Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2013r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bombała

Protokolant: Katarzyna Dudzic-Paź

Po rozpoznaniu w dniu 01.07.2013 we Wrocławiu

sprawy z powództwa I. M.

przeciwko E. M.

o podwyższenie alimentów

I.  uchyla wyrok zaoczny z dnia 08 listopada 2012 roku,

II.  podwyższa alimenty zasądzone od pozwanego E. M. na rzecz powódki I. M., ustalonych uprzednio ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej w dniu 24 listopada 2008 w sprawie Sygn. III RC 163/08 z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 450-( czterysta pięćdziesiąt ) zł miesięcznie , płatne poczynając od dnia 21 września 2012 r. z góry do 25-go dnia każdego miesiąca , z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk powódki

III.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

IV.  nie obciąża pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powódki,

V.  koszty postępowania zalicza na rachunek Skarbu Państwa,

VI.  wyrokowi w pkt. II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności .-

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt III RC 668/12

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21.09.2012 r. powódka I. M. domagała się od pozwanego E. M. podwyższenia alimentów na swoją rzecz zasądzonych na mocy ugody zawartej przed Sądem Rejonowym w Środzie Śląskiej z dnia 24.11.2008 r. w sprawie sygn. akt III RC 163/07 z kwoty po 300 zł do kwoty po 800 zł miesięcznie płatnych z góry do rąk powódki.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż pogorszeniu uległa jej sytuacja zdrowotna i materialna. Podała, że choruje na tętniaka tętnicy szyjnej i inne schorzenia, nie może pracować.

Wyrokiem zaocznym z dnia 8.11.2012 r. tutejszy Sąd podwyższył od pozwanego na rzecz powódki alimenty z kwoty 300 zł miesięcznie do kwoty 800 z miesięcznie płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego z dnia 10.01.2013 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu swego stanowiska podał, że powódka nie wykazała, że znajduje się w niedostatku, nie wykazała, czy osiąga dochody, twierdził, że powódka wykonuje pracę krawcowej. Wskazał, że powódka w ramach rozliczeń z tytułu podziału majątku wspólnego stron na początku 2012 r. otrzymała kwotę 112.910,75 zł. Twierdził, że choruje na nadciśnienie, jest chory na serce, otrzymuje emeryturę w kwocie 1.800 zł miesięcznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 19.02.2007 r. w sprawie
XIII RC 942/05 rozwiązano małżeństwo I. M. i E. M. przez rozwód z winy pozwanego.

Na mocy ugody z dnia 24.11.2008 r. w sprawie sygn. akt III RC 163/07 pozwany zobowiązał się płacić na rzecz powódki tytułem alimentów kwotę 300 zł miesięcznie płatną do rąk powódki do dnia 25 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

W dacie wydania powyższego orzeczenia powódka nie pracowała, była pod opieką poradni zdrowia psychicznego, wymagała leczenia farmakologicznego, otrzymywała zasiłek chorobowy w wysokości ok. 800 zł miesięcznie, w 2007 r. osiągnęła dochód w wysokości 5.749,36 zł. Ponosiła opłaty: czynsz 300 zł, ubezpieczenie zdrowotne 190 zł, gaz 40 zł, leki 40 zł, wynajmowała lokal na prowadzenie zakładu krawieckiego z czynszem w kwocie 300 zł miesięcznie. Była na częściowym utrzymaniu córki.

Pozwany od września 2004 r. otrzymywał rentę w wysokości 1069,97 zł, zaś od lipca 2008 r. w wysokości 1.817,69 zł miesięcznie, dodatkowo pracował i zarabiał ok. 2.000 zł miesięcznie.

W dacie orzekania strony mieszkały wspólnie.

(dowód: - kserokopia wyroku SO we Wrocławiu XIII RC 942/05 z dnia 19.02.2007 r. – k. 10

- dokumenty zawarte w aktach III RC 163/07)

Obecnie powódka zamieszkuje wraz z córką we W. przy ul. (...). Córka powódki opłaca czynsz 460 zł, energię 80 zł, Internet 100 zł, telefon 100 zł, gaz 30 zł, córka opłaca powódce ubezpieczenie zdrowotne w ZUS w kwocie 27 zł miesięcznie. Powódka nie dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania. Pozostałe koszty utrzymania powódki to: wyżywienie w kwocie ok. 500 zł miesięcznie, odzieży obuwia, środków czystości w kwocie około 100 zł, koszty leczenia w wysokości około 100 zł i finansuje je córka. Córka powódki pracuje i zarabia ok. 4.000 zł miesięcznie.

(dowód: - przesłuchanie powódki

- zeznania świadka A. D. – k. 170-172

- potwierdzenia przelewu do ZUS – k. 15-16

- zaświadczenie Wspólnoty Mieszkaniowej z dnia 16.07.2012 r. – k. 18

- faktura VAT za zakup leków – k. 124)

Powódka nie pracuje, otrzymuje alimenty za pośrednictwem komornika sądowego.

Powódka wcześniej prowadziła działalność gospodarczą jako krawcowa, uzyskiwała dochody na poziomie 2.500 – 3.000 zł netto miesięcznie, wynajmowała lokal na prowadzenie zakładu krawieckiego w kwocie 297 zł miesięcznie, prowadziła działalność gospodarczą w okresie od 1.12.2005 r. do 12.05.2008 r.

Powódka przebywała w 2010 r. na leczeniu szpitalnym z powodu tętniaka tętnicy szyjnej, uszkodzenia mózgu oraz problemów z tarczycą. Jest leczona neurologicznie i endokrynologicznie. Koszt leków wynosi 100 zł miesięcznie, wizyta u endokrynologa 30 zł miesięcznie.

Powódka nie posiada orzeczenia o niezdolności do pracy.

(dowód: - dokumentacja medyczna stron – k. 19-23

- informacja o likwidacji działalności gospodarczej z dnia 9.01.2010 r. – k. 136

- umowa najmu lokalu użytkowego z dnia 1.10.2004 r. – k. 138-140

- zaświadczenie ZUS z dnia 29.05.2013 r. – k. 190

- przesłuchanie powódki)

Wyrokiem z dnia 19.12.2007 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie sygn. akt I C 56/07 nakazał powódce i jej córce, aby opuściły, opróżniły i wydały w posiadanie powódki M. Z. lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...).

(dowód: kserokopia wyroku SR w Środzie Śląskiej z dnia 19.12.2007 r. w sprawie I C 56/07 – k. 11)

Postanowieniem z dnia 25.03.2010 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie sygn. akt I Ns 50/08 dokonał podziału majątku dorobkowego stron i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 48.726,70 zł tytułem dopłaty oraz kwotę 39.535,83 zł tytułem zwrotu nakładów z majątku osobistego powódki na majątek pozwanego, czyli łącznie 88.262,53 zł.

(dowód: - kserokopia postanowienia SR w Środzie Śląskiej z dnia 25.03.2010 r. w spawie sygn. I Ns 50/08 – k. – 167-168

Na mocy umowy z dnia 5.11.2012 r. pozwany sprzedał nieruchomość o pow. 0,0426 ha w S. przy ul. (...) za kwotę 295.000 zł, a następnie w styczniu 2012 r. przelał na rzecz powódki kwotę 112.910,75 zł.

(dowód: wypisy z aktu notarialnego Rep. A nr 9357/2012, Rep. (...), Rep. A nr 50362/2012, Rep. A 573/2012 – k.51-63)

Powódka w dniu 8.03.2012 r. dokonała przelewu kwoty 91.970 zł na rzecz córki. Córka powódki zaciągnęła kredyt na zakup mieszkania w wysokości 270.000 zł, rata wynosi 1.640 zł miesięcznie.

- potwierdzenie przelewu z dnia 8.03.2012 r. – k. 100

- deklaracja SD-Z2 – k. 101-104

- umowa kredytu z dnia 13.04.2012 r. – k. 105-118)

Pozwany obecnie wynajmuje mieszkanie, mieszka sam. Pozwany wymeldował się z pobytu stałego w S. przy ul. (...).

Koszt wynajmu mieszkania wynosi 700 zł, opłaty mieszkaniowe 300 zł, leki 300 zł, wyżywienie 300 zł.

Pozwany otrzymuje emeryturę w wysokości ok. 2.200 zł netto miesięcznie. Dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą, z której w 2012 r. osiągnął przychód w wysokości 37.426 zł.

Pozwany nie ma nikogo na utrzymaniu. Jest współwłaścicielem autobusu, przy pomocy którego prowadzi działalność gospodarczą.

Pozwany choruje na serce, ma problemy kardiologiczne, kłopoty ze słuchem, ma przepuklinę i nadciśnienie tętnicze.

(dowód: - zaświadczenie o wymeldowaniu z pobytu stałego z dnia 3.09.2012 r. – k. 50

- zaświadczenie ZUS z dnia 17.12.2012 r. – k. 153

- odpis deklaracji PIT pozwanego za 2012 r. – k. 191-192

- przesłuchanie pozwanego)

Wyrokiem z dnia 28.08.2007 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie sygn. akt II K 7/07 uznał pozwanego za winnego popełnienia czynów z art. 207 § 1 k.k., tj. znęcania się nad żoną, 270 § 1 k.k., tj. fałszowania dokumentów podrabiając na nich podpisy powódki oraz posługiwania się w 2000 i lutym 2001 r. sfałszowanymi dokumentami dotyczących wniosku o zgłoszenie rejestracji działalności gospodarczej, a następnie wniosku o wykreślenie z Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz dokumentu wyrejestrowania płatnika składek oraz uniewinnił pozwanego od popełnienia czynów art. 286 § 1 k.k. i 294 § 1 k.k. i wymierzył mu karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 3 lat próby. Wyrokiem z dnia 8.10.2009 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie sygn. akt II K 394/09 uniewinnił pozwanego od popełnienia czynów art. 270 § 1 k.k. dotyczących sfałszowania w marcu 2003 r. zeznania o wysokości osiągniętego dochodu pit-37 powódki za 2002 r. oraz posłużenia się tym dokumentem, a także sfałszowania w lutym 2005 r. zeznania o wysokości osiągniętego dochodu pit-37 powódki za 2004 r. oraz posłużenia się tym dokumentem.

(dowód: - akta Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt II K 394/09

- akta Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej sygn. akt II K 7/07)

PUP we W. dysponował ofertami pracy dla krawca oraz osoby bez zawodu za wynagrodzeniem 1.600 zł brutto miesięcznie.

(dowód: - informacja z PUP z dnia 31.01.2013 r. – k. 131)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie przesłuchania powódki oraz przesłuchania pozwanego, a ponadto opierając się na dołączonych przez strony dokumentach oraz informacji PUP, które w świetle zasad doświadczenia życiowego uznał za wiarygodne i zasługujące na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie była, w myśl art. 138 k.r.o., ocena zmiany stosunków uzasadniająca zmianę wysokości obowiązku alimentacyjnego. Sąd przeanalizował sytuację stron w zakresie ich możliwości majątkowych i zarobkowych. Tym samym poprzez porównanie warunków istniejących w dacie wyroku ustalającego obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec powódki na kwotę 300 zł miesięcznie z warunkami obecnymi, Sąd mógł ocenić, czy zachodzi przesłanka z art. 138 k.r.o., będąca jedyną podstawą uwzględnienia żądania zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Sąd zważył również na dyspozycję przepisu art. 60 § 1 k.r.o., zgodnie z którym małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (art. 60 § 1 k.r.o.).

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, stwierdzić należy, że od czasu wydania ostatniego orzeczenia alimentacyjnego doszło do zmiany stosunków w rozumieniu art. 138 k.r., która uzasadniałaby zwiększenie zasądzonych na rzecz powódki alimentów. W dacie wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów powódka nie pracowała, otrzymywała zasiłek chorobowy w wysokości ok. 800 zł miesięcznie, w 2007 r. osiągnęła dochód w wysokości 5.749,36 zł. Ponosiła opłaty: czynsz 300 zł, ubezpieczenie zdrowotne 190 zł, gaz 40 zł, leki 40 zł, wynajmowała lokal na prowadzenie zakładu krawieckiego w kwocie 300 zł miesięcznie. Była na utrzymaniu córki. Obecnie powódka również nie pracuje. Powódka jest leczona neurologicznie i endokrynologicznie, przebywała w 2010 r. na leczeniu szpitalnym z powodu tętniaka tętnicy szyjnej, uszkodzenia mózgu oraz problemów z tarczycą. Koszt leków wynosi 100 zł miesięcznie, wizyta u endokrynologa 30 zł miesięcznie. Sąd wziął pod uwagę, że powódka zamieszkuje wraz z córką, opłaty mieszkaniowe, na które składają się czynsz 460 zł, energia 80 zł, Internet 100 zł, telefon 100 zł, gaz 30 zł ponosi córka powódki, zaś kwota przypadająca na powódkę wynosi 385 zł. Powódka ponosi koszty swego wyżywienie w kwocie ok. 500 zł, odzieży obuwia, środków czystości w kwocie około 100 zł, koszty leczenia w wysokości około 100 zł oraz ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS w kwocie 27 zł miesięcznie, które finansuje jej córka. Biorąc powyższe pod uwagę koszty utrzymania powódki wynoszą ok. 1.100 zł miesięcznie, a zatem są wyższe niż w dacie wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów. Nastąpiła zatem zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. w stopniu uzasadniającym podwyższenie alimentów, jednakże w zakresie niższym niż kwota żądana w pozwie. Sąd uwzględnił żądanie powódki w części, kierując się zakresem powołanych zmian. Powódka twierdziła, że od 2007 r. jej stan zdrowia się pogorszył, nie może podjąć pracy zarobkowej. Jednakże, w ocenie Sądu, powódka nie wykazała, aby była całkowicie niezdolna do pracy, nie przedłożyła żadnych dokumentów, które potwierdzałyby, że nie jest w stanie podjąć żadnego zatrudnienia, z przedłożonych dokumentów wynika jedynie, iż zalecany jest jej oszczędny tryb życia. Od czasu wydania poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego powódka, co sama przyznała, przebywała w szpitalu tylko raz z powodu tętniaka tętnicy szyjnej, który nie kwalifikuje się do operacji. Poprzednio powódka była pod opieką poradni zdrowia psychicznego, wymagała leczenia farmakologicznego. A zatem w ocenie Sądu sytuacja zdrowotna powódki nie uległa zbyt dużej zmianie. Powódka nie wykazała, aby koszty leczenia znacząco wzrosły. Tymczasem zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne, zaś regulacji tej w przepisach proceduralnych odpowiada treść art. 232 k.p.c., zgodnie z którym to strony są zobowiązane wykazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Podkreślić należy, iż treść art. 6 k.c. i 232 k.p.c. oznacza, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Zaznaczyć także należy, że nie jest rzeczą Sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią nie wskazanych (tak również SN w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76). Sąd miał jednakże na uwadze, iż nawet przy przyjęciu, iż powódka może podjąć pracę, z uwagi na wiek i stan zdrowia nie byłaby jej w stanie wykonywać w pełnym wymiarze czasu pracy, a zatem uzyskiwane wynagrodzenie nie pozwoliłoby na pokrycie wszystkich jej uzasadnionych potrzeb.

Sąd wziął pod uwagę, że postanowieniem z dnia 25.03.2010 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej w sprawie sygn. akt I Ns 50/08 dokonał podziału majątku dorobkowego stron i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 48.726,70 zł tytułem dopłaty oraz kwotę 39.535,83 zł tytułem zwrotu nakładów z majątku osobistego powódki na majątek pozwanego, czyli łącznie 88.262,53 zł. Powódka w dniu 8.03.2012 r. dokonała przelewu kwoty 91.970 zł na rzecz córki. W ocenie Sądu powódka mogła z otrzymanej kwoty poczynić oszczędności, które pozwoliłyby jej na częściowe zaspokojenie miesięcznych usprawiedliwionych potrzeb w zakresie przekraczającym kwotę, jaką tytułem alimentów otrzymuje od pozwanego. Jednakże, w ocenie Sadu, otrzymana kwota stanowi ekwiwalent majątku posiadanego w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej w dacie poprzedniego orzekania o alimentach, a zatem nie sposób przyjąć, iż spłata otrzymana od pozwanego stanowi dla niej czyste przysporzenie majątkowe i tym samym wpływa na polepszenie jej sytuacji finansowej od 2008 r. Wskazać należy, iż zgodnie z obowiązującym orzecznictwem osoba uprawniona do alimentów nie ma obowiązku konsumować swego majątku w sytuacji gdy istnieją podstawy do zasądzenia alimentów od osoby obowiązanej.

Nadto należało zważyć, jak przedstawia się sytuacja majątkowa pozwanego w stosunku do okresu poprzedniego. Pozwany w dacie ustalenia obowiązku alimentacyjnego w kwocie 300 zł miesięcznie otrzymywał rentę w wysokości około 1.800 zł miesięcznie, dodatkowo pracował i zarabiał ok. 2.000 zł miesięcznie. Obecnie pozwany wynajmuje mieszkanie za kwotę 700 zł miesięcznie, pozostałe opłaty mieszkaniowe wynoszą 300 zł, leki 300 zł, wyżywienie 300 zł. Pozwany otrzymuje emeryturę w wysokości ok. 2.200 zł miesięcznie. Dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą, z której w 2012 r. osiągnął przychód w wysokości 37.426 zł., a zatem średnio miesięcznie uzyskiwał dodatkowy dochód w wysokości około 2500 zł. miesięcznie.

Biorąc powyższe pod uwagę, nie ulega wątpliwości, że sytuacja majątkowa pozwanego od wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów nie uległa pogorszeniu i jest on w stanie płacić alimenty w wyższej niż dotychczasowa wysokości. W konsekwencji Sąd zasądził na rzecz powódki alimenty w kwocie wyższej o 150 zł w stosunku do dotychczasowej kwoty, gdyż uznał, że od czasu wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów sytuacja życiowa powódki uległa pogorszeniu oraz, choć nieznacznie, zwiększyły się możliwości majątkowe pozwanego.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił jako nadmiernie wygórowane, o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku. Sąd wziął pod uwagę, że, jak wynika z informacji PUP, rynek pracy dysponował ofertami pracy dla krawca oraz osoby bez zawodu za wynagrodzeniem 1.600 zł brutto miesięcznie, czyli ok. 1.100 zł netto miesięcznie. Sąd przyjął, że powódka, mając możliwości podjęcia pracy, choćby w niepełnym wymiarze czasu pracy oraz otrzymując od pozwanego alimenty w kwocie 450 zł miesięcznie jest w stanie zaspokoić wszystkie swoje miesięczne usprawiedliwione potrzeby. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w pkt. I i II sentencji wyroku.

Sąd na zasadzie art. 102 k.p.c. nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu.

W oparciu o przepis art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w punkcie I nadano rygor natychmiastowej wykonalności.