Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak

Sędziowie: SO Piotr Sałamaj

SO Natalia Pawłowska-Grzelczak ( spr.)

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2016 r. w Szczecinie,

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem E. S.

o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego

na skutek zażalenia dłużniczki na postanowienie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2 października 2015 roku wydane w sprawie o sygnaturze akt V GCo 213/15,

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie i oddalić wniosek wierzyciela o zasądzenie kosztów postępowania zabezpieczającego,

2.  zasądzić od wierzyciela na rzecz uczestniczki kwotę 165 (stu sześćdziesięciu pięciu) złotych tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO Piotr Sałamaj SSO Agnieszka Woźniak SSO Natalia Pawłowska-Grzelczak

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 2 października 2015 roku Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim zasądził od dłużnika E. S. na rzecz wierzyciela M. K. kwotę 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postepowaniu zabezpieczającym w sprawie V GNc 756/15.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że nakazem zapłaty z dnia 25 maja 2015 roku wydanym w sprawie pod sygn. akt V GNc 756/15 zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.895,91 złotych wraz z odsetkami oraz kosztami sądowymi i kosztami zastępstwa prawnego. Na podstawie tego orzeczenia, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności powód skierował do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolskim wniosek o wszczęcie postępowania zabezpieczającego. Postanowieniem z dnia 15 września 2015 roku komornik przyznał wierzycielowi koszty zastępstwa prawnego w wysokości 600 zł.

Uwzględniając powyższe ustalenia Sąd Rejonowy powołując się na treść art. 745 § 1 k.p.c. wskazał, że zarówno wytoczenie powództwa jak i złożenie wniosku o wszczęcie postępowania zabezpieczającego było uzasadnione, w związku z czym wniosek o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego, należało uwzględnić.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła dłużniczka E. S. domagając się jego uchylenia i zasądzenia od wierzyciela na jej rzecz zwrotu kosztów postepowania zażaleniowego w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postepowania tj. art. 745 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej i jednostronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego zmierzającej do przyjęcia, że dłużniczka ma dokonać na rzecz wierzyciela zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego, podczas gdy właściwa analiza sprawy nakazowej i komorniczej prowadzi do wniosku odmiennego, a mianowicie takiej, że w dacie wszczęcia postępowania zabezpieczającego powód dysponował już tytułem wykonawczy, a co więcej wcześniej wszczął na jego podstawie postępowanie egzekucyjne przez innym komornikiem, a to wskazuje, że wierzyciel nie miał legitymacji do wszczęcia postepowania zabezpieczającego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie dłużniczki okazało się zasadne.

Zgodnie z treścią art. 745 § 1 k.p.c. o kosztach postępowania zabezpieczającego sąd rozstrzyga w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, a o kosztach postępowania zabezpieczającego później powstałych rozstrzyga na wniosek strony sąd, który udzielił zabezpieczenia.

Wniosek o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego powstałych w związku z wszczęciem postępowania zabezpieczającego w oparciu o nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym podlega rozpoznaniu w oparciu o dyspozycję art. 745 § 1 k.p.c. Przywołany przepis regulujący kwestię kosztów postepowania zabezpieczającego nie wprowadził modyfikacji w stosunku do ogólnych zasad dotyczących kosztów procesu ( vide orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 4 września 2008r, I ACa 635/08, Lex 516553). Zatem przy rozstrzyganiu o kosztach postępowania zabezpieczającego w oparciu o przywołany przepis zastosowanie mają zasady obowiązujące podczas orzekania o zwrocie kosztów procesu tj. art. 98 – 109 k.p.c. Niewątpliwie zatem, wobec uwzględnienia przez Sąd Rejonowy żądania wierzyciela i wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, rozstrzygnięcie o kosztach postępowania o wykonanie zabezpieczenia winno nastąpić przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w treści art. 98 § 1 k.p.c.

Należy podkreślić, że nie zawsze stronie wygrywającej, w tym przypadku wierzycielowi, będzie przysługiwało żądanie zwrotu wszystkich kosztów postępowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z powyższego przepisu wynika zatem, że strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie jedynie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (postanowienia Sądu Najwyższego z 27 listopada 2002 r., IV CKN 278/01, z dnia 12 stycznia 2012r., II CZ 141/11, Lex 1147756, orzeczenie Sądu Najwyższego z 25 sierpnia 1967, I CR 61/67). Powyższe oznacza, że Sąd rozstrzygając w przedmiocie kosztów postępowania, ma obowiązek każdorazowo badać, czy czynność która spowodowała koszty była niezbędna do podjęcia obrony praw strony w ujęciu obiektywnym. (postanowienie Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2012 roku, II CZ 141/11, legalis 483271). Za nieuzasadnione uznać zatem należy, niejako automatyczne, przyznanie kosztów w wysokości wskazanej przez wierzyciela, bez uprzedniej analizy tych kosztów pod kątem ich celowości i zasadności.

Analiza przedstawionych dokumentów daje podstawy do wyprowadzenia wniosku, że koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika wierzyciela, o których przyznanie wniósł w niniejszej sprawie w związku z zastępowaniem go w postępowaniu egzekucyjnym w sprawie o sygn. KM 1638/15 nie były celowe.

Jak wynika z materiału dowodowego Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim ten uwzględnił roszczenie wierzyciela wydając w dniu 25 maja 2015 roku nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. W oparciu o ten nakaz zapłaty, jeszcze przed jego uprawomocnieniem, wierzyciel w dniu 29 czerwca 2015 roku wniósł o wszczęcie przeciwko dłużniczce postępowania egzekucyjnego o wykonanie zabezpieczenia, które zostało zarejestrowane pod sygn. KM 1638/15. Wezwaniem z dnia 30 czerwca 2015 r. wierzyciel został zobowiązany do uiszczenia zaliczki na wydatki w terminie 7 dni ( vide notatka z dnia 17 marca 2016 roku). Pomimo doręczenia wierzycielowi powyższego zobowiązania w dniu 3 lipca 2015 roku, zaliczka nie została uiszczona w wyznaczonym terminie, który upłynął w dniu 10 lipca 2015 roku. W dacie tej wniosek winien być zwrócony jako nieopłacony w terminie.

Po uprawomocnieniu nakazu zapłaty Sąd nadał nakazowi klauzulę wykonalności dnia 30 czerwca 2015 roku. W oparciu o ten tytuł wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie przeciwko dłużnicze postępowania egzekucyjnego u komornika sądowego w M., który przystąpił do przymusowego wyegzekwowania od dłużniczki przysługującego wierzycielowi roszczenia. Jednocześnie w toku tego postępowania wierzyciel w dniu 19 sierpnia 2015 roku uiścił zaliczkę na wydatki związane z postępowaniem zabezpieczającym toczącym się pod sygn. akt KM 1638/15 dotyczącym tego samego roszczenia. Doszło zatem do próby kontynuowania postępowania o wykonanie zabezpieczenia w sytuacji, kiedy inny komornik już wszczął i prowadził skuteczną egzekucję o to samo roszczenie, ale już w oparciu o nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności. W tej sytuacji stwierdzić należy, że kosztów postępowania zabezpieczającego za koszty celowe uznać nie sposób. Niewątpliwie w dacie usunięcia przez pełnomocnika wierzyciela braków fiskalnych wniosku o wykonanie zabezpieczenia nakaz zapłaty był już prawomocny, czego wierzyciel był świadomy skoro dysponował już nakazem zapłaty zaopatrzonym w klauzulę wykonalności i w oparciu o niego inny komornik prowadził egzekucję. W tej sytuacji kontynuowanie postępowania o wykonanie zabezpieczenia może być postrzegane jako skierowane na powstanie zupełnie zbędnych kosztów, które dodatkowo miały obciążać dłużniczkę.

Uwzględniając powyższe wniosek wierzyciela o przyznanie kosztów postępowania zabezpieczającego obejmujący koszty zastępstwa procesowego należało uznać za bezzasadny, co skutkowało jego oddaleniem.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. i 13 § 2 k.p.c. W związku z uwzględnieniem zażalenia dłużniczki, przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik postepowania, wierzyciel został zobowiązany do zwrócenia poniesionych przez nią kosztów postepowania zażaleniowego, na które złożyła się opłata od zażalenia w wysokości 30 złotych oraz wynagrodzenie reprezentującego ją adwokata, którego wysokość została określona na podstawie § 6 w zw. z § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (Dz.U. z 2013r., poz. 461 ze zm.)

Wobec powyższego na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

SSO Piotr Sałamaj SSO Agnieszka Woźniak SSO Natalia Pawłowska-Grzelczak