Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Jacek Wilga

Sędziowie: SSO Krzysztof Główczyński, SSO Andrzej Marek (spr.)

Protokolant star. sekr. sądowy Ewa Sawiak

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2016 r. w Legnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa I. S.

przeciwko Zespołowi Szkół (...) w L.

o zapłatę dodatku motywacyjnego do wynagrodzenia

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubinie IV Wydziału Pracy

z dnia 15 grudnia 2015 r. sygn. akt IV P 143/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Lubinie zasądził na rzecz powódki I. S. od strony pozwanej Zespołu Szkół (...) w L. kwotę 5.596,20 zł brutto z ustawowymi odsetkami tytułem dodatku motywacyjnego, dalej idące powództwo oddalił, umorzył postępowanie w zakresie cofniętego powództwa oraz orzekł o kosztach postępowania.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy wydał po dokonaniu analizy obszernego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w następstwie której doszedł do przekonania, że w okresach spornych, tj. od 1 września 2012 r. do 31 października 2012 r., od 1 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. i od 1 września 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. powódce winien przysługiwać dodatek motywacyjny, a strona pozwana -nie przyznając go- nie wykazała, aby kierowała się obiektywnymi i sprawiedliwymi kryteriami oceny pracy powódki. Oceniając zaś stopień spełnienia przez powódkę przesłanek określonych uchwałą Rady Miejskiej w L. z dnia 26 czerwca 2011 r., Sąd I instancji uznał, iż sporny dodatek winien jej przysługiwać w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego, tj. w kwocie 310,90 zł brutto.

Wyrok powyższy w całości zaskarżyła apelacją strona pozwana, która zarzuciła:

1.  naruszenie prawa materialnego, a to:

a)  art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela oraz § 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2009 r. w sprawie wysokości dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej oraz § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy oraz § 2 uchwały Rady Miejskiej w L. z dnia 26 czerwca 2011 r. poprzez ich zastosowanie, podczas gdy w sprawie brak było podstaw do ich zastosowania z uwagi na niespełnienia przez powódkę koniecznych przesłanek określonych w tych przepisach, niezbędnych do uzyskania dodatku motywacyjnego;

b)  art. 6 k.c. oraz art. 18(3a) i art. 18(3b) k.p. poprzez przyjęcie, iż pozwany nie udowodnił, że działał w sposób nieobiektywny i nie dopuścił się dyskryminacji i nierównego traktowania pracowników, podczas gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie w sposób bezsprzeczny wskazuje, iż pozwany udowodnił, że nie dopuścił się dyskryminacji i nierównego traktowania pracowników,

1.  naruszenia prawa procesowego mającego wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów określonej w art. 233 k.p.c. poprzez:

a)  ustalenie, że powódka spełniła przesłanki niezbędne do uzyskania dodatku motywacyjnego,

b)  przyjęcie, że pozwany nie wykazał, iż nie dopuścił się dyskryminacji i nierównego traktowania, podczas gdy wszechstronna, logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do ustaleń, że powódka nie spełniła przesłanek niezbędnych do uzyskania dodatku motywacyjnego i że pozwany nie dopuścił się dyskryminacji.

Wskazując na powyższe, strona apelująca wniosła o zmianę wyroku poprzez nieuwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz kosztów postępowania za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy – na podstawie prawidłowych ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy – zważył, co następuje:

Apelacja była niezasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji nie tylko prawidłowo ustalił stan faktyczny nin. sprawy, ale i dokonał właściwej jego oceny, wydając trafne rozstrzygnięcie częściowo uwzględniające roszczenie powódki.

Kwestia dodatku motywacyjnego nauczycieli regulowana jest ustawowo. Przepis art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –Karta Nauczyciela wymienia dodatek motywacyjny jako składnik wynagrodzenia nauczyciela. W ust. 7 cyt. przepis w zakresie warunków przyznawania tego dodatku odsyła do regulacji pozaustawowej. Stanowi ją rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy. Akt ten w sposób dość ogólny reguluje przesłanki przyznawania nauczycielom dodatków motywacyjnych. Dodatkowo, Karta Nauczyciela w art. 30 ust. 6, stanowi, że wysokość stawek ww. dodatku oraz szczegółowe warunki jego przyznawania dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego określa w drodze regulaminu organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia. Taki regulamin w rozpoznawanej sprawie wszedł w życie na mocy uchwały Rady Miejskiej w L. z dnia 28 czerwca 2011 r.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko reprezentowane przez Sąd I instancji, że podstawą prawną, w oparciu o którą winna następować ocena pracy powódki w kontekście spełnienia przez nią przesłanek przyznania dodatku motywacyjnego w spornych okresach jest wzmiankowana wyżej uchwała Rady Miejskiej w L.. Nie ma przy tym żadnych podstaw, by za wiążący i obowiązujący w sprawie uważać regulamin stworzony przez stronę pozwaną. Żaden bowiem z cytowanych wyżej aktów prawnych nie daje dyrekcji pozwanej szkoły prawa do opracowywania szczegółowego regulaminu dotyczącego zasad przyznawania i wypłaty oraz ustalania wysokości dodatków motywacyjnych dla nauczycieli. Stąd też zasadnie Sąd Rejonowy do oceny, czy powódka spełniła warunki przyznania jej spornego świadczenia przyjął za wiążący regulamin przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w L. z dnia 28 czerwca 2011 r.

Słusznie Sąd I instancji wskazał na dość znaczną ocenność kryteriów przyznania omawianego dodatku mają. Wynika to w dużej mierze z faktu, że są one z reguły sformułowane w sposób ogólny, pozwalający na różną ocenę pracy i osiągnięć nauczycieli, stopnia ich dokonań. Mimo że strona pozwana zarzucała, że osiągnięcia powódki nie są jakimiś szczególnymi osiągnięciami dydaktycznymi czy wychowawczymi, lecz wynikają z wykonywania zwykłych obowiązków nauczyciela, a za takie dodatek nie przysługuje, to zauważyć należy, że zapisy uchwały Rady Miejskiej w L. z dnia 28 czerwca 2011 r., wedle których oceniać należy pracę powódki, w zdecydowanej większości odnoszą się właśnie do realizacji podstawowych obowiązków nauczyciela.

Zasadniczym problemem w niniejszej była ocena dokonań powódki dla ustalenia podstaw i wysokości spornego dodatku. Należy w tym zakresie zgodzić się z Sądem Rejonowym, który uznał, że strona pozwana nie zakwestionowała skutecznie działań, osiągnięć i dokonań powódki w poszczególnych okresach spornych, które to działania były podstawą przyznania jej dodatku motywacyjnego przez Sąd I instancji. Nawet jeśli w jakiejś części były to działania wynikające z obowiązków powódki jako nauczyciela, to na uwadze mieć należy, że zasadnie podlegały one ocenie w kierunku przyznania powódce dochodzonego dodatku. Przesłanki bowiem tej oceny, zawarte w uchwale organu prowadzącego pozwaną szkołę, również odnosiły się do wykonywania przez nauczycieli zwykłych obowiązków pracowniczych. I tak -wśród warunków przyznania dodatku motywacyjnego- ww. uchwała wymieniała np. umiejętne rozwiązywanie problemów wychowawczych uczniów i wychowanków ze współpracą z rodzicami, pełne rozpoznanie środowiska wychowawczego uczniów, uzyskiwanie przez uczniów lub wychowanków z uwzględnieniem ich możliwości oraz warunków pracy nauczyciela dobrych osiągnięć dydaktyczno – wychowawczych potwierdzonych wynikami klasyfikacji lub promocji, efektami egzaminów i sprawdzianów, semantyczne i efektywne przygotowywanie się do przydzielonych obowiązków, podnoszenie kwalifikacji umiejętności zawodowych, wzbogacanie własnego warsztatu pracy, dbałość o estetykę i sprawność powierzonych pomieszczeń i pomocy dydaktycznych, czy udział w organizowaniu imprez i uroczystości szkolnych, udział w komisjach przedmiotowych i innych. Przy tak sformułowanych przesłankach nabycia prawa do dodatku motywacyjnego nie sposób uznać, że skoro powódka spełniła chociażby część z nich, nie ma prawa do dodatku. Pamiętać przy tym należy, że to one a nie regulamin opracowany przez dyrekcję strony pozwanej, były podstawą oceny dokonań powódki.

Nie można przy tym zgodzić się z twierdzeniem apelacji, iż Sąd Rejonowy nie uwzględnił szczegółowego wyjaśnienia niespełnienia przez powódkę warunków przyznania dodatku motywacyjnego, dołączonego do odpowiedzi na pozew. Sąd I instancji – oceniając dowody zgromadzone w sprawie– odniósł się w do ww. wyjaśnienia strony pozwanej, podając powody, dla których go nie uwzględnił, uznając ze wyjaśnienie to stworzone zostało jedynie na potrzeby niniejszego postępowania. Jak słusznie zauważył Sąd I instancji, z zeznań wicedyrektor J. P. oraz z przesłuchania dyrektora pozwanej placówki M. S. nie wynikało, aby jakiekolwiek dokumenty związane z oceną nauczycieli, w tym powódki, pod kątem spełnienia przez nich warunków przyznania dodatku motywacyjnego były przez pracodawcę wcześniej tworzone i archiwizowane. Dlatego dziwi fakt pojawienia się takich dokumentów w toku trwającego procesu, po przesłuchaniu świadka oraz przedstawiciela strony pozwanej, na tak zaawansowanym etapie sporu. Uwagę zwraca też brak opatrzenia datą omawianych dokumentów oraz znacznie szersze ujęcie w nich przyczyn nieprzyznania powódce spornego dodatku aniżeli zostało to przedstawione pierwotnie –tj. w „pierwszej” odpowiedzi na pozew. Powyższe względy zasadnie zatem zadecydowały o nieprzyznaniu przedłożonemu wyjaśnieniu waloru wiarygodności.

Sąd Okręgowy podziela przy tym stanowisko Sądu Rejonowego, że rezygnacja powódki z uczestnictwa w zewnętrznym programie dot. „Modernizacji kształcenia zawodowego na (...)” nie mogła być uzasadnioną przyczyną pozbawienia powódki dodatku motywacyjnego. Uczestnictwo w tym programie odbywało się poza stosunkiem pracy i w żaden sposób na niego nie wpływało, a rezygnacja powódki nie spowodowała również żadnych negatywnych konsekwencji dla strony pozwanej, w szczególności konsekwencji finansowych. Na miejsce powódki wszedł inny nauczyciel, którego - nota bene – powódka sama znalazła.

Uzasadnioną przyczyną odmowy przyznania powódce dodatku nie mogła być też jej rezygnacja z układania dyżurów nauczycieli. Jak wskazuje materiał dowodowy zgromadzony w nin. postępowaniu, rezygnacja ta wiązała się z brakiem współpracy w układaniu tychże dyżurów po stronie dyrekcji pozwanej placówki.

Trudno też uznać jednorazowe 7-minutowe spóźnienie się powódki na lekcję wynikłe z przedłużonej rozmowy służbowej z wicedyrektorem za podstawę negatywnej oceny jej pracy w kontekście prawa do dodatku motywacyjnego.

Okoliczności powyższe –zdaniem Sądu Okręgowego– jako niezwiązane ze stosunkiem pracy albo jako zachowania w pełni usprawiedliwione nie mogły skutkować zasadnym pozbawieniem powódki dodatku motywacyjnego.

Słusznie zatem ocenił je Sąd I instancji, przyznając powódce prawo do spornego dodatku. Określona przez ten Sąd wysokość dodatku również zasługuje na aprobatę. Skoro powódka dotychczas w innych okresach otrzymywała dodatek motywacyjny na poziomie od 5% do 14%, a w niniejszym postępowaniu wykazała spełnienie części warunków określonych w uchwale Rady Miejskiej w L., to zasadnie Sąd Rejonowy zmiarkował wysokość należnego jej dodatku do poziomu 10% wynagrodzenia zasadniczego. Wspomniana wyżej uchwała pozwalała przy tym na przyznanie dodatku motywacyjnego w granicach od 5% do 30%, w zależności od poziomu spełnienia warunków (§ 5).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy – w oparciu o treść art. 385 k.p.c.– apelację strony pozwanej oddalił.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 4 oraz w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).

SSO Andrzej Marek SSO Jacek Wilga SSO Krzysztof Główczyński