Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2016r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku IV Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Agnieszka Kubica

Protokolant Anna Szyk - Palczykowska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2016r. w Gdańsku

sprawy z powództwa małol. A., I. i A. D. (1) zast. przez matkę I. M. (1)

przeciwko J. D.

o alimenty

I.  zasądza od pozwanego J. D. tytułem alimentów na rzecz małoletniej powódki A. D. (2) ur. (...) w G. kwotę po 700 (siedemset) zł miesięcznie, na rzecz małoletniego powoda I. D. ur. (...) w G. kwotę po 700 (siedemset) zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniej A. D. (1) ur. (...) w G. kwotę po 600 (sześćset) zł miesięcznie, tj. łącznie po 2000 (dwa tysiące) zł miesięcznie na troje powodów, płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca do rąk matki małoletnich powodów I. M. (2) z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 01 czerwca 2015r.

II.  w pozostałym zakresie powództwa oddala

III.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego J. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku kwotę 300 (trzysta) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych

V.  w pozostałym zakresie odstępuje od obciążania stron kosztami sądowymi

VI.  zasądza od pozwanego J. D. na rzecz małoletnich powodów A. D. (2), I. D. i A. D. (1) działających przez matkę I. M. (1) kwotę (...) (jeden tysiąc trzysta sześćdziesiąt osiem) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 czerwca 2015 roku małoletni A., I. i A. D. (1) reprezentowani przez matkę I. M. (1) wystąpili przeciwko J. D. o zasądzenie na ich rzecz alimentów w kwocie po 1.300 zł miesięcznie na rzecz małoletniej A. D. (2), po 1.200 zł miesięcznie na rzecz małoletniego I. D. oraz po 1.000 zł miesięcznie na rzecz małoletniej A. D. (1), poczynając od 1 czerwca 2015 roku.

W uzasadnieniu podano, że od września 1999 roku rodzice małoletnich pozostawali w nieformalnym związku, zamieszkiwali razem i prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Z ich związku urodziło się troje dzieci: A. urodzona w dniu (...), I. urodzony w dniu (...) oraz A. urodzona w dniu (...). Małoletni zostali uznani przez pozwanego przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w G.. Do grudnia 2013 roku rodzina zamieszkiwała wspólnie, następnie matka powodów wyprowadziła się wraz z nimi do stanowiącego jej własność mieszkania. Dzieci przebywały naprzemiennie tydzień u ojca i tydzień u matki, wówczas każde z rodziców ponosiło koszty utrzymania dzieci w czasie pobytu w ich miejscu zamieszkania. Od czasu rozstania ojciec łożył na dzieci kwoty nieadekwatne do kosztów ich utrzymania. Jednak w miarę swoich możliwości partycypował w mniejszych wydatkach, a także w kosztach zakupu roweru. Pozwany następnie otrzymał pracę na stanowisku kierowniczym – Dyrektora Sprzedaży Segment (...) i Administracji w firmie (...) Sp. z.o.o. w W. i zaczął uzyskiwać wysokie dochody. W czerwcu 2014 roku matka małoletnich przedstawiła pozwanemu wyliczenie kosztów ich utrzymania – opiewało na kwotę po 2.000 zł na każdego z małoletnich. Pozwany stwierdził, że będzie przekazywał kwotę 500 zł na każde dziecko i od lipca 2014 roku matka małoletnich otrzymuje od niego łącznie 1.500 zł miesięcznie. Ponadto pozwany przekazuje też okazjonalnie inne kwoty np. w 2014 roku: w maju 600 zł na zajęcia dodatkowe dzieci, 200 zł na komunię I., w lipcu 800 zł na kolonie A., w sierpniu 200 zł na prezent urodzinowy I. oraz 800 zł na wyprawkę dla dzieci, we wrześniu 200 zł na dopłatę do wyprawki, w październiku 350 zł na obiady szkolne, w listopadzie 300 zł na okulistę dla A., w grudniu zakupił prezenty świąteczne indywidualnie (tablety, zabawki). W 2015 roku: w styczniu przekazał dodatkowo 270 zł na mundurki, w lutym zaś pomniejszył kwotę alimentów o 265 zł z tytułu organizacji urodzin dla A., w marcu 550 zł na rower dla A., w maju 535 oraz 410 zł na obiady szkolna za 3 miesiące 125 zł na wkładki ortopedyczne. Przedstawicielka ustawowa małoletnich wskazała, że koszt utrzymania 12-letniej A. wynosi 1.990 zł, 10-letniego I. 2.087 zł, 7-letniej A. zaś 1.857 zł miesięcznie, w tym koszty utrzymania mieszkania (łącznie 1.111 zł, do daje 278 zł na każdego z powodów). Matka małoletnich zatrudniona jest w (...) S.A. w K. od 23 lipca 2007 roku na czas nieokreślony, na stanowisku Kierownika Działu Administracji Inwestycji i Rozliczeń. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 6.167,84 zł. Matka małoletnich jest obciążona kredytem hipotecznym zaciągniętym w grudniu 2000 roku, na zakup mieszkania przy ul. (...) w G., na kwotę 72.212 CHF. Rata kredytu to ok. 1.300 zł miesięcznie. Ponadto posiada pożyczkę w C. Bank na kwotę 90.000 zł z ratą 1.500 zł miesięcznie. Pozwany jest właścicielem domu jednorodzinnego położonego w G. - O. przy ul. (...), który obecnie wynajmuje i uzyskuje dodatkowe dochody. Przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów, oprócz lokalu mieszkalnego w G. obciążonego kredytem nie posiada żadnego majątku.. Powodowie nie posiadają żadnego majątku. Małoletni powodowie w czasie, gdy ich rodzice zamieszkiwali wspólnie żyli na wysokiej stopie. Dzieci wyjeżdżały nawet kilka razy do roku na ferie i wakacje zagraniczne. Obecnie matka stara się zapewnić dzieciom chociaż częściowo, podobne warunki życiowe. Jako podstawę prawną pozwu wskazano art. 133 § 1 k.r.o.

W odpowiedzi na pozew z dnia 13 października 2015 roku pozwany wniósł o zasądzenie na rzecz małoletnich powodów A., I. oraz A. D. (1) alimentów w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów (łącznie 1.500 zł), domagając się oddalenia powództwa w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu wskazano, że nie jest prawdą, ze pozwany nie uczestniczy osobiście w utrzymaniu i wychowaniu małoletnich powodów. Mimo pracy w W. spędza z dziećmi w zasadzie każdy weekend. W tym czasie powodowie są na jego utrzymaniu. Przekazywana przez pozwanego kwota była akceptowana przez matkę powodów. Pozwany przyznał, że jest właścicielem domu, wybranego wspólnie z matką powodów, obciążonego jednak co do pełnej wartości kredytem hipotecznym. Dodatkowo pozwany przeznaczył debet w rachunku w wysokości 38 tysięcy zł na jego wykończenie. Kredyt zaciągnięty został w okresie, kiedy pozwany zarabiał więcej niż obecnie. Od grudnia 2013 r. do czerwca 2014 r. pozwany pozostawał bez pracy. Od czerwca 2014 r. pozwany pracuje na kontrakcie w W.. Z tego tytułu wystawia comiesięczną fakturę na kwotę 13 tysięcy zł netto. Pozwany z tytułu tego kontraktu nie otrzymuje dodatkowo żadnej prowizji. Z uwagi na formę zatrudnienia bank wymusił na pozwanym obniżenie debetu o 10 tysięcy zł, co obciąża pozwanego co miesiąc dodatkową spłatą w wysokości 500 zł. Comiesięczne koszty obsługi kredytu hipotecznego wynoszą 370 zł i 1.067 franków szwajcarskich (4.130 zł). Pozwany nie jest obecnie w stanie sprzedać domu, gdyż wartość kredytu to według obecnego kursu franka ponad milion złotych. Umowa kupna domu opiewała na kwotę 830 tysięcy złotych łącznie z kosztami remontu domu. Pozwany wynajmuje dom za kwotę 3.000 zł brutto od sierpnia 2015 r., wcześniej od czerwca 2014 r. do kwietnia 2015 r. za kwotę 2.500 zł miesięcznie. Pozwany zmuszony jest do wynajmowania mieszkania w W. za kwotę 1.400 zł miesięcznie. Regularnie odwiedza powodów w weekendy. Koszty podróży do dzieci do G. to kwota około 800 zł miesięcznie. Przy przychodzie 13.000 zł miesięcznie po odliczeniu podatku dochodowego pozwanemu zostaje około 10.000 zł na rękę miesięcznie. Dodatkowo z najmu domu ma kwotę 2.700 zł netto. Z tej kwoty pozwany musi zapłacić za wynajmowane mieszkanie w W. - 1.400 zł., opłacić składki ZUS, zapłacić ratę kredytu w wysokości około 4.500 zł miesięcznie. Następnie pozwany ponosi koszt wyjazdów do dzieci w weekendy i koszty pobytu wspólnie z dziećmi. Płaci też podatek od nieruchomości w wysokości 1.000 zł oraz wykupuje polisę ubezpieczenia domu za kwotę 700 zł. W końcu pozwany przekazuje matce powodów łączną kwotę około 1.800 zł miesięcznie, gdyż ponosi również dodatkowe koszty utrzymania dzieci. Taka była umowa między matką powodów a pozwanym. Pozwany przekazywał i przekazuje taką kwotę, nawet jak dzieci są w wakacje połowę miesiąca u niego i gdy nie miał najemców na dom. W ocenie pozwanego wyliczenie wydatków przedłożone przez matkę powodów jest zawyżone na potrzeby tej sprawy i nie odzwierciedla rzeczywistych kosztów. Nieuzasadnione jest też nierówne obciążenie pozwanego kosztami utrzymania powodów w stosunku do kosztów ponoszonych przez matkę powodów.

Na rozprawie w dniu 23 marca 2016 roku pozwany uznał powództwo do kwoty po 600 zł na rzecz każdego z małoletnich, tj. łącznie 1.800 zł (k. 212).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni A. D. (2) urodzona w dniu (...), I. D. urodzony w dniu (...) oraz A. D. (1) urodzona w dniu (...) pochodzą z nieformalnego związku (...) oraz I. M. (1). Małoletni zostali uznani przez pozwanego przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w G..

/dowód: odpisy zupełne aktów urodzenia – k. 11-13/

Małoletnia A. D. (2) w roku szkolnym 2014/2015 była uczennicą klasy 6 szkoły podstawowej, obecnie uczęszcza do I klasy gimnazjum. Powódka chodzi na basen, co kosztuje ok. 30 zł jednorazowo, pobiera lekcje z języka angielskiego, co kosztuje 500 zł za semestr. Powódka jest pod opieką okulisty, raz na pół roku wymieniane są szkła w okularach, nowe okulary kupuje się powódce co dwa lata. W 2014r. okulary kosztowały 232 zł. Powódka jest także pod opieką poradni nefrologicznej. Powódka nosi wkładki ortopedyczne, co kosztuje ok. 140 zł w skali roku. Powódka przyjmuje witaminę D, co kosztuje miesięcznie ok. 10 zł. Bilet miesięczny powódki to wydatek 40 zł miesięcznie. Miesięczne koszty telefonu komórkowego to ok. 30-40 zł miesięcznie. Koszty wyposażenia powódki do szkoły (podręczniki, pomoce i przybory szkolne) to koszt ok. 800 zł w skali roku. Wyżywienie powódki miesięcznie nie powinno przekraczać kwoty 400 zł.

/dowód: częściowo kosztorys przedstawiony w pozwie i w piśmie proces. z dn. 20.10.2015r. – k. 5, 80-81; zaświadczenie szkoły – k. 14; wycena i dowód zakupu okularów – k. 32; zeznania I. M. (1) – k. 110-112; zeznania J. D. – k. 209-212/

Małoletni I. D. w roku szkolnym 2014/ 2015 był uczniem klasy 4 szkoły podstawowej, obecnie uczęszcza do klasy 5. Małoletni pozostaje pod stałą opieką pediatryczną, poradni nefrologicznej i okulistycznej. Także nosi wkładki ortopedyczne i okulary, co generuje wydatki na takim samym, poziomie, jak w przypadku starszej siostry powoda. W listopadzie 2014r. okulary powoda kosztowały 292 zł. W szkole powoda wymagane jest noszenie mundurka, co kosztuje 200 zł rocznie. Małoletni je obiady w szkole, co kosztuje ok. 60 zł miesięcznie. Wyżywienie powoda miesięcznie nie przekracza 400 zł. Z powodu moczenia się małoletniego powoda koszt środków higienicznych przeznaczanych dla małoletniego jest wyższy, niż w przypadku pozostałej dwójki powodów. Na leki powoda miesięcznie potrzeba ok. 90 zł. Powód nie ma zajęć pozaszkolnych, nie chodzi na basen. Coroczne wyposażenie powoda do szkoły to wydatek rzędu 700 zł.

/dowód: częściowo kosztorys przedstawiony w pozwie i w piśmie proces. z dn. 20.10.2015r. – k. 5, 81; zaświadczenie szkoły – k. 15; zaświadczenie lekarskie – k. 17; faktura – k. 31; wycena i dowód zakupu okularów – k. 32; zeznania I. M. (1) – k. 110-112; zeznania J. D. – k. 209-212/

Małoletnia A. D. (1) w roku szkolnym 2014/2015 rozpoczęła naukę w klasie 1 szkoły podstawowej, obecnie uczęszcza do 2 klasy. Korzysta z obiadów w szkole, co kosztuje ok. 160 zł miesięcznie (7,50 zł za 1 obiad). Małoletnia chodzi na basen, co jednorazowo kosztuje ok. 30 zł. Nie ma problemów zdrowotnych, nosi tylko wkładki ortopedyczne. Jej miesięczne wyżywienie nie przekracza kwoty 350 zł.

/dowód: częściowo kosztorys przedstawiony w pozwie i w piśmie proces. z dn. 20.10.2015r. – k. 6, 81-82; zaświadczenie szkoły – k. 16; zeznania I. M. (1) – k. 110-112; zeznania J. D. – k. 209-212/

Małoletni zamieszkują wraz z matką i jej konkubentem w mieszkaniu stanowiącym własność I. M. (1). Wszystkie opłaty mieszkaniowe, łącznie z opłatami za internet i telewizję wynoszą średnio ok. 1100 zł miesięcznie, co oznacza udział każdego z powodów w tych opłatach rzędu ok. 220 zł miesięcznie.

/dowód: częściowo kosztorys przedstawiony w pozwie i w piśmie proces. z dn. 20.10.2015r. – k. 6, 82; zeznania I. M. (1) – k. 110-112/

Matka małoletnich I. M. (1) zatrudniona jest w (...) S.A w K. na czas nieokreślony na stanowisku Kierownika Działu Administracji, Inwestycji i Rozliczeń. Jej wynagrodzenie w kwietniu 2015 roku kształtowało się na poziomie 6.167,84 zł netto miesięcznie. Korzysta z samochodu służbowego.

Dochód I. M. (1) w 2013 roku wyniósł 90.066,45 zł. Od podatku odliczyła ona wówczas kwotę 5.617,05 zł. W 2014 roku przedstawicielka ustawowa małoletnich osiągnęła dochód w wysokości 119.899,18 zł, z tytułu ulgi odsetkowej (z tytułu spłaty odsetek kredytu) otrzymała wówczas 5.373 zł. Otrzymała także kwotę 3.044,20 zł jako ulgę na dzieci. W 2015 roku otrzymała ona premię uznaniową w wysokości 15.600 zł. W 2014 roku premię uznaniową otrzymała dwukrotnie w kwotach 7.300 zł oraz 5.000 zł.

I. M. (1) zaciągnęła kredyt gotówkowy na kwotę blisko 90.000 zł, na remont zakupionego mieszkania. W maju 2015 roku rata kredytu wynosiła 1520 zł. Ponadto na zakup mieszkania matka małoletnich zaciągnęła kredyt w wysokości 75.212,87 CHF. Rata kredytu w 2015 i 2016 roku wynosi zgodnie z harmonogramem spłat ok. 315 CHF.

/dowód: zaświadczenie – k. 18; zeznanie podatkowe – k. 19-23,119-139; podsumowanie kredytu – k. 24; harmonogram spłat kredytu – k. 33-36; zeznania I. M. (1) – k. 110-112 /

Matka małoletnich zapewnia dzieciom różnego rodzaju atrakcje, jak wyjazdy do T.-I. w Niemczech, do L. w Danii, wycieczki zagraniczne, w czasie tegorocznych ferii zimowych był to wyjazd na Teneryfę.

/dowód: wyciąg z rachunku bankowego – k. 26; potwierdzenie rezerwacji – k. 27-30; zeznania I. M. (1) – k. 110-112 /

Pozwany J. D. ma 43 lata. Obecnie mieszka w K. z partnerką, gdzie wynajmuje mieszkanie. Wcześniej mieszkał z partnerką w W., gdzie także wynajmował mieszkanie

Pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej współpracował z firmą (...). W ramach umowy pozwany świadczył na rzecz firmy usługi w zakresie realizacji planu sprzedaży segmentu biznesu i administracji, pracował w W.. Z racji świadczonych usług pozwanemu przysługiwało miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe w wysokości 13.000 zł + VAT. W umowie wskazano, że zleceniodawca może podwyższyć wynagrodzenie za realizację planu i satysfakcjonujące wyniki (20% lub 40%). Umowę wypowiedziano z dniem 31 stycznia 2016 roku. Od 30 listopada 2015 roku pozwany posiada kontrakt menadżerski z firmą (...) S.A. w K.. Kontrakt opiewa na kwotę 10.800 zł miesięcznie. Pozwany spodziewa się także premii kwartalnej – ok. 6.000 zł brutto. Pozwany dysponuje samochodem służbowym, pracodawca pokrywa m.in. koszty paliwa.

W 2014 roku pozwany osiągnął dochód w wysokości 83.062,59 zł. Dochód pozwanego w 2015 roku wyniósł 139.417,35 zł. Z tytułu czynszu najmu nieruchomości pozwany w 2015 roku osiągnął dochód w wysokości 17.200 zł.

J. D. zaciągnął kredyt mieszkaniowy w wysokości 275.535,28 CHF. Rata kredytu na przełomie października 2015 i lipca 2016 roku wynosi 972,89 CHF miesięcznie.

Pozwany jest właścicielem domu w G. składającego się z 6 pokoi. Nieruchomość jest wynajmowana. Z tego tytułu pozwany otrzymuje kwoty rzędu 3.000 zł miesięcznie brutto.

Pozwany łoży na utrzymanie powodów 1500 zł miesięcznie, ponadto regularnie przekazywał matce małoletnich dodatkowe kwoty na pokrycie wydatków związanych ze szkołą, zakup okularów itp.

Poza powodami pozwany nie ma innych osób na utrzymaniu. Pozwany utrzymuje z powodami stały kontakt. W ciągu tygodnia jest to kontakt telefoniczny, w weekendy zaś osobisty.

/dowód: zeznanie podatkowe – k. 49-56,152-156,199-207; umowa współpracy – k. 57-66; faktura – k. 67-68; wyciąg z rachunku bankowego – k. 69; umowa najmu lokalu – k. 71-74; harmonogram spłaty kredytu – k. 75; aneks do umowy – k. 90-99; oświadczenie o wypowiedzeniu umowy – k. 100; kontrakt menadżerski – k. 101-106; zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – k. 145; regulamin przyznawania i użytkowania samochodów służbowych – k. 146-151; zeznania pozwanego J. D. – k. 210-212;/

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na postawie zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego. Sąd oparł się na dokumentach złożonych przez strony do akt sprawy mając na uwadze, że wiarygodność dokumentów nie była wzajemnie przez strony kwestionowana, nie budziła także wątpliwości Sądu, a treści stwierdzone w dokumentach korespondują z zeznaniami stron.

Sąd oparł ponadto swoje ustalenia faktyczne na dowodzie z przesłuchania stron – przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów I. M. (1) oraz pozwanego J. D. słuchanych w trybie art. 303 k.p.c. i art. 304 k.p.c. Sąd stwierdził, że zeznania stron pozostają w ogólności zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w aktach postępowania. W zdecydowanej części zeznania ze sobą wzajemnie korespondują, w wielu elementach nie były między stronami sporne. W tym zakresie Sąd uznał je za wiarygodne źródła dowodowe oraz poczynił podstawą wydanego rozstrzygnięcia. Sąd odmówił jedynie częściowo wiary zeznaniom stron, także w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Roszczenie powodów zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i okoliczności każdego konkretnego wypadku. W szczególności pojęcia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego nie można odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności. Współzależność między usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a możliwościami zarobkowymi i majątkowymi zobowiązanego wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokajane w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku w sprawie o sygn. akt III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspokajane przez rodziców, wyznacza treść art. 96 k.r.o. Stosownie do dyrektywy zawartej w tym przepisie, rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych, jak i duchowych, a także środki wychowania według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie itp. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Najszerszy zakres usprawiedliwionych potrzeb przysługuje dziecku, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przyjmuje się, że ten zakres powinien być ustalony w taki sposób, aby w razie zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców. Dzieci bowiem mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich sami żyją.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a także od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze jednak mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

W niniejszej sprawie jest bezsporne, że pozwanego obciąża obowiązek alimentacyjny wobec powodów. Powodowie są bowiem osobami małoletnimi i nie posiadają majątku.

Bezspornym jest, że do usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powodów należy wliczyć koszty wyżywienia, środków higieny i czystości, odzieży, leczenia oraz edukacji, a także ich udział w opłatach mieszkaniowych w zajmowanym mieszkaniu.

Matka małoletnich I. M. (1) w toku sprawy oceniała koszty utrzymania powodów na kwotę ok. 1.866 zł na małoletnią A., 1.979 zł na małoletniego I. oraz 1.709 zł na małoletnią A.. W ocenie Sądu koszty te zostały w niektórych pozycjach zawyżone. W toku postępowania nie zostały bowiem przedstawione wystarczające dowody na potwierdzenie niektórych przedstawianych przez I. M. (1) kosztów. W szczególności nie zostały udowodnione koszty wyżywienia, zakupu odzieży, środków czystości. W ocenie Sądu koszty wyżywienia powodów zostały zawyżone biorąc pod uwagę, iż małoletni I. oraz A. jedzą także obiady w szkole, a także przy zastosowaniu zasady, że koszty wyżywienia w pięcioosobowym gospodarstwie domowym przypadające na jednego domownika są zawsze niższe, niż w gospodarstwie jednoosobowym. Przyjęcie, zgodnie z twierdzeniem pozwu, że wyżywienie trójki powodów miesięcznie stanowi koszt 1400 zł miesięcznie pozostaje w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Sąd ustalił zatem, że wydatki na ten cel w przypadku A. D. (2) i I. D. nie przekraczają 400 zł, zaś w przypadku najmłodszej powódki 350 zł miesięcznie, co łącznie daje na troje powodów kwotę rzędu 1150 zł. Analogicznie jako zawyżone Sąd ocenił przedstawiane w kosztorysach potrzeb powodów wydatki na kosmetyki, środki czystości i higieny. Matka powodów w toku przesłuchania w charakterze strony nie była w stanie wskazać, jak kwoty te zostały wyliczone i jak kształtuje się ilość zużywanych produktów przez każdego z powodów. Wskazywana przez I. M. (1) kwota niezbędna na te cele na poziomie łącznie po 450 zł miesięcznie na troje powodów daje w skali roku wydatek rzędu 5400 zł, co jest kwota rażąco sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. nawet przy przyjęciu, że powodowie korzystają ze środków lepszej jakości.

Odnośnie podnoszonych przez stronę powodową potrzeb dzieci w zakresie wyjazdów na wakacje i na ferie zimowe Sąd odnotował, iż koszty te są ustalone na bardzo wysokim, ponadprzeciętnym poziomie, w ciągu roku jest to w ocenie matki powodów kwota aż 11.700 zł na trójkę małoletnich. Zdaniem Sądu nie są to kwoty zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Skoro jedno z rodziców sprzeciwia się co najmniej dwukrotnym wyjazdom zagranicznym powodów w roku, to drugi rodzic uwagi takie winien rozważyć. Matka powodów zeznała, że na takie wyjazdy przeznacza swoją premię. Skoro jednak wyjazdy zagraniczne są przedmiotem sporu między rodzicami małoletnich , brak jest podstaw by w całości uwzględnić przywoływane przez matkę powodów wydatki w potrzebach powodów decydujących o zakresie obowiązku alimentacyjnego pozwanego. Należy mieć także na uwadze, że pozwany spędza z powodami część wakacji i część ferii zimowych, na co także przeznacza określone środki pieniężne i utrzymuje powodów w tym okresie. Okoliczność ta nie jest bez znaczenia dla oceny zasadności wykazywanych przez stronę powodowa wydatków na wyjazdy wypoczynkowe dzieci.

Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb powodów Sąd miał na uwadze, że część wydatków na utrzymanie powodów nie była przez pozwanego kwestionowana. Pozwany potwierdził w toku postępowania, że małoletni A. i I. mają problemy ze wzrokiem, że wszystkie dzieci noszą wkładki ortopedyczne, czy że małoletni I. moczy się.

Sąd odnotował ponadto, iż matka małoletnich ubiegać się będzie o świadczenia w ramach rządowego programu „500+”.

W związku z powyższym, opierając się na zasadach doświadczenia życiowego oraz przy uwzględnieniu materiału dowodowego zebranego w aktach sprawy, Sąd ustalił, że miesięczne usprawiedliwione potrzeby małoletnich A. i I. D. wynoszą obecnie po ok. 1.300 zł miesięcznie, zaś w przypadku małoletniej A. D. (1) zamykają się kwotą ok. 1.000 zł miesięcznie.

W dalszej kolejności należało uwzględnić, że o zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują – jak już wskazano – nie tylko potrzeby uprawnionego, ale również możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanych – w tym przypadku obojga rodziców powoda. Matka powodów osiąga wynagrodzenie w wysokości ok. 6000 zł miesięcznie. Otrzymuje także premię roczną. Dodatkowe środki otrzymuje także ze zwrotu podatku – w 2015 roku ok. 5.500 zł (jednorazowo). Wynagrodzenie I. M. (1) wraz z premią odzwierciedla jej możliwości zarobkowe.

Bezspornym jest, że małoletni powodowie zamieszkują obecnie z matką i je partnerem. I. M. (1) nad małoletnimi powodami sprawuje codzienną osobistą opiekę, niemniej jednak pozwany ma szerokie i regularne kontakty z dziećmi i także angażuje się w ich sprawy.

Obowiązek alimentacyjny obciąża oboje rodziców. Jednak stosownie do art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…) może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Zatem matka powodów w większym zakresie niż pozwany realizuje spoczywający na niej obowiązek alimentacyjny poprzez sprawowanie osobistej opieki nad małoletnimi.

Odnośnie możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego należy wskazać, że zamieszkuje on wraz z partnerką w K.. Pozwany jest zatrudniony na podstawie kontraktu i osiąga dochód w wysokości ok. 10.800 zł miesięcznie (8.700 zł netto) plus premię – najprawdopodobniej będzie to ok. 6.000 zł na kwartał. Dodatkowym dochodem pozwanego jest kwota uzyskana z najmu nieruchomości, której jest właścicielem – 3.000 zł miesięcznie brutto. Pozwany ma do dyspozycji służbowy samochód, jak sam wskazał, czasem ma możliwość spożytkowania paliwa służbowego na cele prywatne – co pokrywa część kosztów jego podróży na kontakty z dziećmi. Bezsprzecznym jest, iż dochody pozwanego kształtują się na ponadprzeciętnym poziomie, a także przewyższają zarobki matki powodów. Strona powodowa nie wykazała, by pozwany miał inne, nie ujawnione w toku procesu dochody ani by jego potencjalne możliwości zarobkowe były w sposób istotny wyższe niż rzeczywiście osiągane dochody. Dlatego też Sąd uznał, że pozwany należycie wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe i oszacował je na poziomie tożsamym z zarobkami pozwanego.

Zarówno matka powodów jak i pozwany posiadają zobowiązania w postaci zaciągniętych kredytów, jednak przy osiąganych zarobkach, zdaniem Sądu kwoty rat kredytów nie są nadmiernym obciążeniem dla żadnej ze stron. Sąd zauważa przy tym, że obciążająca pozwanego rata kredytu jest wyższa niż kredytowe zobowiązania matki powodów, niemniej jednak w części znajduje ona pokrycie w otrzymywanym przez pozwanego czynszu najmu nieruchomości. Przy takich okolicznościach faktycznych Sąd uznał, że suma środków pieniężnych pozostała pozwanemu po spłacie wszystkich zobowiązań i zaspokojeniu jego potrzeb jest wystarczająca do łożenia alimentów na rzecz małoletnich powodów w kwotach wyższych niż uznane przez pozwanego.

Zestawiając przedstawione wyżej usprawiedliwione potrzeby powodów z możliwościami majątkowymi i zarobkowymi obojga ich rodziców Sąd doszedł do przekonania, że w aktualnym stanie faktycznym obowiązek alimentacyjny pozwanego wyczerpuje się kwotami – po 700 zł na rzecz małoletniej A. D. (2), po 700 zł na rzecz małoletniego I. D. oraz po 600 zł na rzecz małoletniej A. D. (1). Zatem na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. Sąd orzekł jak w pkt I wyroku, oddalając powództwa w pozostałym zakresie jako wygórowane. O dacie początkowej wymagalności alimentów orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu.

W pkt III wyroku Sąd na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. z urzędu nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c., przy uwzględnieniu, że powodowie jako strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych – na podstawie art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tj. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1025 z późn. zm. (dalej jako u.k.s.c.) – nie miała obowiązku ponoszenia kosztów jedynie sądowych. Sąd uwzględnił także, że od początku procesu pozwany w części uznawał powództwo i łożył na utrzymanie powodów. Stąd też Sąd obciążył pozwanego jedynie częścią kosztów sądowych.

Rozstrzygając o obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony powodowej Sąd miał na uwadze, że strona powodowa wygrała proces w ok. 57 %. Z tego powodu w punkcie VI sentencji orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. oraz na podstawie § 6 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu zasądzając od pozwanego na rzecz małoletnich powodów kwotę 1368 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Agnieszka Kubica