Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Wojciech Kościołek
Sędziowie: SA Jerzy Bess

SO (del.) Beata Kurdziel (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2016 r. w Krakowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa A. Ż.
przeciwko A. C.
o ochronę dóbr osobistych

na skutek zażalenia powódki na zarządzenie Przewodniczącego Składu Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 21 grudnia 2015r., sygn. akt I C 1367/15

postanawia:

uchylić zaskarżone zarządzenie.

Uzasadnienie
postanowienia z dnia 6 kwietnia 2016 r.

Zarządzeniem z dnia 21 grudnia 2015 r., sygn. akt I C 1367/15, Przewodniczący
składu orzekającego Sądu Okręgowego w Krakowie zwrócił pozew o zapłatę, wniesiony
przez powódkę A. Ż. przeciwko pozwanemu A. C..

W uzasadnieniu zarządzenia została wskazane, iż powódka odebrała w dniu 9 grudnia 2015 r.
wezwanie do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie adresu pozwanego
w terminie 7 dniu pod rygorem zwrotu pozwu. Pismem z dnia 14 grudnia 2015 r. udzieliła
odpowiedzi, iż nie zna tego adresu i prosi Sąd o jego uzyskanie poprzez bazę PESEL. W tej
sytuacji Sąd I instancji dokonał zwrotu pozwu w trybie art. 130 K.p.c. z uwagi na
nieuzupełnienie braków formalnych pozwu, mając na uwadze fakt, iż to na powodzie ciąży
obowiązek wskazania adresu pozwanego, co wynika z treści art. 187 § 1 K.p.c. w zw. z art.
126 § 1 i2K.p.c.

Zażalenie na powyższe zarządzenie wniosła powódka. W jego treści skarżąca
podniosła, iż w pozwie zwróciła się do Sądu o zwolnienie jej od kosztów sądowych oraz
przyznanie adwokat z urzędu. Następnie wskazała, że w dniu 27 sierpnia 2015 r. otrzymała
wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu, na które odpowiedź złożyła w dniu 7
września 2015 r. Kolejne wezwanie, na które również odpowiedziała, doręczono jej w dniu 29 września 2015 r. Z Sądu otrzymała także postanowienie z dnia 21 października 2015 r. o
zwolnienie jej od kosztów sądowych, a nadto w dniu 27 listopada 2015 otrzymała kolejne
wezwanie do uzupełnienia braków formalnych pozwu, na które odpowiedź złożyła w dniu 13
grudnia 2015 r. W dniu 21 grudnia 2015 r. doręczono jej zarządzenie w przedmiocie zwrotu
pozwu. Pozwana podkreśliła, że do dnia sporządzenia zażalenia nie otrzymała od Sądu I
instancji informacji dotyczącej złożonego wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
Skarżąca podniosła, że nie zna procedur sądowych oraz kodeksów i mając na uwadze, że nie
jest w stanie ponieść kosztów adwokata, wniosła o jego przyznanie przez Sąd. Gdyby
powódka miała adwokata z pewnością nie pojawiłyby się braki formalne. Nie mając wiedzy
prawniczej, odpowiadając na wezwanie Sądu I instancji o wskazanie adresu powoda, źle
sformułowała treść pisma, co spowodowało zwrot pozwu.

W dalszej części zażalenia powódka podniosła okoliczności uzasadniające żądanie

pozwu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie powódki musiało skutkować uchyleniem zaskarżonego zarządzenia.

Skarżąca trafnie podkreśla okoliczność, iż już w treści pozwu zamieściła wniosek o
zwolnienie jej od kosztów sądowych oraz przyznanie jej pełnomocnika z urzędu. Ponieważ
rozstrzygniecie w przedmiocie tych wniosków wpływało na treść dalszych czynności
procesowych, do których podjęcia zobowiązany był Sąd I instancji w ramach dokonywania
wstępnej kontroli pozwu, winny one zostać rozpoznane w pierwszej kolejności, w
szczególności jeszcze przed kierowaniem do powódki wezwań o uzupełnienie braków
formalnych wniesionego pisma procesowego w trybie art. 130 K.p.c. O ile wniosek o
zwolnienie od kosztów sądowych został ostatecznie przez Sąd I instancji uwzględniony
postanowieniem z dnia 21 października 2015 r., to Sąd ten zaniechał orzeczenia w
przedmiocie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Okoliczność ta jest istotna,
albowiem w przypadku, w którym Sąd Okręgowy ustanowiłby pełnomocnika profesjonalnego dla powódki, to zgodnie z treścią art. 141 § 1 K.p.c. pisma sądowe winny zostać doręczone temu pełnomocnikowi a nie zaś bezpośrednio powódce. W takiej sytuacji, to właśnie na udzielającym powódce pomocy prawnej pełnomocnikowi spoczywałby obowiązek usunięcia wszelkich dostrzeżonych przez Sąd I instancji braków, w tym również i w zakresie prawidłowego wskazania adresu zamieszkania powoda, którego nie uzupełnienie przez działającą samodzielnie powódkę w wyznaczonym terminie skutkowało zwrotem
wniesionego przez nią pozwu.

Co jednak bardziej istotne, Sąd I instancji w zarządzeniu z dnia 17 listopada 2015 r.,
którym wezwał powódkę do wskazania adresu zamieszkania powoda zastosował
nieprawidłowy rygor zwrotu pozwu. Należy zauważyć, iż powódka we wniesionym pozwie
wskazała adres powoda, podając następujące dane: „Kuratorska Izba Sądowa- ul. (...) (...)Sąd I instancji nie zakwestionował prawidłowości tego adresu jako
nieodnoszącego się do miejsca zamieszkania pozwanego (co z łatwością mogło zostać
dostrzeżone). Po uzupełnieniu przez powódkę innych stwierdzonych braków pozwu, Sąd
Okręgowy nadał bieg przedmiotowej sprawie, zarządzając doręczenie pozwanemu odpisu
pozwu wraz z wezwaniem do złożenia odpowiedzi na pozew na wskazany przez powódkę
adres. Z tą chwilą zakończył się pierwszy wstępny etap postępowania. Wobec tego, w
momencie, w którym okazało się, że określony pierwotnie w pozwie adres pozwanego nie jest jego adresem zamieszkania i nie było mu możliwe doręczenie tego pisma we wskazanym

miejscu, niedopuszczalnym było sanowanie nieprawidłowości wskazanych przez powódkę
danych adresowych pozwanego w trybie art. 130 K.p.c. W takiej sytuacji koniecznym stało
się wezwanie powódki do wskazania prawidłowego adresu pod rygorem zawieszenia
postępowania, a to na podstawie art. 177 § 1 pkt K.p.c. Wskazane uchybienie bezpośrednio
stanowi o wadliwości zakwestionowanego zarządzenia.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżone zarządzenie na
podstawie art. 386 § 1 K.p.c. w zw. z art. 397 § 2 K.p.c. i art. 198 k.p.c. Zauważyć należy na
marginesie, iż w zażaleniu powódka wskazała aktualny adres zamieszkania pozwanego.