Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 kwietnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marcin Wojciechowski

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 8 kwietnia 2015r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy A. M. prawo do emerytury od dnia 19 marca 2015 roku.

Sygn. akt V U 498/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy A. M. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. nie zaliczył do pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze okresu zatrudnienia A. M. w Przedsiębiorstwie (...) w G.:

- od dnia 10 listopada 1977r . do dnia 30 czerwca 1981 r., z uwagi na fakt, iż wnioskodawca w tymże okresie pracował na różnych stanowiskach: elektryk, elektromonter instalacji i urządzeń silnoprądowych, a z analizy dokumentów organ rentowy nie mógł jednoznacznie ustalić czy była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach;

- od dnia 1 listopada 1991 r. do dnia 31 grudnia 1998 r., z uwagi na fakt, iż mimo udokumentowania wypłaty dodatku szkodliwego w tym okresie, pracodawca wnioskodawcy w świadectwie pracy z dnia 30 listopada 2007 r. nie potwierdził, aby A. M. wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W dniu 4 maja 2015 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniosła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o przyznanie A. M. prawa do emerytury. W uzasadnieniu podniosła, iż w spornym okresie, tj. od dnia 10 listopada 1977 r. do dnia 21 października 1991 r. w Przedsiębiorstwie (...) w G. oraz od dnia 1 listopada 1991 r. do dnia 30 listopada 2007 r. w (...)w G., odwołujący był zatrudniony w charakterze elektromontera instalacji i urządzeń silnoprądowych. Do jego obowiązków należała bowiem bieżąca konserwacja oraz naprawa instalacji i urządzeń silnoprądowych znajdujących się na oddziale produkcji betonu komórkowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

A. M., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 19 marca 2015 r. wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

( dowód: wniosek o emeryturę- k. 1 – 4v akt o emeryturę)

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący 28 lat i 14 dni, w tym 27 lat, 10 miesięcy i 28 dni okresów składkowych oraz 1 miesiąc i 16 dni okresów nieskładkowych. Niekwestionowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okres zatrudnienia A. M. w szczególnych warunkach wynosił łącznie 10 lat i 4 miesiące. Jest to okres pracy od dnia 1 lipca 1981 r. do dnia 31 października 1991 r. w Przedsiębiorstwie (...) w G..

( dowód: decyzja ZUS z dnia 4 kwietnia 2015 r. – k. 62 o emeryturę, odpowiedź na odwołanie – k. 10-11)

Wnioskodawca w okresie od dnia 10 listopada 1977 r. do dnia 31 października 1991 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G. (wcześniej Zakład Produkcji (...) w G.) na stanowisku elektryka. W spornym okresie, tj. od dnia 10 listopada 1977 r. do dnia 30 czerwca 1981 r. jak i przez cały okres zatrudnienia, wnioskodawca pracował w charakterze elektromontera instalacji i urządzeń silnoprądowych. Do jego obowiązków należało naprawa i konserwacja urządzeń silnoprądowych, tak aby utrzymać produkcję zakładu. Urządzenia te znajdowały się na hali produkcyjnej, gdzie produkowano bloczki z betonu komórkowego (przesuwnice, ścinarki, spiętrzarki) oraz na dozowni, na mieszalni i na hali młynów. Naprawy wykonywane były na miejscu, nie było żadnych warsztatów. Praca wykonywana była w warunkach o znacznym natężeniu hałasu, zapyleniu i w wysokiej temperaturze. Wnioskodawca innej pracy nie wykonywał, pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały okres zatrudnienia.

(dowód: umowa o pracę z dnia 10 listopada 1977 r. – k. 66-67 akt osobowych, umowa o pracę z dnia 24 listopada 1977 r. – k. 63-64 akt osobowych, angaże – akta osobowe, świadectwo pracy z dnia 2 listopada 1991 r. – k. 7-8 oraz k. 5 akt kapitałowych, zeznania świadka M. P. protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r. nagranie od minuty 3:55 do minuty 15:02- k. 16v, zeznania świadka W. R. protokół rozprawy z dnia 14 stycznia 2016 r. nagranie od minuty 15:02 do minuty 24:11 - k. 16v-17, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 20 kwietnia 2016 r. nagranie od minuty 1:14 do minuty 8:33 – k. 29-29v)

W dniu 2 listopada 1991 r. Przedsiębiorstwo (...) w G. przekazało, w ramach zawartego porozumienia między zakładami, A. M. z dniem 1 listopada 1991 r. do pracy w (...) w G..

Od 1992 roku pracodawca wnioskodawcy działał jako (...) w G.. Od 1 grudnia 2005 roku pracodawcą wnioskodawcy w trybie art. 23 ^{( 1)} k.p. został (...) w W. Zakład Gorzkowice w G.

(dowód: pismo z dnia 2 listopada 1991 r. – k. 18 akt osobowych)

Wnioskodawca w drugim ze spornych okresów, tj. od dnia 1 listopada 1991 r. do dnia 31 grudnia 1998 r., jako pracownik Przedsiębiorstwa Produkcji (...) Spółka Akcyjna w G.. również wykonywał pracę na stanowisku elektromontera instalacji i urządzeń silnoprądowych. Pracę tą wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jego zakres obowiązków od dnia 10 listopada 1977 r. nie zmienił się.

(dowód: umowa o pracę z dnia 1 listopada 1991 r. – k. 10 akt o emeryturę, świadectwo pracy z dnia 30 listopada 2007 r. – k. 9 oraz k. 55 akt o emeryturę)

Wnioskodawca za sporny okres zatrudnienia nie miał wystawionego świadectwa pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

(okoliczność bezsporna)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn).

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl § 3 przywołanego wyżej rozporządzenia wymagany okres zatrudnienia uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do rozporządzenia (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku w sprawie o sygn. akt II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Z treści tego przepisu nie wynika aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w szczególnych warunkach miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Świadectwo wykonywania pracy w tym charakterze nie jest bowiem dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., a tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Sąd, a także organ rentowy, są zatem uprawnione do weryfikacji danych zawartych w świadectwie wykonywania prac w warunkach szczególnych, wystawionym przez pracodawcę. Jeżeli świadectwo to zawiera dane, które nie są zgodne z prawdą, nie mogą na jego podstawie dokonać ustaleń, od których uzależnione jest prawo do świadczeń emerytalnych. To samo dotyczy ujawnienia okoliczności, że wskazane w zaświadczeniu pracodawcy stanowisko pracy wykonywanej w szczególnych warunkach nie figuruje w wykazie powołanym w tym zaświadczeniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 listopada 2004 r., I UK 15/04, OSNP 2005/11/161).

Spór pomiędzy stronami niniejszego postępowania ograniczał się do faktu, czy wnioskodawca ma 15 letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Sąd Okręgowy zważył, że spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budziło żadnych wątpliwości, gdyż A. M. ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) 2014 r. ukończył 60 lat i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał bowiem, że A. M. nie spełnia przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych przez okres co najmniej 15 lat. Wnioskodawca twierdził zaś, że legitymuje się wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych, albowiem wykonując w spornym okresie obowiązki elektromontera instalacji i urządzeń silnoprądowych w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G. (wcześniej Zakład Produkcji (...) w G.) oraz w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółka Akcyjna w G. pracował w warunkach szczególnych.

Wobec powyższego to na wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 k.c., spoczywał ciężar wykazania pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi. Szczególne warunki pracy wnioskodawcy Sąd ustalił w oparciu o spójne i logiczne, a co za tym idzie wiarygodne zeznania świadków M. P. i W. R., którzy w spornym okresie pracowali razem z A. M., a zatem posiadali szczegółową wiedzę na temat jego codziennej pracy i obowiązków. Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez A. M. Sąd Okręgowy oparł się również na dokumentach zawartych w aktach sprawy. Dokumenty te nie były kwestionowane przez żadną ze stron i nie budziły wątpliwości w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W ocenie Sądu Okręgowego zeznania wnioskodawcy również zasługują na wiarę, gdyż są spójne, logiczne i korespondują z pozostałymi dowodami zebranymi w sprawie. Podkreślić przy tym należy, iż organ rentowy nie przedstawił w toku postępowania żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności wskazanych wyżej dowodów.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż praca świadków, którzy zajmowali to samo stanowisko co wnioskodawca i wykonywali te same czynności, została uznana jako praca w szczególnych warunkach. Wyrokiem z dnia 31 października 2014 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim o sygn. akt V U 107/14 przyznał bowiem M. P. prawo do wcześniejszej emerytury, tak samo jak Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 25 października 2013 r. W. R..

W świetle zebranego materiału dowodowego, uznać zatem należało, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. w sposób nieprawidłowy zanegował część treści wystawionego wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Nie ma bowiem racji ZUS, że charakter pracy wnioskodawcy, piastującego stanowisko montera instalacji i urządzeń silnoprądowych nie jest pracą w szczególnych warunkach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającym wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego przyjąć należało, że A. M. pełniąc obowiązki elektromontera instalacji wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace wymienione w Wykazie A, dziale XIV pkt 25 stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., tj. prace przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

W świetle przedstawionej argumentacji oraz na gruncie przywołanych przepisów Sąd Okręgowy zważył, że w przedmiotowej sprawie nie było przeszkód, aby zaliczyć wnioskodawcy okresy zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w G. (wcześniej Zakład Produkcji (...) w G.) od 10 listopada 1977 r. do 30 czerwca 1981 r. oraz w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) Spółka Akcyjna w G.. od 1 listopada 1991 r. do 31 grudnia 1998 r. do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przy zaliczeniu A. M. do pracy w warunkach szczególnych wyżej wymienionych spornych okresów zatrudnienia jego staż pracy w takich warunkach wynosi łącznie ponad 15 lat.

Tym samym wnioskodawca spełnia wszystkie wymagane prawem warunki do uzyskania prawa do emerytury w myśl art. 32 ust. 1 w zw. z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.