Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący Sędzia S.O. Grażyna Cichosz

Protokolant sekretarz sądowy Anna Łempicka

po rozpoznaniu w dniu 06 kwietnia 2016 roku w Lublinie

sprawy P. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania P. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 18 marca 2015 roku znak: (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VII U 847/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 marca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił P. C. przyznania prawa do emerytury, gdyż wnioskodawca nie udokumentował 25-letniego okresu ubezpieczenia.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł P. C. domagając się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury. Z treści odwołania wynikało, że wnosi o zaliczenie do stażu ogólnego pracy w gospodarstwie rolnym.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W sprawie niniejszej sporne pomiędzy stronami było spełnienie przez wnioskodawcę przesłanki posiadania 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego Wnioskodawca urodzony (...) w dniu (...)roku złożył wniosek o emeryturę. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Przed organem rentowym udowodnił 23 lata, 2 miesiące i 22 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym ponad 15 lat okresu pracy w warunkach szczególnych (okoliczności bezsporne).

Wnioskodawca żąda zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym dziadków i rodziców. Rodzice wnioskodawcy posiadali gospodarstwo rolne o powierzchni 1,35 ha położone 70 km od miejsca stałego zamieszkania wnioskodawcy. Rodzice wnioskodawcy pracowali jako nauczyciele, zaś gospodarstwem zajmowali się dziadkowie stale pracujący w tym gospodarstwie. W gospodarstwie pracowała także córka dziadków ( ciotka wnioskodawcy) i jej mąż, którzy posiadali gospodarstwo obok gospodarstwa prowadzonego przez dziadków. Oba gospodarstwa prowadzone były wspólnie. Rodzice wnioskodawcy pracowali dorywczo w wakacje. Wnioskodawca uczęszczał do zasadniczej szkoły zawodowej, którą ukończył w (...) i w tym roku rozpoczął naukę w Technikum, które ukończył w (...) Uczniowie, których rodzice posiadali gospodarstwo rolne od połowy czerwca praktycznie nie uczęszczali do szkoły. Od 6 września 1975 roku wnioskodawca podjął zatrudnienie w (...) Budownictwo spółka z o.o. i pracę tą kontynuował w dacie złożenia wniosku o emeryturę. Dziadkowie wnioskodawcy posiadali konia, 2-3 krowy, kury i trzodę chlewną, uprawiali ziemniaki i zboże. Posiadali pasiekę oraz sad. Wnioskodawca wakacje i ferie spędzał w gospodarstwie prowadzonym przez dziadków. Pomagał we wszelkich pracach wykonywanych w gospodarstwie ( wyjaśnienia wnioskodawcy potwierdzone zeznaniami k. 15-15, k.35, zeznania świadków M. G. (1) k.27-28,W. R. (1) k.28, M. B. k. 34-35, M. W. k.35, zaświadczenie starosty (...) akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie powołanych dowodów. Sąd nie obdarzył wiarą zeznań wnioskodawcy jak też świadków w tej części, w której zeznali, iż wnioskodawca w gospodarstwie prowadzonym przez dziadków pracował przez okres obejmujący 3 do 5 miesięcy w roku. Przede wszystkim dlatego, iż zeznania świadków w tym zakresie znacznie się różnią . Świadkowie nie byli w stanie dokładnie określić przez jaki okres czasu wnioskodawca pracował. Świadek M. G. zeznał, że praca odbywała się prze 4 miesiące w roku a następnie zeznał, iż były to 3 miesiące, Kolejny świadek W. R. zeznała, że wnioskodawca pracował w gospodarstwie 4 do 5 miesięcy w roku. W ocenie Sądu doświadczenie życiowe wskazuje, iż nie jest możliwe aby wnioskodawca mieszkający 70 km od gospodarstwa uczęszczający do szkoły był w stanie przez okres ponad trzy miesiące w roku pracować stale w gospodarstwie dziadków. Sąd nie dał wiary temu, że wnioskodawca, już w czerwcu wyjeżdżał do pracy w gospodarstwie albowiem nie potwierdza tego złożony do akt sprawy arkusz ocen ze szkoły zawodowej, z którego wynika, iż w okresie trzech lat nauki wnioskodawca miał odpowiednio tylko 35 godzin, 30 godzin i 160 godzin nieobecności w szkole, a to oznacza, że nie mógł już w czerwcu wyjeżdżać do pracy w gospodarstwie. Nadto, jeżeli się zważy niewielką wielkość gospodarstwa (1,35 ha) oraz pracę w nim dziadków jego córki i zięcia nie można dać wiary, iż także wnioskodawca stale pracował w gospodarstwie i to przez okres 3 miesięcy i 3 tygodni w roku, gdyż taki okres pracy jest niezbędny do uzupełnienia brakującego stażu ogólnego.

Odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zm.), mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Od 1 stycznia 2013 roku nie jest wymagane rozwiązanie stosunku pracy przez ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych nie był sporny w niniejszej sprawie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również, traktując je jak okresy składkowe, przypadające przed 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

Zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego jak i w judykaturze ustawy panuje pogląd, że osobą, która ubiega się o zaliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu ubezpieczenia, musi spełnić kryteria pojęcia domownika, określonego w art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz.U. z 1998 roku Nr 7, poz. 25 ze zm.). Domownik to osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Osoba taka powinna wykonywać pracę w gospodarstwie rolnym w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy pracowników, tj. minimum 4 godziny dziennie (wyroki Sądu Najwyższego z 2 lutego 1997roku II UKN 96/96, OSNP 1997/23/473, z 13 listopada 1998roku II UKN 299/98, 10 maja 2000roku II UKN 535/99, Lex 49141).

Stałość pracy w gospodarstwie rolnym nie zawsze jest równoznaczna z codziennym wykonywaniem czynności rolniczych, co może być uwarunkowane wielkością tego gospodarstwa, czy rodzajem produkcji rolniczej, ale pozostawania w ciągłej gotowości do wykonywania tej pracy również w zależności od sytuacji. Stąd też warunkiem jest zamieszkiwanie w pobliżu tego gospodarstwa, co zapewnia dyspozycyjność takiej osoby do pracy w tym gospodarstwie, w każdej chwili.

Co do zasady nie ma przeszkód w uwzględnieniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców także w czasie wakacji szkolnych, z tym, że wymiar czasu tej pracy winien przekraczać połowę pełnego wymiaru czasu pracy. Nie ulega przy tym wątpliwości, że doraźna pomoc wykonywana zwyczajowo przez dzieci osób zamieszkałych na terenach wiejskich nie stanowi pracy w gospodarstwie rolnym, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.e.r.f.u.s. Fundamentalnego zatem znaczenia nabiera ustalenie czy w zgłoszonym przez odwołującego okresie jego praca była wykonywana w koniecznym rozmiarze, czy nie miała ona charakteru li tylko zwyczajowej pomocy świadczonej przez dzieci rodzicom (wyrok SA w Łodzi z dnia 9 września 2014 roku, III AUa 2480/13, LEX nr 1527052; wyrok SA w Krakowie z dnia 4 czerwca 2014 roku, III AUa 2222/13, LEX nr 1483741; wyrok SN z dnia 3 czerwca 2014 roku, III UK 180/13, LEX nr 1483963).

Z ustalonego stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że wnioskodawca pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców prowadzonym prze dziadków, w okresach wakacyjnych w latach 1969-75. Jednakże w ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż nie była wykonywana w koniecznym rozmiarze, i miała ona charakter zwyczajowej pomocy świadczonej przez dzieci. Ażeby uzupełnić brakujący staż ogólny wnioskodawca winien wykazać pracę prze okres 21 miesięcy i 8 dni co daje konieczność stałej pracy w gospodarstwie przez okres ponad 3 miesiące w roku. W ocenie Sądu Okręgowego w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego wnioskodawca nie udowodnił w sposób niebudzący wątpliwości,

pracy w gospodarstwie dziadków w wymaganym wyżej okresie, zatem nie spełnił przesłanki posiadania 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, co powoduje, iż decyzja organu rentowego odmawiająca prawa do wcześniejszej emerytury jest zgodna z prawem.

Wobec powyższego odwołanie wnioskodawcy na podstawie

art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił.

.