Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym

Przewodniczący SSR Magdalena Glinkiewicz

Protokolant st.sekr.sąd. Bożena Czajkowska

Po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2016 r. w Toruniu.

sprawy z powództwa

J. P. (1)

przeciwko:

C. G. (1)

o:

zapłatę

orzeka:

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.217 zł (tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1153/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 lipca 2015 r. powódka J. P. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego C. G. (1) kwoty 6.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty:

- 600 zł od dnia 16 września 2014 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 października 2014 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 17 listopada 2014 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 lutego 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 17 marca 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 maja 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 lipca 2015 r. do dnia zapłaty

oraz zasądzenie od pozwanych kosztów postepowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, iż strony są współwłaścicielami nieruchomości położonej przy ul. (...) w T.. Pozwany swój udział nabył w drodze rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej przez jego żonę – siostrę powódki. Przed wstąpieniem pozwanego w prawa i obowiązki współwłaściciela powódka uzgodniła z siostrą sposób korzystania z nieruchomości. Zgodnie z ustaleniami miała ona prawo do wyłącznego korzystania i pobierania pożytków z lokalu nr (...) zaś siostra z lokalu nr (...). W sierpniu 2014r. pozwany samowolnie zajął lokal nr (...) i w nim zamieszkiwał naruszając zasady współkorzystania z nieruchomości. Powódka wskazała, iż w ocenie pozwanego nie obowiązują go wcześniejsze ustalenia dokonane pomiędzy powódka a jej siostrą Powódka zaznaczyła, iż wcześniej ten lokal wynajmowała za 550 zł obecnie mogłaby otrzymywać kwotę 600 zł miesięcznie z tytułu czynszu najmu.

W odpowiedzi na pozew pozwany C. G. (1) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

Pozwany zaprzeczył, aby został poinformowany o sposobie korzystania z nieruchomości. Podkreślił, iż do czasu rozwodu z T. W. sprawy zarządu nieruchomości wspólna były ustalane na bieżąco. Przyznał, iż powódka poczyniła nakłady na remont lokalu nr (...) i w efekcie zamieszkała tam jej znajoma. Dodał, iż wkładem jego w lokal nr (...) był nakład własnej pracy i nadzór nad remontem. Dodał, iż prace remontowe prowadzone były kilkanaście lat temu i w chwili wprowadzenia się do lokalu pozwany musiał przeprowadzić prace remontowe. Podkreślił, iż w księdze wieczystej nie ujawniono żadnej umowy dotyczącej użytkowania nieruchomości, nadto zakwestionował podpisy na przedłożonej przez powódkę umowie. Zaprzeczył, aby przekazywane na rzecz powódki kwoty odpowiadały czynszowi za lokal nr (...). Zaznaczył, iż powódka otrzymywała procent dochodu z całej nieruchomości odpowiadający jej udziałowi. Dodał, iż lokal nr (...), z którego obecnie korzysta odpowiada wielkości jego udziałów w nieruchomości i nie czerpie on żadnych dodatkowych pożytków z nieruchomości. W ocenie pozwanego czynsz wskazany przez powódkę jest zawyżony.

Postanowieniem z dnia 23 września 2015 r. Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wniosek pozwanego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Powódka w piśmie z dnia 3 listopada 2015r. podtrzymała swoje stanowisko w sprawie. Zaprzeczyła, aby strony wspólnie zarządzały całą nieruchomością i czerpały z niej korzyści zgodnie z procentowym udziałem. Zaznaczyła, że umowa dotycząca korzystania z nieruchomości określa wewnętrzne uzgodnienia właścicieli i jest skuteczna wobec nich samych, natomiast w stosunkach zewnętrznych występują jako współwłaściciele. Podkreśliła, iż pozwany wiedział o sposobie korzystanie z nieruchomości od momentu uzyskania tytułu współwłaściciela. Zajęcie lokalu nr (...) nastąpiło zaś po pogorszeniu się jego relacji z żoną.

Pismem z dnia 29 lutego 2016 r. powódka rozszerzyła powództwo i obok roszczenia zgłoszonego w pozwie zażądała zasądzenia od pozwanego kwoty 5.800 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty:

- 600 zł od dnia 16 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 września 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 października 2016 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 lutego 2016 r. do dnia zapłaty

- 600 zł od dnia 16 marca 2016 r. do dnia zapłaty.

Powódka zaznaczyła, iż z uwagi na upływ czasu od dnia złożenia pozwu koniecznym stało się rozszerzenie powództwa o dalsze okresy zajmowania przez pozwanego lokalu należącego do powódki.

Pismem z dnia 13 kwietnia 2016 r. pozwany wskazał, iż żądanie pozwu jest niezasadne, gdyż zajmuje on lokal zgodnie z wielkością swoich udziałów w nieruchomości Dodał, iż umowa quoad usum jest umownym podziałem nieruchomości i pomimo jej zawarcia każdy współwłaściciel nadal ma prawo do całej części współwłasności.

Sąd ustalił, co następuje:

J. P. (1) i T. W. (poprzednio G.) w ramach darowizny od ojca otrzymały po 25% udziału w nieruchomości przy ul. (...). Następnie T. W. (poprzednio G.) została właścicielką kolejnych 50% udziałów w nieruchomości.

Bezsporne

Zgodnie z ustaleniami pomiędzy siostrami J. P. (1) miała prawo do wyłącznego korzystania i pobierania pożytków z lokali nr (...) zaś T. W. (G.) do lokali nr (...).

Dowód: zeznania świadka B. W. 00:14:18-00:24:49 k. 109v-110;

zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

W roku 2000 J. P. (1) przeprowadziła remont mieszkania nr (...), pokrywając w całości jego koszty.

Dowód: zeznania świadka T. W. z dnia 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

W latach 2001 – 2006 r mieszkanie nr (...) wynajmowała od powódki najpierw E. W. a potem jej brat.

Dowód: zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

Dnia 19 lipca 2002 r. J. P. (1) zawarła z T. W. (G.) umowę dotyczącą sposobu korzystania z nieruchomości. Każda ze współwłaścicielek pobierała pożytki ze swoich lokali oraz zobowiązana była do ponoszenia kosztów ich utrzymania.

C. G. (1) nie był obecny przy podpisywaniu umowy.

Dowód: umowa k. 16-16v

zeznania świadka B. W. 00:14:18-00:24:49 k. 109v-110;

zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

zeznania powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

Umową majątkowa małżeńską T. i C. G. (2) rozszerzyli wspólność ustawową na udziały we własności nieruchomości wchodzące w skład ich dotychczasowych majątków osobistych. C. G. (1) stał się obok T. W. (G.) i J. P. (1) współwłaścicielem nieruchomości przy ul. (...) w T..

Dowód: akt notarialny k. 8-9v

Jeszcze przed dniem, w którym C. G. (1) został współwłaścicielem nieruchomości wiedział o umowie dotyczącej korzystanie z nieruchomości wspólnej zawartej przez T. W. (G.) z J. P. (2).

Dowód: zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. z 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

J. P. (1) mieszkała w Niemczech i nieruchomością (udziałem) w jej imieniu zarządzała T. W. (G.). J. P. (1) partycypowała w kosztach utrzymania mieszkań nr (...). Nigdy nie ponosiła kosztów utrzymania mieszkań nr (...). J. P. (2) nie czerpała również korzyści z dobudowanego do nieruchomości sklepu. Z uwagi na koszty związane z naprawą i funkcjonowaniem nieruchomości pożytki z mieszkania nr (...) J. P. (2) przekazywała siostrze.

Dowód: zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

Umową najmu z dnia 14 stycznia 2014 r. czynsz najmu za mieszkanie nr (...) przy ul. (...) w T. został określony na kwotę 550 zł.

Dowód: umowa najmu k. 17-18

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113

W budynku przy ul. (...) mieszkanie nr (...) znajdowało się w najlepszym stanie. Wyposażone było w łazienkę i ubikację oraz posiadało wyremontowaną kuchnię. Przy czym mieszkanie nosiło ślady użytkowania, remont nie był przeprowadzany w przeciągu ostatnich lat.

Dowód: zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchania powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

przesłuchanie pozwanego 02:11:02-02:13:18 k. 113v

W sierpniu 2014 r. C. G. (1) z uwagi na pogorszenie się jego relacji z żoną bez zgody J. P. (2) wprowadził się do mieszkania nr (...).

Dowód: zeznania świadka T. W. 00:24:49-00:52:22 k. 110-110v

zeznania świadka E. W. 00:52:22-01:00:43 k. 110v-111;

zeznania świadka M. P. 01:00:43-01:23:19 k. 111-111v;

przesłuchanie powódki 01:31:47-02.01.41 k. 112-113;

Pismem z dnia 6 września 2014 r. J. P. (2) wezwała C. G. (1) do opróżnienia lokalu nr (...).

Dowód wezwanie k. 19

J. P. (2) wzywała C. G. (1) do czynszu najmu za korzystanie z mieszkania nr (...).

Dowód: wezwanie do zapłaty k. 28,30,31,32,33,34,3536,37,39

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, , dokumentów, zeznań świadków, przesłuchania stron oraz akt sprawy XIIW 700/15.

Autentyczność i prawdziwość zgromadzonych w sprawie dokumentów nie budziła wątpliwości, a ich wiarygodności nie zakwestionowała żadna ze stron.

W tym miejscu wskazać należy, iż pozwany kwestionował podpisy na umowie dotyczącej sposobu korzystania w nieruchomości z dnia 19 lipca 2012 r. Przedmiotowo umowa jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c., a zatem w zakresie wykazywania faktów tym środkiem dowodowym, nie korzysta on z domniemania zgodności treści dokumentu z prawdą, jak w przypadku dokumentu urzędowego. Zgodnie z art. 253 k.p.c., w przypadku obalania domniemań związanych z dokumentem prywatnym, należy interpretować w związku z obowiązywaniem art. 245 k.p.c. Strona twierdząca, że oświadczenie zawarte w dokumencie nie pochodzi od jego wystawcy, powinna to udowodnić niezależnie od tego, czy sama taki dokument podpisała. W przypadku zaprzeczenia prawdziwości dokumentu kodeks dokonuje zróżnicowania w zakresie rozłożenia ciężaru dowodu w zależności od tego, czy podpis wskazuje na pochodzenie dokumentu od strony zaprzeczającej, czy od innej osoby. W pierwszym przypadku ciężar dowodu spoczywa na stronie zaprzeczającej Natomiast w sytuacji gdy podpis wskazuje na pochodzenie dokumentu od innej osoby niż strona zaprzeczająca, znajdą zastosowanie ogólne reguły dotyczące rozkładu ciężaru dowodu. Prawdziwości dokumentu musi więc dowodzić strona, która chce z niego skorzystać. W przedmiotowej sprawie pozwany kwestionował złożone na umowie przez inne osoby tym samym to na powódce ciążył ciężar dowodu. Zadaniem Sądu powódka sprostała swojemu obowiązkowi. Zeznający w sprawie świadkowie potwierdzili złożone przez siebie podpisy oraz okoliczności zawarcia umowy. Tym samym Sąd nie znalazł podstaw, dla których miałby odmówić przyznania dokumentowi waloru wiarygodności.

Uwiarygodnieniu twierdzeń stron służą niewątpliwie zeznania świadków. Ich wartość była jednak różna.

Za zgodne z prawdą Sąd uznał zeznania świadka T. W. (poprzednio G.). Przy ocenie zeznań świadka Sąd miał na uwadze, że pozostaje ona w bliskich relacjach z powódką. Jednakże w ocenie Sądu nie przesądzało to, że jej zeznania mijają się z prawdą. Świadek wskazała w jaki sposób wraz z siostrą, a następnie mężem stałą się współwłaścicielem nieruchomości. Podała, iż zasadniczo od początku umówiona była z siostrą, co do sposobu korzystania na nieruchomości i fakt ten potwierdzony został umową. Podkreśliła, iż zawarcie umowy sprowokował jej mąż, który po tym jak sfinansowali remont mieszkania nr (...) w ten sposób chciał zabezpieczyć swoje interesy. Świadek jednoznacznie wskazała, iż pozwany wiedział tym samym o uzgodnieniach poczynionych pomiędzy siostrami odnośnie korzystania z nieruchomości. Dodała, iż powódka korzystała i pobierała pożytki z mieszkań nr (...). Z uwagi na to, że powódka przebywała zagranicą, to ona zajmowała się zarządzaniem nieruchomością. Podał, iż pożytki z mieszkania nr (...) przekazywane były na utrzymanie nieruchomości. Podkreśliła, iż mieszkanie nr (...) powódka wyremontowała jedynie ze swoich środków finansowych. Zdaniem Sądu powyższe twierdzenia należy uznać za jasne, spójne i zgodne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania świadka B. W., matki powódki. Z uwagi na osobistą więź z powódką Sąd dość ostrożnie i z pewną rezerwą podszedł do jej zeznań. Niemniej jednak nie znalazł przyczyn, dla których nie miałby dać im wiary. Zeznania świadka były jasne, zgodne i logiczne. Świadek przyznała, iż córki otrzymały w darowiźnie nieruchomość i umówiły się co do sposobu korzystania z niej. Dodała, iż później została w tym zakresie spisana umowa, której była świadkiem. B. W. zaznaczyła, iż przy podpisywaniu umowy nie był obecny pozwany i nie wie czy wiedział on o umowie. Świadek nie posiadała wiedzy dotyczącej podziału czynszu z lokali jednakże wskazała, iż każda z córek czyniła sama nakłady na swoje lokale.

Sąd dał również wiarę zeznaniom świadka E. W. uznając, iż są spójne, logiczne i rzeczowe. Świadek podała, iż powódka z siostrą „podzieliły” miedzy siebie nieruchomości i lokal nr (...), który ona wynajmowała należał właśnie do powódki Wszelkie ustalenia dotyczące najmu lokalu świadek ustalała z powódką. Dodała, iż fizycznie nieruchomością zarządzała siostra powódki zaś pozwany nigdy nie wspominał, iż należy mu się czynsz z mieszkania nr (...).

Sąd nie znalazł podstaw aby nie dać wiary zeznaniom świadka M. P.. Również i w tym wypadku Sąd miał na uwadze bliskie stosunki osobiste świadka z powódką jednakże nie przesadza to o nierzetelności jego twierdzeń. Zeznania świadka korelowały z wiarygodnym materiałem dowodowym. Świadek potwierdził, iż pomiędzy siostrami istniał ustalony sposób korzystania z nieruchomości, który został potwierdzony umową. Zaznaczył, iż był obecny przy podpisywaniu umowy. W jego ocenie pozwany wiedział o umowie i o tym, ze powódce przypadły mieszkania nr (...). Zaznaczył, iż mieszkanie nr (...) zostało wyremontowane za ich środki finansowe i przez jakiś czas było wynajmowane. Dodał, iż o podziale korzystania z nieruchomości toczyły się rozmowy przy wspólnych spotkaniach rodzinnych, w których uczestniczył również pozwany. Za zgodne z prawdą uznano również zeznania świadka dotyczące remontu w lokalu oraz przeznaczenia czynszu z lokalu nr (...) na bieżące opłaty i remonty nieruchomości.

Zeznania świadka B. J. nie były wiodące dowodowo i niewiele wniosły do sprawy. Świadek nie posiadał wiedzy odnośnie podziału korzystania z nieruchomości podał jedynie, iż był w mieszkaniu obecnie zajmowanym przez pozwanego.

Odnośnie zeznań powódki Sąd nie znalazł podstaw aby odmówić im wiarygodności, albowiem mimo emocjonalnego stosunku do sprawy są one logiczne, spójne oraz zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Dokonując oceny tych zeznań Sąd miał na uwadze, iż powódka była najbardziej zainteresowana pozytywnym dla niej wynikiem niniejszego postępowania. Sąd dał wiarę jej twierdzeniom dotyczącym uzgodnień w zakresie podziału korzystania z nieruchomości pomiędzy współwłaścicielami. Powódka wskazała, iż pozwany wiedział o podziale oraz o zawarciu umowy. Nigdy nie miał zastrzeżeń do tego podziału. Sytuacja zmieniła się dopiero w chwili, jak jego relacje z żoną uległy pogorszeniu i bez zgody powódki wprowadził się do lokalu nr (...). Powódka podkreśliła, iż ponosiła koszty związane z remontem lokalu nr (...), za jej zgodą mieszkanie to było wynajmowane.

Za wiarygodne Sąd uznał te twierdzenia C. G. (1), które nie kolidowały z pozostałym – uznanym za wiarygodny – materiałem dowodowym, bądź dotyczyły okoliczności, które były bezsporne, nie przyznając waloru zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy tym twierdzeniom, które do tego materiału pozostawały w opozycji. Sąd nie odmówił wiarygodności zeznaniom pozwanego dotyczącym współwłasności nieruchomości oraz obecnego zamieszkiwania w lokalu nr (...), co zresztą sporne nie było. Natomiast dalszym zeznaniom odnoszącym się do braku wiedzy odnośnie ustalenia przez powódkę i jej siostrę warunków korzystania z nieruchomości Sąd uznał za mijające się z prawdą. Te twierdzenia nie znalazły żadnego potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie i w tym stanie rzeczy nie mogły się ostać jako prawdziwe. Podkreślić należy, iż pozwany był mężem siostry powódki, wspólnie zamieszkiwali i z uwagi na zasady doświadczenia życiowego niemożliwym jest, aby nie wiedział on o ustaleniach w zakresie podziału korzystania z nieruchomości. Siostra pozwanej wraz z mężem sprawowali faktyczny zarząd nad nieruchomością, do chwili gdy ich relacje układały się poprawnie nie było problemu z podziałem nakładów oraz pożytków pomiędzy współwłaścicielami. Spór powstał dopiero po wprowadzeniu się pozwanego do mieszkania nr (...) bez zgody powódki. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż rodzina w tym pozwany spotykali się, a temat korzystania z nieruchomości nie był utrzymywany w sekrecie.

Sąd nie przesłuchał świadka M. G., gdyż zgodnie z przysługującym mu prawem odmówił on składania zeznań.

Oddaleniu podlegał wniosek o przesłuchanie świadka K. C., z uwagi na brak podania jego adresu.

Sąd oddalił również wnioski dowodowe pozwanego o przesłuchanie świadków Z. G., E. K. (1), A. R. uznając je za spóźnione. Sąd uznał, że nie zachodziły żadne wyjątkowe okoliczności, które stanowiłyby usprawiedliwienie dla zgłoszenia wniosku dowodowego po terminie, takowe wnioski dowodowe mogły zostać zgłoszone już w odpowiedzi na pozew. Nadto sam pozwany cofnął wcześniej wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka E. K. (2).

Bezspornym było, iż strony są współwłaścicielami nieruchomości przy ul. (...) w T., a także że w sierpniu 2008 r. pozwany zajął lokal nr (...). Spór dotyczył natomiast istnienia umowy o podział korzystania z nieruchomości i wiedzy pozwanego w tym zakresie, zasadności żądania od pozwanego opłat w tytułu czynszu w zajmowanych przez niego lokalu nr (...) oraz wysokości czynszu z tytułu najmu lokalu nr (...) przez pozwanego .

Sąd podziel stanowisko strony powodowej, iż między współwłaścicielami istniał podział quoad usum, wyrażający się w tym, iż powódka miała prawo wyłącznego korzystania i pobierania pożytków z mieszkania nr (...) oraz lokalu nr (...), zaś siostra powódki wraz z pozwanym z lokali nr (...). Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowym jasnym jest też i pozwany wiedział o uzgodnieniach dotyczących korzystania z nieruchomości, a co więcej do czasu pogorszenia się swoich relacji z żoną i wyprowadzki z lokalu nr (...) nie kwestionował ich. Bez wątpienia umowa quoad usum ma w założeniu charakter czasowy, co jednak oznacza tylko tyle, że nie jest ona definitywna i może być przez współwłaścicieli dowolnie modyfikowana. Pozwany konsekwentnie w toku postępowania podważał istnienie takiego uzgodnienia, jednak czynił to nieskutecznie.

Dopóki współwłaściciele korzystają ze wspólnej rzeczy zgodnie z ich wolą wyrażoną nawet w sposób konkludentny, dopóty ich współposiadanie i korzystanie z rzeczy nie narusza art. 206 k.c. Oświadczenie woli wyrażające zgodę na sposób korzystania lub na podział do korzystania z rzeczy wspólnej może być składane przez poszczególnych współwłaścicieli w różnym czasie i nie wymaga żadnej formy szczególnej. W realiach niniejszej sprawy powódka z siostrą uzgodniły sposób korzystania z nieruchomości ustnie a następnie potwierdziły to umowa z dnia 19 lipca 2002 r. W chwili, gdy pozwany stał się współwłaścicielem nieruchomości nadal obowiązywały wcześniejsze uzgodnienia i pozwany z całą pewnością o tym wiedział. Jedyną osoba uprawnioną do korzystania i pobierania pożytków z lokalu nr (...) była powódka. Pozwany zaś wprowadził się do jej lokalu bez jej zgody. Wobec powyższego Sąd nie podzielił twierdzeń pozwanego, iż miał prawo korzystać z tego lokalu, albowiem lokal odpowiada wielkości jego udziałów w nieruchomości. Podział nieruchomości do korzystania nie jest zniesieniem współwłasności i nie zmienia stosunków własnościowych, a wywołuje jedynie skutki prawne w sferze obligacyjnej. Podział ten polega na tym, że każdy ze współwłaścicieli otrzymuje do wyłącznego użytku fizycznie wydzieloną część nieruchomości wspólnej.

Reasumując należy stwierdzić, iż co do zasady powódce należy się od pozwanego wynagrodzenie za korzystanie z lokalu przez pozwanego.

Sąd pragnie jednak wskazać, iż zgodnie z art. 6 k.c. oraz art. 232 zd. 1 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Przepis art. 6 k.c. wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą – generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu” jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi „ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu”, od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne (A. Kidyba (red.), K. Kopaczyńska-Pieczniak, E. Niezbecka, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, LEX 2009).

Wskazana w art. 6 k.c. „ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu”, jest regułą w znaczeniu materialnym wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym, „kto powinien przedstawiać dowody” (tak trafnie w orz. SN z dnia 17 lutego 2006 r., V CSK 129/05, Lex nr 200947). Z komentowanego przepisu wynika dla sądu nakaz rozstrzygnięcia merytorycznego, nawet wtedy, gdy postępowanie dowodowe nie przyniosło efektu; sąd powinien rozstrzygnąć na niekorzyść osoby, która opierała swe twierdzenia na faktach nieudowodnionych (P. Machnikowski (w:) Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, t. I, s. 34; podobnie K. Piasecki (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., red. K. Piasecki, s. 770).

Z przedstawionego wywodu teoretycznego wynika, iż to na powódce ciążył obowiązek wykazania nie tylko zasadności roszczenia ale również wysokości czynszu należnego jej od pozwanego. W ocenie Sądu powódka nie sprostała swojemu obowiązkowi w zakresie wykazania wysokości miesięcznego czynszu należnego jej od września 2014 r.

Celem ustalenia rzeczywistej wartości miesięcznego czynszu za lokal nr (...) pełnomocnik powódki zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. W tym miejscu podnieść należy, iż ustalenie wysokości czynszu wymagało skorzystania z wiadomości specjalnych, którymi nie dysponuje Sąd ani strony procesu. W konsekwencji cofnięcie przez pełnomocnika powoda pierwotnie zgłoszonego wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dotyczącej wysokości czynszu w istocie uniemożliwiło poczynienie jakichkolwiek ustaleń w tym względzie, prowadząc do niewykazania wysokości dochodzonego roszczenia przez powódkę. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, iż działanie sądu z urzędu może być zawsze odbierane jako naruszenie prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron. Jedynie w szczególnych sytuacjach procesowych o charakterze wyjątkowym, np. w wypadku ujawnionej przez stronę bezradności, czy w razie istnienia trudnych do przezwyciężenia przez strony przeszkód, sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. Sąd korzystając z omawianego uprawnienia powinien zatem zachowywać powściągliwość, mając na względzie zasadę równości stron oraz kierując się priorytetowym charakterem zasady kontradyktoryjności w procesie cywilnym i tym, że omawiane uprawnienie stanowi jedynie odstępstwo od reguły, iż ciężar dowodzenia spoczywa na stronach. Dopuszczenie dowodu z urzędu jest więc co do zasady prawem, a nie obowiązkiem sądu, co oznacza, że tylko w wyjątkowych wypadkach może zostać uznane za obowiązek, którego naruszenie jest zarzucane procesowo (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2000 r., I CKN 661/00)

Tymczasem w rozpatrywanej sprawie powódka, reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, miała możliwość zgłaszania odpowiednich wniosków dowodowych dla wykazania faktów, od istnienia których uzależnione było uznanie powództwa za zasadne, w tym winna udowadniać zakres zrealizowanych prac oraz ich wartość, które to kwestie od samego początku były między stronami sporne. Trzeba też zaakcentować okoliczność, iż to sama strona powodowa cofnęła pierwotnie zgłoszony w pozwie wniosek dowodowy w zakresie opinii biegłego. W konsekwencji przeprowadzenie tego dowodu przez Sąd z urzędu, wbrew wyraźnie wyrażonej przez powódkę woli zaniechania zwracania się o opracowanie takiej opinii do biegłego, byłoby wręcz działaniem sprzecznym z intencją samej zainteresowanej strony co do zakresu postępowania, a jednocześnie naruszałoby w istotny sposób zasadę równości stron w procesie cywilnym ukształtowanym na zasadzie kontradyktoryjności.

Podkreślić należy, iż przy ustaleniu wysokości miesięcznego czynszu jaki uzyskałaby powódka za wynajem lokalu niewystarczające były przedkładane przez powódkę umowy najmu lokalu ze stycznia 2014 r. Sąd nie neguje faktu, iż w został oznaczony na kwotę 550 zł przy czym nie jest w stanie na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego ustalić, czy wskazana wysokość odpowiada rzeczywistej wysokości czynszu, jaki powódka mogłaby uzyskać za wynajem spornego lokalu. Przy ustaleniu wysokości czynszu należy wziąć pod uwagę zarówno konkretny okres najmu jak i metraż lokalu, jego warunki oraz ceny porównywalnych lokali wynajmowanych na wolnym rynku. Sąd ustalił, iż remont w lokalu odbył się kilkanaście lat temu i z pewnością z uwagi na upływ czasu warunki ulegały stopniowemu obniżeniu. Tym samym dla ustalenia wysokości czynszu koniecznym było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego.

Reasumując, strona powodowa nie udowodniła wartości czynszu jaki mogłaby uzyskać za wynajem lokalu nr (...) położonego w T. przy ul. (...) w okresie objętym pozwem.

Wobec powyższego Sąd w pkt I wyroku oddalił powództwo

O kosztach Sąd orzekł po myśli art. 98 § 1 – 3 k.p.c. z którego wynika zasada odpowiedzialności za wynik procesu. Zgodnie z jej treścią strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W przedmiotowej sprawie na koszty pozwanego złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1.200 zł oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.