Pełny tekst orzeczenia

Sygn. IX C 190/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku IX Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Hubert Odelski

Protokolant:

Tomasz Bajek

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2015 r. w Słupsku

sprawy z powództwa

A. H., A. S. (1), P. D.

przeciwko

W. Ż. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego W. Ż. (1) na rzecz powodów:

1.  A. H. – kwotę 1600 złotych ( tysiąc sześćset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia 22 grudnia 2009 roku do dnia zapłaty,

2.  A. S. (1) – kwotę 1547 złotych (tysiąc pięćset czterdzieści siedem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia 22 grudnia 2009 roku do dnia zapłaty,

3.  A. S. (1) – kwotę 1600 złotych (tysiąc sześćset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia 22 grudnia 2009 roku do dnia zapłaty,

4.  P. D. – kwotę 1545 złotych ( tysiąc pięćset czterdzieści pięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w stosunku rocznym od dnia 22 grudnia 2009 roku do dnia zapłaty,

II.  tytułem zwrotu kosztów postępowania zasądza od pozwanego W. Ż. (1) na rzecz powodów:

1.  A. Hall – kwotę 637 złotych (sześćset trzydzieści siedem złotych),

2.  A. S. (1) – kwotę 637 złotych ( sześćset trzydzieści siedem złotych),

3.  A. S. (1) – kwotę 637 złotych ( sześćset trzydzieści siedem złotych),

4.  P. D. – kwotę 637 złotych ( sześćset trzydzieści siedem złotych).

Sygn. akt IX C 190/13

UZASADNIENIE

Powódka A. H.wniosła od pozwanego W. Ż. (1) na swoją rzecz kwoty 1600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 XII 2009 r. do dnia zapłaty. Powódka domagał się też zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka podała, iż w dniu 21 -08- 2009 r. w miejscowości K. J. N. zawarł z pozwanym przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości- lokalu użytkowego mieszczącego się w L. przy Alei (...) o powierzchni 62, 20 m2, dla której Sąd Rejonowy w Lęborku prowadzi księgę wieczystą. Strony zobowiązały się zawrzeć do dnia 28 II 2010 r. umowę sprzedaży w/w lokalu za cenę 80000 zł. Umowa ta została potwierdzona przez J. N. przez zapłatę na rzecz pozwanego zaliczki w wysokości 48000 zł. Pozwanemu przysługiwało prawo odstąpienia od umowy przedwstępnej w przypadku, gdy zwróci w terminie do dnia 21 -12- 2009 r. kwotę 38000 zł oraz kwotę 10000 zł w terminie do dnia 21 -2- 2010 r. Pozwany po upływie określonego terminu nie podjął żadnych kroków w celu zawarcia tej umowy, jak również od niej nie odstąpił. W związku z tym J. N. w dniu 7 -1- 2010 r. wezwał pozwanego do zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości zakreślając termin spotkania oraz wzywając do przedłożenia niezbędnej dokumentacji dotyczącej przedmiotowej sprawy.

Powódka A. H. dalej wskazała, iż w sumie pozwany nie stawił się w oznaczonym czasie i miejscu oraz nie zwrócił otrzymanej zaliczki w kwocie 48000 zł. W dniu 10 -3- 2012 r. J. W. zbył swoje wierzytelności na rzecz Biura (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Powódka wskazała dalej, iż nabywca tych wierzytelności przeniósł ich część w wysokości dochodzonej pozwem na powoda. Pozwany był powiadamiany o zbyciu wierzytelności. W dniu 17 -09- 2012 r. pozwany uznał roszczenie wynikające z przedwstępnej umowy sprzedaży i wpłacił na konto bankowe J. N. kwotę 1000 zł.

Sąd Rejonowy w Słupsku nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie IX Nc 269/12 z dnia 28 -2- 2013 r. nakazał pozwanemu W. Ż. (1) aby zapłacił powódce A. H. kwotę 1600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 -10- 2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 637 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Od powyższych nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym sprzeciwy złożył pozwany W. Ż. (2) zaskarżając nakazy zapłaty w całości zgłaszając zarzut pozorności umowy przedwstępnej sprzedaży zawartej w dniu 21 -08- 2009 r. pomiędzy J. N. a pozwanym.

W uzasadnieniu sprzeciwów pozwany podał, iż zaprzecza aby w dniu dokonywania przelewu wierzytelności J. N. przysługiwała wobec pozwanego wymagalna wierzytelność oraz temu aby w dniu 17 10- 2012 r. dokonał zapłaty kwoty 1000 zł na rzecz J. N. tytułem częściowego zwrotu zadatku. Zarzucił nieważność z mocy prawa umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości lokalowej z uwagi na jej pozorność. Twierdził, że faktycznie w dniu 21 – 08 - 2009 r. pomiędzy J.

-2-

W. N. a pozwanym zawarta była umowa pożyczki kwoty 30000 zł. Oświadczył, że należność wynikającą z zawartej umowy pożyczki w kwocie 30000 zł potrącił z przysługującej mu od J. N. wierzytelności w łącznej kwocie 30000 zł z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej w prowadzonych na jego zlecenie sprawach.

Zdaniem pozwanego potrącenie było możliwe, gdyż obie wierzytelności były wymagalne i mogły być dochodzone przed sądem i w wyniku potrącenia obie wierzytelności umorzyły się nawzajem. Przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości lokalowej zawarta była z pełną świadomością stron umowy bez wymaganej prawem formy aktu notarialnego. Umowę ustanowienia odrębnej własności tego lokalu i przeniesienia jego własności w formie aktu notarialnego nastąpiło w dniu 4 -11- 2009 r. Ponadto pozwany w dniu 17 -01- 2010 r. cofnął swoje oświadczenie woli i uchylił się od skutków prawnych tego oświadczenia złożonego za zgodą drugiej strony dla pozoru. Pozwany potrzebował pieniędzy celem spłaty kredytu, wobec czego udał się do J. N. celem rozliczenia prowadzonych przez pozwanego spraw sądowych. Osoba ta oświadczyła mu, że w miejsce rozliczenia prowadzonych spraw udzieli mu pożyczki kwoty potrzebnej do spłaty długu. Oświadczył również, że jest mu potrzebna do innych spraw umowa z której będzie wynikało, że zainwestował w nieruchomość. W umowie pozornej wpisano kwotę 48000 zł stanowiącą rzekomą pożyczkę. Z uwagi na to, że faktyczna pożyczka wynosiła kwotę 30000 zł nie sporządzono pokwitowania odbioru tej kwoty. Pozwany po otrzymaniu kwoty 30000 zł wpłacił ją do banku co zakończyło prowadzone przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne.

Pozwany jako adwokat na zlecenie J. N. prowadził kilka spraw karnych, udzielał konsultacji i porad prawnych za co należała mu się łącznie kwota 35000 zł z czego zlecający zapłacił mu kwotę 5000 zł pozostała kwota 30000 zł, którą pozwany potrącił z otrzymaną pożyczką. Pozwany zaprzeczył aby przesłał J. N. kwotę 1000 zł, gdyż byłoby to sprzeczne ze złożonym oświadczeniem o uchyleniu się od skutków pozornej umowy.

W toku procesu, do wspólnego rozpoznania z niniejszą sprawą połączone zostały sprawy z powództwa A. S. (2), który w postępowaniu IX C 217/13 domagał się zasądzenia od pozwanego W. Ż. (1) kwoty 1547 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania, a w sprawie IX C 237/13 żądał od pozwanego zasądzenia kwoty 1600 zł z należnościami ubocznymi, oraz sprawa z powództwa P. D., który w postępowaniu IX C 99/14 domagał się zasądzenia od pozwanego W. Ż. (1) kwoty 1545 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania.

Powodowie A. S. (1) i P. D., we wszystkich w/w sprawach, swoje żądania uzasadniali całkowicie analogicznie, pod względem merytorycznym, chronologicznym (co do czynności faktycznych) jak i prawnym, jak powódka A. Hall w sprawie z którą połączone zostały niniejsze postępowania.

Wobec wszystkich w/w żądań A. S. (1) i P. D. wydane zostały nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym, wobec których, pozwany W. Ż. (1) złożył sprzeciwy, także zamieszczając całkowicie tożsame, pod względem merytorycznym, chronologicznym (co do czynności faktycznych) jak i prawnym, jak w sprawie z powództwa A. Hall, z którą połączone zostały niniejsze postępowania.

-3-

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 -08- 2009 r. została w K. zawarta pomiędzy W. Ż. (1) jako sprzedającym, a J. N. jako kupującym pisemna przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości- lokalu użytkowego mieszczącego się w L. przy Al. (...). Strony zobowiązały się zawrzeć do dnia 28 -02- 2010 r. umowę sprzedaży tego lokalu użytkowego, na podstawie której sprzedający sprzeda kupującemu, a kupujący kupi od sprzedającego lokal za cenę w wysokości 80 000 zł. Kupujący na poczet ceny zaliczył kwotę 48 000 zł, którą strony traktowały jako zaliczkę. Kwota ta została przekazana sprzedającemu w chwili podpisania tej umowy. Sprzedającemu przysługiwało prawo odstąpienia od umowy w przypadku gdy zwróci zaliczkę wraz z oprocentowaniem do rąk kupującego w terminie do dnia 21 -02- 2010 r, w tym kwotę 38 000 zł do dnia 21 -12- 2009 r, kwotę 10 000 zł w terminie do dnia 21 -02- 2010 r. Kupującemu przysługiwało prawo odstąpienia od umowy w przypadku gdy sprzedający nie przedstawił w terminie do 30 -09- 2009 r dokumentów. Kupujący miał w tym przypadku prawo żądania natychmiastowego zwrotu zaliczki lub żądanie natychmiastowego zawarcia właściwej umowy notarialnej kupna - sprzedaży lokalu. Jednocześnie kupującemu przysługiwało w każdym czasie prawo odstąpienia od umowy sprzedaży, co nie naruszało jego roszczeń z tytułu zwrotu zaliczki. Sprzedający zobowiązał się też w niniejszej umowie, że nie dokona zbycia osobom trzecim przedmiotowej nieruchomości, ani też nie będzie ich obciążał na rzecz osób trzecich i ujawni w księdze wieczystej zawartą umowę przedwstępną sprzedaży oraz zakazu jej zbywania i obciążania. Zmiany umowy wymagały formy pisemnej w postaci aneksu pod rygorem nieważności.

(dowód: przedwstępna umowa sprzedaży k.)

Pismem z dnia 7 -01- 2010 r. J. N. wezwał W. Ż. (1) do stawienia się w dniu 18 -01- 2010 r. w Kancelarii Notarialnej w Ś. wraz z dokumentami celem zawarcia umowy sprzedaży lokalu użytkowego położonego w L. przy Al. (...) zgodnie z przedwstępną umową sprzedaży z dnia 21 -08- 2009 r.

(dowód: wezwanie k.)

W odpowiedzi na to W. Ż. (1) w piśmie z dnia 17 -01- 2010 r. skierowanym do notariuszy Kancelarii Notarialnej w Ś. K. P. i W. W. oświadczył o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego, za zgodą drugiej strony dla pozoru w umowie przedwstępnej z dnia 21 -08- 2009 r. Wskazał, że strony zawierające tę umowę miały pełną świadomość tego, iż oświadczenie to miało na celu ukrycie innej czynności prawnej, a mianowicie pożyczki innej niż wymienionej w § 4 umowy zaliczki w kwocie 48 000 zł. Zamiarem stron było zawarcie w tej formie umowy pożyczki. Podał też w tym piśmie, żeby w razie negowania wysokości pożyczki przedłożenie pokwitowania jej odbioru. Zastrzegł sobie też prawo potrącenia.

(dowód: oświadczenie k.)

-4-

W dniu 10 -03- 2012 r. J. N. zawarł z Biurem (...) sp. z o.o. w L. umowę przelewu wierzytelności w kwocie 48 000 zł należną od W. Ż. (1) zgodnie z zawartą z nim przedwstępną umową sprzedaży lokalu użytkowego położonego w L. przy Al. (...). W. Ż. (1) powiadomiony został o zawartej umowie przelewu wierzytelności.

(dowód: umowa przelewu k.13, zawiadomienie k.14)

Umową przelewu wierzytelności z dni 04 -10- 2012 r. (...) Sp. z o.o. Biuro (...) z siedzibą w L. zawarło umowę z A. H., dotyczącą przelania na jego rzecz kwoty 1.600 zł z posiadanej wierzytelności wobec W. Ż. (1) w sumie 48 000 zł.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k.16)

Umową przelewu wierzytelności z dni 10 -12- 2012 r. (...) Sp. z o.o. Biuro (...) z siedzibą w L. zawarło umowę z P. D., dotyczącą przelania na jego rzecz kwoty 1.545 zł z posiadanej wierzytelności wobec W. Ż. (1) w sumie 48 000 zł.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k.19

z połączonych akt IX C 99/14)

(...) Sp. z o.o. Biuro (...) z siedzibą w L. zawarło także z A. S. (1), dwie umowy dotyczące przelania na jego rzecz kwot 1547 zł i 1.600 zł z posiadanej wierzytelności wobec W. Ż. (1) w sumie 48 000 zł., co nastąpiło odpowiednio 10 -12- 2012 r. i 04 -10- 2012 r..

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k.18

z połączonych akt IX C 217/13

i umowa przelewu wierzytelności k.13 z połączonych akt IX C 237/13)

W całkowicie analogicznej sprawie przeciwko W. Ż. (1), która oparta była na jednoznacznie takich samych (a w przeważającej mierze tych samych) okolicznościach faktycznych i prawnych, w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Żarach sygn.. akt I C 9/13, z żądaniem zapłaty należności 1510 zł, nabytej od (...) Sp. z o.o. Biura (...) z siedzibą w L. (które swój tytuł uzyskało jak wyżej), wystąpiła osoba trzecia nie będąca powodem w niniejszym postępowaniu (tj. J. K.). Analiza tożsamego stanu faktycznego, skutkowała co do zasady uznaniem słuszności żądania pozwu przeciwko W. Ż. (1). Ponadto zasadność roszczenia w w/w postępowaniu, potwierdził Sad II Instancji w wyroku w sprawie VI Ca 362/14 Sądu Okręgowego w Zielonej Górze, min. oddalając apelację pozwanego W. Ż. (1)

(dowód: kserokopia z dokumentacji z akt I C 9/13

Sądu Rejonowego w Żarach k. 365)

-5-

Sąd zważył, co następuje:

W okolicznościach niniejszej sprawy zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcie w zakresie oceny prawnej łączącej W. Ż. (1) i poprzednika prawnego powodów – tj. J. N., zgodnie z której literalnym brzmieniem strony zawarły umowę przedwstępną sprzedaży lokalu użytkowego położonego w L. przy Al. (...). Faktycznie jednak, zarówno W. Ż. (1) jak i J. N. mieli świadomości, iż w istocie przedmiotowy stosunek zobowiązaniowy jest umową pożyczki (art. 720 k.c.), o czym świadczą zeznania powołanych w sprawie świadków (w tym samego J. N.), stanowisko pozwanego oraz przede wszystkim sama treść umowy i okoliczności jej zawarcia i późniejszej realizacji.

Istotę sporu, obok oceny prawnej stosunków zobowiązaniowych będących przedmiotem rozstrzygania, będzie ustalenie rzeczywistej wysokości udzielonej pożyczki oraz istnienie (podnoszonych przez pozwanego) wierzytelności, które uzasadniają skuteczne powołanie się na potrącenie dokonane przez W. Ż. (1)

Dokonując rozważań w powyższym zakresie, należy zwrócić uwagę na kilka czynników, tj. przede wszystkim na samą treści przedmiotowej umowy przedwstępnej sprzedaży z dnia 21 -08- 2009 r., z której wynikają wewnętrzne sprzeczności poszczególnych zapisów i tak np. w § 5 podano z jednej strony, że sprzedającemu przysługuje prawo odstąpienia od umowy w przypadku gdy zwróci zaliczkę wraz z należnym oprocentowaniem do rąk kupującego najpóźniej w terminie do dnia 21 -02- 2010 r. zaś w punkcie 3 tego aktu podano, że kupującemu przysługuje w każdym czasie prawo odstąpienia od umowy sprzedaży, co nie narusza jego roszczeń z tytułu zwrotu zaliczki.

Zeznanie pozwanego, sama treść umowy przedwstępnej, jak również sprzeczności zawarte w piśmie procesowym powoda z dnia 11 -03- 2013 r. gdzie z jednej strony podaje się, że umowa przedwstępna sprzedaży z dnia 21 -08- 2009 r. nie była zawarta dla pozoru, zaś w dalszej części tego pisma wskazuje się, że przedwstępna umowa sprzedaży została zawarta na kwotę 48 000 zł i taką kwotę J. N. pożyczył pozwanemu spowodowały, że Sąd przyjął, iż umowa przedwstępna sprzedaży, zawarta została zawarta dla pozoru za wiedzą i w porozumieniu jej stron i to dla ukrycia innej czynności prawnej – tj. umowy pożyczki kwoty 48 000 zł.

Stosownie do treści norm wskazanych w treści Działu IV, przede wszystkim art. 83 § 1 i § 2 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności, natomiast pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż zaistnienie sankcji następuje bez ingerencji sądu w przypadku nieważności bezwzględnej z mocy prawa, zaś w przypadku nieważności względnej przez uchylenie się od skutków oświadczenia woli, a więc akt podejmowany przez stronę czynności.

-6-

Czynność prawna jest złożona dla pozoru (symulowana) wtedy, gdy strony dokonujące takiej czynności prawnej próbują wywołać wobec osób trzecich, rzeczywiste prawdziwe przeświadczenie, że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych objętych treścią ich oświadczenia woli. Ponadto musi istnieć między stronami tajne niedostępne osobom trzecim porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych, porozumienie co do tego, że zamiar wyrażony w treści symulowanego oświadczenia woli nie istnieje lub, że zamiar ten jest inny niż ujawniony w symulowanych oświadczeniach.

Z powodu tajności tego porozumienia z reguły wyrażone jest ono przez fakt uczestnictwa w akcie pozornym (wyrok SN z 25 II 1998 II CKN 816/97 LEX nr 56813 w którym Sąd stwierdził, że brak zamiaru wywołania skutków prawnych musi być prawdziwy wobec decyzji stron czynności prawnej tak otwarcie aby miała ona pełną świadomość co do pozorności złożonego wobec niej oświadczenia woli co do rzeczywistej woli jej kontrahenta i w pełni się z nim zgadzała. Kolejną przesłanką uznania czynności za pozorną jest złożenie oświadczenia woli drugiej stronie oraz zgoda tej strony na jej pozorny charakter.

W wyroku z dnia 13 IV 2005 r SN w sprawie IV CK 684/04 LEX nr 284205 wskazał, że pozorność czynności prawnej istnieje wtedy, gdy strony stwarzają pozór dokonania jednej czynności prawnej, podczas gdy w rzeczywistości dokonują innej czynności prawnej np. pożyczki, istnieje zatem taka sytuacja w której element ujawniony stanowi inny typ umowy niż element ukryty.

Analizując omówione stanowisko orzecznictwa, oraz okoliczności ustalone w niniejszej sprawie, Sąd przyjął w istocie J. N. udzielił pożyczki W. Ż. (1)

O tym, że pozwany pożyczył pieniądze od J. N. świadczą zeznania samego pozwanego oraz świadków R M., J S. i R B., którzy o tym słyszeli od poszczególnych uczestników tej transakcji. Pozwany przyznał też, że pożyczki nie zwrócił, ponadto twierdził, że była to kwota 30 000 zł. O tym, że tak było miała świadczyć wpłata do banku kilka dni później kwoty 30 000 zł, zeznanie świadka R. M., przy którym liczył pieniądze otrzymane od J. N. w samochodzie oraz nie pokwitowanie odbioru kwoty 48 000 zł. Jednakże, zdaniem Sądu, wpłacenie w banku kwoty 30 000 zł nie świadczy o tym, że pozwany nie mógł otrzymać z tytułu pożyczki sumy wyższej, zaś zeznanie świadka R. M., który znał pozwanego od wielu lat i współpracował z nim w zakresie przewozów samochodem i miał interes aby zeznawać na jego korzyść, a ponadto wątpliwym było aby pozwany musiał liczyć pieniądze w samochodzie nie robiąc tego w obecności tego od którego pożyczył pieniądze.

Tak samo Sąd nie dał wiary zeznaniu świadka R. B., który zeznał, że słyszał od J. N., że pożyczył pozwanemu kwotę 30 000 zł, gdyż jest mało wiarygodne aby świadek ten tak precyzyjnie pamiętał wymienioną kwotę pożyczki sprzed kilku lat, która dodatkowo nie dotyczyła jego osoby, a ponadto w takiej rozmowie z osobom postronną nie musiała być wymieniona prawdziwa suma.

-7-

W tych okolicznościach najbardziej wiarygodna jest ustalenie, iż kwota pożyczki wymieniona w przedwstępnej umowie sprzedaży, opiewa na 48 000 zł. W § 4 pkt 2 samej umowy podano także, że kwota ta została przekazana sprzedającemu w chwili podpisania tej umowy co nastąpiło w dniu 21 -08- 2009 r., wobec czego nie było potrzeby osobnego kwitowana jej odbioru przez pozwanego, który przecież nie kwitował też odbioru kwoty 30 000 zł.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym podniósł zarzut potrącenia z należności powoda przysługującej mu wierzytelności w kwocie 30 000 zł przysługującej od J. N., co było równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu jeżeli takie oświadczenie nie zostało złożone wcześniej (odpowiednio wyrok SN z 4 II 2004 I CK 181/2003 M. Praw 2006 nr (...), Mon. Praw. 2007 nr 4 s. 205). Zgodnie z brzmieniem art. 498 kc w sytuacji gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony. Wskutek potracenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Oświadczenie o potrąceniu stanowi zatem materialno prawną podstawę zarzutu potrącenia (wyr SN z 14 I 2009 IV CSK 356/08 niepublikowane).

Przyjmuje się, że potrącenie obejmuje wierzytelności mające swoje źródła w stosunkach prawa zobowiązań, prawa rzeczowego, spadkowego, rodzinnego czyli wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z równorzędnością podmiotów. By mogło dojść do potrącenia wierzytelności muszą być spełnione warunki tj wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość świadczeń, wymagalność wierzytelności, zaskarżalność wierzytelności. Do uznania, że nastąpiło potrącenie wymagalnego stosunku prawnego w postaci wygaśnięcia wzajemnych wierzytelności nie wystarcza samo powoływanie się składającego oświadczenie o potrąceniu na fakt przysługiwania mu wierzytelności przeznaczonej do potrącenia. Musi być udowodnione istnienie tej wierzytelności (wyr SN z 14 XI 2006 II CSK 192/2006 niepub.)

Podobnie jak to wynika z wyroku SN z dnia 16 XI 2006 II CSK 176/06 niepub.) w razie sporu o istnienie i zakres wierzytelności niezbędne jest wykazanie wszystkich przesłanek skuteczności potrącenia. Pozwany jako swoje wierzytelności zgłoszone do potrącenia wskazał przysługujące mu od J. N. należności za świadczoną obronę w sprawie karnej prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Opolu sygn. akt K 165/08 w której wynagrodzenie netto ustalone zostało na kwotę 20 000 zł, za zastępstwo procesowe w sprawie cywilnej sygn. akt I C 923/07 w której wynagrodzenie netto ustalone zostało na kwotę 14 000 zł.

Ponadto osoba ta zleciła tez pozwanemu kilka innych zastępstw i konsultacji. Za te dwie pierwsze sprawy pozwany otrzymał kwotę 5000 zł. Do rozliczenia pozostała należność w kwocie 30 000 zł będąca obecnie przedmiotem potrącenia w tej sprawie .Jak wynika z zeznań pozwanego należność za obronę przed Sądem Okręgowym w Opolu pochodziła z 2008 r , zaś pełnomocnictwo w tej sprawie wypowiedział w dniu 26 IV 2010 r. zaś należność ze sprawy I C 923/07/KK wypowiedział w dniu 6 IV 2010 r. z przyczyn jak to określił leżących po stronie zlecającego. Pozwany nie przedłożył żadnego dowodu na to, że J. N. nie zapłacił mu należności za pełnomocnictwo, czy też obronę w sprawach podanych wyżej. Skoro to miało być wynagrodzenia na podstawie umowy to powinien przedstawić te umowy.

-8-

Świadek J. S. zeznała, iż jej konkubin J. N. nie był dłużny pozwanemu w zapłacie za zlecone sprawy sądowe. Zeznanie to w powiązaniu z tym, że pozwany nie przedłożył dowodów na swoje roszczenia z tym związane powoduje, że stają się wiarygodne. Ponadto gdyby J. N. faktycznie byłby mu winny za zlecone sprawy sądowe kwotę 30 000 zł, to zapewne nie pożyczałby mu pieniędzy licząc się z tym, że pozwany przy tej okazji potrąci z pożyczki swoją wierzytelność. W sumie należy stwierdzić, iż Sąd nie uznał skuteczności potrącenia przez pozwanego zgłoszonej wierzytelności w kwocie 30 000 zł rzekomo należnej kilka lat wcześniej w stosunku do pobranej pożyczki w wysokości 48 000 zł.

W. Ż. (1), w ocenie Sądu, nie wykazał skutecznie, iż przysługiwały mu wobec J. N. wierzytelności, z których mógł dokonać potrącenia. Pozwany podnosząc (zgodnie z rzeczywistością), iż reprezentował J. N. (zbywcę wierzytelności w niniejszej sprawie) w kilku postępowaniach sądowych, tj. przed Sądem Okręgowym w Opolu i Sądem Okręgowym w Szczecinie, niemniej jednak pozwany nie przedłożył, czy nawet nie uprawdopodobnił istnienia dokumentów odnoszących się do nieuregulowanych zobowiązań wobec siebie ze strony J. N., wynikających z obron, konsultacji czy porad prawnych świadczonych na jego rzecz. Istnieniu takowych przeczą zdaniem Sądu choćby same zasady doświadczenia życiowego, albowiem nieprawdopodobnym wydaje się być świadczenie usług prawnych poza choćby kontrolą fiskalną, która musiałaby znaleźć odzwierciedlenie w dokumentach określone usługi potwierdzających.

Powyższa konstatacja wydaje się być przy tym całkowicie zbieżna z wnioskami wskazanymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze w sprawie VI Ca 362/14 (koperta 356), w całości miarodajnej dla niniejszego rozstrzygnięcia, wobec tożsamości rozważanego materiału dowodowego.

Ustalenia tego nie zmieniają jedyne dodatkowe zeznania świadka S. P., który w innych postępowaniach przeciwko W. Ż. (1) nie występował, albowiem świadek ten nie tylko od lat de facto przebywa w przeważającym czasie za granicą (USA), ale przede wszystkim jest on w konflikcie interesów i sporze biznesowym ze świadkami B. i N. (co sam przyznał), ale przede wszystkim rozmowa na temat wzajemnych rozliczeń (w restauracji w G.), przeprowadzona pomiędzy pozwanym a J. N., jakiej miał być świadkiem, pomijając znaczną odległość czasową, oraz luźny „kawiarniany” charakter, oraz z uwagi na szczególnie doniosły pod względem finansowym aspekt, jej przedstawiony przebieg nasuwa wątpliwości wobec jej całkowicie ustnego charakteru i nie poparcia ustaleń potwierdzeniem ich na piśmie. Co więcej, świadek P. wskazuje, iż od oświadczeń stron rozmowy, uzależnia przyszłą obsługę prawną firmy obracającej kapitałem aż 0,5 miliarda złotych i przy tym za wystarczającą uznaje swobodną rozmowę nie popartą stosowną dokumentacją.

-9-

Taka praktyka, w ocenie sądu jest co najmniej niestandardowa a zatem rodzi uzasadnione wątpliwości co do zbieżności świadomości rozmówców o przedmiocie rozmowy i jednocześnie wątpliwym czyni jej miarodajność dla rozstrzygnięcia.

Ponownie zatem należy podkreślić, iż wszystkie rozważane powyżej okoliczności są całkowicie zbieżne i tożsame z ustaleniami poczynionymi przez Sąd Rejonowy w Żarach w sprawie I C 9/13, które należało uznać za całkowicie miarodajne i odnoszące się do niniejszej, rozważanej sprawy. Stąd też przyjęcie ich jak za jednakowe ze swoimi. Rzeczywistą podstawą rozstrzygnięcia wszystkich tych spraw jest bowiem stosunek obligacyjny łączący J. N. z pozwanym W. Ż. (1). Niniejsza sprawa z wyżej wymienioną (SR w Żarach) różnią się wyłącznie osobami powodów, których wstąpienie do sprawy poprzez nabycie wierzytelności jedynie w ograniczonym, wyrażonym w treści poszczególnych pozwów, zakresie ma w istocie znaczenie drugorzędne, nie zmieniające istoty sporu.

W poszczególnych sprawach zawiadomienie o przelewie wierzytelności nastąpiło przed oznaczeniem terminu od jakiego zgodnie z żądaniem powodowie dochodzą, dlatego zasądzenie dochodzonych odsetek nastąpiło na mocy art. 455 i 481 k.c., jak w pozwach.

Skuteczność przeniesienia wierzytelności J. N. na inne podmioty, na zasadzie art. 509, 511 k.c., była bezsporna

Biorąc pod uwagę omówione okoliczności Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku, w poszczególnych podpunktach odnoszących się do spraw połączonych, zasądzając roszczenia wynikające z pozwów wszystkich powodów.

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw dlatego też, o kosztach sadowych w sprawie orzeczono na podstawie art. 108 § 1 i art. 98 kpc, oraz § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 03.10.2002 r. ze zm.), o czym orzeczono jak w punkcie II wyroku, zasądzając w poszczególnych podpunktach należności na rzecz powodów, od każdego z połączonych roszczeń.