Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 2587/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. N. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ, powołując się na przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego 60 lat dla mężczyzn, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego przez ustawodawcę stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w ilości 15 lat oraz ogólnego stażu pracy wynoszącego 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. W stażu sumarycznym nie uwzględniono okresów przebywania na urlopach bezpłatnych: od 20.01.1995 r. do 20.01.1995 r., od 01.02.1995 r. do 01.02.1995 r., od 24.03.1995 r. do 24.03.1995 r., od 07.06.1995 r. do 07.06.1995 r., od 01.07.1995 r. do 01.07.1995 r., od 18.08.1995 r. do 18.08.1995 r., od 13.09.1995 r. do 13.09.1995 r., 18.08.1997 r. do 19.08.1997 r., od 23.12.1997 r. do 23.12.1997 r.

Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył okresu od 01.10.1985 r. do 17.08.1989 r., gdyż nie przedłożono oryginału świadectwa pracy w szczególnych warunkach a jednie kopię, która nie stanowi środka dowodowego. (decyzja k. 38 – 38 verte akt ZUS)

Wnioskodawca uznał powyższą decyzję organu rentowego za krzywdzącą i w dniu 21 lipca 2014 r. złożył od niej odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego. Wnioskodawca podniósł, że świadczył pracę w szczególnych warunkach w następujących okresach:

- od 01.10.1985 r. do 17.08.1989 r. jako betoniarz i za ten okres przedstawił kopię świadectwa pracy potwierdzoną notarialnie;

- od 01.09.1971 r. do 13.03.1980 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego Nr (...) w Ł. jako monter konstrukcji żelbetonowej i betoniarz, czego dowodem jest wpis w legitymacji ubezpieczeniowej.

Odnośnie zaś ogólnego stażu pracy to wnioskodawca wniósł o zaliczenie do niego okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego w latach 1989 – 1995. Za okres ten był opłacany podatek natomiast ubezpieczony podkreślił, że nie został poinformowany o konieczności opłacania składek na KRUS. (odwołanie k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo ZUS wskazał, że brak jest zaświadczenia o fakcie opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników i dlatego brak jest podstaw do uwzględnienia prowadzenia gospodarstwa rolnego w tych latach. Ponadto organ rentowy podkreślił, też że poza okresami pracy, gdzie nie przedstawiono oryginalnych świadectw pracy w szczególnych warunkach kwestionuje także okres od 01.09.1971 r. do 20.03.1973 r., gdyż ubezpieczony odbywał praktyczną naukę zawodu a praca ucznia nie była wykonywana w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu pracy ustanowionym dla danego stanowiska pracy. (odpowiedź na odwołanie k. 3 - 4)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

M. N. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna)

Od dnia 3 stycznia 1978 r. wnioskodawca posiada uprawnienia w zawodzie betoniarza. (protokół z egzaminu w załączonych aktach osobowych k. 12)

W okresie od 01.09.1971 r. do 12.03.1980 r. wnioskodawca świadczył pracę na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Kombinacie Budowlanym (...) w Ł.. W okresie od 30.10.1974 r. do 08.10.1976 r. M. N. odbywał zasadniczą służbę wojskową. (świadectwo pracy k. 6 akt ZUS, zaświadczenie k. 8 akt ZUS)

U wskazanego wyżej pracodawcy wnioskodawca otrzymał angaże na następujące stanowiska pracy:

- od 01.09.1971 r. – ucznia w zawodzie montera konstrukcji żelbetonowych;

- od 20.06.1973 r. – montera konstrukcji żelbetonowych;

- od 04.09.1973 r. do 29.10.1974 r.– pomocy laboranta;

- od 15.10.1976 r. – laboranta;

- od 01.01.1978 r. – betoniarza. (umowy o pracę, angaże, karty obiegowe zmian k. 12, świadectwo pracy w załączonych aktach osobowych k. 12)

W (...) Kombinacie Budowlanym (...) w Ł. wnioskodawca jako monter konstrukcji żelbetowych pracował w 1973 r. Praca wnioskodawcy jako pomocy laboranta polegała na sprawdzaniu wytrzymałości betonu na kruszenie. Przez okres trzech godzin wnioskodawca był przy nabieraniu betonu pozostałe 5 godzin pracował w laboratorium. Jako laborant pobierał on próbki z taśmy , potem czekał aż beton zastygnie i poddawał go badaniom mechanicznym np. wytrzymałości naciskowej. Po powrocie z odbycia służby wojskowej, tj. od 15.10.1976 r. wnioskodawca pracował jako betoniarza (...) na osiedlu (...) i wtedy pracował przy produkcji betonu. Wnioskodawca produkował formy, produkował elementy do bloków z płyty. Ubezpieczony pracował tam na trzy zmiany. Z silosa pobierał cement i robił beton, a potem zalewał konstrukcję stalową i powstawał element płyty budowlanej. Następnie ustawiał płyty, które spawali spawacze. Blok zaczynał się od fundamentów, który, po szalunku, był zalewany przez wnioskodawcę betonem. Wylewanie betonu zajmowało mu około dwa miesiące pracy. Prace betoniarskie były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez 8 godzin dziennie, bo jak jedne wykonał to otrzymywał następne polecenie . (zeznania wnioskodawcy z dnia 04.03.2015 r. 00:19:35, k. 24)

W okresie od 8 września 1980 r. do 30 września 1985 r. M. N. był zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w P. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku suwnicowego wymienioną w Wykazie A dziale III poz. 86 pkt. 3 stanowiącym załącznik do Zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29.06.1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. U MK nr 10, poz. 77). (okoliczność bezsporna, a nadto świadectwo pracy w szczególnych warunkach k. 10 akt ZUS)

W okresie od 1 października 1985 r. do 17 sierpnia 1989 r. ubezpieczony świadczył pracę na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym Spółdzielni w P. jako betoniarz. W tym zakładzie pracy pracował on jako betoniarz i wylewał stropy, podłoża . ( świadectwo pracy k. 18 akt ZUS, angaże w aktach osobowych k. 64, zeznania wnioskodawcy z dnia 2.11.2015 r. 00:30:34, k. 53)

W świadectwie pracy w szczególnych warunkach Przedsiębiorstwo Budowlane Spółdzielnia w P. zaświadczyło, że w okresie od 1 października 1985 r. do 17 sierpnia 1989 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako betoniarz wymienioną w Wykazie A, dziale V poz. 4 stanowiącym załącznik do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywanie prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. (...) Nr 3 poz. 6). ( świadectwo pracy w szczególnych warunkach k. 18)

Od 07.10.1994 r. M. N. jest zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) SA w P. i w okresach: od 07.10.1994 r. do 26.10.2003 r., od 01.02.2004 r. do 03.05.2009 r. oraz od 01.08.2009 r. do 28.02.2011 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku ubojowca wymienioną w Wykazie A dziale X poz. 8 pkt. 1 stanowiącym załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. (okoliczność bezsporna, a nadto świadectwo pracy w szczególnych warunkach k. 27 akt ZUS)

W latach 1985 – 1988 wnioskodawca był dzierżawcą a w latach 1989 – 1995 współwłaścicielem wraz z żoną E. N., gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości D., gmina D. o powierzchni 0,50 ha przeliczeniowego a następnie 0,69 ha przeliczeniowego. (zaświadczenie k. 20 akt ZUS, kopia umowy sprzedaży k. 31 – 34, zaświadczenie k. 35)

Wnioskodawca w tym gospodarstwie produkował płyty betonowe w celu ogrodzenia gospodarstwa. W tym czasie jeździł do Belgi, Holandii i łącznie przepracował ponad dwa lata za granicą. Na tym gospodarstwie ubezpieczony posadził około 150 drzew - jabłoni. Dzieci wnioskodawcy zajmowały się zbiorem i sprzedażą tych jabłek w czasie jego nieobecności. Wnioskodawca i jego żona w latach 1989 – 1995 nie podlegali ubezpieczeniom społecznym rolników i nie składali wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami oraz nie opłacali składek na ubezpieczenia społeczne rolników. (zeznania wnioskodawcy z dnia 04.03.2015 r. 00:15:24, 00:19:35, k. 24, z dnia 18.04.2016 r. 00:12:57, k. 70, zeznania świadka E. K. z dnia 18.04.2016 r. 00:17:21, k. 70, pismo Wójta Gminy D. z dnia 20.11.2015 r. k. 60)

Ogólny staż pracy wnioskodawcy wynosi 22 lata, 2 miesiące i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych. (karta przebiegu zatrudnienia k. 37 akt ZUS)

Wnioskodawca nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego. (okoliczność bezsporna)

W dniu 2 czerwca 2014 r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. (wniosek k. 1-8 akt ZUS).

Decyzją z dnia 25 czerwca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. N. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca do dnia 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego przez ustawodawcę stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w ilości 15 lat oraz ogólnego stażu pracy wynoszącego 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. W stażu sumarycznym nie uwzględniono okresów przebywania na urlopach bezpłatnych: od 20.01.1995 r. do 20.01.1995 r., od 01.02.1995 r. do 01.02.1995 r., od 24.03.1995 r. do 24.03.1995 r., od 07.06.1995 r. do 07.06.1995 r., od 01.07.1995 r. do 01.07.1995 r., od 18.08.1995 r. do 18.08.1995 r., od 13.09.1995 r. do 13.09.1995 r., 18.08.1997 r. do 19.08.1997 r., od 23.12.1997 r. do 23.12.1997 r. Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył okresu od 01.10.1985 r. do 17.08.1989 r., gdyż nie przedłożono oryginału świadectwa pracy w szczególnych warunkach a jednie kopię, która nie stanowi środka dowodowego. (decyzja k. 38 – 38 verte akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte, w załączonych do akt sprawy, aktach emerytalnych ZUS oraz dokumenty z akt osobowych wnioskodawcy z (...) Kombinatu Budowlanego (...) w Ł. oraz z Przedsiębiorstwa Budowlanego Spółdzielni w P. oraz o świadectwo pracy w szczególnych warunkach a także o pismo Wójta Gminy D. z dnia 20.11.2015 r., z którego wynika, że brak w aktach Urzędu Gminy dokumentów potwierdzających opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Ponadto także Sąd uznał za wiarygodne zeznania ubezpieczonego M. N. i świadka E. N. – żony wnioskodawcy, którzy przyznali, że w spornym okresie nie podlegali ubezpieczeniom społecznym rolników.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o przesłuchanie świadków na okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym w latach 1989 – 1995, gdyż zmierzałby on jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania z uwagi na fakt, iż posiadanie gospodarstwa rolnego przez wnioskodawcę nie jest kwestią sporną a odnośnie wykonywania przez wnioskodawcę pracy w tym gospodarstwie to on sam przyznał, że przez dwa lata faktycznie tam nie pracował, gdyż przebywał za granicą.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie M. N. nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) okresami składkowymi są w szczególności okresy ubezpieczenia.

Według art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013, poz. 1403 ze zm. ) ubezpieczenie społeczne rolników, zwane dalej "ubezpieczeniem", obejmuje, na zasadach określonych w ustawie, rolników i pracujących z nimi domowników.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny,

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1

- jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

2. Ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek obejmuje się innego rolnika lub domownika, jeżeli działalność rolnicza stanowi stałe źródło jego utrzymania, a także osobę, która będąc rolnikiem przeznaczyła grunty prowadzonego gospodarstwa rolnego do zalesienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

3. Innego rolnika, domownika lub osobę, która przeznaczyła grunty do zalesienia, obejmuje się ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek, wyłącznie w zakresie ograniczonym do świadczeń określonych w art. 9 pkt 1, jeżeli podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu albo mają ustalone prawo do emerytury lub renty lub do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Według art. 16 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu podlega z mocy ustawy:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny;

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1;

3) osoba pobierająca rentę strukturalną współfinansowaną ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji (...) Funduszu (...) lub ze środków pochodzących z (...) Funduszu Rolnego na rzecz (...) O. (...);

4) małżonek osoby, o której mowa w pkt 3, jeżeli renta strukturalna współfinansowana ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji (...) Funduszu (...) lub ze środków pochodzących z (...) Funduszu Rolnego na rzecz (...) O. (...) wypłacana jest ze zwiększeniem na tego małżonka.

2. Ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na wniosek obejmuje się:

1) innego rolnika lub domownika, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w pełnym zakresie, jeżeli złożono wniosek o objęcie go ubezpieczeniem emerytalno-rentowym;

2) osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy;

3. Przepisów ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1, 2 i 4 nie stosuje się do osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty, lub ma ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie zaś z treścią art. 184 ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu w wersji obowiązującej do dnia 31 grudnia 2012 roku stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Natomiast art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej w brzmieniu od dnia 1 stycznia 2013 roku stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do art. 32 ust. 1 powołanej ustawy do której odwołuje się przepis art.184 ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Ustęp 2 tego przepisu stanowi natomiast, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Ustęp 4 cytowanego przepisu stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przywołane przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz.43 z późn zm.). W myśl § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ustęp 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. W § 3 ustawodawca wskazał, że za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany „wymaganym okresem zatrudnienia” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Z kolei § 4 tego rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Okresy pracy w szczególnych warunkach, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku (II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239) wyjaśnił, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było udowodnienie przez wnioskodawcę zarówno ogólnego okresu zatrudnienia w ilości 25 lat jak i wymaganego okresu - 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca wniósł o zaliczenie do ogólnego stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym w latach 1989 – 1995.

Jak bezspornie ustalono wnioskodawca i jego żona w latach 1989 – 1995 byli współwłaścicielami gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości D. o powierzchni 0,50 ha przeliczeniowego a następnie 0,69 ha przeliczeniowego. Jednocześnie jednak w niniejszym postępowaniu ubezpieczony i jego żona przyznali, że w spornym okresie nie podlegali ubezpieczeniu społecznemu rolników. Powyższe potwierdza też pismo Wójta Gminy D. z dnia 20.11.2015 r., z którego wynika, że w aktach Urzędu Gminy nie znajdują się dokumenty potwierdzające fakt opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 01.01.1989 r. do 31.12.1993 r. z gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca także dodatkowo przyznał, że w przedmiotowym okresie przez dwa lata pracował faktycznie za granicą.

Z uwagi na powyższe bezsprzecznie przyjąć należy, że w spornym okresie 1989 – 1995 M. N. nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników i nie opłacił z tego tytułu składek.

Podkreślić przy tym należy, że w świetle cytowanej wyżej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, M. N. jako właściciel gospodarstwa rolnego obejmującego obszar użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego nie miał obowiązku podlegania ubezpieczeniu społecznym rolników a mógł jednie podlegać takiemu ubezpieczeniu na swój wniosek. W tej sytuacji zatem, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, Urząd Gminy w D. nie miał obowiązku wezwać ubezpieczeniowego do opłacenia składek na KRUS. Dlatego wnioskodawca nie opłacał składek rolnych bo nie miał takiego obowiązku. Skoro nie zgłosił się do ubezpieczenia dobrowolnego to nie posiada wystarczającego okresu opłacania składek rolnych które, z mocy art. 10 ustawy, mogą być zaliczone do stażu ogólnego. Wydaje się, że wnioskodawca posiadał w tym zakresie stosowną wiedzę i decyzja o niepłaceniu składek była decyzją przemyślaną przez wnioskodawcę. Zwłaszcza, że żona wnioskodawcy takiego ubezpieczenia nie potrzebowała mają pracowniczy tytuł ubezpieczenia a wnioskodawcy, ze względu na długotrwałe wyjazdy zagraniczne , takie ubezpieczenie było zbędne.

Brak więc podstaw prawnych do zaliczenia spornego okresu z lat 1989 - 1995 jako okresu ubezpieczenia społecznego rolników, za który opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, jak i brak jest innych podstaw prawnych z art.10 ustawy które mogłyby powodować zaliczenie okresów rolnych do stażu ogólnego.

Zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c. to na odwołującym się ciążył ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on powinien udowodnić okoliczności z których wywodzi skutki prawne. Samo zaś twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.p.c.).

W przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie uwodnił, że w spornych latach 1989 – 1995 podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników na swój wniosek i opłacał z tego tytułu składki.

Zatem w tym miejscu uznać należy, że M. N. nie spełnił jednego z wymaganych przez ustawodawcę warunków do uzyskania prawa do emerytury określonych na mocy art. 184 ustawy – to jest nie legitymuje się ogólnym stażem pracy w ilości 25 lat. Jego ogólny staż pracy wynosi tylko 22 lata, 1 miesiąc i 8 dni.

Wprawdzie należy uznać, że w spornym okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budowlanym Spółdzielni w P. w okresie od 1 października 1985 r. do 17 sierpnia 1989 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach jako betoniarz wymienioną w Wykazie A, dziale V poz. 4 stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz.43 z późn zm.), co w niniejszej sprawie wynika zarówno z zeznań wnioskodawcy a także z jego dokumentacji osobowej i świadectwa pracy. Wnioskodawca otrzymał też z tego zakładu pracy świadectwo pracy w szczególnych warunkach, któremu Sąd w świetle zebranych dowodów dał wiarę.

Wskazać również trzeba, że na podstawie dokumentacji z akt osobowych z (...) Kombinatu Budowlanego (...) w Ł. oraz zeznań wnioskodawcy do pracy w warunkach szczególnych należy także zaliczyć okres od 1 stycznia 1978 r. do 12.03.1980 r., gdzie wnioskodawca także świadczył pracę jako betoniarz.

Zauważyć jednak należy, że warunki nabycia prawa do emerytury określone w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych muszą być spełnione łącznie w chwili orzekania przez organ rentowy o prawie ubezpieczonego do tego świadczenia. (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 7 czerwca 2006 roku, I UK 134/05).

Bowiem, zgodnie z treścią art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie M. N., jako niezasadne, uznając tym samym prawidłowość wydanej w dniu 25 czerwca 2014 r., decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł..

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.