Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 kwietnia 2016 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie:

przy udziale prokuratora b. Prokuratury Apelacyjnej wykonującego zadania prokuratora w Prokuraturze (...) w K. S. P.

po rozpoznaniu w sprawie

T. F. i B. T.

oskarżonych z art. 56§1 kks i art. 76§1 kks i art. 62§2 kks w zw. z art. 7§1 kks w zw. z art. 6§2 kks w zw. z art. 38§2 pkt 1 kks w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 271§3 kk i art. 273 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 8§1 kks, z art. 56§1 kks i art. 76§1 kks i art. 62§2 kks w zw. z art. 7§1 kks w zw. z art. 6§2 kks w zw. z art. 38§2 pkt 1 kks w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk i art. 271§3 kk i art. 273 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 8§1 kks

zażalenia wniesionego przez prokuratora

na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 17 lutego 2016 roku, sygn. akt III K 23/16

w przedmiocie umorzenia postępowania

na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk

postanawia

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Krakowie

Sygn. akt II AKz 90/16

UZASADNIENIE

Postanowieniem z 17 lutego 2016 r., sygn. III K 23/16 Sąd Okręgowy w Krakowie, na podstawie art. 339 § 3 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., umorzył postępowanie prowadzone przeciwko T. F. i

B. T. w zakresie czynu z punktu I aktu oskarżenia o sygn. V Ds 62/14/S, tj. o to, że w okresie od 15 stycznia 2004 r. do 6 stycznia 2005 r. w K. działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wspólnie i w porozumieniu, przy czym B. T. jako podatnik podatku od towarów i usług (...) – przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą pod firmą F.H.U. (...)a T. F. jako pełnomocnik umocowany do prowadzenia działalności gospodarczej pod firma F.H.U. (...) B. T., podali nieprawdę w deklaracjach VAT-7 składanych w Urzędzie Skarbowym K. w K., co do wysokości podatku należnego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług za wszystkie miesiące roku 2004, ujmując w ewidencji prowadzonej dla celów rozliczenia podatku od towarów i usług wystawione przez T. F. nierzetelne faktury VAT, poświadczające nieprawdę co do zaistnienia w rzeczywistości zdarzeń gospodarczych polegających na eksporcie towarów na Ukrainę, obłożonym stawką podatku od towarów i usług w wysokości 0%, w szczególności:

-fakturę numer (...) z dnia 15 stycznia 2004 roku na kwotę 31990.15 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 15 stycznia 2004 roku na kwotę 32015,85 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 15 stycznia 2004 roku na kwotę 29929,42 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 15 stycznia 2004 roku na kwotę 32766.14 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 stycznia 2004 roku na kwotę 34854.20 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 stycznia 2004 roku na kwotę 32734,26 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 stycznia 2004 roku na kwotę 28401,77 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 stycznia 2004 roku na kwotę 31586,62 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 stycznia 2004 roku na kwotę 32266.70 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 stycznia 2004 roku na kwotę 33847,36 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 stycznia 2004 roku na kwotę 32408,26 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 stycznia 2004 roku na kwotę 43461.49 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 stycznia 2004 roku na kwotę 43674,01 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 stycznia 2004 roku na kwotę 42961.29 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 lutego 2004 roku na kwotę 40616,41 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 lutego 2004 roku na kwotę 39744.28 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 lutego 2004 roku na kwotę 39859,27 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 lutego 2004 roku na kwotę 39644,97 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 lutego 2004 roku na kwotę 39500.19 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 lutego 2004 roku na kwotę 39470,18 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 12 marca 2004 roku na kwotę 43734,73 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 12 marca 2004 roku na kwotę 43883.05 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 12 marca 2004 roku na kwotę 43385,28 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 marca 2004 roku na kwotę 42520,85 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 marca 2004 roku na kwotę 42456,17 złotych

- fakturę numer (...) z dnia 22 marca 2004 roku na kwotę 42882,17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 marca 2004 roku na kwotę 44465.73 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 marca 2004 roku na kwotę 44557,18 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 23 marca 2004 roku na kwotę 43922.64 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 marca 2004 roku na kwotę 34584.09 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 marca 2004 roku na kwotę 41020,93 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 marca 2004 roku na kwotę 31540,19 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 marca 2004 roku na kwotę 31306,56 złotych

- fakturę numer (...) z dnia 29 marca 2004 roku na kwotę 34577.40 złotych

- fakturę numer (...) z dnia 29 marca 2004 roku na kwotę 34777,57 złotych

- fakturę numer (...) z dnia 29 marca 2004 roku na kwotę 34961.02 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 marca 2004 roku na kwotę 31135.94 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 1 kwietnia 2004 roku na kwotę 35199.83 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 1 kwietnia 2004 roku na kwotę 35832,03 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 1 kwietnia 2004 roku na kwotę 35869,53 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 1 kwietnia 2004 roku na kwotę 35693,27 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 kwietnia 2004 roku na kwotę 40982,88 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 kwietnia 2004 roku na kwotę 41942,98 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 kwietnia 2004 roku na kwotę 40143,87 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 kwietnia 2004 roku na kwotę 41430.78 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 kwietnia 2004 roku na kwotę 40782.51 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 kwietnia 2004 roku na kwotę 41529,90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 35760.08 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 35660,58 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 35746,31 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 33144,63 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 41529.90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 41230,41 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 kwietnia 2004 roku na kwotę 40979,67 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 41448.87 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 41605,30 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 41576,02 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 39939,83 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 37680,79 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 maja 2004 roku na kwotę 41684.37 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę 40627,16 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę 40789.72 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę 40293,90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę38801.22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę 36062,31 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 maja 2004 roku na kwotę 38708.17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 37634,92 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 35506,25 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 36297.66 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 39944.53 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 40984.92 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 maja 2004 roku na kwotę 41390.51 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 czerwca 2004 roku na kwotę 40029,65 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 czerwca 2004 roku na kwotę 41510,63 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 czerwca 2004 roku na kwotę 41035 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 czerwca 2004 roku na kwotę 39950,84 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 czerwca 2004 roku na kwotę 40320,22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 czerwca 2004 roku na kwotę 41397.04 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 czerwca 2004 roku na kwotę 39600,96 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 czerwca 2004 roku na kwotę 38435.61 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 czerwca 2004 roku na kwotę 37827,18 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 czerwca 2004 roku na kwotę33087,44 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 czerwca 2004 roku na kwotę 40146,10 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 czerwca 2004 roku na kwotę 26407,08 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 lipca 2004 roku na kwotę 36710.32 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 lipca 2004 roku na kwotę 36731,98 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 14 lipca 2004 roku na kwotę 36731,98 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 lipca 2004 roku na kwotę 37824.69 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 lipca 2004 roku na kwotę 38065,82 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 24 lipca 2004 roku na kwotę 37813,73 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 lipca 2004 roku na kwotę 39484,22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 lipca 2004 roku na kwotę 39484.22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 29 lipca 2004 roku na kwotę 39680,36 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 lipca 2004 roku na kwotę 39524,17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 lipca 2004 roku na kwotę 39524.17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 16 sierpnia 2004 roku na kwotę 39008,22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 16 sierpnia 2004 roku na kwotę 39008,22 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 16 sierpnia 2004 roku na kwotę 38978.69 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 sierpnia 2004 roku na kwotę 39735,58 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 sierpnia 2004 roku na kwotę 40027.54 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 21 sierpnia 2004 roku na kwotę 40804,47 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 31519.61 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 29043,07 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 33318.96 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 38273,82 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 37199.99 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 sierpnia 2004 roku na kwotę 37832,13 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 33788.46 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 27779.08 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 36163.20 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 39419,87 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 39522.95 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 4 września 2004 roku na kwotę 39003,72 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 10 września 2004 roku na kwotę 39800,53 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 10 września 2004 roku na kwotę 40056.90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 10 września 2004 roku na kwotę 39748,61 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 11 września 2004 roku na kwotę 40826,26 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 11 września 2004 roku na kwotę 41476,64 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 11 września 2004 roku na kwotę 40293,11 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 35358,09 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 34931,09 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 35477.94 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 37567,97 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 38759.05 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 17 września 2004 roku na kwotę 38264,64 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 25 września 2004 roku na kwotę 40377,97 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 25 września 2004 roku na kwotę 40006,03 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 25 września 2004 roku na kwotę 40645,77 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 2 października 2004 roku na kwotę 39310.62 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 2 października 2004 roku na kwotę 39414,26 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 2 października 2004 roku na kwotę 40095.35 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 39867,17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 39749,01 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 39907,78 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 38560,05 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 38146,49 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 8 października 2004 roku na kwotę 36569,83 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 15 października 2004 roku na kwotę 30545,74 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 15 października 2004 roku na kwotę 9695,79 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 października 2004 roku na kwotę 38443,35 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 października 2004 roku na kwotę 38390,91 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 października 2004 roku na kwotę 39618.28 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 października 2004 roku na kwotę 38864,60 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 października 2004 roku na kwotę 38719.37 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 października 2004 roku na kwotę 39508,43 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 października 2014 roku na kwotę 38253.90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 30 października 2004 roku na kwotę 37828,72 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 6 listopada 2004 roku na kwotę 38873.71 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 6 listopada 2004 roku na kwotę 38521,17 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 6 listopada 2004 roku na kwotę 39296,25 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 12 listopada 2004 roku na kwotę 39042.29 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 12 listopada 2004 roku na kwotę 38696,63 złotych

-faktura numer (...) z dnia 12 listopada 2004 roku na kwotę 39046,80 złotych

-faktura numer (...) z dnia 19 listopada 2004 roku na kwotę 37746,40 złotych

-faktura numer (...) z dnia 19 listopada 2004 roku na kwotę 37812.49 złotych

-faktura numer (...) z dnia 19 listopada 2004 roku na kwotę 37749.03 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 listopada 2004 roku na kwotę 37944,01 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 listopada 2004 roku na kwotę 38011.02 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 26 listopada 2004 roku na kwotę 37548,94 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 listopada 2004 roku na kwotę 28821,90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 listopada 2004 roku na kwotę 28821,90 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 27 listopada 2004 roku na kwotę 35058,52 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 9 grudnia 2004 roku na kwotę 37465,25 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 9 grudnia 2004 roku na kwotę 36744.58 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 9 grudnia 2004 roku na kwotę 38307,82 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 grudnia 2004 roku na kwotę 32863,69 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 grudnia 2004 roku na kwotę 35562.52 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 grudnia 2004 roku na kwotę 32893,70 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 22 grudnia 2004 roku na kwotę 32893.70 złotych

-fakturę numer (...) z. dnia 28 grudnia 2004 roku na kwotę 31888,24 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 grudnia 2004 roku na kwotę 31900.72 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 grudnia 2004 roku na kwotę 31917,36 złotych

-fakturę numer (...) z dnia 28 grudnia 2004 roku na kwotę 32629.36 złotych,

a następnie poświadczali nieprawdę w przedkładanych w Urzędzie Skarbowym K. w K. deklaracjach VAT-7, w szczególności:

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc styczeń 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 92 986, 61 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc luty 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 43 068,66 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc marzec 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 120 046,34 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc kwiecień 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 117 836,90 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc maj 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 128 208,87 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc czerwiec 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 82 905,33 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc lipiec 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 76 021.84 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc sierpień 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 80 200,87 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc wrzesień 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 165 245,70 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc październik 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 133 405,81 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc listopad 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 99 719,70 złotych

- w złożonej deklaracji VAT - 7 za miesiąc grudzień 2004 roku zaniżyli podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług o kwotę 67 635,02 złotych,

przez co narazili na uszczuplenie podatek należny w rozumieniu przepisów o podatku towarów i usług w kwocie 1 207 283 złotych oraz wprowadzili w błąd pracowników Urzędu Skarbowego K. co do faktycznej wysokości podatku należnego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług i doprowadzili Skarb Państwa do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na kwotę 1 207 283 zł, stanowiącą mienie znacznej wartości tytułem zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,

to jest o przestępstwo z art. 56 § 1 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 286 § l k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 8 § 1 k.k.s. 

Powyższe postanowienie prokurator zaskarżył w całości, na niekorzyść oskarżonych.

Powołując się na art. 438 pkt 1 k.p.k. zaskarżonemu postanowieniu zarzucił obrazę prawa materialnego, a to art. 8 § 1 k.k.s. przez „jego niesłuszne niezastosowanie wynikające z przyjęcia błędnego prawnego poglądu, że reguły wyłączania wielości ocen, a w szczególności reguła lex specialis derogat legi generali, znajduje zastosowanie w przypadku statuowanej przez art. 8 § 1 k.k.s. instytucji idealnego zbiegu przestępstw, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia, iż oskarżeni zrealizowali znamiona wyłącznie przestępstwa karnoskarbowego z art. 56 § 1 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s., które uległo już przedawnieniu, podczas gdy prawidłowo przeprowadzona wykładnia przepisu art. 8 § 1 k.k.s. nie pozwala na taki wniosek i umożliwia przypisanie im również znamion przestępstwa powszechnego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k. i art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.”.

Na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zaskarżone postanowienie zostało wydane ze względu na stwierdzony przez Sąd I instancji upływ terminu przedawnienia karalności, który – zgodnie z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. - stanowi negatywną przesłankę procesową. Sąd I instancji podzielił stanowisko obrońców oskarżonych, że karalność czynu zarzuconego im w punkcie I aktu oskarżenia o sygn. V Ds. 62/14/S stanowiącego, według kwalifikacji prawnej przyjętej przez prokuraturę, przestępstwo z art. 56 § 1 k.k.s. i art. 76 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. i art. 273 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 8 § 1 k.k.s., uległa przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2015 r.

Ocena zasadności zaskarżonego postanowienia wymaga uwzględnienia stanu faktycznego i prawnego, w kontekście którego zostało wydane. Zakwestionowane orzeczenie o umorzeniu postępowania ze względu na upływ terminu przedawnienia karalności zapadło bowiem po wcześniejszym stwierdzeniu przez Sąd I instancji, że w odniesieniu do czynu zarzucanego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia dokonano nieprawidłowej kwalifikacji prawnej.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia stwierdzono, że elementy konstrukcyjne typu przewidzianego w normie sankcjonującej, dekodowanej z art. 76 § 1 k.k.s., tj. przedmiot ochrony w postaci obowiązków podatkowych zaliczanych do sfery prawa publicznego oraz specyficzna forma rozporządzenia w postaci zwrotu, która pozbawiona jest elementu dobrowolności, sprawiają, iż można twierdzić, że nie dochodzi do realizacji znamion klasycznego oszustwa, gdyż zbieg ma charakter pozorny. Podkreślono przy tym, że art. 286 § 1 k.k. stanowi podstawę do dekodowania normy sankcjonującej, obejmującej czynności polegające na naruszeniu norm prawa prywatnego, norma sankcjonująca z art. 76 § 1 k.k.s. dotyczy natomiast zachowania polegającego na naruszeniu norm prawa publicznego (regulacji podatkowych związanych z daninami publicznymi). W nawiązaniu do poglądu wyrażonego przez P. Kardasa (por. P. Kardas: O wzajemnych relacjach między przepisem art. 76 § 1 k.k.s. a przepisem art. 286 § 1 k.k., Prokuratura i Prawo nr 12/2008, s. 5-31), Sąd Okręgowy stwierdził, że „[t]akie rozwarstwienie ochrony mienia Skarbu Państwa lub innych uprawnionych podmiotów, powoduje, że zachowanie, którego istotną komponentą jest naruszenie normy prawa podatkowego stanowi realizację znamion czynu zabronionego określonego w art. 76 § 1 kks i jednocześnie nie wypełnienia znamion czynu zabronionego z art. 286 kk, przy istnieniu relacji odwrotnej dla zachowań pozbawionych komponenty w postaci naruszenia norm prawa”.

W ocenie Sądu I instancji zakwalifikowanie czynu zarzuconego oskarżonym zarówno z art. 286 § 1 k.k., jak i z art. 76 § 1 k.k.s. narusza zasadę adekwatnej reakcji prawnokarnej na ten sam czyn, prowadząc do jego wielokrotnego wartościowania przy wykorzystaniu norm sankcjonujących z których jedna (art. 76 § 1 k.k.s.) obejmuje wszystkie istotne cechy wartościowanego zachowania, zaś pozostała (art. 286 § 1 k.k.) wyraża tylko niektóre elementy zawarte w pierwszej ze wskazanych norm. W tym kontekście w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia podkreślono, że również z kryminalnopolitycznego punktu widzenia nie byłoby uzasadnione karanie sprawcy za czyn realizujący znamiona przestępstw z art. 76 § 1 k.k.s. oraz z art. 286 § 1 k.k., „pozostające teoretycznie w konstrukcji idealnego zbiegu przestępstw, w sytuacji w której inny sprawca popełniający czyn zabroniony wypełniający swoim zachowaniem znamiona przedmiotowe wskazanych typów czynów zabronionych, ale działający z zamiarem wynikowym (co wyklucza kwalifikację z art. 286 § 1 k.k.), kwalifikowany byłyby „tylko” z art. 76 § 1 k.k.s.”.

Sąd I instancji uznał, że nie znajduje uzasadnienia dla takiego różnicowania odpowiedzialności karnej i w konsekwencji podziela „stanowisko reprezentowane przez tę linię orzeczniczą SN i tych przedstawicieli doktryny, którzy stoją na stanowisku, iż art. 76 § 1 k.k.s. stanowi lex specialis w stosunku do art. 286 § 1 k.k. i w tej sytuacji zachodzi zbieg pozorny przepisów ustawy, a nie rzeczywisty, który uzasadniałby przyjęcie idealnego zbiegu przestępstw”.

W ocenie Sądu I instancji, w przedmiotowej sprawie zbieg przepisów z art. 76 § 1 k.k.s. oraz z art. 286 § 1 k.k. nie stanowi zbiegu właściwego przepisów ustawy, który uzasadniałby przyjęcie konstrukcji z art. 8 § 1 k.k.s., lecz zbieg pozorny, który należy rozstrzygnąć przez zastosowanie reguły wyłączania wielości ocen w postaci zasady lex specialis derogat legi generali, przy czym lex specialis na podstawie którego należy zakwalifikować zachowanie oskarżonego jest w tym przypadku art. 76 § 1 k.k.s.

W odniesieniu do kwestii zbiegu przepisów art. 271 § 1 i 3 k.k. oraz art. 62 § 2 k.k.s. Sąd I instancji wskazał, że w jego ocenie w niniejszej sprawie wystawienie nierzetelnej faktury należy traktować jako czyn wyczerpujący znamiona przestępstwa skarbowego z art. 62 § 2 k.k.s., stanowiącego lex specialis w stosunku do przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k., a konsekwencją powyższego „jest wyeliminowanie z przyjętej przez Prokuratora kwalifikacji także art. 273 k.k.”.

Zastosowane przez Sąd Okręgowy reguły wyłączania wielości ocen doprowadziły do wyeliminowania z przyjętej kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia w sprawie o sygn. V Ds. 62/14/S, „przestępstw kwalifikowanych z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 k.k. (lex specialis art. 76 § 1 k.k.s.), 271 § 3 i art. 273 k.k. (lex specialis art. 62 § 2 k.k.s.) oraz reguły wyrażonej w art. 8 § 1 k.k.s.”.

Po dokonanej analizie zbiegu przepisów, Sąd I instancji uznał że zachowanie oskarżonych będzie podlegało kwalifikacji prawnej wyłącznie z art. 56 § 1 k.k.s., art. 76 § 1 k.k.s. i art. 62 § 2 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s., a ta kwalifikacja prawna powoduje, że w odniesieniu do czynu z punktu I aktu oskarżenia zaistniała negatywna przesłanka procesowa w postaci upływu terminu przedawnienia karalności.

Szczegółowe ustosunkowanie się do zarzutu podniesionego w zażaleniu należy poprzedzić uwagą, że rzeczywiście, gdyby w niniejszej sprawie uznać zasadność przyjętej przez Sąd I instancji kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia, to w konsekwencji należałoby stwierdzić prawidłowość decyzji procesowej o umorzeniu postępowania w tym zakresie ze względu na ujawnienie się negatywnej przesłanki procesowej z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., tj. z uwagi na upływ terminu przedawnienia karalności.

Przedstawioną powyżej konkluzję Sąd Okręgowy sformułował w nawiązaniu do reguły intertemporalnej lex poenalis retro non agit cum exceptione legis mitioris, wyrażonej w art. 2 § 2 k.k.s. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że czyn zarzucony oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia został popełniony w okresie od 15 stycznia 2004 r. do 6 stycznia 2005 r., a skoro - zgodnie z art. 44 § 3 k.k.s. - bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego zarzuconego oskarżonym rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności należności, to bieg terminu przedawnienia będzie tu liczony od końca roku 2005 r. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wyjaśniono w tym kontekście, że w okresie poprzedzającym zmianę wprowadzoną ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 178/2005, poz. 1479; dalej: ustawa nowelizująca z 2005 r.), tj. do 16 grudnia 2005 r., czyn z art. 76 § 1 k.k.s był zagrożony karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności do lat 3 albo oboma tymi karami łącznie. Od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2005 r. w art. 76 § 1 k.k.s. oraz w art. 56 § 1 k.k.s. przewidziana jest natomiast kara pozbawienia wolności bez określenia jej górnej granicy, a zatem - ze względu na treść art. 27 § 1 k.k.s. - zagrożenie karą pozbawienia wolności na gruncie nowego stanu prawnego wzrosło z 3 lat do 5 w odniesieniu do art. 76 § 1 k.k.s., a z 2 lat do lat 5 w odniesieniu do art. 56 § 1 k.k.s.

Z powyższego Sąd Okręgowy wyprowadził trafną konkluzję, że gdyby zachowanie oskarżonych zakwalifikować wyłącznie jako przestępstwo skarbowe, to ustawą dla nich względniejszą byłby w niniejszej sprawie Kodeks karny skarbowy w brzmieniu sprzed dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej z 2005 r. W związku z treścią art. 44 § 1, 3 i 5 k.k.s. powodowałoby to, że karalność czynu zarzuconego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia rzeczywiście ulegałaby przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2015 r. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia odnotowano przy tym, że w niniejszej sprawie art. 44 § 3 k.k.s. znajduje zastosowanie w brzmieniu obecnie obowiązującym, a to ze względu na szczególne uregulowanie intertemporalne zawarte w ustawie nowelizującej z 2005 r. Podkreślono nadto, że przedawnienie karalności zarzuconego oskarżonym czynu nie wiąże się tu ze zmianami dotyczącymi art. 44 k.k.s., lecz tymi, które odnoszą się do art. 76 § 1 k.k.s. i do art. 56 § 1 k.k.s. w zakresie przewdzianego w tych przepisach zagrożenia karą pozbawienia wolności.

W konsekwencji – jak już wskazano powyżej - Sąd I instancji trafnie uznał, że na podstawie art. 44 § 1 pkt 1 k.k.s. oraz art. 44 § 5 k.k.s. karalność czynu zarzuconego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia, zakwalifikowanego tyko jako przestępstwo skarbowe, ustaje z upływem 10 lat od czasu jego popełnienia, a okres przedawnienia, liczony w niniejszej sprawie od 31 grudnia 2005 r., upływa z dniem 31 grudnia 2015 r. Okoliczność tę, kwestionowaną w toku postępowania przed Sądem I instancji (vide pismo prokuratora z 30 października 2015 r., k. 161-163, t. I), prokurator przyznał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia (k. 207 in fine, t. II).

Nie kwestionując prawidłowości powyższego ustalenia Sąd Apelacyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie może się jednak ostać z innego powodu.

Jak wskazano powyżej, konkluzję o istnieniu w niniejszej sprawie przeszkody procesowej z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. Sąd Okręgowy wyprowadził z uprzednio poczynionego ustalenia, że zachodzi tu zbieg pozorny przepisów ustawy, a nie rzeczywisty, który uzasadniałby przyjęcie idealnego zbiegu przestępstw oraz przestępstw skarbowych.

Tego poglądu Sąd Apelacyjny nie podziela.

Wskazać należy, że w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12 (wydanej po rozpoznaniu wniosku Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego z 28 sierpnia 2012 r. o rozstrzygnięcie przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego rozbieżności w wykładni prawa, występujących w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych w zakresie dotyczącym zagadnienia prawnego: 1) czy reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie do regulacji zawartej w art. 8 k.k.s.; 2) o ile zasadne jest stosowanie reguł wyłączania wielości ocen, czy art. 76 § 1 k.k.s. stanowi lex specialis w stosunku do art. 286 § 1 k.k.) stwierdzono, że reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 k.k.s.

Uzasadniając powyższą uchwałę Sąd Najwyższy wskazał, że czyniąc punktem wyjścia wykładnię językową i odtwarzając sens gramatyczny art. 8 § 1 k.k.s., należy dojść do konkluzji, iż z treści tego przepisu wynika, że jeżeli ten sam czyn (rozumiany jako wyodrębnione, zwarte czasowo i terytorialnie zachowanie sprawcy) wypełniający znamiona przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, realizuje zarazem znamiona przestępstwa powszechnego lub wykroczenia powszechnego, to sąd zobowiązany jest stosować każdy z tych przepisów, tzn. zarówno Kodeks karny skarbowy, jak i z inne ustawy karne. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że okolicznością pozbawioną znaczenia jest tu to, że to samo zachowanie sprawcy naruszyło więcej niż jedno dobro prawnie chronione i wywołało wiele różnorodnych skutków przestępnych, bo gdyby ustawodawca chciał powiązać instytucję idealnego zbiegu czynów karalnych z jednorodnością dobra chronionego i skutku przestępnego, niewątpliwie nadałby analizowanemu przepisowi inne brzmienie, a tego nie uczynił.

Odnosząc się do wyrażenia „stosuje się”, którym ustawodawca posłużył się na gruncie art. 8 § 1 k.k.s., we wskazanej powyżej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że nie sposób jest przyjąć, iżby oznaczało ono co innego niż konieczność przypisania sprawcy oddzielnie przestępstwa (lub wykroczenia) skarbowego i oddzielnie przestępstwa (lub wykroczenia) powszechnego w razie wystąpienia wymienionych w tym przepisie przesłanek. W tym kontekście w uzasadnieniu powołanej powyżej uchwały stwierdzono, że chodzi tu o równoległą odpowiedzialność karnoskarbową i karną za ten sam/jeden czyn, podkreślając przy tym, iż w takim wypadku między przepisem Kodeksu karnego skarbowego a przepisem Kodeksu karnego nie pojawia się zbieg rzeczywisty, czyli sytuacja krzyżowania się, interferencji zakresów ustawowych znamion, skoro przecież ze względu na przypisanie sprawcy więcej niż jednego deliktu nie wchodzi tu w rachubę zasada, że jeden czyn stanowi tylko jedno przestępstwo (art. 6 § 1 k.k.s. i art. 11 § 1 k.k.). W uzasadnieniu powołanej powyżej uchwały, nawiązując do stanowiska A. Wąska (zob. A. Wąsek [w:] Kodeks karny. Komentarz, pod red. O. Górniok, Warszawa 2006, s. 39), zaakcentowano, że jedynie na bazie tej ostatniej zasady występuje rzeczywisty zbieg przepisów ustawy w postaci albo zbieg właściwego, co w wypadku braku podstaw do zastosowania jednej z reguł wyłączania wielości ocen prowadzi do przyjęcia kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy - art. 7 § 1 k.k.s. i art. 11 § 2 k.k., albo zbiegu niewłaściwego/pomijalnego, gdy zastosowanie znajdzie jedna z reguł wyłączania wielości ocen.

Mając na uwadze argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia szczególnego podkreślenia wymaga to, że we wskazanej powyżej uchwale Sąd Najwyższy, posługując się metodą wykładni systemowej, stwierdził, że nie występują żadne racje normatywne, które pozwalałyby forsować tezę o istnieniu w obrębie całego prawa karnego, całej karnistyki sensu largo, jednej, uniwersalnej, międzygałęziowej zasady, według której ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo skarbowe lub powszechne albo tylko jedno wykroczenie skarbowe lub powszechne. Uwypuklił w tym kontekście tę okoliczność, że zarówno w Kodeksie karnym, jak i w Kodeksie karnym skarbowym występują dwie odrębne, choć co do istoty identycznie ujęte, zasady jedności czynu (vide art. 11 § 1 k.k. i art. 6 § 1 k.k.s.). Wskazał przy tym, że zarówno na gruncie Kodeksu karnego, jak i Kodeksu karnego skarbowego, przesłanką sięgnięcia po instytucję kumulatywnego zbiegu przepisów danej ustawy jest wystąpienie właściwego zbiegu przepisów ustawy, czyli sytuacji gdy czyn realizuje znamiona dwóch lub więcej typów czynów zabronionych określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy karnej. Zastosowanie konstrukcji kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy jest przy tym wyłączone wtedy, gdy pomiędzy zakresami znamion określonych typów czynów zabronionych zachodzi stosunek wykluczenia; chodzi o tzw. reguły wyłączania wielości ocen, to jest o zasadę specjalności (lex specialis derogat legi generali), zasadę pochłaniania (lex consumens derogat legi consumptae) i zasadę subsydiarności (lex primaria derogat legi subsydiariae), które sprawiają, że zbiegu przepisów nie uwzględnia się w kwalifikacji prawnej. W przywołanym powyżej judykacie Sąd Najwyższy stwierdził następnie, że skoro te reguły wyłączenia wielości ocen są ścisle powiązane z rzeczywistym zbiegiem przepisów ustawy, który określany jest odrębnie w Kodeksie karnym i Kodeksie karnym skarbowym, to w konsekwencji należy przyjąć, że wskazane reguły wyłączania wielości ocen służą jedynie do znoszenia instytucji kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy, która to instytucja funkcjonuje równolegle w Kodeksie karnym i Kodeksie karnym skarbowym, co notabene potwierdza art. 20 § 1 k.k.s., który stanowiąc, że do przestępstw skarbowych nie mają, co do zasady, zastosowania przepisy części ogólnej Kodeksu karnego, nie pozwala na przyjęcie, że reguły te mogą służyć innym celom, a w szczególności redukowaniu następstw wystąpienia sytuacji, o której mowa w art. 8 § 1 k.k.s. W tym kontekście we wskazanej powyżej uchwale Sąd Najwyższy podkreślił, że reguły wyłączania wielości ocen są instrumentami prawnymi przeznaczonymi do ściśle określonego celu - odrzucenia konstrukcji kumulatywnego zbiegu przepisów, co z kolei oznacza, iż nie mają charakteru uniwersalnego i nie mogą być wykorzystywane do modyfikowania w każdym układzie oceny prawnej takich czy innych kryminalnych zachowań. W konsekwencji Sąd Najwyższy stwierdził, że reguły wyłączania wielości ocen służą „do rozwiązywania problemu zbiegu przepisów skutkującego na gruncie prawa karnego skarbowego konstrukcją z art. 7 k.k.s., a na gruncie prawa karnego powszechnego konstrukcją z art. 11 § 2 k.k., nie można zaś ich stosować przy rozstrzyganiu o istnieniu idealnego zbiegu przestępstw, o jakim mowa w art. 8 k.k.s.”. Podkreślił nadto, że o tym, iż instytucja zbiegu idealnego ma charakter samoistny i nie jest „odmianą” ani kumulatywnego zbiegu przepisów, ani tym bardziej eliminacyjnego, świadczą również szczegółowe konsekwencje procesowe wiążące się z tą instytucją, o których mowa w art. 151 k.k.s. i art. 181 k.k.s. Pierwszy przepis określa niecelowość ścigania wykroczeń skarbowych, gdy o ten sam czyn postępowanie karne w sprawie o przestępstwo zostało już prawomocnie zakończone orzeczeniem skazującym lub aktualnie toczy się, a drugi reguluje kwestie wykonania kar w wypadkach określonych w art. 8 § 1 k.k.s. w razie niejednoczesnego skazania. Sąd Najwyższy wskazał, że dopuszczalność oddzielnego prowadzenia postępowań o delikt skarbowy i o delikt powszechny, stanowiące jednak ten sam czyn, to silny argument przemawiający przeciwko możliwości stosowania reguł wyłączania wielości ocen do regulacji zawartej w art. 8 k.k.s.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny stwierdza, co następuje.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd I instancji stwierdził, że nie podziela stanowiska prokuratora, iż reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa jest w art. 8 § 1 k.k.s., bo konstrukcja idealnego zbiegu przestępstw jest pewnego rodzaju „odpowiedzią” ustawodawcy na rozwiązanie kwestii zbiegu właściwego przepisów ustawy, który jednak zachodzi wtedy tylko, gdy uprzednio nie znajdą zastosowania reguły wyłączania wielości ocen. W konsekwencji Sąd I instancji, nawiązując do wypowiedzi P. Kardasa (por. P. Kardas: Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym, Warszawa 2011, s. 378) oraz A. Jezuska (por. A. Jezusek: Glosa do uchwały SN z dnia 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, Prokuratura i Prawo nr 7-8/2014, s. 223-234), odrzucił stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w powołanej powyżej uchwale z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12. Stwierdził w szczególności, że w odniesieniu do rozwiązania przewidzianego w art. 8 k.k.s. znajdują zastosowanie, przyjmowane powszechnie w prawoznawstwie, dyrektywy interpretacyjne - reguły wyłączania wielości ocen.

W kontekście zarzutu podniesionego w zażaleniu na szczególną uwagę zasługuje ten fragment uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, w którym stwierdzono, że „[w]skazane powyżej zagadnienie budzi wiele rozbieżności zarówno w doktrynie jak i przede wszystkim w orzecznictwie SN, jednak tut. Sąd stanął na stanowisku, iż o konstrukcji idealnego zbiegu przestępstw można mówić wówczas, gdy na skutek dokonanego procesu myślowego - reguł wykładni - nie będą znajdowały zastosowania reguły wyłączania wielości ocen, które mają charakter zasad uniwersalnych, co oznacza, że takie zachowanie sprawcy (wyczerpujące jednocześnie znamiona czynu z kks i kk) jest w pierwszej kolejności poddawane wskazanym regułom kolizyjnym, a dopiero, gdy te nie będą miały zastosowania, w tym sensie że nie doprowadzą do wyeliminowania któregoś z „konkurujących” przepisów, to wówczas można mówić o idealnym zbiegu przestępstw z art. 8 § 1 k.k.s.”.

Sąd Apelacyjny przypomina na wstępie, że pogląd zbieżny z wyrażonym w powołanej powyżej uchwale z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12 Sąd Najwyższy zajął następnie w licznych judykatach, w tym w szczególności w postanowieniach: z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP, OSNKW nr 2/2013, poz. 14; z 15 listopada 2013 r. sygn. II KK 295/13, LEX nr 1391781; z 8 października 2015 r., sygn.. V KK 193/15, LEX nr 1813486. Taką też interpretację przyjęto także m.in. w: w wyrokach Sądu Apelacyjnego w Katowicach: z 16 stycznia 2014 r., sygn. II AKa 195/13, LEX nr 1422354 oraz z 8 sierpnia 2014 r., sygn. II AKa 200/14, LEX nr 1500762 oraz Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 2 kwietnia 2013 r., sygn.. II AKa 202/12, LEX nr 1386143.

Jako argument mający wspierać twierdzenie o niezasadności powołanej powyżej uchwały Sądu Najwyższego w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sądu I instancji przywołano orzeczenia, które zapadły w okresie poprzedzającym ten judykat, a mianowicie: postanowienie Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2009 r., sygn. IV KK 407/08 (LEX nr 503265); wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 1 czerwca 2011 r., sygn. II Aka 83/11 (LEX nr 1099432); wyrok Sądu Aapelacyjnego w Katowicach z 3 lutego 2011 r., sygn. II Aka 476/10 (LEX nr 846492); wyrok Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2008 r., sygn. V KK 76/08 (LEX nr 449041). Powołano się nadto na pogląd wyrażony przez P. Kardasa (por. P. Kardas: Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym, Warszawa 2011), zgodnie z którym przyjmowane w karnistyce sposoby rozstrzygania przypadków zbiegu norm sankcjonujących przy uwzględnieniu zbiegu norm sankcjonowanych związane są z dwoma płaszczyznami - z jednej strony z powszechnie przyjmowanymi w prawoznawstwie dyrektywami interpretacyjnymi, określanymi w dogmatyce prawa karnego mianem reguł wyłączania wielości ocen w prawie karnym lub regułami kolizyjnymi, z drugiej z płaszczyzną ustawową, tj. treścią i charakterem szczególnej dyrektywy wprowadzanej do systemu przez ustawodawcę w celu rozstrzygania sytuacji zbiegu przepisów. W nawiązaniu do stanowiska wskazanego powyżej Autora Sąd Okręgowy podkreślił w zaskarżonym postanowieniu, że dopiero przeprowadzenie analizy na obu wskazanych płaszczyznach pozwoli rozstrzygnąć, w jakich sytuacjach zbieg przepisów przyjmuje postać zbiegu norm, w jakich zaś zbieg przepisów nie jest transponowany na płaszczyznę norm z uwagi na powyższe dyrektywy powszechnie przyjmowane w prawoznawstwie lub wysłowione w ustawie.

Dostrzegając tę okoliczność, że w okresie poprzedzającym wydanie przez Sąd Najwyższy wskazanej powyżej uchwały linia orzecznicza dotycząca rozumienia art. 8 § 1 k.k.s. w relewantnym tu zakresie nie była jednolita, jak również i to, iż uchwała Sądu Najwyższego spotkała się z niejednolitą, w przeważającej mierze krytyczną jednak oceną doktryny (por. glosy krytyczne do tej uchwały autorstwa: L. Wilka, Orzecznictwo Sądów Powszechnych nr 7-8/2013, s. 84; J. Dudy, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych nr 1/2013, s. 123-133; J. Kanarka, Palestra nr 7-8/2013, s. 172-177; A. Jezuska, Prokuratura i Prawo nr 7-8/2014, s. 223-234; I. Sepioło, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego nr 12/2014, s. 33-42; J. Dużego, Państwo i Prawo nr 7/2014, s. 131-136 oraz glosę aprobującą autorstwa P. Kowalskiego, Prokuratura i Prawo nr 7-8/2014, s. 210-222), tut. Sąd stwierdza, że pomimo tych zastrzeżeń podziela stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy we wskazanej uchwale.

Podkreślenia wymaga tu, że odrzucając stanowisko zajęte przez Sąd Najwyższy w uchwale z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12, Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu nie przywołał argumentów, które stanowiłyby novum w stosunku do stanu dyskusji w okresie poprzedzającym to orzeczenie. Wszystkie argumenty, na które powołano się w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, a które nawiązują do orzecznictwa i piśmiennictwa z okresu poprzedzającego ten judykat, zostały zatem uwzględnione i rozważone przez Sąd Najwyższy w postępowaniu zakończonym wskazaną uchwałą.

Przedstawiona powyżej linia orzecznicza zapoczątkowana uchwałą Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12 w istocie zatem nie została przez Sąd I instancji podważona. Powołanie się w uzasadnieniu rozpoznanego zażalenia na wypowiedż doktryny oraz orzecznictwo z okresu poprzedzającego wskazaną powyżej uchwałę Sądu Najwyższego, jest w sposób oczywisty nieuprawnione.

Szczególnej uwagi wymaga tu natomiast ten fragment uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, w którym Sąd I instancji, w nawiązaniu do glosy A. Jezuska do powołanej powyżej uchwały Sądu Najwyższego stwierdził, że nie zgadza się ze stanowiskiem przedstawionym w uzasadnieniu powołanej powyżej uchwały, bo Sąd Najwyższy akcentuje, iż wykładnia gramatyczna art. 8 k.k.s. nie pozostawia miejsca na stosowanie reguł wyłączania wielości ocen pomijając tę okoliczność, że „również art. 11 § 2 k.k. czy art. 7 § 1 k.k.s. nie odwołują się w swoim brzmieniu do reguł wyłączania wielości ocen, a mimo to SN nie neguje, że w przypadku kumulatywnego zbiegu przepisów znajdują one zastosowanie” (por. także A. Jezusek: Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12, Prokuratura i Prawo nr 7-8/ 2014, s. 223-234).

Sąd Apelacyjny stwierdza, że także i ta, przywołana powyżej wypowiedź, poddająca krytycznej ocenie uchwałę Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., sygn. I KZP 19/12. nie dostarcza argumentu, który mógłby uzasadniać odstąpienie od stanowiska zajętego w niej przez Sąd Najwyższy. W szczególności także i ten argument, że „również art. 11 § 2 k.k. czy art. 7 § 1 k.k.s. nie odwołują się w swoim brzmieniu do reguł wyłączania wielości ocen, a mimo to SN nie neguje, że w przypadku kumulatywnego zbiegu przepisów znajdują one zastosowanie” nie przekreśla przyjętego przez Sąd Najwyższy wyniku wykładni gramatycznej art. 8 k.k.s. oraz trafności konkluzji, że przepis ten nie pozostawia miejsca na stosowanie reguł wyłączania wielości ocen. Dokonując interpretacji art. 8 k.k.s we wskazanej powyżej uchwale Sąd Najwyższy uwzględnił brzmienie art. 7 k.k.s. oraz art. 11 k.k.; także i ten argument nie stanowi tu zatem novum.

Prokurator w zażaleniu na postanowienie Sądu I instancji trafnie wskazał, że art. 11 § 2 k.k. oraz art. 7 § 1 k.k.s., to przepisy odnoszące się do zbiegu przepisów niejako „wewnętrznego”, zachodzącego w ramach systemu prawa karnego powszechnego (kwestii tej dotyczy art. 11 § 2 k.k.) oraz w ramach prawa karnego skarbowego (do tego problemu odnosi się art. 7 § 1 k.k.s.). W sprawie rozstrzygniętej zaskarżonym postanowieniem chodziło natomiast o „zbieg zewnętrzny” - przestępstw oraz przestępstw skarbowych.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczność Sąd Apelacyjny uznał zaskarżone orzeczenie za niezasadne, a w konsekwencji uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Krakowie. Odrzucenie przez tut. Sąd koncepcji, iżby reguły wyłączania wielości ocen miały zastosowanie także w odniesieniu do sytuacji, której dotyczy art. 8 § 1 k.k.s. powoduje bowiem, że w niniejszej sprawie kwalifikacja prawna czynu zarzuconego oskarżonym w punkcie I aktu oskarżenia była prawidłowa, co z kolei oznacza, iż w niniejszej sprawie nie aktualizuje się negatywna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.

Mając na uwadze pisemne stanowiska przedstawione w niniejszej sprawie przez obrońców oskarżonych (vide pismo obrońcy oskarżonego T. F. z 16 listopada 2015 r., k. 164-166, t. I oraz pismo obrońcy oskarżonej B. T., k. 167-169, t. I), jak również wystąpienia obrońców na posiedzeniu przed tut. Sądem, w których powołano argument, że przy ustalaniu ustawy względniejszej dla sprawcy (art. 2 § 2 k.k.s. oraz art. 4 § 1 k.k.) należy uwzględniać także zmiany dotyczące linii orzeczniczej, Sąd Apelacyjny uznał za potrzebne ustosunkowanie się także i do tej kwestii.

Sąd I instancji nie rozważał tego problemu uznając zapewne, że skoro w niniejszej sprawie aktualizuje się przesłanka umorzenia postępowania z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., powodująca konsekwencje procesowe korzystne dla oskarżonych, to uwagi dotyczące podniesionego przez obrońców zagadnienia intertemporalnego nie są potrzebne.

Ze względu na to, że Sąd Apelacyjny nie podzielił stanowiska Sądu Okręgowego w tej kwestii, w odniesieniu do zagadnienia dotyczącego stosowania zasady lex poenalis retro non agit cum exceptione legis mitioris, stwierdza, co następuje.

Rozważając wątpliwość co do tego, czy za zmianę ustawy w rozumieniu art. 2 § 2 k.k.s. oraz art. 4 § 1 k.k. można uznać zmianę wykładni sądowej w stosunku do określonych znamion czynu zabronionego lub konsekwencji skazania, należy przypomnieć, że przed 1989 r. uznawano, że zmiana wytycznych Sądu Najwyższego pociągała za sobą te same skutki, co zmiana ustawy w zakresie stosowania przepisów prawa międzyczasowego (por. A. Zoll: Komentarz do art. 4 k.k., LEX). Tut. Sąd przychyla się do poglądu, że aktualnie, skoro wykładnia sądowa jest wyrazem stanowiska orzekającego sądu i obowiązuje tylko siłą jego autorytetu (nie ma mocy powszechnie wiążącej), zmiana, nawet utrwalonej już wykładni, jest tylko zmianą sposobu rozumienia tej samej ustawy i nie może uruchomić stosowania przepisów prawa międzyczasowego (tak A. Zoll: Komentarz do art. 4 k.k., LEX). Wyjątek dotyczy tu sytuacji, w której zmiana wykładni sądowej jest następstwem zmiany normatywnej, jaka nastąpiła w systemie prawa, co obejmuje w szczególności przypadki zmian norm o charakterze konstytucyjnym czy norm prawa międzynarodowego (w aktualnych realiach zwłaszcza prawa europejskiego) mających bezpośrednie zastosowanie w prawie krajowym lub wymagających stosowania interpretacji w zgodzie z Konstytucją lub w zgodzie z uregulowaniami międzynarodowymi (por. także A. Zoll: j.w. oraz wyrok Sądu Najwyższego z 28 lipca 1993 r., sygn. WRN 91/93, OSNKW nr 11-12/1993, poz. 73). W niniejszej sprawie taka szczególna sytuacja jednak nie zachodzi.

Mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności orzeczono, jak na wstępie.