 oskarżonemu J. P. zalicza okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005 r. do dnia 5 kwietnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 4 (czterech) stawek dziennych;

19. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

20. zwalnia wszystkich oskarżonych od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze w częściach na nich przypadających i zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa opłaty, a to:

-: od oskarżonego J. M. opłatę za obie instancje w wysokości 7.900 (siedem tysięcy dziewięćset) złotych,
-: od oskarżonego G. B. za obie instancje w kwocie 1.380 (jeden tysiąc trzysta osiemdziesiąt) złotych,
-: od oskarżonego S. G. za obie instancje w kwocie 2.100 (dwa tysiące sto) złotych,
-: od oskarżonego A. G. za drugą instancję w kwocie 2.580 (dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt) złotych,
-: od oskarżonego I. J. za obie instancje w kwocie 2.100 (dwa tysiące sto) złotych,
-: od oskarżonego R. K. za obie instancje w kwocie 1.180 (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt) złotych,
-: od oskarżonego L. Ł. za obie instancje w kwocie 2.180 (dwa tysiące sto osiemdziesiąt) złotych,
-: od oskarżonego J. P. za obie instancje w kwocie 980 (dziewięćset osiemdziesiąt) złotych.

SSO del. Andrzej Ziębiński SSA Piotr Mirek SSA Wiesław Kosowski

II AKa 402/15

UZASADNIENIE

(w pełnym zakresie)

Sąd Okręgowy w Katowicach, wyrokiem z dnia 8 grudnia 2014 r., wydanym w sprawie V K 10/11:

1. oskarżonego J. M. uznał za winnego popełnienia czynu z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. przy zast. art. 37 § 1 pkt. 1, 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 i za to na mocy art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt. 1 k.k.s. w zw. z art. 23 § 1 k.k.s. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 300 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 75 złotych;

2. oskarżonego J. M. uznał za winnego popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. przy zastos. art. 11 § 2 kk i za to na mocy art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk przy zast. art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu kary 2 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 300 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 75 złotych;

3. oskarżonego J. M. uznał za winnego czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 i 5 k.k. i art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. przy zast. art. 12 k.k. za to na mocy art. 299 § 5 k.k. wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności i na mocy art. 33 § 2 i 3 k.k. grzywnę w wysokości 300 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 75 złotych;

4. na mocy art. 299 § 7 k.k. w związku ze skazaniem za przestępstwo opisane w pkt. 4 orzekł wobec oskarżonego przepadek równowartości korzyści odniesionej z przestępstwa w części w kwocie 1 000 000 złotych;

5. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonegoJ. M. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt IV;

6. oskarżonego uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt. V wyczerpującego znamiona art. 263 § 2 k.k. i za to na mocy art. 263 § 2 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;

7. na mocy art. 39 § 1 i 2 k.k.s. i art. 23 § 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 i art. 85 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego jedną karę łączną 4 lat pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 800 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 75 złotych;

8. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu J. M.na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 25 lipca 2007 r.;

9. na mocy art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 umorzył postępowanie wobec oskarżonego G. B. o czyn wyczerpujący znamiona art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090;

10. oskarżonego G. B. uznał za winnego czynu wyczerpującego znamiona art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

11. oskarżonego G. B. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu kary 1 roku pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 100 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

12. na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł przepadek równowartości korzyści osiągniętej przez oskarżonego z przestępstwa opisanego w pkt. 12 w kwocie 2 000 zł;

13. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego G. B. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt IX;

14. na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny wymierzył oskarżonemu G. B. jedną karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 170 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka wynosi 60 złotych;

15. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu G. B. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 12 stycznia 2006 r.;

16. na mocy art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 umorzył postępowanie wobec oskarżonego S. G. o przestępstwo z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090;

17. oskarżonego S. G. uznał za winnego czynu wyczerpującego znamiona art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. i z art. 65 § 1 kk za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

18. oskarżonego S. G. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu kary 1 roku pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 100 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

19. na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego S. G. przepadek równowartości korzyści osiągniętej z przestępstwa opisanego w pkt. 19. w kwocie 34 500 złotych;

20. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego S. G. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt XIV;

21. na mocy art. 85 k.k. i 86 § 1 i 2 kk w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego S. G. jedną karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 200 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

22. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu S. G. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005r do dnia 21 grudnia 2005 r.;

23. oskarżonego A. G. uznał za winnego czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 200 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

24. na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu A. G. warunkowo zawiesił, ustalając okres próby na 2 lata;

25. na mocy art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.109 umorzył wobec oskarżonego I. J. postępowanie o przestępstwo skarbowe z art. 62 § 2 k.k.s. przy zastosowaniu art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090;

26. oskarżonego I. J. uznał za winnego przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. oraz z art. 270 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierza mu karę 1 roku 1 miesiąca pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

27. oskarżonego I. J. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 200 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka wynosi 60 złotych;

28. na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego przepadek części równowartości korzyści pochodzącej z przestępstwa opisanego w pkt. 28 w kwocie 23 000 złotych;

29. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego I. J. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt XVIII;

30. na mocy art. 86 § 1 i 2 k.k. i art. 85 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego I. J. jedną karę łączną 1 roku 2 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 200 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 60 złotych;

31. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu I. J. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 23 grudnia 2005 r.

32. na mocy art. 44 § 1 pkt. 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 umorzył wobec oskarżonego R. K. postępowanie o przestępstwo z art. 62 § 2 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 ;

33. oskarżonego R. K. uznał za winnego czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. i art. 270 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. przy zastos. art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

34. oskarżonego R. K. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

35. na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego R. K. przepadek równowartości korzyści osiągniętej z przestępstwa opisanego w pkt. 34 w kwocie 10 000 złotych;

36. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego R. K. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt XXII;

37. na mocy art. 86 § 1 i 2 k.k. i art. 85 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego R. K. jedną karę łączną 1 roku 1 miesiąca pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 180 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

38. na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k., w zw. z art. 73 § 2 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu R. K. warunkowo zawiesił, ustalając okres próby na 3 lata, oddając oskarżonego pod dozór kuratora sądowego w okresie próby;

39. na mocy art. 63 § 1 kk zaliczył oskarżonemu R. K. na poczet orzeczonej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 10 sierpnia 2005 r. do dnia 18 sierpnia 2005 r. uznając grzywnę za wykonaną do wysokości 18 stawek dziennych;

40. na mocy art. 44 § 1 pkt. 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 umorzył wobec oskarżonego L. Ł. postępowanie o przestępstwo z art. 62 § 2 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090;

41. oskarżonego L. Ł. uznał za winnego przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art.11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 200 stawek dzienny przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych ;

41. oskarżonego L. Ł. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona art. 299 § 1 i 5 k.k. i art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 200 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

42. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego L. Ł. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt. XXVI;

43. na mocy art. 86 § 1 i 2 k.k. i art. 85 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego L. Ł. jedna karę łączną 1 roku 3 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości 300 ( trzystu ) stawek dziennych przy przyjęciu iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

44. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu L. Ł. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 29 grudnia 2005 r.

45. uniewinnił oskarżonego M. Ł. od popełnienia czynu opisanego w pkt. XXVII;

46. uniewinnił oskarżonego M. Ł. od popełnienia czynu opisanego w pkt. XXVIII;

47. uniewinnił oskarżonego M. Ł. od popełnienia czynu opisanego w pkt. XXIX;

48. uniewinnił oskarżonego M. Ł. od popełnienia czynu opisanego w pkt. XXX,

49. na mocy art. 44 § 1 pkt. 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090 umorzył wobec oskarżonego J. P.postępowanie o przestępstwo z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 22 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090;

50. oskarżonego J. P. uznał za winnego przestępstwa z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. w zw. z art 273 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i za to na mocy art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 19 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 3 k.k. i art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wymiarze 80 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

51. oskarżonego J. P. uznał za winnego popełnienia czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na mocy art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 33 § 2 i 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

52. na mocy art. 299 § 7 k.k. orzekł wobec oskarżonego przepadek równowartości korzyści osiągniętej z przestępstwa opisanego w pkt. 52 w kwocie 22 500 złotych;

53. na mocy art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył wobec oskarżonego J. P. postępowanie odnośnie czynu opisanego w pkt XXXIV;

54. na mocy art. 86 § 1 i 2 k.k. i art. 85 k.k. w miejsce orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny orzekł wobec oskarżonego J. P. jedną karę łączną 2 lat pozbawienia wolności i grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych, przy przyjęciu, iż jedna stawka dzienna wynosi 50 złotych;

55. na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonemu J. P.warunkowo zawiesił, ustalając okres próby na 4 lata;

56. na mocy art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu J. P. na poczet orzeczonej kary grzywny okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005 r. do dnia 5 kwietnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną do wysokości 4 stawek dziennych;

57. na mocy art. 624 § 1 k.p.k. i art. 2 i 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonych J. M. G. B., R. K., A. G., L. Ł., S. G., J. P.częściowo od ponoszenia kosztów sądowych, zasądzając od nich opłaty i zwolnił ich od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie, na mocy art. 630 k.p.k. M. Ł.zwolnił w całości od ponoszenia kosztów sądowych, kosztami postępowania w sprawie obciążając Skarb Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli: prokurator oraz obrońcy oskarżonych G. B., S. G. i A. G..

Prokurator zaskarżył wyrok w stosunku do oskarżonych: J. M.w zakresie punktów 1 i 7 wyroku, G. B.w zakresie punktów 9 i 10 wyroku, S. G.w zakresie punktów 16 i 17 wyroku, R. K.w zakresie punktów 32 i 33 wyroku, I. J.w zakresie punktów 25 i 26 wyroku, L. Ł.w zakresie punktów 40 i 41 wyroku orazJ. P. zakresie punktów 49 i 50 wyroku - na ich niekorzyść, zarzucając:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

- art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. przy zast. art. 37 § 1 pkt 1, 2 k.k.s. w zakresie czynu oskarżonego J. M. z pkt. 1 wyroku poprzez wskazanie ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego, podczas gdy nowelizacja przepisów Kodeksu karnego skarbowego nastąpiła ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479), a nadto art. 2 § 2 k.k.s. polegającą na błędnym przyjęciu, że wobec oskarżonego należy zastosować art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. przy zast art. 37 § 1 pkt 1, 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r., podczas gdy prawidłowa analiza przepisów Kodeksu karnego skarbowego obowiązujących w dacie popełnienia przestępstw winna prowadzić do wniosku, że należy zastosować ustawę obowiązującą w dacie popełnienia czynu, albowiem jest ona względniejsza dla sprawcy,

- art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. w zakresie czynu oskarżonego J. M. z pkt. 1 wyroku, polegającą na błędnym przyjęciu w opisie czynu i przyjętej kwalifikacji prawnej z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s., iż uczynił on sobie z popełnienia przestępstw stałe źródło dochodu, podczas gdy z brzmienia art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. wynika, iż sąd może zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary jedynie wówczas, gdy sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu z popełnienia przestępstw skarbowych,

- art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia przestępstw w zakresie czynu z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 2 k.k.s. opisanego w pkt. 1 wyroku dotyczącego oskarżonego J. M., polegającą na niezasadnym wyeliminowaniu z kwalifikacji prawnej tego czynu znamienia działania w zorganizowanej grupie przestępczej pomimo prawidłowego ustalenia, iż oskarżeni działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnienie przestępstwa,

- art. 39 § 1 i 2 k.k.s. i art. 23 § 1 k.k.s. przyjętych w pkt. 7 wyroku w zakresie podstawy prawnej orzeczenia wobec oskarżonego J. M. o karze łącznej pozbawienia wolności i kary grzywny, polegającą na wskazaniu ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego, podczas gdy nowelizacja przepisów Kodeksu karnego skarbowego nastąpiła ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479),

- art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zakresie czynu: z pkt. 9 wyroku oskarżonego G. B., z pkt. 16 wyroku oskarżonego S. G., z pkt. 25 wyroku oskarżonego I. J., z pkt. 32 wyroku oskarżonego R. K., z pkt. 40 wyroku oskarżonego L. Ł., z pkt. 49 wyroku oskarżonego J. P., polegającą na błędnym wskazaniu ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego, podczas gdy nowelizacja przepisów Kodeksu karnego skarbowego nastąpiła ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479), a nadto obrazę art. 2 § 2 k.k.s. polegającą na błędnym przyjęciu, że wobec w/w oskarżonych należy zastosować art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r., podczas gdy prawidłowa analiza przepisów Kodeksu karnego skarbowego obowiązujących w dacie popełnienia przestępstw winna prowadzić do wniosku, że należy zastosować ustawę obowiązującą w dacie popełnienia czynu, albowiem jest ona względniejsza dla sprawcy,

- art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s., który został wskazany: w pkt. 9 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego G. B., w pkt. 16 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego S. G., w pkt. 25 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego I. J., w pkt. 32 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego R. K., w pkt. 40 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego L. Ł., w pkt. 49 wyroku jako podstawa umorzenia czynu z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z 2005 r. wobec oskarżonego J. P. polegającą na błędnym wskazaniu ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego, podczas gdy nowelizacja przepisów Kodeksu karnego skarbowego nastąpiła ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479),

- art. 65 § 1 k.k. w zakresie: czynu z art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 273 § 1 i 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. przypisanego w pkt. 10 wyroku oskarżonemu G. B., czynu z art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 273 § 1 i 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 65 § 1 k.k. przypisanego w pkt. 17 wyroku oskarżonemu S. G., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 26 wyroku oskarżonemu I. J., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 32 wyroku oskarżonemu R. K., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 40 wyroku oskarżonemu L. Ł., czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 51 wyroku oskarżonemu J. P. polegającą na niezasadnym wyeliminowaniu z opisu w/w czynów i z kwalifikacji prawnej tychże czynów znamienia działania w zorganizowanej grupie przestępczej pomimo prawidłowego ustalenia, iż oskarżeni działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstwa,

- art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia przestępstw w zakresie: czynu z pkt. 9 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego G. B., czynu z pkt. 16 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego S. G., czynu z pkt. 25 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego I. J., czynu z pkt. 32 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego R. K., czynu z pkt. 40 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego L. Ł., czynu z pkt. 49 wyroku kwalifikowanego z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. dotyczącego oskarżonego J. P. polegającą na niezasadnym wyeliminowaniu z opisu w/w czynów i z kwalifikacji prawnej tychże czynów znamienia działania w zorganizowanej grupie przestępczej pomimo prawidłowego ustalenia, iż oskarżeni działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie przestępstwa;

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia w zakresie: : czynu z art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 273 § 1 i 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 11 § 2 k.k. przypisanego w pkt. 10 wyroku oskarżonemu G. B., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 26 wyroku oskarżonemu I. J., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 32 wyroku oskarżonemu R. K., czynu z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 40 wyroku oskarżonemu L. Ł., czynu z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. przypisanego w pkt. 51 wyroku oskarżonemu J. P.a polegającą na niezasadnym wyeliminowaniu z opisu i kwalifikacji prawnej czynów znamienia stałego źródła dochodu uczynionego przez w/w oskarżonych z popełnienia przestępstwa, podczas gdy prawidłowa analiza całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie w zakresie przestępczej działalności w/w oskarżonych w ramach zorganizowanej grupy przestępczej winna prowadzić do wniosku, że w/w uczynili sobie z popełnienia przestępstw stałe źródło dochodu.

Stawiając powyższe zarzuty, prokurator wniósł o:

1. uchylenie wyroku wobec oskarżonego J. M.w zakresie pkt. 1 i umorzenie postępowania karnego na zasadzie art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479) wobec przedawnienia karalności czynu oraz wyeliminowanie z opisu czynu, iż uczynił on z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu, a z kwalifikacji prawnej przyjętej w wyroku w pkt. 1 - art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. i przyjęcie, że czyn oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1, 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia przestępstwa, a nadto zmianę wyroku w pkt. 7 i wymierzenie wobec oskarżonego J. M. kary łącznej na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w wysokości 4 lat pozbawienia wolności i kary grzywny w wysokości 540 stawek dziennych przy przyjęciu, że jedna stawka dzienna stanowi równowartość 75 złotych;

2. zmianę zaskarżonego wyroku: w pkt. 9 wyroku oskarżonego w zakresie oskarżonego G. B., w pkt. 16 wyroku w zakresie oskarżonego S. G., w pkt. 25 wyroku w zakresie oskarżonego I. J., w pkt. 32 wyroku w zakresie oskarżonego R. K., w pkt. 40 wyroku w zakresie oskarżonego L. Ł.oraz w pkt. 49 wyroku w zakresie oskarżonego J. P. i przyjęcie w opisie tychże czynów znamienia działania w zorganizowanej grupie przestępczej mającej na celu popełnienie przestępstwa oraz uzupełnienie kwalifikacji prawnej o art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s., przy jednoczesnym zakwalifikowaniu tych czynów z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązujący w dacie popełnienia przestępstwa, a nadto wskazanie jako podstawy umorzenia postępowania karnego art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., nr 178, poz. 1479);

3. uchylenie zaskarżonego wyroku: w pkt. 10 wobec oskarżonego G. B., w pkt. 26 wobec oskarżonego I. J., w pkt. 32 wobec oskarżonego R. K., w pkt. 41 wobec oskarżonego L. Ł., w pkt. 51 wobec oskarżonego J. P.i w konsekwencji rozwiązanie kary łącznej: wobec oskarżonego S. G.w pkt. 21 wyroku, wobec oskarżonego I. J.w pkt. 30 wyroku, wobec oskarżonego R. K.w pkt. 37 wyroku, wobec oskarżonego L. Ł.w pkt. 43 wyroku, wobec oskarżonego J. P. w pkt. 54 wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Katowicach;

4. uchylenie wyroku w zakresie pkt. 38 wobec oskarżonego R. K. i w konsekwencji warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności za przypisany mu w pkt. 34 czyn kwalifikowany z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na okres 3 lat próby i oddanie go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego;

5. uchylenie wyroku w zakresie pkt. 55 wobec oskarżonego J. P. i w konsekwencji warunkowe zawieszenie orzeczonej kary pozbawienia wolności za przypisany mu w pkt. 51 czyn kwalifikowany z art. 299 § 1 i § 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. na okres 4 lat próby i oddanie go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego.

Obrońca oskarżonego G. B. zaskarżył wyrok w stosunku do tego oskarżonego w całości, zarzucając:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. poprzez ich niewłaściwą interpretację, a w konsekwencji i błędne zastosowanie polegające na błędnej rekonstrukcji znamion strony podmiotowej tych przestępstw, a zwłaszcza płaszczyzny intelektualnej, wyrażającą się w niedostrzeżeniu, że sprawca, który działa umyślnie, a tym bardziej w zamiarze bezpośrednim, musi obejmować swoją świadomością wszystkie znamiona ich strony przedmiotowej;

2. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 299 § 1 i 5 k.k. poprzez jego niewłaściwą interpretację, a w konsekwencji i błędne zastosowanie polegające na błędnej rekonstrukcji znamion strony podmiotowej tego przestępstwa, a zwłaszcza płaszczyzny intelektualnej, wyrażającą się w niedostrzeżeniu, że sprawca, który działa umyślnie, a tym bardziej w zamiarze bezpośrednim, musi obejmować swoją świadomością wszystkie znamiona jego strony przedmiotowej;

3. z ostrożności procesowej – rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonego kar za poszczególne przestępstwa oraz kary łącznej, co było efektem nienależytej oceny okoliczności podmiotowych i przedmiotowych czynów przypisanych oskarżonemu, w szczególności stopnia zawinienia, a także nienależytego rozważenia okoliczności łagodzących dotyczących oskarżonego, w szczególności podrzędnej i instrumentalnej funkcji w procederze, braku świadomości co do jego nielegalności, możliwości wystąpienia skutku w postaci pokrzywdzenia finalnych odbiorców paliwa, a także krótkiego okresu uczestnictwa oskarżonego w procederze.

Stawiając powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego G. B., względnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, o zmianę tegoż wyroku poprzez orzeczenie kary łagodniejszej, w szczególności kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Sądowi I instancji.

Obrońca oskarżonego S. G. zaskarżył wyrok w stosunku do tego oskarżonego w punktach 16, 17, 18, 19, 20, 21 i 22, zarzucając:

1. obrazę prawa karnego procesowego, mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także oceny materiału dowodowego w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, i uznanie oskarżonego S. G. za winnego zarzucanych mu czynów oraz uznanie, iż posiadał on świadomość nielegalnego obrotu paliwami i wiedzę na temat tego procederu, mimo jednoczesnego uznania przez sąd za wiarygodne wszystkich wyjaśnień oskarżonego G., w których stanowczo zaprzeczał, jakoby miał wiedzę i świadomość nielegalnego procederu sprzedaży paliw oraz prania brudnych pieniędzy czy udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, a także przyczyn jego przekonania o legalności prowadzonej działalności i faktycznym odbywaniu się transakcji sprzedaży pełnowartościowego paliwa, co winno stanowić podstawę do uniewinnienia oskarżonego;

2. obrazę prawa karnego procesowego, a to art. 424 k.p.k. poprzez nienależyte uzasadnienie wyroku w sferze faktycznej i prawnej uniemożliwiające kontrolę odwoławczą, a także zawierającym sprzeczność w zakresie ustaleń dotyczących umyślności działania oskarżonego i posiadania przez niego wiedzy o prowadzonym nielegalnym procederze obrotu paliwami oraz braku ustaleń w zakresie wysokości korzyści majątkowej, jaką miałby uzyskać oskarżony G.;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że oskarżony G. miał świadomość nielegalnego działania firmy (...) i sprzedaży jako paliwa pełnowartościowego oleju odbarwionego lub mieszaniny benzyn z komponentami, a także świadomość poświadczenia nieprawdy w fakturach VAT, procederze prania brudnych pieniędzy oraz udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonego, wynika wniosek odmienny, w tym uzasadnione przekonanie oskarżonego o legalności prowadzonych transakcji oraz działania w przeświadczeniu, iż odbierane przez niego pieniądze stanowią zapłatę za faktycznie istniejące i sprzedawane pełnowartościowe paliwo, które to wyjaśnienia zostały przez Sąd I instancji uznane za w pełni wiarygodne;

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że oskarżony G. uczynił sobie z przestępstwa źródło stałego dochodu oraz uzyskał korzyść majątkową z przestępstwa, podczas gdy oskarżony nie miał świadomości udziału w nielegalnym procederze obrotu paliwami oraz żadnej korzyści nie osiągnął i brak jest jednoznacznych ustaleń pozwalających na przyjęcie przez Sąd stanowiska odmiennego, zarówno co do faktu osiągnięcia przez oskarżonego takiej korzyści majątkowej, jak i jej ewentualnej wysokości;

5. z ostrożności procesowej – rażąco surowy wymiar kary poprzez niedokonanie przez Sąd I instancji warunkowego zawieszenia zasądzonej oskarżonemu G. kary dwóch lat pozbawienia wolności, mimo iż postawę oskarżonego po popełnieniu przestępstwa uznać należy za pozytywną, a wystarczające do osiągnięcia celów kary jest zawieszenie jej wykonania na okres próby, tym bardziej iż stopień świadomości udziału w przestępstwie u oskarżonego G. był niższy niż w przypadku innych oskarżonych, których kary są łagodniejsze lub zostały warunkowo zawieszone, a ponadto za warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności przemawiają okoliczności udziału oskarżonego w procederze oraz jego faktyczna rola.

W oparciu o powyższe zarzuty, obrońca wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i uniewinnienie oskarżonego G. w całości, ewentualnie o uchylenie orzeczenia w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego A. G. zaskarżył wyrok w stosunku do tego oskarżonego w całości, zarzucając:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że:

- oskarżony A. G. dopuścił się zarzucanego czynu i w okresie od maja 2002 r. do maja 2005 r. w S. wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą brał udział w działaniach mających na celu legalizację środków pieniężnych w kwocie nie mniejszej niż 150.000 zł w ten sposób, iż przyjął powyższą kwotę od ustalonej osoby jako pożyczkę, a następnie zatrudniając fikcyjnie w swojej firmie (...) z/s w S. M. Ż. (1) i M. Ż. (2) wypłacał w części powyższą kwotę w formie ich wynagrodzenia, przy czym w związku z zatrudnieniem M. Ż. (1) wypłacił kwotę 35.535, 44 zł, zaś w związku z zatrudnieniem M. Ż. (2) kwotę 28.216,90 zł, przy przyjęciu, iż środki pieniężne pochodziły z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego polegającego na oszustwie dokonanym na szkodę różnych podmiotów poprzez sprzedaż im odbarwionego oleju opałowego, jako pełnowartościowego oleju napędowego oraz benzyny zmieszanej z komponentami jako pełnowartościowej benzyny oraz oszustwa podatkowego polegającego na nieuiszczaniu podatku akcyzowego wynikającego z tych transakcji oraz zapłacie podatku VAT należnego w zaniżonej kwocie, zaś dokonane czynności udaremniały stwierdzenie przestępnego pochodzenia w/w środków pieniężnych,

- oskarżony A. G. brał udział w działaniach mających na celu „legalizację” środków pieniężnych pochodzących z przestępstwa,

- A. Ż. przekazał A. G. kwotę nie mniejszą niż 150.000,00 zł tytułem pożyczki celem legalizacji środków pieniężnych pochodzących z przestępstwa, a oskarżony A. G. zatrudniał fikcyjnie w swojej firmie (...) z siedzibą w S. M. Ż. (1) i M. Ż. (2), wypłacając w części kwotę uzyskaną od A. Ż. w formie ich wynagrodzenia, faktycznie tytułem zwrotu w/w pożyczki;

2. obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez naruszenie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k.;

3. obrazę przepisów postępowania, a to art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku w części dotyczącej oskarżonego A. G. niespełniającego wymogów przewidzianych w przywołanym przepisie, powierzchownego i lakonicznego, a tym samym istotnie utrudniającego kontrolę instancyjną orzeczenia Sądu I instancji.

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części oraz uniewinnienie oskarżonego A. G. od stawianych mu „zarzutów”, względnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Z wniesionych w sprawie czterech apelacji za częściowo zasadne Sąd Apelacyjny uznał apelacje obrońców oskarżonych G. B. i S. G. oraz apelację prokuratora. Jako natomiast w pełni niezasadną ocenił apelację obrońcy oskarżonego A. G..

Na wstępie należy wszakże zwrócić uwagę na mające charakter oczywistych omyłek pisarskich wady zaskarżonego wyroku. Zaliczyć do nich należy błędną numerację zarzutów w części wstępnej (dwa zarzuty opatrzono numerem XXXI, po czym następują numery XXXII i XXXIII). Uchybienie to zostało konwalidowane postanowieniem Sądu Apelacyjnego o sprostowaniu zaskarżonego wyroku, przy czym trzeba zauważyć, iż Sąd w części dyspozytywnej (punkty 51 i 53) odwołał się nie do omyłkowej, lecz do poprawnej numeracji zarzutów. Wskazać też należy na błędną numerację rozstrzygnięć w części dyspozytywnej wyroku, polegającą na opatrzeniu dwóch z nich, dotyczących oskarżonego L. Ł., tym samym numerem 41. Uchybienie to nie zostało sprostowane, gdyż mogłoby to spowodować nieczytelność wyroku Sądu Apelacyjnego, lecz zostało uwzględnione w jego treści.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji prokuratora, również należy na wstępie wskazać na liczne wady tego środka odwoławczego. W szczególności autor apelacji, formułując zarzuty obrazy art. 65 § 1 k.k. oraz błędu w ustaleniach faktycznych, błędnie wskazał zaskarżone punkty wyroku dotyczące oskarżonych R. K.(32 zamiast 33), L. Ł.(40 zamiast 41), J. P. (51 zamiast 50), błędnie wskazał przyjętą przez Sąd I instancji kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonemu G. B., a w wypadku zarzutu obrazy art. 65 § 1 k.k. - czynu przypisanego oskarżonemu S. G.. We wniosku natomiast apelacyjnym sformułowanym w punkcie 3 błędnie wskazał punkt wyroku dotyczący oskarżonego I. J.(32 zamiast 33), ponadto wniosek ten jest niepełny w zakresie dotyczącym oskarżonych S. G.i G. B., jak też błędnie wniesiono o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Katowicach, podczas gdy właściwym do jej rozpoznania, w sytuacji uwzględnienie wniosku prokuratora o częściowe uchylenie wyroku, byłby Sąd Rejonowy.

Oceniając podniesione przez prokuratora zarzuty, jako zasadne należało ocenić te z nich, które dotyczyły obrazy przepisów prawa materialnego, jako zaś oczywiście niezasadny należało ocenić zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Ustosunkowując się w pierwszej kolejności do zarzutów dotyczących rozstrzygnięć odnoszących się do oskarżonegoJ. M.1 i 7 wyroku), należy na wstępie wskazać, że stały się one bezprzedmiotowe w sytuacji zasadnego podniesienia przez prokuratora faktu przedawnienia karalności czynu przypisanego oskarżonemu. J. M. w punkcie 1. W tej sytuacji wyrok w tym zakresie należało uchylić, a postępowanie karne w tej części umorzyć. W konsekwencji utraciły moc rozstrzygnięcia z punktów 7 i 8 wyroku.

Pomimo wskazanej wyżej bezprzedmiotowości zarzutów obrazy prawa materialnego, w ocenie Sądu Apelacyjnego należy się do nich ustosunkować.

Oczywiście zasadne są zarzuty dotyczące błędnego wskazaniu - w punkcie 1 w kwalifikacji prawnej, a w punkcie 7 w podstawie prawnej rozstrzygnięcia - ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego. Takiej ustawy nowelizującej Kodeks karny skarbowy w ogóle nie było, a pod wskazaną pozycją w Dzienniku Ustaw opublikowany został wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Nowelizacja przepisów Kodeksu karnego skarbowego nastąpiła natomiast ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 16.09.2005 r., Nr 178, poz. 1479), obowiązującą od dnia 17 grudnia 2005 r.

Wspomniana nowelizacja zaostrzyła przepisy kodeksu karnego skarbowego, w szczególności przez podwyższenie - na skutek zmiany art. 27 § 1 k.k.s. - górnego ustawowego zagrożenia za przestępstwo skarbowe z art. 56 § 1 k.k.s. (z dwóch do pięciu lat pozbawienia wolności) i wprowadzenie obligatoryjnego zaostrzenia kary na podstawie art. 37 § 1 k.k.s. Nowelizacją tą wprowadzono też do kodeksu karnego skarbowego przepis art. 73a. Zgodnie zatem z dyspozycją art. 2 § 2 k.k.s. należało w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu J. M.w punkcie 1 (a w konsekwencji także w podstawie rozstrzygnięcia z punktu 7) stosować przepisy kodeksu karnego skarbowego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r.

W tej sytuacji zasadny był zarzut obrazy normy z art. 2 § 2 k.k.s., w myśl której jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Zwrócić w tym miejscu wypada na niekonsekwencję Sądu I instancji, który z kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemuJ. M.w pkt. 1 wyeliminował przepis art. 73a § 1 k.k.s., podnosząc, iż „regulację tę przyjęto po okresie działania oskarżonego podlegającego ocenie prawnej” (str. 128 uzasadnienia). Mimo to przypisane mu przestępstwo skarbowe zakwalifikował na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego w brzmieniu nadanym nowelizacją z 2005 r., mocą której wprowadzono do tego kodeksu przepis art. 73a.

Trafnie wskazał również prokurator w odniesieniu do kwestionowanego rozstrzygnięcia z punktu 1 wyroku na obrazę art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. poprzez przyjęcie, iż oskarżonyJ. M. uczynił sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu. Z brzmienia art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s. wynika, iż sąd może zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary jedynie wówczas, gdy sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodu z popełniania przestępstw skarbowych. W sytuacji zatem przypisania oskarżonemu w punkcie 1 popełnienia jednego przestępstwa skarbowego brak było podstaw do zastosowania wskazanego przepisu. Również trafny był zarzut obrazy art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. poprzez niezasadne wyeliminowanie tego przepisu z kwalifikacji prawnej pomimo przyjęcia w opisie czynu, że oskarżony dopuścił się go, działając „w zorganizowanej grupie przestępczej”.

W świetle powyższych uwag oczywiście błędna była kwalifikacja czynu przypisanego oskarżonemu z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. przy zast. art. 37 § 1 pkt. 1, 2 k.k.s. w brzmieniu ustalonym nowelizacją k.k.s. z dnia 15.07.2005 Dz.U.2005.130.1090. Błędnie bowiem zastosowano przepis art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s., błędnie pominięto przepis art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s., wadliwie opisano nowelizację kodeksu karnego skarbowego i z obrazą art. 2 § 2 k.k.s. nie zastosowano przepisów kodeksu karnego skarbowego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r. Należy przy tym zauważyć, iż także kwalifikacja prawna tego czynu przyjęta w akcie oskarżenia była błędna. Ujęto w niej przepis art. 73a k.k.s., który wszedł w życie już po popełnieniu tego czynu, błędnie też zastosowano przepis art. 37 § 1 pkt 2 k.k.s., a pominięto przepis art. 37 § 1 pkt. 1 k.k.s. Prawidłowo zatem, kierując się dyspozycją art. 2 § 2 k.k.s., czyn ten należało zakwalifikować z art. 56 § 1 § k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 1 i 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r.

Przypisane oskarżonemu J. M. w punkcie 1 przestępstwo skarbowe z art. 56 § 1 k.k.s. w dacie jego popełnienia było zagrożone karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie. Zgodnie zaś z treścią art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 5, gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat. Jednocześnie § 3 art. 44 k.k.s. stanowi, że „w wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2 bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności (…)”. Z kolei z § 5 art. 44 k.k.s. wynika, że jeżeli w okresie przewidzianym w § 1 lub § 2 wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność popełnionego przez niego przestępstwa skarbowego określonego w § 1 pkt 1 ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

Mając powyższe na uwadze, należało stwierdzić, iż bieg terminu przedawnienia przestępstwa skarbowego przypisanego oskarżonemu J. M.w punkcie 1 wyroku, a popełnionego w okresie od maja 2001 r. do marca 2004 r., rozpoczynał się z końcem roku 2004 i upłynął ostatecznie w dniu 31 grudnia 2014 r. Na marginesie wypada jedynie zasygnalizować, iż wyłącznym kryterium długości terminów przedawnienia jest zagrożenie ustawowe przewidziane w przepisie części szczególnej, przewidującym karalność danego czynu. Bez znaczenia są przy tym modyfikacje zagrożenia ustawowego wskutek obostrzenia albo złagodzenia kary (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 września 2012 r., II AKz 368/12, LEX nr 1218862)

Z tego też względu Sąd Apelacyjny na mocy art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 44 § 1 pkt 1, § 3 i § 5 k.k.s. uchylił zaskarżony wyrok w punkcie 1 i umorzył postępowanie wobec oskarżonego J. M. o czyn opisany w punkcie I, eliminując z jego opisu sformułowanie o treści „czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu”, to jest o przestępstwo skarbowe z art. 56 § 1 § k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 1 i 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r., a kosztami procesu w tej części obciążył Skarb Państwa zgodnie z art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 632 pkt 2 k.p.k.

Konsekwencją tego rozstrzygnięcia było uchylenie punktów 7 i 8 zaskarżonego wyroku oraz potrzeba orzeczenia kar łącznych pozbawienia wolności i grzywny, jak też wydania nowego rozstrzygnięcia w oparciu o art. 63 § 1 k.k. Z tego względu Sąd Apelacyjny na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył kary pozbawienia wolności orzeczone w punktach 2, 3 i 6 oraz kary grzywny orzeczone w punktach 2 i 3 zaskarżonego wyroku oraz orzekł wobec oskarżonego J. M.karę łączną pozbawienia wolności w rozmiarze 3 lat oraz karę łączną grzywny w wysokości 450 stawek dziennych, ustalając wysokość stawki dziennej grzywny na kwotę 75 zł. Na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności oskarżonemu J. M.zaliczył okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 25 lipca 2007 r.

Orzekając kary łączne, zastosowano zasadę asperacji, mając na uwadze z jednej strony zbieżność czasową przypisanych oskarżonemu przestępstw, a z drugiej strony odmienność naruszonych dóbr prawnych.

Odnosząc się do pozostałych podniesionych przez prokuratora zarzutów obrazy prawa materialnego, należy wskazać, iż oczywiście zasadne są zarzuty dotyczące błędnego wskazaniu - w punktach 9, 16, 25, 32, 40 i 49 w kwalifikacji prawnej i w podstawie prawnej rozstrzygnięć - ustawy z dnia 15 lipca 2005 r. (Dz. U. 2005.130.1090) jako ustawy wprowadzającej zmiany do przepisów Kodeksu karnego skarbowego, z przyczyn, o jakich była już wyżej mowa w kontekście tożsamego zarzutu dotyczącego rozstrzygnięć z punktów 1 i 7.

Trafne są również zarzuty dotyczące obrazy art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. przez niezasadne wyeliminowanie tego przepisu z kwalifikacji prawnej czynów opisanych w punktach 9, 16, 25, 32, 40 i 49, a z ich opisów znamienia działania w zorganizowanej grupie. Podobnie trafne są zarzuty obrazy art. 65 § 1 k.k. przez jego niezasadne pominięcie w kwalifikacji prawnej i podstawie prawnej wymiaru kary w odniesieniu do czynów przypisanych oskarżonym: G. B.w punkcie 10, I. J.w punkcie 26, R. K.w punkcie 33 (błędnie wskazano pkt 32), L. Ł.w punkcie 41 (dotyczącym skazania za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przy czym błędnie wskazano pkt 40) oraz J. P.w punkcie 50 (błędnie wskazano pkt 51), a w odniesieniu do czynu przypisanego oskarżonemu S. G.w punkcie 17 przez pomięcie w podstawie wymiaru kary przepisu art. 65 § 1 k.k., jak też przez wyeliminowanie z opisu wszystkich wskazanych czynów znamienia działania w zorganizowanej grupie.

W tym miejscu zwrócić należy uwagę na rozbieżność pomiędzy sentencją wyroku a jego częścią motywacyjną. Mianowicie w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia Sąd pierwszej instancji ustalił, iż A. Ż., J. B.oraz oskarżeni J. M., G. B., S. G., R. K., I. J., L. Ł.i J. P.działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej (str. 78 i 117-119 uzasadnienia). Pomimo poczynienia takich ustaleń faktycznych, Sąd a quo wyeliminował z opisu czynów znamię działania w zorganizowanej grupie, a z kwalifikacji prawnej odpowiednio przepisy art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. i art. 65 § 1 k.k., przy czym uczynił to o tyle niekonsekwentnie, że w opisie czynu przypisanego oskarżonemu J. M.w punkcie 1 pozostawił znamię działania w zorganizowanej grupie przestępczej, aczkolwiek jednocześnie z kwalifikacji prawnej tego czynu wyeliminował przepis art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s.

Ponieważ Sąd I instancji w ogóle nie wskazał przyczyn takiego postąpienia, można jedynie domniemywać, że uczynił tak z uwagi na przedawnienie czynów z art. 258 § 1 k.k., co oczywiście było błędne. Nie może bowiem budzić wątpliwości, że uprzednie czy jednoczesne skazanie za udział w grupie przestępczej nie jest warunkiem sine qua non dla przypisania sprawcy popełnienia go „w zorganizowanej grupie” (art. 65 § 1 k.k., art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s.). Są to bowiem niezależne od siebie ustalenia faktyczne i mogą (ale nie muszą) nastąpić w odrębnym postępowaniu (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2012 r., II AKa 17/12, LEX nr 1238263, KZS 2012/10/48, KZS 2013/2/59). Umorzenie zatem wobec oskarżonego postępowania o czyn z art. 258 § 1 k.k. z uwagi na przedawnienie jego karalności, nie stoi na przeszkodzie przyjęciu, że innego czynu dopuścił się on „w ramach zorganizowanej grupy”, a w konsekwencji uwzględnieniu przepisu art. 65 k.k. lub art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w podstawie prawnej skazania, w sytuacji gdy poczynione ustalenia faktyczne pozwalają na taką konkluzję. Nie można bowiem stawiać znaku równości pomiędzy brakiem możliwości skazania sprawcy za czyn z art. 258 § 1 k.k. z uwagi na przedawnienie karalności tego przestępstwa a możliwością ustalenia, że innego czynu dopuścił się on działając w grupie, o której mowa w art. 258 § 1 k.k. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 września 2013 r., II AKa 205/13, Biul.SAKa 2013/4/5-6, KZS 2014/2/63).

Podkreślić należy iż Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje zawarte w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustalenia faktyczne dotyczące funkcjonowania zorganizowanej grupy przestępczej, w skład której wchodzili A. Ż., J. B.i oskarżeni J. M., G. B., S. G., R. K., I. J., L. Ł.i J. P.. Nie ma potrzeby powtarzania prawidłowych rozważań Sądu Okręgowego dotyczących tej kwestii i wystarczy odesłać do wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Podkreślić jedynie należy, iż to oskarżony J. M.razem z A. Ż.zorganizował cały przestępczy proceder. Kontaktował się z oskarżonymi, prowadził dokumentację firm. Oskarżeni G. B., S. G., R. K., I. J., L. Ł.i J. P.pozostawali w stałym kontakcie z oskarżonymJ. M.i postępowali zgodnie z jego wolą. Znali też A. Ż., któremu przekazywali pieniądze. Zarazem każdy z oskarżonych miał wiedzę, że w grupie działają też inne osoby, niekoniecznie znając je osobiście. I tak G. B.znał S. G., od którego firmy (...)rzekomo nabywał paliwo, a S. G.znał też J. P., z którym współpracował. I. J.znał R. K., którego skontaktował z J. M.i któremu doręczał prowizję. L. Ł.wiedział o J. B.. J. P. znał S. G.i był też świadkiem przekazywania pieniędzy przez I. J.i L. Ł.. Reasumując, J. M.i A. Ż.koordynowali działania członków grupy, a pozostali wymienieni oskarżeni wykonywali powierzone im zadania, rozliczając się z J. M.i A. Ż.oraz otrzymując „prowizję”. Słusznie zatem Sąd Okręgowy przyjął, że nie ma tu mowy jedynie o przestępnym współdziałaniu, ale o zorganizowanej grupie w rozumieniu art. 65 § 1 k.k. i art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. Z tego też powodu należało uznać, iż wyeliminowanie przez Sąd pierwszej instancji tych przepisów z kwalifikacji prawnej, a z opisu czynów znamienia działania w zorganizowanej grupie było błędne.

Nadto Sąd Apelacyjny dostrzegł z urzędu potrzebę korekty zaskarżonego wyroku w zakresie kwalifikacji prawnej czynu opisanego w punkcie 49 także z innego jeszcze powodu. Sąd Okręgowy czyn ten zakwalifikował z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 22 § 2 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. i art. 6 § 2 k.k.s. Wskazanie przepisu art. 22 § 2 k.k.s., zawierającego katalog środków karnych, było oczywiście błędne, a zamiast tego przepisu należało zastosować przepis art. 20 § 2 k.k.s.

Z tych względów Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok:

- w punktach 9, 16, 25, 32, 40 i 49 w ten sposób, że jako podstawę prawną zawartych w nich rozstrzygnięć przyjął art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 44 § 1 pkt 1 i § 5 k.k.s., opisy czynów uzupełnił o działanie w zorganizowanej grupie, czyny opisane w punktach 9, 16, 25, 32 i 40 zakwalifikował z art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r., a czyn opisany w punkcie 49 zakwalifikował z art. 20 § 2 k.k.s. w zw. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 62 § 2 k.k.s. przy zast. art. 6 § 2 k.k.s. i art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 17 grudnia 2005 r.,

- uzupełniając opisy czynów przypisanych oskarżonym: G. B.w punkcie 10, S. G.w punkcie 17, R. K.w punkcie 26, I. J.w punkcie 33, L. Ł.w punkcie 41 (dotyczącym skazania za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów) oraz J. P. w punkcie 50 przez wskazanie, że oskarżeni dopuścili się ich, działając w zorganizowanej grupie, jak też uzupełniając kwalifikację prawną czynów z punktów 10, 26, 33, 41, 50 i podstawę prawną wymiaru kar orzeczonych w punktach 10, 17, 26, 33, 41, 50 o art. 65 § 1 k.k. (w wypadku czynu z punktu 17 przepis ten został ujęty w kwalifikacji, lecz pominięto go w podstawie prawnej wymiaru kary).

Należy nadmienić, iż jako podstawę prawną umorzenia postępowania o czyny w punktach 9, 16, 25, 32, 40 i 49 wskazano art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. i art. 44 § 1 pkt 1 i § 5 k.k.s., a nie jedynie przepis art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s., jak wnosił oskarżyciel publiczny. Zauważyć też należy, iż zarzuty obrazy art. 37 § 1 pkt 5 k.k.s. i art. 65 § 1 k.k. mogły być uwzględnione, gdyż dotyczyły zarówno kwalifikacji prawnej czynów, jak i ich opisu w części dyspozytywnej wyroku. Jak zaś trafnie wskazano w doktrynie, racjonalna interpretacja art. 447 § 1 k.p.k. oraz art. 434 § 1 k.p.k. pozwala przyjąć, iż wystarczy podniesienie przez oskarżyciela publicznego jednego zarzutu skierowanego przeciwko jednemu z elementów winy, np. kwalifikacji prawnej, aby uznać, że uchybieniami dotknięte mogą być inne elementy w zakresie orzeczenia o winie i karze, np. ustalenia faktyczne (zob. szerzej M. Klejnowska, Ograniczenia sądu odwoławczego orzekającego w sprawie karnej po wniesieniu środka zaskarżenia, Rzeszów 2008, s. 472).

Prokurator podniósł również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na niezasadnym wyeliminowaniu z opisu i kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonym - G. B.w pkt. 10, I. J.w pkt. 26, R. K.w pkt. 32 (winno być: 33), L. Ł.w pkt. 40 (winno być: 41) i J. P. w pkt. 51 (wino być: 50) znamienia uczynienia z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu.

Zarzut ten jest oczywiście błędny i został sformułowany z naruszeniem normy z art. 4 § 1 k.k. Przypomnieć bowiem należy, iż art. 65 § 1 k.k. w pierwotnym brzmieniu stanowił, iż znamię uczynienia sobie stałego źródła dochodów należy łączyć z popełnianiem przestępstw, a dopiero od dnia 1 maja 2004 r., w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 93, poz. 889) nowelizującej m.in. art. 65 k.k., warunki stosowania obostrzeń, co do tzw. „przestępcy zawodowego”, uległy istotnej zmianie. Zastosowanie konsekwencji charakterystycznych dla multirecydywy stało się możliwe także wobec sprawcy, który uczynił sobie stałe źródło dochodu z popełnienia jednego przestępstwa.

W niniejszej sprawie wszystkim wymienionym wyżej oskarżonym przypisano popełnienie jednego przestępstwa każdorazowo przed dniem 1 maja 2005 r. Niczego tu nie zmienia przypisanie oskarżonym przestępstw ciągłych w rozumieniu art. 12 k.k. (zob. szerzej uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2009 r., II KK 260/08, LEX nr 491595).

Z tych względów nie jest możliwe przypisanie oskarżonym, że uczynili sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu. W konsekwencji omawiany zarzut prokuratora nie mógł być uwzględniony. Co więcej, ponieważ w przypadku czynów przypisanych: oskarżonemu J. M. w punkcie 2 i oskarżonemu S. G.w punkcie 17, w ich opisie znamię to zostało ujęte, należało w tym zakresie wyrok zmienić, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części uzasadnienia.

Nie było konieczne uchylanie wyroku w części dotyczącej skazania oskarżonych za przestępstwa przeciwko dokumentom, jak o to wnosił prokurator, wobec niepodzielenia zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, w związku z którym skarżący sformułował taki wniosek. Należy też zauważyć, iż w sytuacji stwierdzenia konieczności uzupełnienia opisu czynów o znamię działania w zorganizowanej grupie, Sąd Apelacyjny miałby obowiązek uchylenia wyroku w tej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania jedynie wówczas, gdyby wystąpiła jednocześnie możliwość i potrzeba zaostrzenia orzeczonych kar pozbawienia wolności (art. 454 § 2 k.p.k.). Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie wystąpiła.

Do apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych G. B. i S. G. Sąd Apelacyjny odniesie się łącznie w tych ich częściach, w jakich podniesione w nich zarzuty są zbieżne, jak też w tym zakresie, w jakim tożsame są uchybienia stwierdzone z urzędu.

Na wstępie należy stwierdzić, iż o ile apelacje te zostały uznane za niezasadne w części skierowanej przeciwko rozstrzygnięciom o uznaniu oskarżonych za winnych popełnienia przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów (punkty 10 i 17 wyroku), o tyle zasługiwały na uwzględnienie w części dotyczącej przypisania im przestępstw z art. 299 § 1 i 5 k.k. (punkty 11 i 18 wyroku).

Odnosząc się do zarzutów kwestionujących rozstrzygnięcia z punktów 10 i 17 wyroku, należy w pierwszej kolejności zauważyć, iż obrońca oskarżonego G. B. sformułował w tym zakresie zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 270 § 1 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i 3 k.k. poprzez ich niewłaściwą interpretację. Tymczasem zarzut tej treści jest nieuprawniony, jeżeli zważy się, że w istocie sprowadza się do podważenia „rekonstrukcji znamion strony podmiotowej” i przyjęcia, iż oskarżony działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim.

Przypomnieć należy, że obraza prawa materialnego może być przyczyną odwoławczą jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i piśmiennictwie konsekwentnie podkreśla się, iż obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu w orzeczeniu, które zostało oparte na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Tym samym obraza prawa materialnego nie ma miejsca, gdy wadliwość orzeczenia w tym zakresie jest wynikiem błędnych ustaleń faktycznych, przyjętych za jego podstawę lub naruszenia przepisów procesowych. Tylko zatem wówczas, gdy niekwestionowane są ustalenia faktyczne, a wadliwość rozstrzygnięcia sprowadza się do niewłaściwej subsumcji, można mówić o obrazie prawa materialnego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 1974 r., V KR 212/74, OSNKW 1974, nr 12, poz. 233 i aprobatę W. Daszkiewicza, Przegląd orzecznictwa, PiP 1975, z. 12, s. 130 oraz M. Cieślaka, Z. Dody, Przegląd orzecznictwa, Palestra 1975, z. 7-8, s. 35; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1996 r., V KKN 116/96, OSNKW 1997, z. 3-4, poz. 34; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2002 r., V KKN 319/99, LEX nr 53010; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2007 r., IV KK 32/07, OSNwSK 2007/1/751; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2014 r., IV KK 288/14, LEX nr 1541264; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2015 r., III KK 333/14, LEX nr 1713025; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2015 r., II KK 135/15, LEX nr 1786793, Prok.i Pr.-wkł. 2015/9/20; S. Zabłocki [w:] J. Bratoszewski, L. Gardocki, Z. Gostyński, S. Przyjemski, R.A. Stefański, S. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2004).

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy, stwierdzić zatem należało, że apelujący - mimo wskazania przyczyny odwoławczej z art. 438 pkt 1 k.p.k. - zakwestionował w istocie poczynione w sprawie ustalenia faktyczne, Nie może bowiem budzić wątpliwości, iż zamiar sprawcy jest elementem stanu faktycznego. Na „stan faktyczny sprawy” składają się bowiem nie tylko okoliczności natury przedmiotowej (czynności wykonawcze sprawcy, skutek przestępczy, okoliczności czasu, miejsca lub sposobu działania, przedmiot czynności wykonawczej, itp.), ale wchodzą tu też w grę okoliczności natury podmiotowej (sensu largo) - osoba sprawcy, pokrzywdzonego, prawnokarnie relewantny stosunek psychiczny sprawcy do czynu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2007 r., IV KK 32/07, OSNwSK 2007/1/751; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 22 kwietnia 1999 r., II AKa 63/99, Apel.-Lub. 1999/3/22; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 czerwca 2015 r., II AKa 118/15, LEX nr 1765948).

Mając zatem na uwadze rzeczywistą treść skargi apelacyjnej, należało podniesiony w niej zarzut potraktować jako zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia (art. 438 pkt 3 k.p.k.).

Ustosunkowując się do tak odczytanego zarzutu, jak również do zarzutów sformułowanych przez obrońcę oskarżonego S. G. dotyczących mającej wpływ na treść rozstrzygnięcia obrazy art. 7 k.p.k. oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego wpływ na jego treść, polegającego w szczególności na uznaniu, że oskarżony miał świadomość poświadczenia nieprawdy w fakturach VAT oraz nielegalnego działania firmy (...) i sprzedaży jako paliwa pełnowartościowego oleju odbarwionego lub mieszaniny benzyn z komponentami, stwierdzić należy, iż zarzuty te są niezasadne.

Rola oskarżonych w przestępczym procederze nie może w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego budzić jakichkolwiek wątpliwości. Oskarżeni mieli pełną świadomość, że prowadzone przez nich firmy - Handel (...)i (...)- nie prowadzą żadnej faktycznej działalności. Jest bezsporne, że obie firmy nie posiadały żadnych możliwości technicznych ani odpowiedniego kapitału pozwalającego na obrót paliwem. Ich rola sprowadzała się do „legalizowania” transakcji przeprowadzanych przez inne podmioty. Oskarżeni R. B.i S. G.wiedzieli zatem, że wprowadzane do księgowości ich firm faktury nabycia paliwa są niezgodne z rzeczywistym stanem, gdyż ich firmy żadnego paliwa nie kupiły, a wystawiane przez nich faktury sprzedaży poświadczają nieprawdę, gdyż ich firmy w rzeczywistości żadnego paliwa nie sprzedały. Okoliczności te nie są przez oskarżonych kwestionowane, dlatego Sąd nie popadł w sprzeczność, uznając ich wyjaśnienia za wiarygodne, a jednocześnie uznając ich winę za udowodnioną. Ponieważ wyjaśnienia te znajdują też potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, w tym wyjaśnieniach współoskarżonego J. M., zarzuty obrońców oskarżonych kwestionujących w tym zakresie ocenę dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych nie mogły być uwzględnione. Nie oznacza to, że kwestionowane rozstrzygnięcia są bezbłędne. Kwestia ta zostanie omówiona w dalszej części uzasadnienia dotyczącej uchybień stwierdzonych z urzędu..

Sprzeczny z ustaleniami Sądu jest zarzut błędnego uznania, że oskarżony S. G. miał świadomość sprzedaży jako paliwa pełnowartościowego oleju odbarwionego lub mieszaniny benzyn z komponentami. Takiego ustalenia Sąd Okręgowy nie poczynił. Przeciwnie, ustalił, że brak w sprawie dowodów wskazujących, że oskarżony taką świadomość posiadał (str. 89 i 129 uzasadnienia), co jednak nie uchyla jego odpowiedzialności za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, jak błędnie wywodzi autor apelacji, a jedynie powoduje niemożność przypisania mu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. na szkodę finalnych nabywców paliwa.

Obrońca oskarżonego S. G.zarzucił również błędne ustalenie, że oskarżony ten działał w zorganizowanej grupie przestępczej. W związku z tym zarzutem należy zaznaczyć, iż takiego ustalenia Sąd pierwszej instancji dokonał jedynie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Było to - jak wyżej wskazano - ustalenie trafne i zostało przez Sąd Apelacyjny wprowadzone do opisu czynu przypisanego oskarżonemu. Zbędne byłoby powtarzanie wywodów zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Przypomnieć jedynie należy, iż S. G.znał G. B., a razem z J. P.wykonywał czynności powierzone mu przez J. M.oraz rozliczał się sam lub za pośrednictwem J. P.z uzyskanych pieniędzy z J. M.i A. Ż.. Z pełną zatem świadomością uczestniczył w zorganizowanej grupie przestępczej.

Skuteczny natomiast - aczkolwiek nie z przyczyn wskazanych w apelacji - okazał się zarzut przyjęcia, że oskarżony G.uczynił sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu. Nie ma potrzeby powtarzania zawartych wyżej wywodów wskazujących, że poczynienie takiego ustalenia nastąpiło z obrazą art. 4 § 1 k.k. Dlatego też należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 17, eliminując wskazane znamię z opisu czynu przypisanego oskarżonemu S. G.. Zważywszy, że tego samego uchybienia Sąd pierwszej instancji dopuścił się odnośnie do czynu przypisanego niewnoszącemu apelacji oskarżonemu J. M.w punkcie 2 zaskarżonego wyroku, Sąd Apelacyjny na mocy art. 435 k.p.k. zmienił wyrok także na korzyść oskarżonego J. M., eliminując z opisu tego czynu znamię uczynienia sobie z popełnienia przestępstwa stałego źródła dochodu.

Postawiony przez obrońcę oskarżonego S. G. zarzut obrazy art. 424 k.p.k. nie mógł być uwzględniony z uwagi na treść art. 455a k.p.k., zgodnie z którym nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 k.p.k. Nadmienić wypada, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku aczkolwiek w wielu miejscach dalekie od perfekcji, umożliwia instancyjną kontrolę orzeczenia.

Określając zakres zaskarżenia, obrońca oskarżonego S. G.wskazał, iż zaskarżył wyrok także w zakresie punktu 20, jednocześnie nie stawiając żadnych zarzutów skierowanych przeciwko zawartemu w nim rozstrzygnięciu. Sąd Apelacyjny dostrzegł z urzędu potrzebę zmiany wyroku w tym punkcie, mocą którego Sąd Okręgowy umorzył wobec oskarżonego S. G.postępowanie odnośnie do czynu opisanego w pkt. „XIV”, podczas gdy przytoczony punkt części wstępnej wyroku odnosi się do czynu zarzuconego innemu oskarżonemu. Nie może budzić wątpliwości, że rozstrzygniecie z punktu 20 odnosi się faktycznie do czynu opisanego w pkt. XIII i dlatego należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 20, zastępując stwierdzenie „w pkt. XIV” sformułowaniem „w pkt. XIII”. Zasygnalizować należy, iż także w punkcie 18 wyroku Sąd Okręgowy błędnie odniósł się do zarzutu z punktu XIII, zamiast XII, lecz uchybienie to o tyle stało się bezprzedmiotowe, że wyrok w punkcie 18 został uchylony.

Sąd Apelacyjny z urzędu dostrzegł potrzebę korekty zaskarżonego wyroku w zakresie opisu i kwalifikacji prawnej przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów przypisanych oskarżonym G. B. w pkt. 10, S. G. w pkt. 17, I. J. w pkt. 26, R. K. w pkt. 33, L. Ł. w pkt. 41 i J. P. w pkt. 50.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż w kwalifikacji prawnej wszystkich tych czynów ujęto przepis art. 270 § 1 k.k., mimo że w opisie żadnego z nich nie ujęto wszystkich znamion tego typu czynu zabronionego. Uchybienie polegające na pominięciu w opisie czynu części znamion przypisanego przestępstwa musiałoby skutkować uchyleniem wyroku w tym zakresie w trybie art. 440 k.p.k. i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania, ale tylko w wypadku, gdyby materiał dowodowy pozwalał na zakwalifikowanie przypisanego czynu z przepisu, którego znamiona nie zostały w pełni odzwierciedlone w jego opisie. Tymczasem w niniejszej sprawie nie było podstaw do zastosowania w kwalifikacji prawnej wskazanych czynów przepisu art. 270 § 1 k.k.

U źródeł błędów w opisie czynów i ich kwalifikacji prawnej zdaje się tkwić nie dość precyzyjne odróżnianie przez Sąd Okręgowy znamion przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów, a polegających na ich fałszu materialnym z jednej strony, a fałszu intelektualnym z drugiej strony. Sąd a quo zdaje się także nie dostrzegać niemożności utożsamiania przedmiotu przestępstwa z art. 270 k.k. w postaci użycia dokumentu podrobionego lub przerobionego a przedmiotu przestępstwa z art. 273 k.k. polegającego na użycia dokumentu poświadczającego nieprawdę. Stąd w opisie czynów znalazły się sformułowania o przykładowej treści: „wystawił jako autentyczne poświadczające nieprawdę faktury”, „użył jako autentyczne faktury poświadczające nieprawdę”. Tymczasem znamię użycia dokumentu „jako autentycznego” dotyczy wyłącznie dokumentów podrobionych lub przerobionych (art. 270 k.k.), nie zaś dokumentów poświadczających nieprawdę (art. 273 k.k.). Podobnie cel użycia dokumentu „za autentyczny” towarzyszy fałszowi materialnemu (art. 270 k.k.), nie zaś intelektualnemu (art. 271 § 1 k.k.).

Podkreślić zatem należy, iż dokumentem wystawionym w rozumieniu art. 271 nie jest dokument podrobiony lub przerobiony (zob. T. Razowski, Komentarz do art. 271 Kodeksu karnego, LEX 2014), a w konsekwencji przedmiotem czynu z art. 273 k.k. może być tylko autentyczny dokument, zawierający poświadczenie nieprawdy. Przedmiotem czynności wykonawczej typu czynu zabronionego z art. 273 k.k. może być, zgodnie z jednoznaczną treścią tego przepisu, jedynie dokument określony w art. 271 k.k. lub w art. 272 k.k., a zatem taki, w którym funkcjonariusz publiczny lub inna uprawniona do wystawienia dokumentu osoba poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, także wówczas gdy poświadczenie nieprawdy zostało wyłudzone przez podstępne wprowadzenie w błąd wystawcy dokumentu. W każdym przypadku musi to być dokument oryginalny, a więc dokument, który nie został ani podrobiony, ani przerobiony. Użycie dokumentu podrobionego lub przerobionego stanowi natomiast przestępstwo z art. 270 § k.k. (zob. J. Piórkowska-Flieger, Komentarz do art. 273 Kodeksu karnego, LexisNexis 2013).

W niniejszej sprawie obok dokumentów poświadczających nieprawdę wystąpiły także dokumenty podrobione. Chodzi tu o faktury sprzedaży wystawione rzekomo przez firmy PHU (...), (...). Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, iż faktury te zostały podrobione (str. 2 uzasadnienia), co znalazło odzwierciedlenie w opisie czynu przypisanego oskarżonemu J. M. w punkcie 2 zaskarżonego wyroku. Użycie tych dokumentów zostało przypisane oskarżonym S. G.w pkt. 17, I. J.w pkt. 26, R. K.w pkt. 33 i L. Ł.w pkt. 41. Sąd pierwszej instancji miał niewątpliwie problem z prawidłowym zakwalifikowaniem takiego zachowania, o czym świadczy łączenie w opisie czynów znamion przestępstw z art. 270 § 1 k.k. i z art. 273 k.k.

Zebrany materiał dowodowy nie pozwala na dokonanie ustalenia, że oskarżeni S. G., I. J., R. K.i L. Ł.mieli świadomość, iż faktury wystawione rzekomo przez firmy PHU (...), (...)są podrobione i z tego względu nie można im przypisać popełnienia przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. Oskarżeni byli natomiast przekonani, że są to poświadczające nieprawdę dokumenty autentyczne, wystawione przez osoby do tego uprawnione. Działali zatem z zamiarem popełnienia przestępstwa z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. Obiektywnie jednak dokonanie tego przestępstwa było niemożliwe z uwagi na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia czynu z art. 273 k.k., gdyż - jak wyżej wskazano - jego przedmiotem może być jedynie dokument oryginalny, nie zaś podrobiony, jak to w rzeczywistości miało miejsce. Nie oznacza to jednak, że takie zachowanie jest bezkarne. Zachowanie sprawcy, który nie uświadamiając sobie, że dokument jest podrobiony lub przerobiony, a w związku z tym dokonanie przestępstwa z art. 273 k.k. jest niemożliwe z uwagi na brak przedmiotu nadającego się do jego popełnienia, działa z zamiarem jego użycia jako dokumentu, w którym funkcjonariusz publiczny lub inna uprawniona do wystawienia dokumentu osoba poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w formie usiłowania nieudolnego - art. 13 § 2 k.k.

Dlatego też należało zmienić opis czynów przeciwko wiarygodności dokumentów przypisanych oskarżonym G. B., S. G., I. J., R. K., L. Ł., J. P.przez wyeliminowanie znamion przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. Nadto w przypadku czynów przypisanych oskarżonym S. G., I. J., R. K.i L. Ł.w zakresie odnoszącym się do użycia faktur podrobionych, należało zmodyfikować ich opis w sposób odpowiadający znamionom przestępstwa z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. W konsekwencji należało dokonać korekty kwalifikacji prawnej przypisanych oskarżonym G. B., S. G., I. J., R. K., L. Ł., J. P. czynów poprzez wyeliminowanie przepisu art. 270 § 1 k.k., a w wypadku czynów przypisanych oskarżonym S. G., I. J., R. K.przez zastąpienie przepisu art. 273 k.k. przepisami art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.

Tej ostatniej zmiany nie dokonano w stosunku do przestępstwa przypisanego oskarżonemu L. Ł., ponieważ oskarżonemu przypisano posłużenie się zarówno fakturami w rzeczywistości podrobionymi (co wyczerpywało znamiona przestępstwa z art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.), jak i poświadczającymi nieprawdę (co wyczerpywało znamiona przestępstwa z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.). W sytuacji zrealizowania przez sprawcę jednym czynem znamion tego samego przestępstwa w formie stadialnej usiłowania i w formie dokonania zachodzi pozorny zbieg przepisów ustawy, do którego zastosowanie znajdują reguły wyłączania wielości ocen. Taką regułą jest w tym przypadku klauzula subsydiarności milczącej. Przyjęcie dokonania czyni zatem zbędną kwalifikację kumulatywną tego samego czynu również jako usiłowania (tak: A. Zoll w: Kodeks karny. Komentarz, Tom I, pod red. A. Zolla, Zakamycze 2004, teza 16 do art. 11 k.k.). Dla oddania pełnej zawartości kryminalnej takiego czynu wystarczające jest zakwalifikowanie go jako dokonanego przestępstwa, natomiast specyfikę czynu należy oddać w jego opisie zawartym w sentencji i uzasadnieniu wyroku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 27 czerwca 2013 r., II AKa 147/13, LEX nr 1349895).

Nadto w wypadku czynu przypisanego oskarżonemu L. Ł. nieprawidłowo opisano część faktur. Sąd pierwszej instancji powielił zawarty w akcie oskarżenia błąd i zarówno w opisie czynu za literą a), jak i za literą b) przyjął, że faktury dotyczyły zakupu paliwa od firmy (...) przez firmę (...), podczas gdy takie stwierdzenie jest prawidłowe jedynie w odniesieniu do opisu za literą a). Opis czynu za lit. b) odnosi się natomiast do faktur nabycia paliwa od firmy (...) przez firmę (...). Należało zatem dokonać odpowiedniej korekty opisu czynu.

Wreszcie w wypadku czynu przypisanego oskarżonemu J. P. w punkcie 50 z zupełnie niezrozumiałych powodów ujęto w kwalifikacji prawnej czynu przepis art. 273 k.k. Opis czynu nie zawiera jakichkolwiek znamion określonego w tym przepisie typu czynu zabronionego. Przepis ten należało zatem z kwalifikacji prawnej wyeliminować.

Kierując się tymi względami, Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok:

- w punkcie 10 w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu G. B. wyeliminował sformułowania o treści „w celu użycia jako autentyczne” i „jako autentyczne”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.,

- w punkcie 17 w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu S. G. wyeliminował sformułowania o treści „w celu użycia jako autentyczne” i „czyniąc sobie z powyższego procederu stałe źródło dochodu”, a sformułowanie „użył jako autentyczne” zastąpił stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.,

- w punkcie 26 w ten sposób, że z opisu przypisanego oskarżonemu I. J. czynu wyeliminował sformułowanie o treści „w celu użycia jako autentyczne” , a sformułowanie „użył jako autentyczne” zastąpił stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.,

- w punkcie 33 w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu R. K. wyeliminował sformułowanie o treści „w celu użycia jako autentyczne”, a sformułowanie „użył w celach podatkowych jako autentyczne” zastąpił stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, usiłował użyć jako”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 271 § 3 k.k. i art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.,

- w punkcie 41 dotyczącym skazania oskarżonego L. Ł.za przestępstwo z art. 271 § 1 i 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w ten sposób, że w opisie czynu za lit. a) sformułowanie „współdziałał w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy przygotowanych przez J. M.do użycia w celach podatkowych jako autentyczne” zastąpił stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, współdziałał w usiłowaniu wprowadzenia do księgowości firmy jako”, a sformułowanie „wystawionych w celu użycia za autentyczne dla celów podatkowych” zastąpił stwierdzeniem „współdziałał w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy”, w opisie czynu za lit. b) sformułowanie „współdziałał w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy przygotowanych przez J. M.do użycia w celach podatkowych jako autentyczne” zastąpił stwierdzeniem „nie uświadamiając sobie, że faktury są podrobione i ich użycie jako poświadczających nieprawdę jest niemożliwe, współdziałał w usiłowaniu wprowadzenia do księgowości firmy jako”, sformułowanie „przez firmę (...)od (...) .H.U. (...)z/s w K., poświadczające nieprawdę” zastąpił stwierdzeniem „przez firmę (...)od (...) .H.U. (...)z/s w K.oraz współdziałał w wystawieniu i wprowadzeniu do księgowości firmy poświadczające nieprawdę”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.,

- w punkcie 50 w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego oskarżonemu J. P. wyeliminował sformułowanie o treści „w celu użycia jako autentyczne”, a czyn przypisany oskarżonemu zakwalifikował z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 271 § 3 k.k. przy zast. art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r.

Wypada zauważyć, iż poprawiając kwalifikację prawną czynów przypisanych oskarżonym, Sąd Apelacyjny miał także na uwadze jeszcze trzy kwestie. Po pierwsze, w przypadku przestępstwa z art. 271 § 3 k.k. zbędne jest przywoływanie w kwalifikacji prawnej przepisu § 1 art. 271 k.k., skoro przepis art. 271 § 3 k.k. ustanawia typ kwalifikowany przestępstwa określonego w jego § 1. Po drugie, przyjmując kwalifikację z art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. uwzględniono trafny pogląd, iż skoro przestępstwo z art. 273 k.k. polega na użyciu dokumentu określonego w art. 271 k.k. lub w art. 272 k.k., to skazując sprawcę za popełnienie przestępstwa z art. 273 k.k., sąd ma obowiązek wskazać, zarówno w opisie czynu jak i w kwalifikacji prawnej, którego z tych dokumentów sprawca użył: czy dokumentu poświadczającego nieprawdę wskutek winy wystawcy, czy też dokumentu poświadczającego nieprawdę w wyniku wprowadzenia wystawcy w błąd (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2003 r., WA 53/03, OSNKW 2004, nr 2, poz. 20). Po trzecie, w kwalifikacji prawnej zaznaczono, iż zastosowano przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r., uwzględniając regulację z art. 4 § 1 k.k. Wskazano we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia, iż oskarżonym nie można przypisać uczynienia sobie z popełnienia przestępstw stałego źródła dochodu, gdyż art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. znamię to łączył z popełnianiem przestępstw, a nie jednego przestępstwa.

Jako zasadne ocenione zostały apelacje obrońców oskarżonych G. B. i S. G. w zakresie, w jakim kwestionowały przypisanie oskarżonym popełnienie przestępstw z art. 299 § 1 i 5 k.k.

Przypomnieć na wstępie należy, iż oskarżonym tym, jak również oskarżonym I. J., R. K., L. Ł.i J. P., w akcie oskarżenia zarzucono popełnienie oszustw na szkodę finalnych odbiorców paliwa. Sąd Okręgowy uznał wszakże, iż postępowanie dowodowe nie dostarczyło dowodów wskazujących na to, że oskarżeni mieli wiedzę o tym, co naprawdę było dystrybuowane w zamian za paliwo, które figuruje na fakturach (str. 129 uzasadnienia). W efekcie z kwalifikacji prawnej przypisanych im czynów wyeliminował przepisy art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. (popełnienie takiego oszustwa przypisał jedynie oskarżonemu J. M.- pkt 2 wyroku). Jednocześnie jednak przypisał oskarżonym popełnienie przestępstw z art. 299 § 1 i 5 k.k., polegających na „praniu brudnych pieniędzy” pochodzących z oszustw podatkowych i oszustw popełnionych na szkodę ostatecznych odbiorców paliwa. Przyjął zarazem, że działali oni „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej’, a zatem z zamiarem bezpośrednim.

Takie postąpienie Sądu I instancji wydaje się niezrozumiałe i niekonsekwentne. Sąd nie wskazał, dlaczego z jednej strony uznał, że oskarżeni nie mieli wiedzy o rzeczywistym przedmiocie transakcji i brak w związku z tym podstaw do przypisania im działania z zamiarem oszukania finalnych nabywców paliwa, a z drugiej strony przyjął, że oskarżeni świadomie, z zamiarem bezpośrednim, uczestniczyli w procederze „prania brudnych pieniędzy” pochodzących z tych oszustw, o popełnieniu których, jak ustalił, nie mieli żadnej wiedzy. Taka wewnętrznie sprzeczna ocena materiału dowodowego niewątpliwie narusza normę z art. 7 k.p.k.

Z powyższych względów należało, uwzględniając apelacje obrońców oskarżonych G. B.i S. G., uchylić wyrok w części skazującej oskarżonych za przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k., i przekazać sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu. Ponieważ te same względy przemawiały za uchyleniem wyroku w zakresie dotyczącym skazania za przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. współoskarżonych, którzy nie wnieśli apelacji, I. J., R. K., L. Ł.i J. P., Sąd Apelacyjny na mocy art. 435 k.p.k. uchylił wyrok w tej części także w stosunku do tych oskarżonych, przekazując sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Nie przesądzając w niczym przyszłego rozstrzygnięcia sprawy, zwrócić należy uwagę na potrzebę precyzyjnego ustalenia świadomości oskarżonych odnośnie do pochodzenia pieniędzy przyjmowanych przez nich na konta firm, których byli właścicielami lub pełnomocnikami. Dopiero takie ustalenie pozwoli na ocenę, czy oskarżeni, działając z zamiarem bezpośrednim lub co najmniej ewentualnym, świadomie uczestniczyli w procederze „prania brudnych pieniędzy”.

W tej sytuacji jedynie na marginesie należało ponownie zauważyć, iż przypisując oskarżonemu S. G. w punkcie 18 popełnienie przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k., uznał go za winnego popełnienia czynu „opisanego w pkt. XIII”, podczas gdy w punkcie tym zarzucono oskarżonemu popełnienie przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. Zarzucone mu natomiast przestępstwo z art. 299 § 1 i 5 k.k. zostało opisane w punkcie XII części wstępnej wyroku.

Konsekwencją uchylenia wyroku w opisanej wyżej części było uchylenie rozstrzygnięć o karach łącznych orzeczonych wobec oskarżonych G. B., S. G. I. J., R. K., L. Ł.iJ. P. jak też innych związanych z karami łącznymi rozstrzygnięć.

I tak Sąd Apelacyjny uchylił rozstrzygnięcia z punktów 14 i 15, 21 i 22, 30 i 31, 43 i 44 oraz zaliczył na mocy art. 63 § 1 k.k. - na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 10 oskarżonemu G. B. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 12 stycznia 2006 r., na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 17 oskarżonemu S. G. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005 r. do dnia 21 grudnia 2005 r., na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 26 oskarżonemu I. J. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 lutego 2005 r. do dnia 23 grudnia 2005 r., na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 41 za przestępstwo z art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k., art. 12 k.k. i art. 65 § 1 k.k. oskarżonemu L. Ł. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2004 r. do dnia 23 listopada 2005 r., uznania karę pozbawienia wolności za wykonaną w całości, a na poczet orzeczonej w tym samym punkcie kary grzywny oskarżonemu L. Ł. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 23 listopada 2005 r. do dnia 29 grudnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 74 stawek dziennych.

Nadto należało uchylić rozstrzygnięcia z punktów 37, 38 i 39 oraz na mocy na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. i art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 33 oskarżonemu R. K.warunkowo zawiesić na okres próby wynoszący 3 lata, oddając oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora, a na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary grzywny orzeczonej w punkcie 33 oskarżonemu R. K.zaliczyć okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 10 sierpnia 2005 r. do dnia 18 sierpnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 18 stawek dziennych. Jak też należało uchylić rozstrzygnięcia z punktów 54, 55 i 56 oraz na mocy art. 69 § 1 k.k. i art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. i art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w punkcie 50 oskarżonemu J. P.warunkowo zawiesić na okres próby wynoszący 3 lata, oddając oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora, a na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet kary grzywny orzeczonej w punkcie 50 oskarżonemuJ. P.zaliczyć okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 4 kwietnia 2005 r. do dnia 5 kwietnia 2005 r., uznając grzywnę za wykonaną w wysokości do 4 stawek dziennych.

Zauważyć należy, iż zgodnie z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 70 § 2 k.k. i art. 73 § 2 k.k. okres próby nie mógł być krótszy niż trzy lata, a oddanie oskarżonych pod dozór kuratora było obligatoryjne. Podkreślić też wypada, iż rozstrzygnięcie o warunkowym zawieszeniu wykonania kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonych R. K.i J. P.nie było przedmiotem zaskarżenia na ich niekorzyść.

Wobec uchylenia wyroku w części dotyczącej skazania za przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. oraz rozstrzygnięć o karach łącznych, zarzuty obrońców oskarżonych G. B. i S. G. dotyczące rażącej niewspółmierności kar stały się w znacznej części bezprzedmiotowe. Bezprzedmiotowy stał się także zarzut obrońcy oskarżonego S. G. dotyczący rozstrzygnięcia opartego na treści art. 299 § 7 k.k. Ustosunkowując się natomiast do zarzutów rażącej niewspółmierności kar orzeczonych wobec oskarżonych G. B. i S. G. za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów należy stwierdzić, iż brak było podstaw do ich uwzględnienia.

Przypomnieć w tym miejscu należy, iż rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 k.k. oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1973 r., III KR 254/73, OSNPG 1974, nr 3-4, poz. 51 i aprobatę tego stanowiska: M. Cieślak, Z. Doda, Przegląd orzecznictwa, Palestra 1975, z. 3, s. 64). Nie chodzi zatem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 1994 r., II KRN 189/94, OSN Prok. i Pr. 1995, nr 5, poz. 18).

O rażącej niewspółmierności kar wymierzonych oskarżonym G. B.i S. G.w takim znaczeniu niewątpliwie mowy być nie może już z tego względu, że na podstawie art. 271 § 3 k.k. oskarżonym wymierzono kary pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Zważywszy na okoliczności popełnienia przypisanych im przestępstw, a zwłaszcza na działanie czynem ciągłym i na znaczną ilość faktur, których dotyczyło ich przestępcze zachowanie, wymierzone oskarżonym kary pozbawienia wolności i kary grzywny jawią się jako wręcz łagodne. Brak było też podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonych kar pozbawienia wolności. Oskarżeni działali w sposób zaplanowany, z chęci zysku, w zorganizowanej grupie i jedynie kary pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym stanowią prawidłową reakcję karną na popełnione przez nich bezprawie. Odwoływanie się przez skarżących do warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności orzeczonej w stosunku do współoskarżonego J. P. jest o tyle niezasadne, iż sprzeciwia się temu zasada indywidualizacji kary (art. 55 k.k.), aczkolwiek wypada zwrócić uwagę na łagodniejszą kwalifikację prawną zachowania tego oskarżonego oraz na niezakwestionowanie przez prokuratora w apelacji rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu wykonania orzeczonej wobec J. P.kary pozbawienia wolności.

Jako niezasadną Sąd Apelacyjny ocenił apelację wniesioną przez obrońcę oskarżonego A. G..

Odnosząc się do zarzutów obrazy przepisów prawa procesowego - art. 4 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., należy zauważyć, iż w orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje się, że naruszenie przepisu art. 4 k.p.k., jako zawierającego jedynie ogólne dyrektywy, zasady, które powinny być realizowane w toku procesu karnego, nie może w ogóle stanowić samodzielnej podstawy apelacyjnej, lecz niezbędne jest wskazanie naruszenia przepisu procesowego o bardziej szczegółowym charakterze, zawierającego konkretny nakaz lub zakaz, który został zignorowany, opacznie zrozumiany lub nie doszło do jego zastosowania (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia z dnia 19 grudnia 2007 r., V KK 390/07, LEX nr 353329 i z dnia 11 września 2012 r., IV KK 211/12, LEX nr 1220924). Powtórzyć też wypada, iż zarzut obrazy art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. nie mógł być uwzględniony z uwagi na treść art. 455a k.p.k. Nie można też uznać, by uzasadnienie wyroku w części odnoszącej się do oskarżonego A. G. było wadliwe w stopniu uniemożliwiającym kontrolę odwoławczą.

Także zarzuty obrazy art. 7 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k., jak też błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i mającego wpływ na jego treść, są niezasadne, gdyż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest pełny, został prawidłowo oceniony przez Sąd pierwszej instancji, który w efekcie poczynił odpowiadające prawdzie ustalenia co do przebiegu inkryminowanego zdarzenia.

Obrońca oskarżonego zakwestionował dokonaną przez Sąd pierwszej instancji ocenę zebranego materiału dowodowego, podkreślając w szczególności, iż Sąd oparł swe ustalenia na pomówieniu współoskarżonego I. J., który kierował się zemstą z uwagi na konflikt, w jaki popadł z oskarżonym. Podniósł negatywne cechy charakteru I. J. oraz zakwestionował wiarygodność zeznań świadków M. Ż. (1) i M. Ż. (2) z uwagi na ich niekonsekwencję i wewnętrzną sprzeczność, jak też leczenie psychiatryczne świadka M. Ż. (1).

Z tymi twierdzeniami nie sposób się zgodzić. Wprawdzie rzeczywiście świadkowie M. Ż. (1) i M. Ż. (2) nie byli w swoich zeznaniach konsekwentni, lecz na rozprawie wskazali racjonalne przyczyny zmiany zeznań. Brak jest jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania wiarygodności ich depozycji złożonych na rozprawie. Są spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w innych dowodach. Zwrócić tu należy uwagę na zeznania świadka A. Ć., która świadków Ż. widziała w firmie oskarżonego „może dwa razy” i świadka D. K., która również świadków w firmie oskarżonego nie spotykała. Także oskarżony nie wskazał, aby zatrudnienie M. i M. Ż. (2) łączyło się z wykonywaniem przez nich pracy.

Niezasadna jest też próba zdyskredytowania przez skarżącego zeznań świadka M. Ż. (1) z powodu jej leczenia psychiatrycznego. Nie jest to okoliczność mogąca rzutować na ocenę wiarygodności zeznań, zwłaszcza w sytuacji gdy na rozprawie podkreśliła, że już od około 10 lat nie zażywa leków przeciwpsychotycznych. Również nieścisłości w wyjaśnieniach I. J. nie mogą prowadzić do zdyskredytowania jego relacji, gdyż nie dotyczą istoty sprawy oraz dają się wytłumaczyć upływem czasu.

Przyczyna fikcyjnego zatrudnienia osób najbliższych dla A. Ż. znajduje logiczne wytłumaczenie w wyjaśnieniach współoskarżonego I. J.. Nie negując zatem faktu, że oskarżeni popadli w konflikt, to okoliczność ta, aczkolwiek nakazywała ostrożne podejście do relacji I. J., nie mogła prowadzić do postulowanego przez skarżącego rezultatu w postaci odmówienia jego relacji wiary. Sąd pierwszej instancji nie popełnił błędu, przydając temu dowodowi walor wiarygodności, w sytuacji gdy wraz z zeznaniami świadków M. i M. Ż. (2) jego relacja tworzy spójną i logiczną całość. Twierdzenie oskarżonego A. G., jakoby zatrudnienie świadków Ż. łączyło się z nieformalną współpracą z A. Ż. nie tylko nie znajduje żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym, ale jest nieprzekonujące. Fikcyjne zatrudnienie osób najbliższych na tak długi okres nie jest formą rozliczenia współpracy, która nie wiadomo, czy i jakie przyniesie efekty. Obrońca oskarżonego usiłował podważyć ustalenia Sądu a quo przez wskazanie niewspółmierności rzekomo otrzymanych przez A. G. od A. Ż. pieniędzy a wysokością uzyskanych przez M. Ż. (1) i M. Ż. (2) sum tytułem wynagrodzenia i ponoszonych przez oskarżonego kosztów ich zatrudnienia. Wywód ten jest nietrafny o tyle, że w wypadku „prania brudnych pieniędzy” nie chodzi o pełną ekwiwalentność „świadczeń”. Oskarżony po prostu potrzebował gotówki i wykorzystał fakt, że A. Ż. chciał pieniądze uzyskane z przestępczego procederu „wyprać”. Zauważyć też należy, że zakończenie fikcyjnego zatrudnienia nastąpiło nie z woli oskarżonego, lecz świadków Ż..

Skarżący zakwestionował także ustalenie Sądu meriti, iż oskarżony miał świadomość pochodzenia uzyskanych pieniędzy z przestępstwa. Wbrew podniesionym zarzutom, także ta okoliczność nie może budzić wątpliwości nie tylko w świetle wyjaśnień współoskarżonego. I. J.. Kwestię tę w oparciu o cały materiał dowodowy szczegółowo i przekonująco omówił Sąd I instancji (str. 120-121 uzasadnienia) i nie ma potrzeby powtarzania w tym miejscu tej argumentacji. W tej sytuacji wywody skarżącego są jedynie polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego.

Kierując się powyższymi względami, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

II AKa 402/15

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE