Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu ujawnionego w toku rozprawy materiału dowodowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

w dniu (...) L. L. (1) wraz z córką przebywały na terenie Centrum Handlowego (...) przy Al. (...). W sklepie (...), L. L. położyła na chwilę na podłodze swoją torbę, w której był m. in. portfel. W tym samym czasie na terenie sklepu przebywały N. V. oraz I. N.. I. N. zauważyła, że L. L. (1) położyła torebkę na podłodze. Korzystając z powyższej okazji, I. N. wyjęła z torebki L. L. (1) portfel m-ki A. (...)–B. o wartości 200 zł wraz z zawartością. W portfelu znajdował się dowód osobisty, prawo jazdy, dowód rejestracyjny pojazdu, karta uprawniająca do podjęcia pieniędzy z bankomatu, polisa OC, 10 sztuk kart sklepowych, 3 sztuk okrągłych znaczków firmowych (...) oraz pieniędzy w kwocie około 800 zł. I. N. schowała skradziony portfel do swojej torby i wraz z N. V. wyszły ze sklepu. Następnie I. N. udała się do toalety, gdzie z portfela wyjęła pieniądze, a pozostałe dokumenty wyrzuciła do kosza i opuściła centrum handlowe. L. L. (1) przy kasie, chcąc dokonać płatności zorientowała się, że nie posiada portfela, co zgłosiła ekspedientce, a następnie złożyła zawiadomienie o zdarzeniu w Komisariacie Policji w M.. W wyniku otrzymania powyższych informacji funkcjonariusze Policji mł. asp. N. Z., mł. asp. M. D. oraz st. asp. T. N. w dniu (...) przeprowadzając obserwację na terenie Centrum Handlowego (...), dokonali zatrzymania I. N..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień oskarżonej (k. 58v – 59, k. 80, k. 85 - 86), zeznań świadków: L. L. (1) (k. 123, k. 387), T. N. (k. 19 – 19v), N. Z. (k. 20 – 21), N. V. (k. 48 – 49) a także dokumentów w postaci: notatka urzędowa z k. 1, protokół zatrzymania k. 7, protokół przeszukania k. 10-12, protokół zatrzymania k. 13, protokół przeszukania k. 16-18, protokół oględzin k. 23-28, protokół oględzin k. 29-33, protokół zatrzymania rzeczy k. 64-66a, protokół oględzin k. 70-73, opinia k. 145, opinia sądowo psychiatryczna k. 152-155, dane o karalności k. 163, 299, 377, które Sąd ocenił jako odpowiadające rzeczywistemu stanowi rzeczy, wobec braku jakichkolwiek wątpliwości co do ich prawdziwości, tym bardziej że żadna ze stron ich nie zakwestionowała.

Sąd zważył, co następuje:

oskarżona I. N. przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i w krótkich wyjaśnieniach opisała okoliczności jego popełnienia. Oskarżona wyjaśniła, że wraz z N. V. weszły do sklepu w Galerii Handlowej, a nieznana jej kobieta zostawiła otwartą torebkę na podłodze. Przyznała, że zobaczyła w torbie portfel koloru niebieskiego więc go wyjęła i schowała do swojej torebki. Oskarżona wskazała też, że po wyjściu ze sklepu, w toalecie opróżniła portfel i zabrała tylko pieniądze, natomiast dokumenty wyrzuciła do kosza. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej, przyznającej się do winy, znalazły one bowiem pokrycie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. Przede wszystkim okoliczności pozostawienia torby na podłodze analogicznie opisała pokrzywdzona L. L. (1) , która dodatkowo jasno też wskazała jaka była zawartość jej portfela. Wyjaśnienia oskarżonej znalazły też potwierdzenie w protokole oględzin nagrania z monitoringu sklepu, gdzie doszło do przedmiotowego zdarzenia i zeznaniach świadków T. N. i N. Z. . Funkcjonariusze Policji zwięźle opisali przebieg interwencji podjętej w dniu (...)wobec oskarżonej i powody z jakich dokonali jej zatrzymania. Zeznania wszystkich ww. świadków, Sąd uznał za wiarygodne ze względu na ich spójność i klarowność, a także zgodność z wyjaśnieniami samej oskarżonej. Żaden ze świadków nie miał też podstaw do fałszywego obciążania oskarżonej, gdyż jest ona dla nich osobą zupełnie obcą. Za w marginalnym stopniu przydatne do ustalenia stanu faktycznego sprawy, Sąd uznał wskazania N. V., która chociaż początkowo przyznała się do popełnienia kradzieży na szkodę L. L. (1), odmówiła w tym zakresie wyjaśnień, a uznana za wiarygodną wersja wydarzeń przedstawiona przez oskarżoną, wykluczyła udział N. V. w zdarzeniu.

Sąd dokonał następującej oceny prawnej czynu oskarżonej:

mając na uwadze powyższe, w świetle ujawnionego w sprawie materiału dowodowego wina oskarżonej w popełnieniu czynu zarzucanego jej w akcie oskarżenia, nie budzi żadnych wątpliwości i została udowodniona w całości. Działanie oskarżonej polegające na zabraniu z torby portfela należącego do L. L. (1) w pełni realizuje znamiona czynu w postaci zaboru mienia. Przestępstwa określone w art. 278 § 1 kk oraz w art. 278 § 5 kk należą do kategorii tzw. przestępstw kierunkowych. Zgodnie z tym przepisem, aby można było mówić o dokonaniu przez sprawcę przestępstwa kradzieży zachowanie sprawcy musi być ukierunkowane na określony cel, którym jest przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej. Celem działania sprawcy musi być włączenie rzeczy do swojego majątku, objęcie jej w posiadanie lub postępowanie z nią jak z własną. Oskarżona dopuściła się w niniejszej sprawie kradzieży, tzw. kieszonkowej, bez wątpienia działała zatem z zamiarem powiększenia swojego stanu posiadania. W świetle okoliczności sprawy trudno jednak uznawać, iż jej celem było także dokonanie zaboru innych dokumentów, które znajdowały się w portfelu pokrzywdzonej. Wszakże pokrzywdzona, jak wynika jasno z jej zeznań, ale i ze stanowiska samej oskarżonej, była celem przypadkowym, osobą która pozostawiła torbę z zawartością portfela w taki sposób, który ułatwiał dokonanie kradzieży. Nie ma żadnych podstaw do uznania, iż oskarżona w jakiś sposób dokonywała wcześniejszej obserwacji pokrzywdzonej, co pozwoliłoby na przyjęcie, iż jej zamiarem była także kradzież dokumentów L. L. (1). Z punktu widzenia logiki i doświadczenia życiowego nie można przyjąć (bez wykroczenia ponad ustalenia możliwe do uczynienia na gruncie przeprowadzonych i możliwych do przeprowadzenia w sprawie dowodów), iż oskarżona wiedziała, że w portfelu pokrzywdzonej dokumenty się znajdują i co więcej chciała dokonać ich zaboru. Powyższe, jak to należy stanowczo podkreślić, wykraczałoby poza ramy swobodnej oceny dowodów, jako ustalenie całkowicie dowolne. Działania oskarżonej w szczególności wyrzucenie dokumentów, świadczy, iż oskarżona działała czysto w celu osiągniecia korzyści majątkowej, dlatego też Sąd uznał, iż swoim zamiarem objęła ona dokonanie zaboru jedynie pieniędzy i karty bankomatowej. Jak słusznie przecież wskazuje Sąd Apelacyjny w Krakowie " gdy sprawca zaboru nie wiedział, że wśród zabieranych rzeczy znajduje się dowód osobisty, nie można uznać, że chciał ten dowód sobie przywłaszczyć.” (por. wyrok SA w Krakowie z 4 kwietnia 1996 r., II AKa 61/96, KZS 1996, z. 5-6, poz. 58; por. też wyrok SA w Krakowie z 8 listopada 1995 r., II AKr 289/95, KZS 1995, z. 12, poz. 14; wyrok SA w Krakowie z 24 września 1992 r., II AKr 160/92, KZS 1992, z. 10, poz. 20). W ocenie Sądu oskarżona dokonując kradzieży portfela spodziewała się znaleźć tam pieniądze oraz karty bankomatowe lub inne płatnicze, wskazuje na to doświadczenie życiowe i w tym celu dokonała zaboru przedmiotowego portfela. W związku z powyższym, Sąd wyeliminował z opisu czynu dokumenty i przedmioty w postaci dowodu osobistego, prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego pojazdu, polisy OC, 10 sztuk kart sklepowych oraz 3 sztuk okrągłych znaczków firmowych (...) oraz zmienił kwalifikację prawną czynu przypisanego oskarżonej poprzez eliminację art. 275§1 kk i art. 276 kk. Sposób działania oskarżonej szukającej okazji do kradzieży jasno wskazuje, iż jej działanie było nakierowane na łatwe pozyskanie pieniędzy, a nie na zabór dokumentów i ich następne ukrycie czy usunięcie. Zauważyć też należy, iż w samym opisie czynu zarzuconego oskarżonej nie znalazło się odzwierciedlenie jakiego konkretnie zachowania, wedle oskarżenia miała podjąć się oskarżona i które znamię określające czynność sprawczą miała wykonać, a ograniczono się jedynie do wpisania kwalifikacji prawnej z art. 276 kk. Z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika przy tym, że oskarżona nie miała zamiaru (nawet ewentualnego) ukrycia dokumentów należących do pokrzywdzonej, były one jej po prostu zbędne. Przebieg zdarzenia uniemożliwia wykazanie jakichkolwiek przesłanek, że sprawca swoim zachowaniem ujawniła wolę zachowania znajdujących się w portfelu dokumentów dla siebie. Dlatego, też nie można ustalić, że zachowanie I. N. zrealizowało znamiona czynu zabronionego określonego w art. 275 § 1 kk. W ocenie Sądu nie ma żadnych wątpliwości, iż oskarżona działała w zamiarze bezpośrednim ukierunkowanym na osiągnięcie korzyści majątkowej z dokonanego zaboru mienia pokrzywdzonej. Nie budzi przy tym wątpliwości w świetle jasnych i wiarygodnych zeznań pokrzywdzonej, iż kwota poniesionych przez nią strat wyniosła nie mniej 1000 zł, na co złożyła się wartość portfela oraz około 800 zł środków pieniężnych w nim się znajdujących.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się kryteriami wymienionymi w art. 53 § 1 i 2 kk, a zatem swoim uznaniem, granicami przewidzianymi przez ustawę i uznał, iż wyważoną, sprawiedliwą a zarazem adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości czynu będzie orzeczona wobec oskarżonej kara 5 miesięcy pozbawienia wolności. Na powyższy wymiar kary wpływ miała wartość poniesionej przez pokrzywdzoną szkody, ale także sposób działania oskarżonej, która skorzystała z nadążającej się sposobności i w sposób naganny wykorzystała nieuwagę pokrzywdzonej. Tak orzeczona kara spełni w ocenie Sądu cele zapobiegawcze i wychowawcze, jakie ma osiągnąć w stosunku do oskarżonej oraz zaspokoi potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Jednocześnie biorąc pod uwagę, iż oskarżona w ewidentny sposób zmierzała do osiągniecia korzyści majątkowej i co więcej taką korzyść osiągnęła, Sąd obok kary pozbawienia wolności w oparciu o art. 33§2 kk wymierzył oskarżonej karę grzywny w liczbie 90 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 20,00 zł, opierając się na deklarowanych dochodach oskarżonej oraz jej sytuacji rodzinnej i majątkowej. Okolicznością przemawiającą na korzyść oskarżonej był fakt, iż przyznała się do winy i wyraziła skruchę, a co więcej nie była dotychczas karana. W związku z powyższym Sąd uznał, iż zachodzą w stosunku do niej przesłanki określone w art. 69 § 1 i 2 kk - w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją kodeksu karnego ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – w zw. z art. 4§1 kk pozwalające na dobrodziejstwo zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, orzekając 2 -letni okres próby. W ocenie Sądu cele kary zostaną osiągnięte mimo warunkowego zawieszenia jej wykonania, a dolegliwość bezwzględnej kary pozbawienia wolności znacznie przekraczałaby stopień winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej. Sąd uznaje bowiem za błędny pogląd, że tylko wysokie kary pozbawienia wolności osiągają cele prewencyjne, wszakże cele te osiąga się karami sprawiedliwymi, bez względu na ich wysokość. Również kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa nie może sprowadzać się do negatywnej prewencji ogólnej, pojmowanej wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, co miałoby miejsce przy wymierzeniu oskarżonej surowszej kary niż ta która została wobec niej orzeczona ( pogląd wyrażony wyroku S.A. we Wrocławiu z dn. 13.03.2003 r., II AKa 47/03, OSA 2003/10/99). Zdaniem Sądu zawieszenie wykonania kary będzie wystarczające dla wzbudzenia w oskarżonej woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw, w szczególności wzbudzi w niej większe poszanowanie dla cudzej własności, a tym samym powstrzyma ją od powrotu do przestępstwa. Należy mieć bowiem na uwadze, iż wobec oskarżonej, która nie była dotychczas karana z całą pewnością istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna. Orzeczona wobec oskarżonej kara – pozbawienie wolności pomimo, iż została wymierzona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jest zdecydowanie karą najbardziej surową. To właśnie sposób działania oskarżonej, która w sposób całkowicie naganny wykorzystała nadarzającą się sposobność, a co więcej ewidentnie w celu kradzieży przebywała na terenie centrum handlowego, zdecydował o takim wyborze rodzaju kary, sama kara grzywny lub ograniczenia wolności byłaby w ocenie Sądu karą zdecydowanie zbyt łagodną. Jednocześnie sam fakt, iż wobec oskarżonej był w toku postępowania przygotowawczego stosowany środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania, nie może mieć wpływu na kształtowany wobec niej już na etapie wydawania wyroku, wymiar kary. Wszakże powyższe, nie jest żadną z przesłanek ujętych w części ogólnej kodeksu karnego, w przepisach dotyczących kształtowania sądowego wymiaru kary tj. w rozdziale VI.

W punkcie trzecim sentencji wyroku na podstawie art. 63 § 1 kk - w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją kodeksu karnego ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – w zw. z art. 4§1 kk na poczet orzeczonej oskarżonej kary grzywny Sąd zaliczył okres jej rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniach od (...) do (...) przyjmując, że jeden dzień zatrzymania równoważny jest dwóm stawkom dziennym grzywny, uznając tym samym karę grzywny za wykonaną w całości. Nadmienić należy, iż Sąd w odniesieniu do oskarżonej, biorąc pod uwagę czas popełnienia przez nią czynu zabronionego, oprał się na stanie prawnym obowiązującym w chwili popełnienia przestępstwa, gdyż uznał poprzednio obowiązującą ustawę za względniejszą dla oskarżonej. Zwrócić bowiem uwagę należy, iż przy zastosowaniu obecnie obowiązującej treści art. 63§1 i §5 kk, na poczet orzeczonej wobec oskarżonej kary zaliczeniu uległyby krótszy okres, niż przy zastosowaniu przepisów obowiązujących w chwili popełnienia przez nią przestępstwa. Sąd zatem, mając na uwadze tzw. „zasadę eklektyzmu” zastosował ustawę obowiązującą w dacie popełnienia przez oskarżoną przestępstwa w całości, uznając za niedopuszczalne łączne stosowania przepisów różnych ustaw - ustawy nowej oraz obowiązującej poprzednio - jako podstawy tego samego orzeczenia co do tego samego czynu.

Sąd ponadto zwolnił oskarżoną od obowiązku zapłaty kosztów sądowych, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa uznając, iż dla oskarżonej nie posiadającej stałego źródła dochodu ich poniesienie może być nadmiernym ciężarem.