Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił W. W. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono ubezpieczonemu okresu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 28 listopada 1978 roku do 30 kwietnia 1982 roku na stanowisku kopacza oraz od 1 maja 1982 roku do 30 czerwca 1990 roku na stanowisku montera i montera wodno-kanalizacyjnego, ponieważ stanowiska te nie są ujęte w Zarządzeniu nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983 roku.

Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku, ponieważ świadectwo pracy wystawione przez zakład pracy wskazuje, że ubezpieczony wykonywał prace określone w wykazie C Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, a prace zawarte w tym wykazie (z uwagi na jego skreślenie mocą rozporządzenia Rady Ministrów z 21 maja 1996 roku) nie są zaliczane do prac w warunkach szczególnych.

W. W. w odwołaniu od powyższej decyzji wniósł o ponowne rozpatrzenie prawa do świadczeń emerytalnych.

W uzasadnieniu odwołania wskazał, że dysponuje świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od 28 listopada 1978 roku do 30 czerwca 1990 roku kiedy to stale i w pełnym wymiarze wykonywał roboty wodno-kanalizacyjne oraz zajmował się budową rurociągów w głębokich wykopach. Ponadto w okresie od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...).

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Decyzją z dnia 7 października 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił W. W. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w decyzji z dnia 26 sierpnia 2015 roku. W ocenie organu rentowego przedłożona przez ubezpieczonego uwierzytelniona dokumentacja zastępcza pozostaje bez wpływu na uprawnienia do świadczenia, gdyż potwierdza jedynie fakt zatrudnienia na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego w Przedsiębiorstwie (...) od 1 lipca 1990 roku, natomiast uprawniony zakład pracy wystawił w dniu 26 czerwca 2000 roku świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z powołaniem przepisów, które nie uprawniają do nabycia prawa do emerytury w oparciu o przepis art.184 ustawy emerytalnej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył W. W..

W uzasadnieniu odwołania wskazał, że dysponuje świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od 28 listopada 1978 roku do 30 czerwca 1990 roku kiedy to stale i w pełnym wymiarze wykonywał roboty wodno-kanalizacyjne oraz zajmował się budową rurociągów w głębokich wykopach. Ponadto w okresie od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...), gdzie również wykonywał prace w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego. Zdaniem ubezpieczonego legitymuje się on okresem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym łącznie ponad 16 lat.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Postanowieniem z dnia 19 stycznia 2016 roku Sąd zarządził połączenie sprawy o sygnaturze akt VIII U 3030/15 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 2676/15 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia oraz prowadzenie pod sygnaturą VIII U 2676/15. (postanowienie k.7 akt o sygn. VIII U 3030/15)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. W. urodził się (...).

W dniu 26 czerwca 2015 roku oraz dniu 29 września 2015 roku ubezpieczony złożył wnioski o emeryturę, po których rozpatrzeniu wydano zaskarżone decyzje.

Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego (wniosek k.1 plik III akt ZUS, decyzja k.67-68 plik III akt ZUS, wniosek k.69/70 plik III akt ZUS, decyzja k.77-78 plik III akt ZUS)

Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentował 25 lat ogólnego stażu pracy. (okoliczności bezsporne)

W okresie od 28 listopada 1977 roku do 30 czerwca 1990 roku W. W. zatrudniony był w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Z.. (świadectwo pracy - akta osobowe, k.21)

W ww. zakładzie pracy ubezpieczony zajmował następujące stanowiska pracy:

- od dnia 28 listopada 1977 roku – kopacza,

- od dnia 19 czerwca 1981 roku – brygadzisty kopacza,

- od dnia 1 maja 1982 roku – montera wodno-kanalizacyjnego,

- od dnia 1 grudnia 1989 roku – montera. (angaże – akta osobowe, k.21)

W okresie od 25 do 31 lipca 1991 roku ubezpieczony pracował jako dozorca. (angaż – akta osobowe, k.21)

W dniu 30 marca 2000 roku Archiwum Zakładowe wystawiło ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od 28 listopada 1977 roku do 30 czerwca 1990 roku. W treści świadectwa wskazano, że W. W. we wskazanym okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze obowiązki montera wodno-kanalizacyjnego, określone w wykazie A dziale V pozycja 1 punkt 6 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku. (świadectwo pracy k.15/16 plik III akt ZUS)

W okresie od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku ubezpieczony był zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z.. (świadectwo pracy – akta osobowe k.26)

W ww. zakładzie pracy ubezpieczony zajmował stanowisko montera wodno- kanalizacyjnego. (angaże z 1.10.1990 r., 1.04.1991 r., 1.04.1993 r. – akta osobowe, k.26)

W okresie od 25 lipca 1992 roku do 31 lipca 1992 roku ubezpieczony wykonywał obowiązki dozorcy na budowie. (angaże - akta osobowe, k.26)

Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. w dniu 26 czerwca 2000 roku wystawiła W. W. świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku. W treści świadectwa wskazano, że W. W. wykonywał stale i w pełnym wymiarze obowiązki montera wod.-kan. określone w wykazie C, dziale III stanowiącym Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1989 roku. (świadectwo pracy k.29 plik III akt ZUS)

Podczas pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Z. i Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. obowiązki ubezpieczonego polegały na montażu instalacji (wodociągowych, kanalizacyjnych oraz deszczowych) w wykopach, wykonanych za pomocą koparki. W razie konieczności ubezpieczony musiał wykop dodatkowo kopać łopatą. Ubezpieczony niwelował teren, aby zachować odpowiednie spadki. Do obowiązków ubezpieczonego należało również zabezpieczenie wykopu przed osunięciem, ubezpieczony ustawiał szalunki. Ubezpieczony wykonywał prace związane z budową studzienek.

Ubezpieczony zajmował się montażem wodociągów, które były wykonywane na głębokości od 1,5-2m. Pracował także przy montażu rur kanalizacji i deszczówki, które były na głębokości do 6 m. Prace te były wykonywane na każdej budowie. Prace zlecał ubezpieczonemu kierownik. Ubezpieczony w jednym tygodniu mógł zajmować się układaniem rur wodociągowych, a następnie kanalizacyjnych i deszczówki.

Ubezpieczony po ułożeniu rur montował je. Ubezpieczony nie zajmował się spawaniem.

Ubezpieczony nie wykonywał prac związanych z montażem wewnątrz budynków. Jego obowiązki kończyły się na doprowadzeniu rur do budynku, ułożeniu rur w budynku i wykonaniu podłączenia do głównej sieci w pionie.

Ubezpieczony pracował przez cały rok, zimą miejsce pracy było ogrzewane koksownikiem, niejednokrotnie w nadgodzinach.

W. W. nie był oddelegowany do innych prac poza wykopem, nie zajmował się spawaniem czy też izolacją rur. (zeznania świadków S. K. min.00:23:11 – 00:33:43, A. P. min.00:33:43 – 00:38:32 oraz zeznania ubezpieczonego min. 00:42:08 – 00:44:52 w zw. z min.00:02:11 – 00:21:26 protokołu rozprawy z dnia 7 marca 2016 r.)

Ubezpieczony nie otrzymywał dodatku za pracę w szkodliwych warunkach. (zeznania ubezpieczonego min. 00:42:08 – 00:44:52 w zw. z min.00:02:11 – 00:21:26 protokołu rozprawy z dnia 7 marca 2016 r.)

Ubezpieczony jako brygadzista wspólnie pracował z pozostałymi pracownikami. (zakres obowiązków – akta osobowe, k.21)

(...) Przedsiębiorstwo (...) w Z. wypłacało ubezpieczonemu dodatek za szkodliwość w styczniu i lutym 1981 roku, od stycznia do kwietnia i w czerwcu 1982 roku, październiku 1983 roku, w styczniu i w czerwcu 1985 roku, w marcu, w kwietniu, w lipcu i w grudniu 1986 roku, w styczniu i w kwietniu 1987 roku, w kwietniu 1988 roku. (karty wynagrodzeń – akta osobowe, k.21)

W Przedsiębiorstwie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. ubezpieczony nie otrzymywał dodatku za szkodliwość. (karty wynagrodzeń – akta osobowe, k.26)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów zarówno w postaci dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia ubezpieczonego jak i zeznań ubezpieczonego oraz zeznań świadków: S. K. i A. P..

Wskazać należy, że zgromadzone dokumenty, zeznania ubezpieczonego oraz zeznania świadków nie budzą wątpliwości w zakresie faktu, że ubezpieczony wykonywał prace polegające na montażu instalacji w wykopach o różnej głębokości.

Z zeznań świadków S. K. i A. P. wynika, iż brygada zajmująca się montażem wodociągów, kanalizacji i deszczówki wykonywała wykopy na różnej głębokości. W przypadku wodociągów na głębokości od 1,5 do 2 m, zaś kanalizacji i deszczówki nawet do 5-6 m.

Zeznania ubezpieczonego, że wykonywał prace tylko w wykopach powyżej 3,5 m są odosobnione i nie znajdują potwierdzenia w zeznaniach świadków S. K. i A. P.. Także sam ubezpieczony w dalszej części zeznań podał, że wykopy związane z układaniem rur wodociągowych miały głębokości do 1,5 do 2 m.

Natomiast zeznania świadków S. K. i A. P. oraz zeznania ubezpieczonego co do prac jakie wykonywał ubezpieczony są zgodne. Świadkowie potwierdzili, iż ubezpieczony pracował przy montażu rur wodociągowych, kanalizacyjnych i deszczówki. Do jego obowiązków należało także wykonanie szalunku, kopanie, wyrównanie terenu, budowa studzienek i doprowadzenie rur do budynku. Prace te były wykonywane przez cały rok, w obu przedsiębiorstwach. Świadkowie wprawdzie pracowali w innych brygadach, pracowali jako spawacze, jednak wykonywali prace na tych samych budowach co ubezpieczony. Świadkowie pracowali przy budowie gazociągów i ciepłociągów. Widzieli ubezpieczonego przy pracy i tym samym mają wiedzę jakie prace ubezpieczony wykonywał.

Złożone przez ubezpieczonego świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wydane przez Archiwum Z. nie ma waloru dowodowego, bowiem instytucja przechowująca akta nie ma uprawnień do wydawania takich świadectw.

Natomiast w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wydanym przez Przedsiębiorstwo (...). - (...).”. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. wskazano prace wymienione w wykazie C dziale III stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych na których są wykonywane prace szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty. Świadectwo to zostało wydane ubezpieczonemu 6 lat po zakończeniu pracy. Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art.245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60).

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego. Nadto pracodawca powołał się w świadectwie na wykaz C stanowiący załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43) w którym wymienione zostały prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na których zatrudnienie uprawnia do wzrostu emerytury lub renty.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania nie są zasadne.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okresy pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Z. od 28 listopada 1977 roku do 30 czerwca 1990 roku (12 lat 7 miesięcy i 3 dni) oraz w Przedsiębiorstwie (...). - (...).” spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. w okresie od 1 lipca 1990 roku do 31 maja 1994 roku (3 lata i 11 miesięcy) były okresami pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone roboty wodno-kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach (dział V punkt 1). Roboty wodno-kanalizacyjne, o których mowa we wskazanym powyżej punkcie muszą być wykonywane w głębokich wykopach to jest przy instalacjach znajdujących się poniżej gruntu, w sieciach kanalizacyjnych, studzienkach, instalacjach podziemnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2012 roku, sygn. akt II UK 103/11 Lex nr 1130388). Roboty wodno-kanalizacyjne nie są wykonywane w szczególnych warunkach jeżeli nie są wykonywane w głębokich wykopach.

Stanowiska na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach zostały sprecyzowane w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych na których są wykonywane prace szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz.Urz. MBiPMB nr 3 z 1983 roku). Do prac tych należą prace na stanowisku palowniczego, betoniarza – zbrojarza, murarza, cieśli, izolarza, montera instalacji sanitarnych i grzewczych, montera instalacji technologicznych, robotnika budowlanego wykonującego stale prace pomocnicze lub inne w głębokich wykopach (Dział V punkt 1 pozycja 1-8 ww. zarządzenia). Wykaz ten stanowi - jako, że ma charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający ogólne pojęcia istniejące w rozporządzeniu Rady Ministrów - swego rodzaju wskazówkę, dowód, że takie a nie inne czynności były przez pracownika istotnie wykonywane w szczególnych warunkach (wyrok Sądu Najwyższego z 29 stycznia 2008 roku, I UK 192/07, Lex nr 447272).

Należy także wskazać, iż prawo do emerytury przewidziane w art.184 w związku z art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach ma charakter wyjątkowy, jest odstępstwem od ogólnej reguły dotyczącej warunków przechodzenia na emeryturę, a zatem właściwe przepisy muszą być wykładane w sposób ścisły. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca, prowadząca w konsekwencji do wypaczenia idei, że emerytura w wieku wcześniejszym jest wynikiem pracy w obciążających dla zdrowia warunkach. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy oznacza, że pracownik nie ma powierzonych innych obowiązków jak tylko te, które dotyczą pracy w szczególnych warunkach. Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art.32 ww. ustawy o emeryturach i rentach opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni.

Stosownie zaś do treści §2 ust.1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl §2 ust.2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja §2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778). Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1998 roku, II UKN 440/97, Lex 34199).

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Nie jest natomiast dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika, przez co tak zatrudniony nie spełniał koniecznego warunku dla uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych, jakim było stałe wykonywanie pracy szkodliwej w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. II UK 306/07 Lex 528599).

W spornych okresach ubezpieczony wykonywał prace polegające na montażu rur wodociągowych na głębokości od 1,5 do 2 m, kanalizacyjnych i deszczowych na głębokości do 6 m, zajmował się zabezpieczeniem wykopu - wykonywał szalunki, niwelował spadki terenu, budował studzienki, podłączał rury do budynku.

W (...) Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku kopacza, kopacza – brygadzisty, montera wodno-kanalizacyjnego i montera a w Przedsiębiorstwie (...). - (...).” Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na stanowisku montera wodno-kanalizacyjnego.

Pracami w warunkach szczególnych zgodnie z wykazem A dział V poz. 1 nie są wszystkie roboty wodno-kanalizacyjne, ale tylko takie, które są wykonywane w głębokich wykopach. Sąd akceptuje utrwalone stanowisko judykatury, że występujący w zwrocie: „roboty kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach” spójnik „oraz” decyduje o tym, iż rzeczowniki po obu jego stronach pozostają w łączności miejsca, czasu lub akcji. Wykonywane roboty wodno-kanalizacyjne mają cechy warunków szczególnych jeśli są wykonywane w głębokich wykopach. Roboty wodno-kanalizacyjne w głębokich wykopach obejmują prace przy wykopach, pracę polegającą na układaniu i montażu rur kanalizacyjnych i wodociągowych w głębokich wykopach. Do prac tego rodzaju nie zalicza się natomiast prac budowlanych ani prac poza wykopem, polegających na wykonaniu przyłącza do budynku.

Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazuje, że ubezpieczony nie zajmował się robotami wodno-kanalizacyjnymi oraz budową rurociągów w głębokich wykopach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do obowiązków ubezpieczonego poza wykonywaniem pracy monterskich – układaniem rur wodociągowych, kanalizacyjnych i deszczówki w miarę postępu prac należało także wykonanie przyłącza do budynku, a prace te nie były wykonywane w głębokich wykopach. Nadto ubezpieczony zajmował się wykonywaniem szalunków, wybieraniem ziemi, budową studzienek, niwelowaniem terenu. Okoliczności te wykluczają uznanie, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Nadto należy wskazać, iż ubezpieczony do 30 kwietnia 1982 roku był zatrudniony jako kopacz, a od 1 maja 1982 roku powierzono ubezpieczonemu stanowisko montera wodno-kanalizacyjnego. O ile stanowisko kopacza zostało wymienione w pkt 1 działu XII Budownictwo załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 roku w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz.U. Nr 39, poz. 176 ze zm.), w którym wymienieni byli jako pracownicy zatrudnieni przy robotach wodno-kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich wykopach: kopacze, rozpieracze, murarze kanałowi, spoiniarze, układacze przewodów, spawacze, monterzy, kanałowi to w dziale V pkt 1 ppkt 1-8 ww. zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku wymieniono roboty monterów instalacji sanitarnych i grzewczych oraz monterów instalacji technologicznych.

Do pracy w szczególnych warunkach nie można zaliczyć okresu zatrudnienia na stanowisku portiera (od 25 do 31 lipca 1992 roku), bowiem praca portiera nie jest pracą w szczególnych warunkach.

Nadto należy wskazać, iż w wydanym ubezpieczonemu świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach Przedsiębiorstwo (...). - (...) pracodawca powołuje Wykaz C, który został uchylony wraz z uchyleniem §18 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku, z dniem z dniem 7 czerwca 1996 roku (Dz.U. nr 63, poz. 292) w związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów, zmieniającego rozporządzenie w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W orzecznictwie utrwalone są zapatrywania, że prawo do emerytury w obniżonym wieku nie przysługuje pracownikowi zatrudnionemu stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy pracach wymienionych w wykazie C załącznika do rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku w brzmieniu pierwotnym, przed jego skreśleniem od dnia 7 czerwca 1996 roku (Sąd Najwyższy m.in. w wyrokach z dnia 30 listopada 2000 rokuu, II UKN 93/00, OSNP 2002 nr 14, poz. 337, z dnia 6 maja 2004 roku, II UK 344/03, OSNP 2004 nr 23, poz. 407, Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 11 grudnia 2012 r., III AUA 700/12).

Reasumując z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony nie spełnia wszystkich warunków do przyznania prawa do emerytury określonych w art.184 ust.1 ww. ustawy. Wprawdzie ubezpieczony skończył 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, wykazał staż pracy na dzień 1 stycznia 1999 roku ponad 25 lat, jednak nie wykazał, że do 1 stycznia 1999 roku pracował co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach.

Wobec powyższego podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. Sąd oddalił odwołania.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy pouczając go o prawie, terminie i sposobie złożenia zażalenia.

31 marca 2016 r.