Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 14 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w G. W.. X Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Andrzej Miszczak

Protokolant: stażystka Marta Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2016 r. w G. W..

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 9 664,79 (dziewięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt cztery złote 79/100) z ustawowymi odsetkami:

1)  od kwoty 9 600 złotych od 29 maja 2015 roku do dnia zapłaty

2)  od kwoty 64,79 złotych od 14 marca 2016 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 1 221,40 (tysiąc dwieście dwadzieścia jeden złotych 40/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w G. W..:

1)  od powódki z zasądzonego roszczenia kwotę 140,36 (sto czterdzieści złotych 36/100)

2)  od pozwanego 497,64 (czterysta dziewięćdziesiąt siedem złotych 64/100)

tytułem brakujących kosztów sądowych

UZASADNIENIE

Powódka – M. S. – wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Towarzystwa (...) S.A. w (...) 12 146,47 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty; zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

Pismem procesowym z 1 sierpnia 2015 r. (k.66) powódka rozszerzyła powództwo o 295,88 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że 20 grudnia 2014 r. została potrącona przez pojazd ubezpieczony u pozwanego. W związku z tym wydarzeniem poniosła szkodę i krzywdę, której kompensata wymaga zasądzenia kwoty dochodzonej pozwem.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że wypłacone świadczenie rekompensuje doznaną przez powódkę krzywdę. Pozwany przeprowadzając postępowanie likwidacyjne wziął pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy. Roszczenie odszkodowawcze z kolei jest nieudowodnione.

Sąd rejonowy ustalił co następuje :

20 grudnia 2014 r. kierujący pojazdem ubezpieczonym u pozwanego cofając nie zachował należytej ostrożności i potrącił powódkę.

- okoliczność bezsporna

Powódka udała się na Szpitalny Oddział Ratunkowy w G. W.., gdzie rozpoznano u niej stłuczenie stawu łokciowego i kolanowego. Zapisano leki, kontrolę w poradni chirurgicznej. Badanie RTG wskazało, że nie ma kostnych zmian pourazowych. Zdjęcie rtg przedramienia prawego nie objęło nasad bliższych przedramienia.

7 stycznia 2015 r. powódka przeprowadziła badanie radiologiczne, które wykazało złamanie podgłówkowe kości łokciowej promieniowej prawej. Kończyna została unieruchomiona.

19 lutego 2015 r. powódka została skierowana do poradni chirurgii pourazowo - ortopedycznej, następnie na fizjoterapię, którą przechodziła w okresie od 16 do 29 kwietnia 2015 r.

14 październik 2014 r. w związku z bólami biodra lewego powódka została skierowana na rehabilitacje.

10 marca 2015 r. powódka miała prywatną wizytę u ortopedy dra M. G., za którą zapłaciła 100 zł. Pozwany w postępowaniu likwidacyjnym zwrócił powódce tą kwotę – decyzja z 14 kwietnia 2015 r.

W okresie od 20 do 31 lipca 2015 r. powódka miała rehabilitację prawego stawu łokciowego.

Dowód :



Karta informacyjna leczenia szpitalnego z 20.12.2014 r. k.8



Dokumentacja medyczna k.9, 11-13, 15-16, 76-80



Wynik badania radiologicznego z 7.01.2015 r. k.10



Zaświadczenie z Hospicjum (...). K. w G. W.. z 29.04.2015 r. k.14



Rachunek (...) z 10.03.2015 r. k.17



Decyzja pozwanego z 14.04.2015 r. k.25



Zaświadczenie Hospicjum (...). K. w G. W.. z 31.07.2015 r. k.75



Opinia biegłych ortopedy i neurologa k.109-111



Zeznania powódki k.81-82

21 maja 2015 r. powódka zakupiła magnez MG B6 Forte, F., O., za które zapłaciła 41,26 zł, z czego pozwany winien jej zwrócić wydatek na zakup leku O., to jest kwotę 20,50 zł.

13 maja 2015 r. powódka kupiła O., za który zapłaciła 10,25 zł a pozwany winien jej zwrócić tą kwotę.

15 maja 2015 r. powódka kupiła D. M., C. E. S. Krem, P. S., V., X. krople do oczu, za które zapłaciła 93,29 zł. Zakupy te nie są związane ze szkodą z 20 grudnia 2014 r.

2 czerwca 2015 r. powódka kupiła R. M. i P., za które zapłaciła 14,44 zł a pozwany winien jej zwrócić tą kwotę.

9 lipca 2015 r. powódka kupiła M., A., E., P., za które zapłaciła 60,64 zł, z czego tylko zakup P. związany był ze szkodą z 20 grudnia 2012 r. a pozwany winien zwrócić powódce 10,10 zł.

13 lipca 2015 r. powódka zakupiła R. M. za 9,50 zł. Pozwany winien zwrócić ten koszt pozwanej.

16 lipca 2015 r. powódka kupiła F. o smaku miętowym, (...), M. i T., za które zapłaciła 50,56 zł. Zakup ten nie jest związany z kolizją z 20 grudnia 2014 r.

27 lipca 2015 r. powódka kupiła sztyft do nosa, C. S. Krem, C. P., V., S., za które zapłaciła 75,95 zł. Zakup ten nie jest związany z kolizją z 20 grudnia 2014 r.

3 sierpnia 2015 r. powódka kupiła D. M., magnez B6 oraz R., za które zapłaciła 43,90 zł. Zakup ten nie jest związany z kolizją z 20 grudnia 2014 r.

18 czerwca 2015 r. powódka kupiła D. M. i C. S. Krem, za które zapłaciła 40,89 zł. Zakup ten nie jest związany z kolizją z 20 grudnia 2014 r.

Dowód :



Faktura nr (...) z 21.05.15 k.27



Faktura nr (...) z 14.05.15 k.28



Faktura nr (...)/s z 15.05.15 k.29



Faktura nr (...)/s z 2.06.2015 r. k.68



Faktura nr (...)/s z 9.07.2015 r. k69



Faktura nr (...)/s z 13.07.2015 r. k.70



Faktura nr (...)/s z 16.07.2015 r k.71



Faktura nr (...)/s z 27.0.2015 r. k.72



Faktura nr (...)/s z 3.08.2015 r. k.73



Faktura nr (...)/s z 18.06.2015 r. k.74



Opinia biegłych ortopedy i neurologa k.109-111



Zeznania powódki k.81-82

Powódka posiada wygojone z ograniczeniem ruchomości złamanie podgłowowe kości promieniowej prawej, przebyte stłuczenie kolana prawego bez uszczerbku na zdrowiu. Ponadto bez związku ze zdarzeniem z 20 grudnia 2014 r. stwierdza się u niej przebyte złamanie kości ramiennej lewej, przebytą protezoplastykę kolana prawego, zmiany zwyrodnieniowe biodra prawego.

W wyniku zdarzenia z 20 grudnia 2014 r. powódka doznała urazu łokcia prawego i kolana prawego. Wykonane w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym zdjęcie rtg przedramienia prawego nie objęło nasad bliższych przedramienia a w obrębie nasad dalszych nie stwierdzono zmian urazowych. W obrębie stawu kolanowego prawego nie stwierdzono zmian urazowych a proteza stawu wykonana w kwietniu 2014 r. nie wykazała obluzowania. Podczas kontroli chirurgicznej 7 stycznia 2015 r. wykonano zdjęcie rtg, które potwierdziło nadłamanie bez istotnych przemieszczeń podgłowowej kości promieniowej prawej.

W okresie leczenia znaczne dolegliwości bólowe powódka odczuwała przez 3 tygodnie, później ból się zmniejszał. Dolegliwości powinny ustępować.

Obecnie ograniczenie ruchomości stawu łokciowego wynosi: wyprost 10st, supinacja 15st. Są to ograniczenia o charakterze trwałym, bez perspektyw poprawy, ale i nasilenia. Rehabilitacja jaką przeszła powódka była zasadna. Nie wymaga dalszej rehabilitacji. W obrębie stawu kolanowego prawego nie ma zmian pourazowych. Trwały uszczerbek na zdrowiu jaki doznała powódka w związku z wypadkiem z 20 grudnia 2014 r. wynosi 5 %.

Dowód :



Opinia biegłych ortopedy i neurologa k.109-111

3 lutego 2015 r. powódka zgłosiła szkodę pozwanemu, który pismem z 10 lutego 2015 r. poinformował o rozpoczęciu likwidacji szkody.

Pozwany decyzją z 14 kwietnia 2015 r. zapłacił 190,55 zł za faktury nr (...)/s 12 lutego 2015 – 27,39 zł, nr (...)/s 5 marca 2015 r. – 44,26 zł, nr (...)/s 4 lutego 2015 – 18.90 zł i 100 zł za wizytę u dra M. G..

Decyzją z 25 lutego 2015 r. przyznał zadośćuczynienie 2 400 zł (k.22)

Dowód :



faktura nr (...)/s 12 lutego 2015 r. k.18



faktura nr (...)/s 5 marca 2015 r. k. 19



nr (...)/s 4 lutego 2015 r. k. 20



pismo powódki z 3 lutego 2015 r. k.21



decyzja pozwanego z 25.02.2015 r. k.22



decyzja pozwanego z 14.04.2015 r. k.25



Zeznania powódki k.81-82

Sąd rejonowy zważył co następuje :

Powództwo okazało się częściowo uzasadnione.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. W sprawie niniejszej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152),2 które stanowią normy lex specialis w stosunku do ogólnych norm Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 34 ust. 1 ww. ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Artykuł 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych przewiduje, iż ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Nie było sporu między stronami, że pozwany ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność co do zasady za zdarzenie z 20 grudnia 2014 r. Już w postępowaniu likwidacyjnym, uznał swoją odpowiedzialność, wypłacając powódce zadośćuczynienie w wysokości 2 400 zł i 190,55 zł odszkodowania.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Artykuł 444 § 1 i 2 k.c. przewiduje zaś, iż w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Krzywda, której naprawienia może domagać się podmiot na podstawie art. 445 k.c., stanowi niemajątkowy skutek naruszenia dóbr osobistych, wywołany uszkodzeniem ciała, rozstrojem zdrowia, pozbawieniem wolności lub skłonieniem za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu. Uszczerbki te mogą polegać na fizycznych dolegliwościach i psychicznych cierpieniach bezpośrednio związanych ze stanem zdrowia, ale też z jego dalszymi następstwami w postaci odczuwanego dyskomfortu w wyglądzie, mobilności, poczuciu osamotnienia, nieprzydatności społecznej bądź nawet wykluczenia. W judykaturze i doktrynie dość powszechnie przyjmuje się wyłącznie kompensacyjny charakter ochrony majątkowej udzielanej pokrzywdzonemu i niedopuszczalność przypisywania jej funkcji represyjnych. Kompensata majątkowa ma na celu przezwyciężenie przykrych doznań. Służyć temu ma nie tylko udzielenie pokrzywdzonemu należnej satysfakcji moralnej w postaci uznania jego krzywdy wyrokiem sądu, ale także zobowiązanie do świadczenia pieniężnego, które umożliwi pełniejsze zaspokojenie potrzeb i pragnień pokrzywdzonego lub wesprze realizację wskazanego przez niego celu społecznego.3

Ustalenie krzywdy ma podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedniej sumy, która miałaby stanowić jej pieniężną kompensatę. W żadnym razie ustalony stopień utraty zdrowia nie jest równoznaczny z rozmiarem krzywdy i wielkością należnego zadośćuczynienia4. Przy oznaczeniu zakresu wyrządzonej krzywdy za konieczne uważa się uwzględnienie: rodzaju naruszonego dobra, zakresu (natężenie i czas trwania) naruszenia, trwałości skutków naruszenia i stopnia ich uciążliwości, a także stopnia winy sprawcy i jego zachowania po dokonaniu naruszenia5. Okoliczności indywidualne, związane z pokrzywdzonym, powinny zostać uwzględnione przy zastosowaniu zobiektywizowanych kryteriów oceny (np. sytuacja rodzinna - osoba samotna, jedno dziecko, rodzina wielodzietna, czy wiek pokrzywdzonego - młody, dojrzały, starszy). Wpływ na odczuwanie dyskomfortu, zwłaszcza związanego z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, może mieć sytuacja majątkowa pokrzywdzonego (np. warunki mieszkaniowe, dochody z pracy lub kapitału), wyznaczając poziom wydatków konsumpcyjnych, mogących zrównoważyć mu doznane cierpienia6. Z uwagi na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia za krzywdę powszechnie uważa się, że ustalenie odpowiedniej sumy nie może polegać na przyznaniu wyłącznie symbolicznej kwoty pieniędzy, chyba że sam pokrzywdzony domaga się raczej satysfakcji moralnej. Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia znajomość poziomu życia pokrzywdzonego i społeczeństwa powinna służyć ustaleniu zakresu potrzeby i pragnień pokrzywdzonego, których kompensata sprawi mu satysfakcję. Nie ma natomiast żadnych szczególnych podstaw do miarkowania zadośćuczynienia, a za „odpowiednią sumę” należy uznać świadczenie odpowiadające wielkości wyrządzonej krzywdy.

Z uwagi na niemajątkowy charakter krzywdy nie jest możliwe jej określenie w pieniądzu, jednak z reguły wysokość zadośćuczynienia powinna odpowiadać wielkości ustalonej krzywdy, ponieważ w przybliżeniu świadczenie stanowić ma ekwiwalent utraconych dóbr. Świadczenie w postaci zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę ma charakter jednorazowy. Nawet w związku z trwałymi dolegliwościami fizycznymi lub psychicznymi pokrzywdzonego nie może on domagać się z tych powodów renty. Nie ma też podstaw do żądania ponownego zadośćuczynienia w razie nasilenia się ujemnych skutków naruszenia dobra osobistego, poza sytuacją, gdy są one następstwem zdarzenia nieuwzględnionego wcześniejszym orzeczeniem.

Zdaniem orzekającego sądu kwota zadośćuczynienia przyznana przez pozwanego powódce –2 400 zł – jest rażąco niska i nie uwzględnia w pełnym rozmiarze krzywdy jakiej doznała w związku z wypadkiem. Poziom obrażeń, długość leczenia, czas trwania dolegliwości bólowych odczuwanych w związku z obrażeniami, skutki dla zdrowia i trybu życia powódki uzasadniają przyznanie większej kwoty z tego tytułu.

W ocenie sądu rejonowego kwotą odpowiednią będzie 12 000 zł. Powódka przez okres 3 tygodni odczuwała znaczne dolegliwości bólowe, które uległy zmniejszeniu, jednak nie ustąpiły całkowicie, skoro biegli stwierdzili, że w przyszłości dopiero winny ustąpić. Ból o różnej sile natężenia, w tym znaczny w okresie 3 tygodni, w sposób istotny wpływa na jakość i komfort życia człowieka, w znacznym stopniu determinując aktywność życiową a z reguły powoduje rezygnację z wszelkiej aktywności, wyklucza z życia społecznego, negatywnie wpływa na samopoczucie i skłania do bierności. Dolegliwości bólowe w znaczący sposób wpływają na możliwości regeneracji organizmu człowieka poprzez sen, zaburzając go, utrudniając zaśnięcie, wybudzają. Powódka w swoich zeznaniach potwierdziła te cierpienia i krzywdę jaką w związku z tymi dolegliwościami miała i nadal odczuwa.

W tym miejscu wskazać należy - powołując się na opinie biegłych - że powódka niezależnie od skutków wypadku (bez związku z wypadkiem z 20 grudnia 2014 r.) posiada schorzenia w postaci przebytego złamania kości ramiennej lewej, przebytej protezoplastyki kolana prawego oraz ma zmiany zwyrodnieniowe biodra prawego. Schorzenia te również mogą generować dolegliwości bólowe i nie jest możliwe oddzielenie źródeł bólu i jasne wskazane, co jest źródłem bólu – czy schorzenia pozostające bez związku z wypadkiem, czy te wynikające z wypadku. Ustalając stopień krzywdy i odpowiednie zadośćuczynienie sąd miał powyższe okoliczności na uwadze, bacząc by nie obciążać pozwanego za skutki niezwiązane z wypadkiem.

Dalej należy wskazać, że skutkiem wypadku jest ograniczenie ruchomości stawu łokciowego prawego wyprost o 10 stopni, supinacja o 15 stopni. Powyższe ograniczenia mają charakter trwały, nie ma perspektywy by uległy poprawie. Oznacza to, że powódka do końca życia będzie musiała żyć ze wskazanym ograniczeniem ruchomości stawu łokciowego prawego, będąc osobą praworęczną, co znacząco wpływa i będzie wpływało na jej życie i wykonywanie czynności dnia codziennego. Powódka zeznała, że nie mogła robić zakupów, porządków, co było szczególnie dotkliwe zaraz po wypadku, w okresie Świąt Bożego Narodzenia 2014 r.

W związku ze zdarzeniem powódka musiała przemodelować tryb swojego życia, włączając do kalendarza swoich codziennych sprawunków wizyty u lekarzy, umawianie się na wizyty lekarskie, zabiegi rehabilitacyjne, wizyty w aptece. Gdyby nie wypadek powódka nie musiałaby tak często dokonywać tych czynności i korzystać z usług medycznych wykazanych w aktach sprawy i będących wynikiem wypadku z 20 grudnia 2014 r.

W końcu wskazać należy, że w wyniku zdarzenia powódka doznała 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu, co obrazuje skutki zdarzenia dla jej zdrowia i umacnia wskazaną wyżej argumentację na rzecz przyjęcia, że kwota 12 000 zł zadośćuczynienia jest adekwatna do stopnia krzywdy.

Mając na uwadze fakt, że zmiany i ograniczenia nie będą ulegać nasileniu, leczenie jest zakończone, dolegliwości bólowe winny ustąpić, a część dolegliwości bólowych nie jest związanych z wypadkiem, zasądzenie wyżej kwoty zadośćuczynienia – powyższej 12 000 zł – byłoby niezasadne i prowadziło do bezpodstawnego wzbogacenia powódki.

Mając na uwadze fakt, że pozwany w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił powódce 2 400 zł zadośćuczynienia, należało zasądzić brakującą kwotę zadośćuczynienia w wysokości 9 600 zł a w pozostałym zakresie powództwo o zadośćuczynienie oddalić.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. sąd zasądził odsetki ustawowe zgodnie z żądaniem pozwu tj. od 29 maja 2015 r. – dzień wniesienia pozwu - do dnia zapłaty. W odniesieniu do daty zasądzenia odsetek należy wskazać, iż świadczenie ubezpieczyciela polegające na zapłacie odszkodowania jest uzależnione od zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c.). Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 1 k.c.). Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy. Gdy wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okaże się niemożliwe, świadczenie powinno zostać spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (art. 817 § 2 k.c.). Oznacza to, że spełnienie świadczenia w terminie późniejszym może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel powoła się na istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych ze szczególną starannością. Okoliczności te podlegają indywidualnej ocenie w realiach konkretnej sprawy. Niewykazanie ich świadczy o popadnięciu ubezpieczyciela w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia. Skutki opóźnienia określone są m.in. w art. 481 § 1 k.c. i obligują dłużnika do zapłaty odsetek. Nie jest przy tym istotne, czy powodem niezapłacenia należnej sumy były okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność i czy wierzyciel poniósł jakąkolwiek szkodę. Ustawodawca zastrzegł jednocześnie, że bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie trzydziestu dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (art. 817 § 2 k.c.), a umowa ubezpieczenia lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą zawierać korzystniejsze postanowienia dla uprawnionego (art. 817 § 3 k.c.). Należy podkreślić, że art. 817 § 2 k.c. jako wyjątek od zasady ogólnej, powinien być interpretowany ściśle.

Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Wymóg ten odnosi się także do sytuacji określonej w art. 817 § 2 k.c., a więc przypadku, w którym zachodzi konieczność przedłużenia postępowania likwidacyjnego. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody (krzywdy). Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie można też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania.

Jak wskazał Sąd Najwyższy:7 „ R. legis art. 817 k.c. oraz sens sformułowanych na jego podstawie postanowień zawartych w ogólnych warunkach ubezpieczenia opiera się na uprawnieniu do wstrzymania wypłaty odszkodowania w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją niejasności odnoszące się do samej odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości szkody. W sytuacji tej dochodzi do kolizji dwóch interesów - poszkodowanego oraz ubezpieczyciela, stąd ocena przyczyn niezachowania przez zakład ubezpieczeń (profesjonalistę) terminu przewidzianego w art. 817 § 1 k.c. powinna być staranna i pogłębiona. Sąd musi ocenić, czy ubezpieczyciel przeprowadził postępowanie likwidacyjne w niezbędnym zakresie bez nieuzasadnionej zwłoki, z uwzględnieniem interesu wierzyciela (art. 354 § 1 k.c. i art. 355 § 2 k.c.). Stwierdzenie, że ubezpieczyciel uchyla się od spełnienia świadczenia oznacza, że umowa ubezpieczenia nie spełnia swej funkcji ochronnej. Takie działanie ubezpieczyciela stanowi akt nielojalności i złej wiary, przez co nie może korzystać z ochrony prawnej.”

Należy jednocześnie podkreślić, iż orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego.8 Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia ma charakter zobowiązania bezterminowego a jego przekształcenie w zobowiązanie terminowe może nastąpić poprzez wezwanie do zapłaty świadczenia.

Powódka zgłosiła szkodę pismem 3 lutego 2015 r., nie wiadomo kiedy zgłoszenie otrzymał pozwany. W każdym razie 25 lutego 2015 r. przyznał powódce zadośćuczynienie, co oznacza że zakończył postępowanie likwidacyjne i od 26 lutego 2016 r. pozwany był już w opóźnieniu w zapłacie pozostałej kwoty zadośćuczynienia. Mając powyższe na uwadze, należało uwzględnić żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od 29 maja 2015 r., gdyż w dacie tej pozwany był w opóźnieniu. W sprawie brak jest okoliczności, które usprawiedliwiałyby przedłużenie 30 dniowego terminu.

W odniesieniu do roszczenia o zapłatę odszkodowania sąd uznał, że pozwany zobowiązany jest zwrócić powódce kwotę 64,79 zł. Biegli – ortopeda i neurolog – wskazali, że zakup leków ujętych w fakturach: k.27 – pkt. 3 i 4, k.28, k.68, k.69, k.70 był zasadny i związany z leczeniem schorzeń wynikających z wypadku z 20 grudnia 2014 r. Nie można z całą stanowczością i jednoznacznie wykluczyć, że środki te jednocześnie nie służyły do leczenia objawów schorzeń pozostających bez związku z wypadkiem, co jest oczywiste, mając na uwadze opinie biegłych i zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd kierując się dyspozycją art. 322 k.p.c. i mając na uwadze opinie biegłych przyjął, że pozwany winien zwrócić powódce pieniądze jakie wydała na zakup wskazanych leków w wysokości 64,79 zł. W pozostałym zakresie roszczenie o zapłatę odszkodowania sąd oddalił, albowiem wydatki nie pozostawały w związku z wypadkiem, co wykazali biegli w swojej opinii.

Na marginesie należy negatywnie odnieść się do działania profesjonalnego pełnomocnika powódki, który mechanicznie, bez rozważenia przedkłada faktury na zakup takich specyfików jak krem mocujący do protez, czy suplement diety F., sztyft do nosa, czy krople do oczu i domaga się zwrotu wydatków wskazując, że są one skutkiem wypadku. Nie potrzeba wiedzy specjalnej by ocenić, że takie specyfiki pozostają bez związku z wypadkiem, w którym uszkodzeniu uległa kość promieniowa prawa oraz prawe kolano. Takie działanie wydłuża tylko postępowanie i oddala moment uzyskania rozstrzygnięcia przez poszkodowaną, generuje koszty i nie potrzebnie angażuje biegłych, pełnomocnika drugiej strony, sądu a w konsekwencji naraża poszkodowaną na przegranie procesu w tym zakresie i obowiązek zwrotu kosztów.

Na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. sąd zasądził odsetki ustawowe od 64,79 zł od dnia wydania wyroku, zgodnie z żądaniem pozwu. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odszkodowania sąd oddalił.

W odniesieniu do oświadczenia pełnomocnika powódki na rozprawie 4 września 2015 r. (k.81) w zakresie w jakim wskazał że cofa pozew co do zwrotu kosztów zakupu kropli do oczu ujętych w fakturze na k. 29 poz. 5,6, sąd uznał cofnięcie za bezskuteczne z uwagi na fakt, że pełnomocnik nie wskazał o jaką kwotę cofa pozew i jakiej domaga się kwoty po cofnięciu.

Sąd uznał opinię biegłych za jednoznaczną, logiczną i zrozumiałą, która w sposób pełny wyjaśniła okoliczności związane ze stanem zdrowia powódki i związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem z 20 grudnia 2014 r. a stanem jej zdrowia i wpływu tego zdarzenia na jej zdrowie, konieczność podjęcia leczenia, rehabilitacji. Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych, albowiem zastrzeżenia pozwanego nie odnoszą się do przedmiotowej opinii. Z opinii jednoznacznie wynika, że biegli wyraźnie wskazali, że schorzenia ujęte w punkcie 3 rozpoznania pozostają bez związku z wypadkiem. Ustalając zaś procentowy uszczerbek na zdrowiu wyraźnie wskazali, że dotyczy on schorzeń powstałych w wyniku wypadku z 20 grudnia 2014 r. Tym samym nie obejmuje on schorzeń ujętych w punkcie 3 rozpoznania, co jest oczywiste i jednoznacznie wynika z opinii. Zastrzeżenia więc pozwanego nie dotyczą więc przedmiotowej opinii, są czynione tylko w celu przedłużenia postępowania a nie wyjaśnienia istotnych okoliczności niniejszej sprawy. Dlatego też wniosek pozwanego został oddalony.

Powódka wygrała proces w 78 %. Koszty po jej stronie wyniosły 2 417 zł (wynagrodzenie adwokata w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa), tym samym pozwany winien jej zwrócić 1 885,26 zł (2 417 zł x 78 %)

Pozwany poniósł koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej, powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 2 417 zł oraz uiścił zaliczkę na koszt sporządzenia opinii biegłych – 600,54 zł (199,46 zł nadpłaty zaliczki uiszczonej w wysokości 800 zł zarządzeniem z 14.03.2016 r. zostało zwrócone pozwanemu). Łącznie pozwany poniósł koszty procesu w wysokości 3 017,54 zł. Zgodnie z wynikiem procesu powódka winna mu zwrócić 663,86 zł (3 017,54 x 22 %).

Wzajemna kompensata roszczeń sprawia, że pozwany winien zwrócić powódce 1 221,40 zł (1 885,26 zł – 663,86 zł). Z powyższych względów, na podstawie art. 100 k.p.c., orzeczono jak w punkcie III wyroku.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 u.k.s.c. kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz osoby, której czynność spowodowała ich powstanie (art. 113 ust. 2 pkt 1 u.k.s.c.), przy czym jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od tego obciążenia kosztami.

Na brakującą kwotę kosztów sądowych składała się opłata od pozwu – 608 zł i od rozszerzonego pozwu – 30 zł, łącznie 638 zł. Mając na wadze wynik procesu sąd nakazał ściągnąć od powódki – z zasądzonego roszczenia – kwotę 140,36 zł (22 % z 638 zł) a od pozwanego 497,64 zł (78 % z 638 zł). Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie IV wyroku.

SSR Andrzej Miszczak

1 w dalszej części uzasadnienia określany również skrótem: „ (...)”

2 w dalszej części uzasadnienia określana również skrótem: „ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych”

3 por. uchwała Pełnej Izby Cywilnej SN z 8 grudnia 1973 r., sygn. akt III CZP 37/73, (OSN 1974, nr 9, poz. 145); wyrok SN z 22 maja 1990 r., sygn. akt II CR 225/90, (LEX nr 9030); wyrok SN z 11 lipca 2000 r., II CKN 1119/98, (LEX nr 50884); wyrok SN z 18 listopada 2004 r., I CK 219/04, (LEX nr 146356)

4 por. wyrok SN z 5 października 2005 r., I PK 47/05, (Monitor Prawa Prywatnego 2006, nr 4, s. 208)

5 por. wyrok SN z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, (LEX nr 198509); wyrok SN z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, (LEX nr 327923); wyrok SN z 19 sierpnia 1980 r., IV CR 283/80, (OSN 1981, nr 5, poz. 81); wyrok SN z 9 stycznia 1978 r., IV CR 510/77, (OSN 1978, nr 11, poz. 210)

6 por. wyrok SN z 22 czerwca 2005 r., III CK 392/04, (LEX nr 177203)

7 Wyrok SN z dnia 18 listopada 2009 r. sygn. akt II CSK 257/09 (LEX nr 551104)

8 tak wyrok SN z dnia 22 lutego 2007 r. sygn. akt I CSK 433/06 (LEX nr 274209) , wyrok SN z dnia 28 czerwca 2005 r. sygn. akt I CK 7/05