Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSA Alicja Myszkowska (spr.)

Sędziowie SA Lilla Mateuszczyk

SA Wiesława Kuberska

Protokolant stażysta Lidia Milczarek

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2016 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko W. N.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 5 sierpnia 2014 r. sygn. akt X GC 197/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od W. N. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 1395/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Łodzi, zasądził od pozwanego W. N., na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W., kwotę 94.698,62 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 lutego 2014 r. tytułem zapłaty, oraz kwoty 8.352,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższy wyrok zapadł na podstawie poczynionych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne, a z których wynika, że pozwany W. N. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...), w okresie od 1 kwietnia 2004 r. do 31 lipca 2012 r. Dnia 29 listopada 2011 r. spółka zamówiła u powódki określony towar, który został spółce wydany, do dnia 19 grudnia 2011 r., za który zostały wystawione faktury, płatne najdalej do 2 lutego 2012r. Pismem z dnia 12 marca 2012 r. spółka uznała w całości swoje zobowiązanie i zobowiązała się spłacić je w dwóch ratach, najpóźniej do dnia 31 marca 2012 r. na podstawie weksla wystawionego 14 lutego 2011 r., Sąd Okręgowy w Łodzi wydał dnia 7 sierpnia 2012 r. nakaz zapłaty na kwotę 76.246,85 zł. Komornik sądowy, przy Sądzie Rejonowym w Skierniewicach, postanowieniem z dnia 4 listopada 2013 r., umorzył postępowanie egzekucyjne, prowadzone na podstawie wspomnianego tytułu wykonawczego, wobec bezskuteczności egzekucji. Pismem z 21 listopada 2013r., doręczonym 22 listopada 2013r., powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem, w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Pozwany nie zapłacił powódce dochodzonej pozwem kwoty.

Sąd Okręgowy, w oparciu o tak ustalony stan faktyczny, uznał powództwo za usprawiedliwione i uwzględnił je w całości. Za podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przyjął art. 299 § 1 KSH, zgodnie z którym, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Z treści wskazanego przepisu wynika, że istnieją dwie przesłanki wymagane do uwzględnienia roszczenia. Pierwsza z nich, to bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, która udowodniona została, złożonym w sprawie, postanowieniem komornika o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności. Druga z nich, to istnienie zobowiązania w czasie, gdy pozwany był członkiem zarządu spółki. Ta przesłanka także została udowodniona, bowiem najpóźniejszą datą powstania zobowiązania jest dzień 31 marca 2012 r., natomiast, jak twierdził pozwany, pełnił on funkcję członka zarządu, do dnia 29 czerwca 2012 r. Tym samym powódka wykazała wszystkie okoliczności, których ciężar udowodnienia na niej spoczywał.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożyła strona pozwana, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1. naruszenie przepisów postępowania tj.

a)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego sprawy i dokonania oceny z pominięciem zeznań strony, złożonych na rozprawie w dniu 22 lipca 2014 r., a także poprzez sprzeczność istotnych ustaleń sądu z materiałem dowodowym odnośnie kondycji finansowej spółki

b)  art. 278 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez dokonanie oceny stanu finansowego spółki bez przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, w sytuacji gdy wymagało to posiadania wiadomości specjalnych

c)  art. 328 § 2 k.p.c. przez nie wykazanie przyczyn, którymi kierował się Sąd odmawiając wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom pozwanego z dnia 22 lipca 2014 r.

2. nierozpoznanie istoty sprawy poprzez nieustalenie czy pozwany ponosi winę za niezgłoszenie wniosku o ogłoszeniu upadłości lub o wszczęcie postępowania układowego spółki, a także niewskazanie daty, z jaką najpóźniej wniosek taki powinien być zgłoszony.

3. naruszenie prawa materialnego tj.

a) art. 299 §2 k.s.h. poprzez błędną wykładnię pojęcia „właściwość czasu” na złożenie, przez pozwanego, wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania układowego spółki

b) art. 11 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze przez niezastosowanie przepisu do oceny, czy pozwana spółka znajdowała się w okresie od dnia powstania wierzytelności powoda, do chwili zakończenia piastowania funkcji prezesa, w stanie niewypłacalności, tym samym czy zaistniały przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

W konkluzji apelujący wniósł o dopuszczenie nowych dowodów, o uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, wraz z pozostawieniem Sądowi Okręgowemu rozstrzygnięcia o kosztach procesu, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i oddalenia powództwa w całości.

W odpowiedzi na apelację pozwanego, powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje

Apelacja jest bezzasadna i jako taka skutkuje jej oddaleniem.

Sąd Apelacyjny po ponownym przeanalizowaniu zebranego materiału dowodowego podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, które znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, który został prawidłowo zgromadzony i oceniony w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 kpc.

W pierwszej kolejności ocenie poddany zostanie właśnie wyżej wskazany przepis, bowiem w niniejszej apelacji, skarżący podniósł zarzut naruszenia przepisów postępowania w odniesieniu do zasady swobodnej oceny dowodów. Wnioski w tym zakresie determinują bowiem kierunek dalszych rozważań, skoro prawidłowość zastosowania norm prawa materialnego może być badana jedynie na gruncie niekwestionowanych ustaleń faktycznych.

Skarżący, stawiając powyższy zarzut, nie wskazał przyczyny dyskwalifikującej postępowanie Sądu Okręgowego w objętym apelacją zakresie, a w szczególności nie określił kryteriów oceny, które Sąd ten naruszył przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając. Samo stwierdzenie
o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości, nie jest więc wystarczające (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 13 września 2012 r., I ACa 445/12, LEX nr 1223454). Konieczne jest bowiem wykazanie, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, gdyż tylko takie uchybienie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 października 2012 r.,
I ACa 209/12, LEX nr 1223145).

Zgodnie z powyższym, Sąd Okręgowy nie postąpił wbrew ustanowionej przepisem art. 233 § 1 k.p.c. zasadzie swobodnej oceny dowodów. Nie przekroczył jej granic, dokonał właściwych i pełnych ustaleń faktycznych, prezentując w procesie wnioskowania logiczne i zgodne z doświadczeniem życiowym rozumowanie. Argumenty przedstawiane przez pozwanego, w ocenie Sądu Okręgowego nie były przekonywujące, a także nie odnosiły się bezpośrednio do meritum sprawy. Pozwany, jako wieloletni członek zarządu spółki, powinien mieć świadomość, jakie są następstwa piastowania takiej funkcji. Zgodnie z art.299 § 1 KSH, aby przypisać członkowi zarządu solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, spełnione muszą zostać dwie przesłanki – bezskuteczność egzekucji wobec spółki oraz istnienie zobowiązania, w czasie pełnienia funkcji członka zarządu. Obie przesłanki zostały spełnione, co, zgodnie z ciężarem tego dowodu, udowodniła strona powoda. Członek zarządu może uniknąć odpowiedzialności w sytuacji, gdy we właściwym czasie złoży wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia takich wniosków, wierzyciel nie poniósł szkody. Pozwany nie udowodnił żadnej przesłanki wyłączającej odpowiedzialność, podnosząc jedynie twierdzenia, które nie odnosiły się bezpośrednio do opisanych przesłanek.

Skarżący zarzuca również naruszenie art. 278 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c., poprzez nie przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Jak słusznie zauważono w odpowiedzi na apelację, Sąd meriti nie ma żadnego obowiązku dopuszczenia z urzędu dowodu z opinii biegłego. W niniejszej sprawie, Sąd Okręgowy uznał to za zbędne, w odniesieniu do całokształtu materiału dowodowego.

Kolejne zarzuty pozwanego, odnoszące się do nieustalenia przez Sąd, czy pozwany ponosi winę za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewskazanie daty, w której najpóźniej miało to nastąpić, Sąd Apelacyjny uznaje za niezasadne. Ciężar udowodnienia wystąpienia okoliczności wyłączających odpowiedzialność pozwanego, spoczywa wyłącznie na nim samym, w związku z czym nie może on oczekiwać, że ustalenia takie poczyni za niego Sąd.

Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego, nie uwzględniając zgłoszonych w apelacji nowych wniosków dowodowych. Zgodnie z art. 381 k.p.c. Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Przepis ten stwarza jedynie możliwość dowodzenia okoliczności wyłącznie faktycznych, wcześniej niemożliwych do wykazania z przyczyn obiektywnych. Pozwany powinien wykazać przyczyny dla których nie mógł powołać dowodów przed Sądem I instancji, czego nie uczynił. W judykaturze istnieje ugruntowany pogląd, iż Sąd drugiej instancji jest zobowiązany na wniosek strony materiał ten uzupełnić, jeżeli jest to konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, lecz równocześnie jest uprawniony do pominięcia nowych faktów i dowodów zgłoszonych dopiero w postępowaniu apelacyjnym, gdy zachodzą przesłanki określone wymienionym przepisem. Możność podjęcia przez sąd określonej decyzji w tym względzie nie oznacza pozostawienia jej dowolnemu uznaniu sądu. Według ukształtowanego w judykaturze poglądu sformułowanie "może" oznacza obowiązek rozważenia sprawy z punktu widzenia wskazanych w ustawie przesłanek i wydanie takiej decyzji, która z uwagi na nie jest uzasadniona okolicznościami sprawy. Strona podejmująca krytykę decyzji sądu apelacyjnego o pominięciu nowych faktów i dowodów oferowanych przez nią dopiero przed tym sądem powinna wykazać, że nie mogła ich przedstawić w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji (gdyż wówczas jeszcze nie istniały lub o nich nie wiedziała, albo też zachodziły istotne przyczyny usprawiedliwiające niemożność ich przedstawienia) lub że potrzeba ich oferowania powstała dopiero później. O istnieniu potrzeby powołania się na nowe fakty i dowody nie decyduje samo zapatrywanie strony, lecz przedmiotowa ocena istniejącego stanu rzeczy, której dokonuje sąd (zob. wyrok SN z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 797/00, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 10, poz. 42).W niniejszej sprawie, Sąd Apelacyjny uznał, że nie ma potrzeby rozpatrywania spóźnionych wniosków dowodowych.

W braku przywołania przez skarżącego nowych okoliczności, w świetle których Sąd powinien ocenić objęte pozwem roszczenia, ocena przez niego dokonana jest niepodważalna i musi się ostać.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny oddalił przedstawioną apelację na podstawie art. 385 k.p.c.