Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

Sędziowie SO Joanna Składowska

SR del. Ewelina Puchalska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2016 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z wniosku A. K. i M. K.

z udziałem (...) SA w L.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 30 września 2015 roku, sygnatura akt I Ns 151/15

postanawia:

1.  oddalić apelację;

2.  zasądzić od wnioskodawców A. K. i M. K. solidarnie na rzecz uczestnika (...) SA w L. 120 (sto dwadzieścia) złotych z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 56/16

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia z 10 lutego 2015r. M. K. i A. K. wnieśli o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) położonej w miejscowości K. na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (...) S.A. w L., której treścią jest znoszenie istnienia na nieruchomości urządzeń przesyłowych, tj. słupowej stacji transformatorowej 15/04 kV oraz napowietrznej linii elektroenergetycznej 0,4 kV oraz prawo do korzystania z nieruchomości w zakresie niezbędnym do eksploatacji urządzeń przesyłowych oraz dokonywania ich konserwacji i modernizacji za jednorazowym wynagrodzeniem ustalonym w toku postępowania.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawcy kosztów postępowania.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 września 2015r., Sąd Rejonowy w Łasku oddalił wniosek, zasądzając od M. K. i A. K. na rzecz (...) S.A. w L. Oddział (...) kwotę 240 złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania.

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

M. K. i A. K. są współwłaścicielami na zasadach wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości stanowiącej działkę (...), położonej w miejscowości K., gmina D., dla której prowadzona jest księga wieczysta (...). Na nieruchomości posadowione są energetyczne urządzenia przesyłowe w postaci słupowej stacji transformatorowej 15/04 kV o numerze 3- (...), napowietrznej linii elektroenergetycznej 0,4 kV oraz słupa podtrzymującego linię. 10 grudnia 1973r. dokonano odbioru technicznego urządzeń energetycznych w miejscowości K. w postaci stacji T. typu (...) 20/100 15/04 kV, nr transformatora (...) i mocy 40 kVA oraz linii niskiego napięcia 380/220 typu miejskiego o łącznej długości 2,525 km. Odbiór został dokonany przez komisję Zakładów (...) - Zakładu (...) z siedzibą w Ł. ul (...). Urządzenia energetyczne posadowione na nieruchomości wnioskodawców tj. stację T. średniego napięcia i napowietrzną linię niskiego napięcia wybudowano w tym samym czasie. Urządzenia podlegały konserwacji i oględzinom. Słupowa stacja T. była niedawno wymieniana.

Uczestnik - (...) jest następcą podmiotu wskazanego w protokole odbioru technicznego - Zakładów (...)-Województwo. W wyniku podziału Centralnego O. Energetycznego i na bazie Zakładu (...), na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu nr 14/ORG/89 z 16 stycznia 1989r., utworzono samodzielne przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...). W wyniku przekształcenia ww. przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa funkcjonowało ono od 1 września 1993r. pod firmą Zakład (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. ul. (...). Następnie doszło do zmiany firmy spółki na (...) SA. Ostatecznie spółka została przejęta przez uczestnika - (...) S.A.

W ocenie Sądu Rejonowego, w sprawie przedmiotowej uczestnik postępowania zdołał wykazać, że nabył w drodze zasiedzenia służebność odpowiadającą swą treścią służebności przesyłu z dniem 10 grudnia 2003r., co stanowiło podstawę oddalenia wniosku. Po pierwsze niewątpliwym jest, że w 1973r. doszło do wybudowania urządzeń energetycznych posadowionych obecnie na nieruchomości wnioskodawców. Przesądza o tym treść protokołu odbioru technicznego z 10 grudnia 1973r., zeznania świadka K. A., a także pośrednio dokumentacja fotograficzna i zeznania wnioskodawczyni.

Uznać także należy, że uczestnik zdołał wykazać przesłanki umożliwiające mu doliczenie okresu posiadania swych poprzedników. W przypadku posiadania służebności przesyłowej, w zasadzie wydanie rzeczy polega na przejęciu przedsiębiorstwa przesyłowego, którego użyteczność jest zwiększana przez korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności gruntowej. Przejęcie takiego posiadania jest czynnością faktyczną.

Przedmiotowe urządzenia wybudowały Zakłady (...). Pełnomocnik wnioskodawców zwracał uwagę, że w protokole wymieniono Zakład (...), podczas gdy uczestnik przedstawił dokumenty dotyczące przekształceń Zakładu (...). Jednakże przyjąć należy, że jest to ten sam podmiot należący do większego organizmu, a mianowicie Zakładów (...). Tezę tę potwierdza pośrednio choćby fakt, że Zakład (...) i powstała z przekształcenia Zakładu (...) jednoosobowa spółka skarbu państwa mają ten sam adres siedziby - ul. (...) w Ł.. Zresztą fakt ciągłości podmiotów, a więc i tego, że Zakład (...)-Województwo odpowiada Zakładowi (...) potwierdza pośrednio i sama strona wnioskująca, która jako przedsiębiorcę - właściciela urządzeń wskazała (...) Dystrybucję, a więc spółkę, która przejęła następcę Zakładu (...). Nie ma racji strona wnioskująca podnosząc, że z przedstawionego zarządzenia nr 14/ORG/89 Ministra Przemysłu z 16 stycznia 1989r. nie wynika, by posiadaczem służebności stało się utworzone przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...). Jeżeli bowiem przedsiębiorstwo to powstało wskutek podziału przedsiębiorstwa państwowego (...) w W.” i na bazie Zakładu (...) w Ł., zaś tenże Zakład władał przedmiotowymi urządzeniami i nowopowstałemu przedsiębiorstwu przydzielono składniki mienia powstałe z podziału Centralnego O. Energetycznego, to jest nieprawdopodobnym by do owego mienia nie zaliczono również posiadania badanej służebności. Następnie przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) uległ przekształceniu w jednoosobową spółkę skarbu państwa. Przekształcenie to następowało na podstawie ustawy z dnia 5 lutego 1993r. o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa (Dz. U. Nr 16, poz. 69). Na skutek przekształcenia, spółka wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki swojego poprzednika prawnego, co wynika z unormowania zawartego w art. 5 tej ustawy. Potwierdza to art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 216). Wreszcie, spółka po zmianie firmy na (...) Ł. Teren została przejęta przez (...) S.A. - uczestnika. To przekształcenie odbyło się już na zasadach z kodeksu spółek handlowych, a zatem uczestnik wszedł w sytuację prawną przejętej spółki.

Nie budzi wątpliwości fakt, iż urządzenia posadowione na nieruchomości wnioskodawców były wykorzystywane przez przedsiębiorstwo przesyłowe do dostarczania energii elektrycznej, nadto dokonywano tam przeglądów i konserwacji. Wymieniono m. in. samą stację trafo. Zatem tak uczestnik, jak i jego poprzednicy korzystali w sposób stały z trwałych i widocznych urządzeń w sposób odpowiadający w swej treści służebności przesyłu. Uwzględniając 30 letni termin zasiedzenia (art. 172 § 2 k.c. w zw. z art. 292 k.c.), przyjąć trzeba, że uczestnik, a właściwie jego poprzednik - (...), nabył służebność odpowiadającą treści służebności przesyłu na nieruchomości wnioskodawców w 2003r. W tej zaś sytuacji wniosek o ustanowienie służebności o nie mógł być uwzględniony i podlegał oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd pierwszej instancji orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c.

Apelację od postanowienia Sadu Rejonowego wniósł pełnomocnik wnioskodawców, zarzucając:

I.  naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, tj.:

1.  przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie w sprawie istotnych ustaleń faktycznych wyłącznie w oparciu o przeprowadzony dowód z zeznań świadka K. A., podczas gdy świadek ten jest pracownikiem uczestnika a jego zeznania powinny, po pierwsze, podlegać takiej samej ocenie pod kątem wiarygodności, jak dowód z przesłuchania stron, gdyż logicznym jest i zgodnym z doświadczeniem życiowym, że świadek, jako pracownik uczestnika, składa zeznania z uwzględnieniem interesu swojego pracodawcy, po drugie zaś, uwzględniając datę zatrudnienia świadka u uczestnika oraz zgodnie z jego zeznaniami, mógł on czerpać swoją wiedzę wyłącznie w oparciu o dokumenty znajdujące się w posiadaniu uczestnika (np. wewnętrzne instrukcje, mapy inwentaryzacyjne, zlecenia załączenia linii, karty przeglądowe linii), których to dokumentów uczestnik nie przedstawił, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego zastąpienia możliwych do przeprowadzenia dowodów z dokumentów dowodem z zeznań świadka i naruszenia zasady bezpośredniości oraz do nieprawidłowego uznania przez Sąd Rejonowy, że uczestnik podołał obowiązkowi procesowemu udowodnienia zarzutu zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu;

2.  przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i danie wiary zeznaniom świadka K. A. odnośnie schematu oznaczania stacji transformatorowej i samego transformatora, to jest danie wiary zeznaniom tego świadka, że wskazany w protokole odbioru technicznego z dnia 10 grudnia 1973r. numer (...) jest numerem stacji transformatorowej a wskazane w złożonej do akt sprawy dokumentacji fotograficznej przedmiotowej stacji oznaczenie 3- (...) jest indywidualnym numerem stacji i w konsekwencji dokonanie błędnego ustalenie, że przedłożony przez uczestnika protokół odbioru technicznego z dnia 10 grudnia 1973r. dotyczy urządzeń zlokalizowanych na nieruchomości wnioskodawców, podczas gdy wiedza świadka w tym zakresie wynika z wewnętrznych dokumentów (instrukcji), na których istnienie świadek się powoływał w toku rozprawy w dniu 18 września 2015 r. a których uczestnik nie przedstawił;

3.  przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i danie wiary zeznaniom świadka K. A., że zawarte w protokole odbioru technicznego z dnia 10 grudnia 1973r. oznaczenie napięcia linii elektroenergetycznej o wartości (...) dotyczy zlokalizowanej na nieruchomości wnioskodawców linii niskiego napięcia o wartości 0,4 kV, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu tożsamości linii wskazanej w protokole z linią faktycznie zlokalizowaną na nieruchomości wnioskodawców, podczas gdy zeznania świadka są sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania, gdyż oznaczenie linii 380/220 w protokole odbioru z dnia 10 grudnia 1973r. wskazuje, iż protokół dotyczy linii o napięciu 220 V, natomiast zlokalizowane na nieruchomości wnioskodawców linie, zgodnie z ustaleniami Sądu Rejonowego, posiadają napięcie 0,4 kV (400 V), co wprost i bez konieczności zasięgania opinii biegłego wskazuje na brak tożsamości linii wymienionej w protokole i linii zlokalizowanej na nieruchomości wnioskodawców;

4.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na wyprowadzeniu z całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, przy braku innych dowodów, wniosków z niego niewynikających, tj., że Zakład (...) jest tym samym podmiotem co Zakład (...), gdyż obydwa te podmioty mają ten sam adres siedziby, podczas gdy z przedłożonych w sprawie dokumentów nie wynika ani tożsamość tych dwóch jednostek organizacyjnych ani ciągłość następstw organizacyjnych pomiędzy Zakładem (...) - Województwo a Zakładem (...) a z samego faktu bycia przez te zakłady (...) (co również nie wynika z materiału dowodowego) nie można wyprowadzić zgodnego z zasadami logiki wniosku, przy braku stosownych dokumentów, iż przypadał im w zarządzie ten sam majątek, co w konsekwencji doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż doszło do przeniesienia posiadania urządzeń przesyłowych wskazanych w protokole odbioru z dnia 10 grudnia 1973 r. z Zakładu (...) -Województwo na poprzednika prawnego Uczestnika - Zakład (...);

5.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na wyprowadzenie ze zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności z faktu niekwestionowania przez wnioskodawcę istnienia urządzeń przesyłowych na jego nieruchomości oraz z zarządzenia Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w Ł., wniosków z niego niewynikających tj., że doszło do przeniesienia posiadania urządzeń przesyłowych wskazanych w protokole odbioru z dnia 10 grudnia 1973 r. na poprzednika prawnego uczestnika - przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...), podczas gdy z zarządzenia Ministra Przemysłu z 16 stycznia 1989 roku wynika jedynie, że z dniem 1 stycznia 1989r. utworzono, w wyniku podziału przedsiębiorstwa państwowego (...) w W., przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...), zaś zgodnie godnie z §1 ust. 3 zarządzenia, przedsiębiorstwo to powstało na bazie zakładu Zakład (...), jednakże § 2 wyraźnie przewidywał, że nowopowstałemu przedsiębiorstwu przydziela się składniki mienia zgodnie z ustaleniami komisji powołanej w trybie określonym w § 3 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1988r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o nadzwyczajnych uprawnieniach i upoważnieniach dla Rady Ministrów (Dz.U. nr 8, poz. 122); zgodnie zaś z powołanym w zarządzeniu przepisem, w razie podziału przedsiębiorstwa do obowiązków organu założycielskiego należało m.in. powołanie komisji do przeprowadzenia inwentaryzacji mienia przedsiębiorstwa ulegającego podziałowi oraz w celu dokonania szczegółowego podziału składników mienia, jak również zobowiązań i wierzytelności tego przedsiębiorstwa między przedsiębiorstwa powstałe w wyniku podziału, przy czym uczestnik nie przedstawił rezultatu prac takiej komisji a więc nie wykazał powołanym zarządzeniem przejścia posiadania w rozumieniu przepisu art. 176 § 1 k.c.;

6.  art. 328 § 1 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, ustaleń ze sobą sprzecznych przy jednoczesnym braku wyjaśnienia tych sprzeczności, a polegających na przyjęciu z jednej strony, że Uczestnik oraz jej poprzednicy prawni korzystali z trwałych i widocznych urządzeń zlokalizowanych na nieruchomości Wnioskodawców w sposób niezmieniony, gdyż urządzenia te nie były modernizowane ani nie dokonywano zmian w ich przebiegu, z drugiej zaś dokonanie ustaleń, iż niedawno wymianie podlegała słupowa stacja trafo, co mogło mieć wpływ na zmianę sposobu i treści korzystania z nieruchomości Wnioskodawców;

7.  art. 232 k.p.c. w zw. z art. 3 k.p.c. poprzez uznanie, iż uczestnik podołał obowiązkowi procesowemu udowodnienia odpowiednimi dokumentami:

a)  że poprzednik prawny uczestnika objął w posiadanie urządzenia przesyłowe zlokalizowane na nieruchomości Wnioskodawców w dniu 10 grudnia 1973r., podczas gdy uczestnik nie wykazałby protokół odbioru technicznego z dnia 10 grudnia 1973r. dotyczył urządzeń zlokalizowanych na nieruchomości wnioskodawców, jak również nie wykazał kiedy doszło do podłączenia urządzeń znajdujących się na nieruchomości wnioskodawców pod napięcie i tym samym do rozpoczęcia korzystania z tych urządzeń;

b)  sposobu oraz treści wykonywania służebności na nieruchomości Wnioskodawców, podczas gdy Uczestnik nie przedłożył w niniejszej sprawie żadnego dokumentu, jak np. karty przeglądowe, który mógłby świadczyć o sposobie i treści korzystania z nieruchomości Wnioskodawców w sposób prowadzący do zasiedzenia służebności;

c)  przeniesienie posiadania pomiędzy Skarbem Państwa a przedsiębiorstwem państwowym będącym poprzednikiem prawnym Uczestnika, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności z zarządzenia Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 r. w sprawie utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w Ł. nie wynika, by w niniejszej sprawie doszło do przekazania posiadania urządzeń przesyłowych zlokalizowanych na nieruchomości Wnioskodawcy w sposób wymagany przepisem art. 176 § l k.c.;

- co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, iż uczestnik zdołał wykazać w sposób wystarczający, że nabył służebność gruntową o treści służebności przesyłu w drodze zasiedzenia;

I.  naruszenie prawa materialnego, tj.:

1.  art. 292 k.c. w zw. z art. 49 § 1 k.c., poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż prowadzące do rozpoczęcia biegu zasiedzenia służebność korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia elektroenergetycznego następuje z chwilą wybudowania urządzeń przesyłowych a nie z chwilą ich podłączenia pod napięcie i wejście w skład przedsiębiorstwa;

2.  art. 292 k.c. w zw. z art. 172 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że Uczestnik nabył służebność gruntową o treści służebności przesyłu, podczas gdy z dokonanych ustaleń faktycznych wynika, iż słupowa stacja T. znajdująca się na nieruchomości wnioskodawców była niedawno wymieniania, co mogło mieć wpływ na zmianę treści i sposobu korzystania z nieruchomości wnioskodawców a tym samym prowadzić do przerwania biegu zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu;

3.  art. 176 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. w zw. z art. 292 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż uczestnik udowodnił w niniejszym postępowaniu, iż uprawniony był do doliczenia do swojego okresu posiadania urządzeń przesyłowych okresu posiadania wykonywanego przez Skarb Państwa;

4.  art. 351 k.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż Uczestnik nie musiał udowodnić lecz jedynie uprawdopodobnić przeniesienia posiadania pomiędzy Skarbem Państwa a przedsiębiorstwem państwowym będącym poprzednikiem prawnym uczestnika;

5.  art. 292 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż uczestnik nabył służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu, podczas gdy nie upłynął jeszcze okres niezbędny dla zasiedzenia takiej służebności.

- co w konsekwencji prowadziło do nierozpoznania istoty sprawy i oddalenia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu.

W oparciu o wskazane zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łasku, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Uczestnik postępowania domagał się oddalenia apelacji i zasądzenia od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odnosząc się do uwag w zakresie naruszenia prawa procesowego zauważyć w pierwszym rzędzie należy, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Wyrażenie przez stronę odmiennego poglądu co do oceny poszczególnych dowodów jest prawem strony, jednakże możliwość przedstawienia innej wersji stanu faktycznego, nie świadczy jeszcze o nadużyciu swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł wyrażonych w art. 233 § 1 k.p.c. i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne.

Trzeba także podkreślić, że sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne) - art. 231 k.p.c.

Sąd pierwszej instancji, zgodnie z wymogami art. 328 § 1 k.p.c., w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wskazał, na jakich dowodach się oparł i dlaczego uznał zgormadzony w sprawie materiał dowodowy za właściwy dla poczynienia określonych ustaleń. Skarżący nie wskazał na żadne błędy w rozumowaniu Sądu Rejonowego, powołując się jedynie na rzekomo niewyjaśnione nieścisłości.

Trzeba zaś z całą mocą podkreślić, iż strona wnioskująca nie wypowiedziała się wyraźnie o dacie posadowienia urządzeń i nie zaprezentowała jakichkolwiek dowodów przeciwnych. Co więcej, w swoich zeznaniach M. K. nie wykluczyła, że urządzenia istniały już we wczesnych latach 70 tych ubiegłego stulecia, kiedy to nieruchomość była nabywana przez jej matkę. Nie pojawiło się też ze strony wnioskującej twierdzenie o zmianie usytuowania, zarówno stacji trafo, jak i linii energetycznej w obszarze nieruchomości wnioskodawców.

Jak słusznie zauważył Sad Rejonowy, sam fakt, że świadek K. A. był pracownikiem przedsiębiorstwa przesyłowego nie dezawuował jego zeznań. Trzeba także podkreślić, iż brak jest podstaw do przyjęcia jakiejś formalnej hierarchii środków dowodowych z punktu widzenia ich wiarygodności i mocy, a zatem co do zasady, zainteresowany może wykazywać istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności za pomocą wszelkich środków dowodowych, nie zaś, jak postuluje skarżący wyłącznie za pomocą dokumentów.

Świadek zaś logicznie i konsekwentnie wyjaśnił, że czym innym jest numer stacji transformatorowej a czym innym numer transformatora oraz, że w protokole odbioru ujawniono numer transformatora, natomiast na tabliczce informacyjnej umieszczonej na samej stacji podany jest jej numer. Zeznania świadka korelowały także z dokumentami, w szczególności z protokołem odbioru technicznego oraz z dokumentacją fotograficzną. Jak zauważył Sąd Rejonowy, to przede wszystkim z protokołu wynikało, że w roku 1973 dokonano odbioru wybudowanych urządzeń energetycznych w postaci stacji T. oraz linii niskiego napięcia w miejscowości K.. Świadek zaś wyjaśnił, że wymieniona w protokole linia niskiego napięcia 380/220 to sieć 0,4 kV, bowiem tego rodzaju linie zasilały poszczególne gospodarstwa.

Odnosząc się do zarzutu zamontowania nowej stacji T., należy zaś stwierdzić, że sama wymiana „trwałych i widocznych urządzeń” nie powoduje jeszcze zmiany charakteru i zakresu posiadania, o jakim mowa w art. 292 k.c., jeśli nie dochodzi do korekty ich przebiegu.

Jak stanowi art. 176 § 1 k.c., jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Zgodnie również z utrwalonym stanowiskiem judykatury, będące poprzednikiem prawnym uczestnika przedsiębiorstwo państwowe, czy też następnie spółka Skarbu Państwa, mogły do okresu posiadania, wykonywanego po dniu 1 lutego 1989r., zaliczyć okres posiadania Skarbu Państwa sprzed tej daty, jeżeli nastąpiło przeniesienie posiadania (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2006 r., I CSK 11/05, nie publ.). Wbrew wywodom skarżącego, uczestnik postępowania udowodnił, iż do takiego przeniesienia doszło. Uregulowanym w art. 348 k.c. podstawowym sposobem przeniesienia posiadania, zarówno samoistnego, jak i zależnego, jest wydanie rzeczy (traditio corporalis). W przypadku posiadania służebności chodzi oczywiście o „trwałe i widoczne urządzenie”, z którego korzystanie prowadzi do zasiedzenia (w sprawie niniejszej przebiegające przez nieruchomość wnioskodawców linie energetyczne i ich eksploatacja). Nie jest zatem potrzebna żadna umowa pisemna lub decyzja. Do odpowiedzi na wniosek załączono dokument w postaci Zarządzenia Ministra Przesyłu nr 14/ (...)/89 z dnia 16 stycznia 1989r., mocą którego utworzono przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...), któremu to przydzielono składniki mienia (w tym własność urządzeń i posiadanie służebności gruntowych) należące dotychczas do Centralnego O. Energetycznego - Zakładu (...). Niedołączenie stosownego protokołu zdawczo - odbiorczego do akt sprawy nie wykluczało możliwości udowodnienia okoliczności przekazania posiadania urządzeń energetycznych przebiegających przez działkę wnioskodawców za pomocą innych środków dowodowych, w tym przy zastosowaniu domniemań faktycznych. Za przyjęciem domniemań w zakresie posiadania tego konkretnego obcinka linii energetycznej przemawiało zaś położenie linii w zasięgu działalności przedsiębiorstwa uczestnika postępowania i sama treść wniosku, w którym wskazano (...) SA w L., jako właściciela urządzeń przesyłowych.

Prawidłowo także przyjął Sad Rejonowy, że bez znaczenia dla sprawy było bliższe wyjaśnienie kwestii związanych z różną nazwą przedsiębiorstw: Zakład (...) i Zakład (...). Niezależnie bowiem od tego, w zarządzie jakiego przedsiębiorstwa państwowego byłyby urządzenia, mowa być mogła o posiadaniu wciąż tego samego podmiotu - Skarbu Państwa, a to z uwagi na obowiązującą wówczas, a określoną w art. 128 k.c. zasadę jednolitej własności państwowej.

Sad Okręgowy nie podziela także poglądu skarżącego, że rozpoczęcie biegu terminu zasiedzenia służebności następuje dopiero z chwilą, gdy do urządzeń przesyłowych zostanie podłączone napięcie.

Według art. 292 k.c., służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Chodzi tu o odpowiednie urządzenie materialne umożliwiające lub ułatwiające korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie treści służebności, sporządzone na obcej nieruchomości lub co najmniej wkraczające w jej sferę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1969r., II CR 516/68, OSNCP 1969, nr 12, poz. 220 lub postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2002 r., II CKN 160/00, niepubl.). Dla rozpoczęcia bieg zasiedzenia jest wystarczające, że trwałe i widoczne urządzenie, mające służyć do korzystania z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności gruntowej, zostanie wykonane. Podkreślenia wymaga, że w judykaturze prezentowane są poglądy jeszcze dalej idące. I tak w postanowieniu z dnia 24 maja 2013r., V CSK 287/12, Sąd Najwyższy stwierdził, że przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii elektrycznej (OSNC 2014/2/20, Biul.SN 2013/10/11, M. Prawn. 2014/8/413-414).

Z tych wszystkich względów, apelacja wnioskodawców, z mocy art. 385 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

O zwrocie uczestnikowi postępowania kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono na podstawie art. 520 § 2 k.p.c., przy zastosowaniu stawki minimalnej, zgodnie z § 7 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych...” z dnia 28 września 2002r. (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 490).