Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia: SO Mieczysław H. Kamiński

Sędzia SO Zofia Klisiewicz (sprawozdawca)

Sędzia SO Agnieszka Skrzekut

Protokolant: prot. sąd. Ewelina Konieczny

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko R. P.

o ochronę posiadania

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Limanowej

z dnia 13 maja 2013r., sygn. akt I C 171/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Limanowej do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt III Ca 593/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13.05.2013r. Sąd Rejonowy w Limanowej w sprawie z powództwa K. P. przeciwko R. P. o ochronę posiadania, oddalił powództwo (pkt I sentencji), koszty postępowania miedzy stronami wzajemnie zniósł (pkt II sentencji).

Sąd Rejonowy ustalił, że strony były małżeństwem, w trakcie którego wybudowali dom mieszkalny. W postępowaniu o podział majątku dorobkowego zostały wyodrębnione dwa samodzielne lokale mieszkalne: lokal nr (...) przyznany powódce i lokal nr (...) przyznany pozwanemu. Do całego budynku woda jest dostarczana jedną rurą biegnącą ze wspólnego ujęcia z tym, że przed wejściem tej rury w obręb budynku pozwany wykonał odgałęzienie prowadzące do jego lokalu, a jednocześnie poza tym rozgałęzieniem założył dodatkowy zawór, który pozwala na zakręcenie wody biegnącej do lokalu powódki. Jesienią 2012r. pozwany zakręcił powódce wodę używając w tym celu zaworu, a zawór ten odkręcił po interwencji powódki wiosną bieżącego roku. Dojście do lokali znajdujących się w budynku zostało w postępowaniu o podział quoad usum pozostawione do wspólnego korzystania. Ta część działki prowadzi zarówno do wejścia na piętro budynku (lokal nr (...)) jak i do drzwi garażowych stanowiących faktyczne wejście do lokalu powódki (lokal nr (...)). Powódka mimo zaleceń biegłego ze sprawy o podział majątku wspólnego nie urządziła drzwi od strony północnej budynku w miejsce drzwi garażowych i faktycznie drzwi garażowe stanowią jedyne wejście do jej lokalu. Część pozostawiona do wspólnego użytkowania stanowi również wjazd na działkę stron oznaczoną nr 837/1, na której pozwany czasami parkuje samochód jak również zatrzymują się tam samochody gości przyjeżdżających do stron.

W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest niezasadne. Jeżeli chodzi o przywrócenie posiadania poboru wody przez odkręcenie zaworu, stwierdził Sąd Rejonowy, że na dzień orzekania zawór został odkręcony przez pozwanego, a zatem posiadanie zostało przywrócone i w związku z tym brak podstaw do uwzględnienia powództwa w tym zakresie. Jeżeli zaś chodzi o żądanie ochrony posiadania polegające na zakazaniu pozwanemu naruszania jej w posiadaniu prawa przejazdu i przechodu szlakiem wydzielonym jako wspólny do korzystania, to uznał Sąd, że każda ze stron ma prawo z niego korzystać i korzystanie w tym zakresie przez pozwanego, nawet parkującego na podjeździe samochód, nie jest naruszeniem posiadania powódki.

Powyższy wyrok zaskarżyła powódka apelacją, w której zarzuciła naruszenie art. 6 kc, art. 227 kpc, art. 232 kpc i art. 233 § 1 kpc przez poczynienie sprzecznych ustaleń i wyciągnięcie błędnych wniosków z zebranych dowodów. Kwestionowała ustalenie Sądu, iż ona również zakręcała pozwanemu wodę, w sytuacji gdy już ze sprawy Ns 473/99 o podział majątku wspólnego wynika, że lokal pozwanego i jej lokal mają oddzielne zaopatrzenia wodę do zajmowanych pomieszczeń i sytuacja taka jest już od września 1994r. Zarzucała również naruszenie przepisów art. 339 kc, art. 343 kc i art. 344 kc przez przyjęcie, że działanie pozwanego nie stanowiło naruszenia jej posiadania. Wywodziła nadto, iż orzeczenie Sądu doprowadziło do tego, iż od czerwca 2013r. nie posiada ciepłej wody wskutek działań pozwanego. Odnośnie żądania o ochronę posiadania przejazdu i przechodu, podawała, że działania pozwanego uniemożliwiają jej dojazd do domu oraz bezpieczne dojście do drzwi do jej lokalu oraz do ogrodu na część działki wydzielonej do korzystania dla niej.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wnosiła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego ewentualnie jego zmianę przez uwzględnienie powództwa oraz orzeczenie o kosztach postępowania za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki okazała się uzasadniona.

Wyrok Sądu Rejonowego został wydany z naruszeniem przepisów prawa materialnego i procesowego.

Jeżeli chodzi o żądanie ochrony poboru wody do lokalu nr (...) (własności powódki) przez nakazanie pozwanemu udostępnienia pomieszczeń lokalu nr (...) celem umożliwienia usunięcia przeszkód w instalacji zaopatrującej w wodę budynek mieszkalny pod nr (...) w M., odcinających lokal nr (...) od dostępu do wody m.in. przez zdemontowanie zaworu odcinającego dostęp do wody zamontowanego w części budynku stanowiącego lokal nr (...) własności pozwanego oraz zamontowanie głównego zaworu na zewnątrz w terminie tygodniowym od prawomocności lub wykonalności wyroku, nadto przez zakazanie pozwanemu instalowania w tym budynku urządzeń ograniczających lub odcinających wodę do lokalu nr (...), to stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy nie odniósł się w merytoryczny sposób do tego żądania. Uznanie Sądu, iż skoro posiadanie poboru wody zostało przywrócone przez pozwanego przed wydaniem wyroku, a w związku z tym że brak jest podstawy prawnej do uwzględniania powództwa, jest błędne, przynajmniej w zakresie w jakim powódka żądała ochrony na przyszłość. Należy w tym miejscu podkreślić, że z akt sprawy zdaje się wynikać, że pozwany odkręcił zawór powódce dopiero po wydaniu zarządzenia tymczasowego przez Sąd z dnia 2.04.2013r. (k.15), a więc nie można uznać, że żądanie ochrony posiadania przynajmniej w zakresie wydania stosownych zakazów pozwanemu na przyszłość, jest bezpodstawne. Takie stanowisko zdaje się wynikać z uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego, który przyjął, że pozwany naruszył powódkę w posiadaniu poboru wody do lokalu nr (...).

Jeżeli chodzi o żądanie ochrony posiadania przechodu i przejazdu przez działkę pozostawioną do wspólnego korzystania przez strony, to stwierdzić należy, że w tym zakresie Sąd Rejonowy także nie wyjaśnił okoliczności istotnych w sprawie.

Stosownie do treści art. 346 kc a contrario roszczenie o ochronę posiadania tej samej rzeczy przysługuje pomiędzy współposiadaczami jeżeli da się ustalić zakres współposiadania.

Korzystanie ze wspólnej drogi jest współposiadaniem niezależnym od siebie przez każdego współposiadacza, bez potrzeby współdziałania z innymi współposiadaczami, a zatem współposiadaczowi drogi przysługuje ochrona posiadania z tytułu naruszenia go przez innego współposiadacza (vide komentarz do kc, pod redakcją Stanisława Rudnickiego, wydanie 10, LexisNexis Wielkie Komentarze, s. 601-602). Współposiadanie drogi polega na tym, że każdy ze współposiadaczy korzysta z całej drogi bezkolizyjnie z innymi współposiadaczami.

W rozpoznawanej sprawie powódka powoływała się na kopię szkicu sporządzonego do sprawy I Ns 695/09, dotyczącej podziału dz. ewid. nr 837/1 do korzystania oraz na ustalenia i orzeczenie wydane w tej sprawie co do wspólnej drogi, ale Sąd dowodu z dokumentów znajdujących się w tych aktach nie dopuścił, ani też, jak wynika z protokołów rozpraw, nie przeprowadził (k.26, 28). Niemniej jednak jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, do dokumentów zawartych w tych aktach oraz wydanego orzeczenia, Sąd się odwołuje. W ocenie Sądu Okręgowego brak postanowienia w tym przedmiocie narusza przepisy o postępowaniu dowodowym, a w konsekwencji przełożyło się to na błędne orzeczenie w niniejszej sprawie. W pozwie powódka nadto powoływała się również na dowód z dokumentów znajdujących się w innych aktach spraw sądowych, ale w tym zakresie Sąd Rejonowy także się nie wypowiedział. Ustalenie Sądu Rejonowego na podstawie fotografii znajdujących się w aktach sprawy, iż pozwany parkuje czasem samochód na wspólnej części działki, nie spotkało się z właściwym rozstrzygnięciem Sądu, a nade wszystko z ustaleń tych nie wynika czy takie parkowanie jest chwilowe np. na czas wjazdu do garażu, czy też stale blokuje przejście i przejazd powódce, która również jest uprawniona do współposiadania podjazdu i przejścia. Również nie ustalono czy inne samochody, które zostały sfotografowane na podjeździe to są osoby, które przyjechały do powódki czy do pozwanego.

Stanowisko Sądu Rejonowego, iż powódka nie wykonała drzwi wejściowych do swojego lokalu i faktycznie korzysta z drzwi garażowych, jest bez znaczenia dla przyznania jej ochrony posiadania, jeżeli w tym posiadaniu została naruszona, co będzie przedmiotem ustaleń w ponownym postępowaniu.

Brak precyzyjnych ustaleń co do okoliczności związanych z umiejscowieniem zaworu, który blokuje powódce dopływ wody z wodociągu, a nadto brak jakichkolwiek ustaleń co do naruszania powódki w posiadaniu przejazdu i przechodu przez wspólną działkę, był przyczyną uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Limanowej.

Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 4 kpc i art. 108 § 2 kpc.