Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX P 621/15

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 6 sierpnia 2015r. D. P. domagał się zasądzenia od pozwanego pracodawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwoty 30.418, 20 zł wraz z odsetkami od dnia 1 marca 2015r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia, które otrzymałby do końca trwania umowy o pracę, gdyby pracodawca zastosował prawidłowy trzymiesięczny, a nie, jak to uczynił, jednomiesięczny okres wypowiedzenia. W pozwie przedstawiono wyliczenie należności nim dochodzonej, według, jak wskazano, zasad obowiązujących przy wyliczaniu ekwiwalentu za urlop przyjmując do obliczenie jako miesięczne wynagrodzenie powoda 12.000 zł. (k. 2-5)

Pozwany pracodawca wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc zarzut spełnienia świadczenia, błędnej daty początkowej naliczania odsetek oraz błędnego wyliczenia przysługującego powodowi urlopu. (k. 38 – 39)

Nadto obie strony wystąpiły o zasądzenie od przeciwnika procesowego kosztów procesu (k. 2 – 5, 38)

W toku procesu powód cofnął pozew co do należności głównej ponad kwotę 21. 618, 26 zł i zrzekł się w tym zakresie roszczenia. (k. 39, 66)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Strony niniejszego procesu zawarły w dniu 1 lipca 2014r. umowę o pracę na czas nieokreślony. W ramach tej umowy D. P. został zatrudniony na stanowisku Dyrektora Sprzedaży Kanału A. z wynagrodzeniem zasadniczym 12.000 zł i premią, której zasady przyznawania miał regulować załącznik do umowy. W umowie uzgodniono, iż wynagrodzenie zasadnicze będzie płatne niezwłocznie, zaś premia w miesiącu kolejnym po tym, za który przysługuje wraz z wynagrodzeniem zasadniczym. W umowie wskazano dla każdej ze stron trzymiesięczny okres wypowiedzenia z możliwością jego skrócenia za obustronnym pisemnym porozumieniem.

Niesporne, nadto umowa o pracę k. 2 i nast. cz. B akt osobowych powoda dołączonych do sprawy IX P 88/15 tutejszego sądu (także k. 7 – 8 akt)

Pismem z dnia 19 stycznia 2015r., doręczonym adresatowi w tym samym dniu (...) spółka z o.o. w W. wypowiedziała D. P. umowę o pracę z dnia 1 lipca 2014r. z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia wskazując, iż ten upłynie w dniu 28 lutego 2015r.

Niesporne, nadto wypowiedzenie umowy o pracę k. 1 cz. C akt osobowych powoda dołączonych do sprawy IX P 88/15 tutejszego sądu (także k. 8v akt)

Postępowanie zainicjowane odwołaniem powoda od tego wypowiedzenia toczy się przed tutejszym sądem pod sygn. akt IX P 88/15.

Niesporne, nadto dokumenty w aktach sprawy IX P 88/15

Strony stosunku pracy nie uzgodniły na piśmie zastosowania krótszego okresu wypowiedzenia.

Niesporne

W dniu 3 kwietnia 2015r. pozwana wystawiła powodowi świadectwo pracy za okres zatrudnienia 1 lipca 2014r. – 28 lutego 2015r.

Niesporne, nadto świadectwo pracy – k. 2 cz. C akt osobowych powoda dołączonych do sprawy IX P 88/15 tutejszego sądu

We wrześniu 2015r. pozwana wypłaciła D. P. 24.000 zł brutto (19. 680 zł netto). Przelew na kwotę 19. 680 zł został oznaczony jako wynagrodzenie i zaksięgowany na koncie pozwanej w dniu 10 września 2015r., na konto powoda wskazana kwota wpłynęła w dniu kolejnym.

Niesporne, nadto potwierdzenie realizacji przelewu – k. 30, pismo pełn. powoda skierowane do pozwanej – k. 27, pismo pełn. pozwanej skierowane do pełn. powoda – k. 29

Pismem z dnia 28 września 2015r. pełn. powoda poinformował pozwaną spółkę, iż wobec faktu, że stosunek pracy jego mandanta uległ rozwiązaniu, zalicza on otrzymaną w dniu 11 września 2015r. kwotę w sposób następujący: na poczet różnicy między należnym a wypłaconym odszkodowaniem z tytułu zakazu konkurencji za każdy z kolejnych miesięcy: marzec 2015r., kwiecień 2015r., maj 2015r., czerwiec 2015r., lipiec 2015r po 2.160 zł, na poczet odsetek liczonych na dzień 11 września 2015r. z powodu nieterminowej wypłaty pełnego odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji za wyżej wskazane miesiące odpowiednio: 77, 64 zł, 63, 44 zł, 48, 76 zł, 34, 56 zł, 35, 66 zł, a pozostałą kwotę 8. 799, 94 zł na poczet wynagrodzenia z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia będącego przedmiotem postępowania sądowego (w tym zakresie wskazano, iż do zapłaty pozostała jeszcze kwota 21.618, 26 zł)

Niesporne, nadto pismo pełn. powoda skierowane do pozwanej – k. 27

W odpowiedzi na to pismo pismem z dnia 8 października 2015r. pełnomocnik pozwanej poinformował pełn. powoda, iż, co bezsporne, istniało roszczenie powoda o zapłatę wynagrodzenia za dwumiesięczny okres wypowiedzenia i to roszczenie zostało w całości zaspokojone w dniu 11 września 2015r. Jednocześnie zaprzeczył istnieniu po stronie powoda wierzytelności z tytułu odszkodowania w związku z zakazem konkurencji i zaznaczył, że oznaczenie przelewu „wynagrodzenie” nie pozwala na zaliczenie przelanej kwoty na inne wierzytelności.

Niesporne, nadto pismo pełn. pozwanej kierowane do pełn powoda – k. 29

W okresie zatrudnienia powód otrzymywał jedynie wynagrodzenie zasadnicze.

Niesporne

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo w ostatecznym kształcie okazało się nieomal w całości nieuzasadnione, acz częściowo na skutek okoliczności zaistniałych już po jego wytoczeniu.

Powód wywodził swoje roszczenia z art. 49 kodeksu pracy (dalej k.p.) Zgodnie z tym przepisem w razie zastosowania okresu wypowiedzenia krótszego niż wymagany umowa o pracę rozwiązuje się z upływem wymaganego, a pracownikowi przysługuje wynagrodzenie do czasu rozwiązania umowy.

Okres wypowiedzenia uzależniony jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. I tak okres ten wynosi w przypadku umów na czas nie określony: 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, 1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy i 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata. (art. 36 § 1 k.p.). Strony umowy o pracę mogą jednak inaczej ukształtować okres wypowiedzenia, z tym nie może być to ukształtowanie mniej korzystne dla pracownika niż wynikające z powyższego przepisu. (art. 18 § 1 k.p.)

Do takiego odmiennego ukształtowania doszło w sprawie niniejszej – umowa o pracę łącząca strony zawierała bowiem regulację o trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia.

Dokonując rozwiązania umowy za jednomiesięcznym wypowiedzeniem pozwany pracodawca zastosował zatem okres krótszy od wymagana (uzgodnionego), co skutkowało po stronie pracownika prawem do wynagrodzenia za kolejne dwa miesiące. Ostatecznie pozwany w niniejszej sprawie nie kwestionował prawa powoda do takiego wynagrodzenia podnosząc jedynie, iż dokonał w toku procesu jego wypłaty.

Poza sporem leżało, iż w dniu 11 września 2015r. pozwana dokonała na rzecz powoda zapłaty kwoty 19. 680 zł mającej odpowiadać kwocie netto wyliczonej od kwoty brutto 24.000 zł. Spornym pozostawało, czy i w jakiej części zapłacona kwota pokryła zobowiązania spółki względem pracownika z tytułu wynagrodzenia (powód bowiem dochodził kwoty wyższej niż 24.000 zł, a otrzymaną przelewem kwotę zaliczył częściowo na inne wierzytelności). W pierwszym rzędzie ustalenia zatem wymagało, jaka kwota przysługiwała powodowi z tytułu wynagrodzenia wskazanego w art. 49 k.p.

Bezspornym było, iż powód, pomimo wskazanego w umowie o pracę prawa do premii, otrzymywał jedynie wynikające z umowy wynagrodzenie zasadnicze (od tego wynagrodzenia dokonywane były wyliczenia zawarte w pozwie). Żadna ze stron nie przedstawiła załącznika do umowy o pracę, nie zostało zatem ustalone, według jakich zasad i z jaką częstotliwością premia miała być przyznawana. Ustalanie tej okoliczności z urzędu było zbyteczne nie tylko z uwagi na występowanie w sprawie po obu stronach zawodowych pełnomocników, ale przede wszystkim dlatego, że znaczenie dla wysokości wynagrodzenia mogą mieć tylko składniki zmienne (a zapisy umowy wskazują na taki charakter premii), które zostały wypłacone. W sprawie zaś nie było sporu co do tego, że do wypłaty premii nie doszło.

Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas do rozwiązania umowy o pracę przy zastosowaniu krótszego niż wymagany okresu wypowiedzenia bierze się pod uwagę zasady obowiązujące przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego z urlop (§ 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie Pracy (Dz. U 96.62.289 z późn. zm) wydanego na podstawie art. 297 k.p.). Zasady te są uregulowane w rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. 1997.2.14 z późn. zm.). Przy wyliczeniu wynagrodzenia, o jakim mowa w art. 49 k.p., uwzględnić należy składniki wynagrodzenia przysługujące w stałej stawce miesięcznej w wysokości należnej w miesiącu rozwiązania umowy o pracę (stosowany odpowiednio § 15 powołanego rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997r.) oraz składniki przysługujące za okres nie dłuższy niż miesiąc w przeciętnej wysokości z okresu ostatnich trzech miesięcy, przy czym dotyczy to składników wypłaconych (§ 16 ust. 1 tego rozporządzenia).

Wynagrodzenie miesięczne powoda wynosiło 12.000 zł i taka kwota wobec braku wypłaconych składników zmiennych odpowiada miesięcznemu wynagrodzeniu, o jakim mowa w art. 49 k.p.

W ocenie sądu nie zasługuje na podzielenie sposób wyliczenia należnego wynagrodzenia zaprezentowany przez stronę powodową. § 2a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie Pracy przewiduje dzielenie miesięcznej kwoty ustalonej według zasad obowiązujących przy wyliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop przez współczynnik, o jakim mowa w § 19 powołanego rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997r. jedynie w przypadku ustalania wynagrodzenia (także innych należności) za jeden dzień albo wielokrotność jednego dnia. Zbytecznym jest natomiast przeprowadzanie dalszych działań matematycznych, gdy chodzi o należności przysługujące za miesiąc. Stosowanie odpowiednio zasad obowiązujących przy wyliczaniu ekwiwalentu za urlop dotyczy wyłącznie przyjmowania do podstawy określonych wysokości składników wynagrodzenia z określonego okresu, nie oznacza natomiast konieczności wykonywania obliczeń z odniesieniem się do przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego czy też przypadającej w danym miesiącu liczby godzin pracy. Wynagrodzenie z art. 49 k.p. powinno odpowiadać wynagrodzeniu, jakie pracownik otrzymałby, gdyby pracował (gdyby pracodawca nie zastosował zbyt krótkiego okresu wypowiedzenia). Odwołanie się przez ustawodawcę do zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop ma miejsce dlatego, że nie zawsze wynagrodzenie pracownika jest ściśle określone (tożsame w każdym miesiącu), a obejmuje też składniki zmienne (premie, wynagrodzenia za pracę godzinach nadliczbowych). Koniecznym jest zatem przyjęcie pewnego uśrednionego wynagrodzenia ustalonego z uwzględnieniem ostatnio otrzymywanego. Uznanie za prawidłowe wyliczeń strony powodowej, nie znajdujących zresztą oparcia w przepisach, oznaczałoby, iż pracownik, który nie pracuje, ma prawo do wyższego wynagrodzenia niż gdyby w istocie pracę świadczył. Nie znajduje to żadnego uzasadnienia zwłaszcza, że ustawodawca wyraźnie przewiduje prawo do wynagrodzenia, a nie odszkodowania w przypadku zastosowania przez pracodawcę zbyt krótkiego okresu wypowiedzenia.

W oparciu o powołane wyżej przepisy uznać zatem należało, iż powód miał prawo do wynagrodzenia z art. 49 k.p. w wysokości 24.000 zł (2x 12.000 zł), a więc w kwocie, której zapłaty dokonał we wrześniu 2015r. na jego rzecz pozwany przelewając mu kwotę netto 19.680 zł i odprowadzając od niej należne składki i podatki. Strona pozwana przedstawiła wyłącznie listę płac obejmującą wyszczególnienie odprowadzonych należności publicznoprawnych, nie składając dowodu ich przelewu, strona powodowa jednak odprowadzenia tychże nie zakwestionowała. Warto zauważyć, iż w przypadku zasądzenia przez sąd na rzecz pracownika określonych kwot brutto, pracodawca ma obowiązek wykonania wyroku poprzez przelanie kwot netto z jednoczesnym odprowadzeniem danin publicznoprawnych. Egzekucja takowych następuje na rzecz czy to ZUS czy Skarbu Państwa – właściwego Urzędu Skarbowego. W tych warunkach uznać należało, że pracodawca spełnił na rzecz powoda całe należne temu ostatniemu świadczenie.

Brak było podstaw do zaliczenia przez powoda przelanej mu w dniu 11 września 2015r. kwoty na poczet jakichkolwiek innych należności, co czyniło zbytecznym ustalanie, czy w istocie takie należności występowały. Zgodnie bowiem z art. 451 § 1 k.p.c w zw. z art. 300 k.p. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Dopiero, gdy takie wskazanie nie nastąpi, wierzyciel może dokonać wyboru długu, a dłużnik o tym poinformowany pokwitowaniem nie może już żądać zaliczenia świadczenia na poczet innego długu (art. 451 § 2 k.p.c.). Pozwana spółka wyraźnie oznaczyła przelew na kwotę 19. 680 zł jako wynagrodzenie, powód zatem nie mógł zaliczyć tej kwoty na poczet innych wierzytelności, nawet jeśli takie występowały. Bezspornym było, iż pozwana nie zalegała wobec powoda z zapłatą wynagrodzenia za okres zatrudnienia wskazanego w świadectwie pracy t.j. do dnia 28 lutego 2015r., a tylko w przypadku takiego zalegania powód miałby możliwość zaliczenia tak oznaczonego przelewu na poczet najdawniej wymagalnego wynagrodzenia. (art. 451 § 3 k.p.c. w zw. z art. 300 k.p.)

Powód nie wskazał, iż w pierwszym rzędzie zalicza przelaną kwotę na należności uboczne, uznać zatem należało, iż w całości pokryła ona należność główną.

Powód cofnął pozew ponad kwotę 21. 618, 26 zł zrzekając się roszczenia, co nakazywało umorzenie postępowania w tym zakresie zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. Częściowe cofnięcie pozwu nie było sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego ani nie prowadziło do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.), nie naruszało tez słusznego interesu pracownika (art. 469 k.p.c.), skoro nastąpiło w związku z zaspokojeniem (zdaniem powoda tylko częściowym) jego roszczenia. W pozostałym zakresie powództwo co do należności głównej z uwagi na wcześniej zaprezentowane wywody podlegało oddaleniu.

Na uwzględnienie zasługiwało natomiast, choć nie w całości zgłoszone w pozwie żądanie odsetek. Pozwany bez wezwania do zapłaty zobligowany był wypłacić powodowi wynagrodzenie za miesiące marzec i kwiecień 2015r., w których to miesiącach stosunek prac powinien nadal trwać. Spółka nie pozostawała jednak w opóźnienia w zapłacie od 1 marca 2015r., a dopiero od dnia następnego po ostatnim dniu okresu, w którym zobligowana była wypłacić wynagrodzenie t.j. od 11 dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego w przypadku wynagrodzenia za miesiąc poprzedni ( w tym wypadku w przypadku wynagrodzenia za marzec 2015r. od 11 kwietnia 2015r., a w przypadku wynagrodzenia za kwiecień 2015r. od 11 maja 2015r.). Wskazany w umowie o pracę termin wypłaty wynagrodzenia nie był bowiem mniej korzystny niż regulacja ustawowa (art. 85 § 2 k.p.). W tych warunkach sąd zasądził na rzecz powoda odsetki od kwot po 12.000 zł od wskazanych dat do dnia zapłaty oddalając powództwo o odsetki w pozostałym zakresie.

Orzeczenie o kosztach procesu wydane zostało zgodnie z art. 102 k.p.c., który przewiduje, iż w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko cześć kosztów lub nie obciążać jej wcale kosztami. W niniejszej sprawie stroną ostatecznie przegrywającą proces był powód, który, pomimo spełnienia przez pozwaną należnego świadczenia, podtrzymywał w przeważającej mierze żądanie pozwu. On zatem po ostatecznych rozliczeniach zobowiązany byłby zwrócić pozwanej część kosztów procesu. Za odstąpieniem od obciążania go tymi kosztami przemawiała jednak okoliczność, iż w dacie wytoczenia powództwa żądanie pozwu było zasadne w nieomal 80%. Nie sposób zgodzić się z pozwanym, iż zastosowanie w sprawie powinien znaleźć art. 101 k.p.c. przewidujący dla pozwanego zwrot kosztów pomimo uwzględnienia powództwa, gdyż nie zaistniała jedna z przesłanek wskazanych w tym przepisie, pozwany dał bowiem powód do wytoczenia sprawy.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie, ustalony w oparciu o zgromadzone i wymienione wcześniej dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony i nie budziły wątpliwości sądu, leżał w istocie poza sporem. Sporne pozostawały jedynie okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia, jak wymiar urlopu powoda czy istnienie po jego stronie innych wierzytelności względem pozwanej. Zbytecznym zatem było prowadzenie pozostałych dowodów wnioskowanych przez strony.

Brak było podstaw do uznania zarzutów i wniosków strony pozwanej podniesionych na rozprawie za spóźnione, a w konsekwencji ich pominięcie. Zgłoszenie zarzutu spełnienia świadczenia uznać bowiem należy za wyjątkową okoliczność, o jakiej mowa w art. 207 § 6 k.p.c. i 217 § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć peln. stron,

3.  Z pismami lub za 21 dni