Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marcin Wojciechowski

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z powództwa D. A.

przeciwko W. P. (1)

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę wyrównawczą

1.  zasądza od pozwanego W. P. (1) na rzecz powoda D. A. tytułem zadośćuczynienia kwotę 26.411 (dwadzieścia sześć tysięcy czterysta jedenaście) złotych z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 25.000 (dwadzieścia pięć tysięcy) złotych od dnia 01.12.2011r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.411 (jeden tysiąc czterysta jedenaście) złotych od dnia 09.08.2012r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zwalnia powoda D. A. od obowiązku zwrotu pozwanemu W. P. (1) kosztów zastępstwa procesowego;

4.  nakazuje pobrać od pozwanego W. P. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę (...),74(jeden tysiąc osiemset dwadzieścia jeden 74/100) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa od uwzględnionej części pozwu;

5.  zwalnia powoda D. A. od obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa od oddalonej części powództwa.

Sygn. akt V P 13/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 grudnia 2011 roku powód D. A. wniósł o zasądzenie od Towarzystwa (...) w W. oraz W. P. (1) kwoty 25.000 PLN tytułem odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia i umowy o pracę wraz z ustawowymi odsetkami.

Pozwany W. P. (1) w odpowiedzi na pozew z dnia 12 grudnia 2011 roku nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości.

Pozwany Towarzystwo (...) w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 16 grudnia 2011 roku nie uznał powództwa.

Pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 1 sierpnia 2012 roku cofnął ze zrzeczeniem się roszczenia powództwo w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) w W..

Pełnomocnik powoda wskazał także, iż w stosunku do pozwanego W. P. (1) popiera powództwo z tym, że dochodzi kwoty 25.000,00 PLN tytułem zadośćuczynienia, a nie odszkodowania.

Pozwany wniósł o oddalenie tak sprecyzowanego powództwa.

Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2012 roku Sąd umorzył postępowanie w stosunku do pozwanego Towarzystwa (...) w W..

Pismem z dnia 9 sierpnia 2012 roku powód reprezentowany przez pełnomocnika rozszerzył powództwo wskazując, iż domaga się zasądzenia od pozwanego W. P. (1):

1.  - kwoty 30.000,00 PLN tytułem zadośćuczynienia

2.  - kwoty 6.000,00 PLN tytułem odszkodowania

3.  - renty wyrównawczej w kwotach:

- 950,00 PLN za miesiące maj – lipiec 2010 roku;

- 500,00 PLN za miesiąc listopada 2010 roku

- 190,00 PLN za miesiące grudzień 2010 roku i styczeń 2011 roku

- 570,00 PLN za miesiąc luty 2011 roku;

- 950,00 PLN za miesiące marzec 2011 roku – marzec 2012 roku;

- 475,00 PLN za miesiąc lipiec 2012 roku;

- 950,00 PLN za miesiąc sierpień 2012 roku.

Pozwany wniósł o oddalenie tak sprecyzowanego powództwa.

Pismem z dnia 4 czerwca 2013 roku pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo wskazując, iż domaga się zasądzenia od pozwanego W. P. (1):

1.  - kwoty 34.000,00 PLN tytułem zadośćuczynienia

2.  - kwoty 6.000,00 PLN tytułem odszkodowania

3.  - renty wyrównawczej w kwotach:

- 1317,00 PLN za miesiące maj – lipiec 2010 roku;

- 842,00 PLN za miesiąc listopada 2010 roku

- 367,00 PLN za miesiąc grudzień 2010 roku

- 554,00 PLN za miesiąc styczeń 2011 roku

- 971,00 PLN za miesiąc luty 2011 roku;

- 1.386,00 PLN za miesiące marzec 2011 roku – grudzień 2011 roku;

- 1.500,00 PLN za miesiące styczeń – marzec 2012 roku;

- 750,00 PLN za miesiąc lipiec 2012 roku;

- 1.500,00 PLN za miesiące sierpień - grudzień 2012 roku;

- 1.600,00 PLN za miesiące styczeń – luty 2013 roku.

Pełnomocnik pozwanego nie uznał rozszerzonego powództwa, wniósł o jego oddalenie. Nadto podniósł zarzut przyczynienia się powoda do zaistnienia wypadku w 90 % z uwagi na notoryczne korzystanie przez powoda z telefonu komórkowego w czasie pracy, pisanie sms – ów dekoncentrowało go, co doprowadziło do wypadku.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwany W. P. (1) prowadzi działalność gospodarczą – Przedsiębiorstwo Handlowo – Produkcyjne (...) w U..

- okoliczność bezsporna –

D. A. został zatrudniony przez W. P. (1) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 2 września 2009 roku na stanowisku kontrolera jakości, za wynagrodzeniem 1.300,00 PLN brutto.

- dowód: umowa o pracę – k. 14;

Powód posiadał wówczas wykształcenie wyższe licencjackie na kierunku handel zagraniczny w (...) w P. i rozpoczął studia magisterskie uzupełniające na kierunku: zarządzanie nowoczesnym przedsiębiorstwem w (...) Wyższej Szkole (...) w Ł.

- dowód: kwestionariusz – k. 15.

Studia magisterskie powód ukończył w lutym 2013 roku uzyskując tytuł magistra zarządzania.

- okoliczność bezsporna -

Szkołę średnią – technikum D. A. zakończył jako technik elektronik.

- okoliczność bezsporna -

Kierownikiem produkcji w przedsiębiorstwie pozwanego jest ojciec powoda Z. A. (1).

Z. A. (1) wyjeżdżając na urlop zostawił rozpiskę, który z pracowników czym ma się zajmować. Powodowi zlecono pracę przy kątownikach i cięciu na pile.

- dowód: notatka – k. 16.

W dniu 17 sierpnia 2009 roku D. A. rozpoczął pracę o godzinie 7.00. Zgodnie z dyspozycją pozostawioną przez A. zajmował się wyginaniem kątowników 40 z blachy stalowej na prasie mimośrodkowej (...). Około godziny 12.00 podczas obsługi ww. pracy powód doznał zmiażdżenia palców lewej ręki spowodowanego umieszczeniem dłoni w strefie niebezpiecznej prasy tj. miedzy matrycą a stemplem w wyniku czego doszło do urazowej amputacji paliczków dalszych palca II i III.

Podczas pracy powód nie posługiwał się szczypcami do podawania i wyjmowania z prasy obrabianych materiałów.

- okoliczność bezsporna -

Powód w trakcie pracy często używał telefonu komórkowego. Używał go także podczas obsługi prasy .

- dowód: zeznania świadka M. W. – rozprawa w dniu 16.01.2014r. – 00.15 -00.34.

zeznania świadka M. O. – rozprawa w dniu 16.01.2014r. – 00.35 -00.44;

zeznania świadka J. G. – rozprawa w dniu 16.01.2014r. – 00.52 – 01.05.

Z. A. (2) wielokrotnie zwracał uwagę powodowi, że ma zając się pracą, a nie innymi rzeczami.

- dowód: zeznania świadka J. G. – rozprawa w dniu 16.01.2014r. – 00.52 – 01.05..

Prasa obsługiwana przez powoda była ustawiona przez J. G. do obsługi prawą ręką.

- dowód: zeznania świadka J. G. – rozprawa w dniu 16.01.2014r. – 00.52 – 01.05.

Powód jest osobą praworęczną.

- okoliczność bezsporna -

W dokumentacji pracowniczej powoda brak jest potwierdzonych własnoręcznym podpisem przeprowadzonych szkoleń BHP w zakresie szkolenia wstępnego i szkolenia stanowiskowego, a w szczególności obsługi prasy mimośrodkowej typu (...).

S. takie przeprowadził z powodem Z. A. (1).

- okoliczność bezsporna -

Wobec nieobecności kierownika produkcji Z. A. (1) w dniu 17 sierpnia 2009 roku obowiązki kierującego pracą pełnił pozwany – właściciel zakładu (...).

- okoliczności bezsporne –

Prasa (...) obsługiwana przez powoda nie posiadała tabliczki znamionowej, na której wskazany byłby jej producent i dane techniczne. Brakowało do niej dokumentacji techniczne, potwierdzeń dokonanych przeglądów i aktualnych badań instalacji elektrycznej. Prasa ta nie spełnia minimalnych wymogów technicznych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyny przez pracowników.

Produkcję prowadzono na matrycy i stemplu własnej konstrukcji i wykonaniu w układzie otwartym nie uwzględniając jednak wyposażenia prasy w system uruchamiania cyklu pracy, nie zaprojektowano i nie wykonano żadnych osłon uniemożliwiających włożenie rąk miedzy matrycę a stempel oraz chroniących osobę pracującą przed możliwymi odpryskami metalu pochodzącymi od tłoczonego metalu lub oderwanych z matrycy lub stempla.

- dowód: opinia biegłego z zakresu mechaniki i (...) – k. 363 – 377, 402 – 407, 407 - 412 .

Uruchomienie stempla prasy następowało w skutek naciśnięcia nogą pedału.

- okoliczności bezsporne -

Powód nie posiadał wykształcenia z zakresu mechaniki maszyn lub podobnego, był mało doświadczonym pracownikiem, co powodowało, że pracując na tak niebezpiecznej maszynie jak prasa (...) nie mógł być pozostawiony sam sobie bez nadzoru.

Podczas obecności Z. A. (1), nadzorował on ciągle pracowników ze szczególnym zwróceniem uwagi na powoda. Nadzór pozwanego W. P. (2) był nie wystarczający.

(...) prasy (...) wymagała od pracownika chęci do pracy i należytego skupienia. Rozkojarzenie i brak koncentracji na pracy może doprowadzić do zaistnienia wypadku przy pracy.

Bezpieczna obsługa pracy wymagała użycia szczypiec. Zaniechanie ich używania stanowiło istotne naruszenie norm BHP przez pracownika.

Powód w chwili wypadku pracował w pozycji stojącej. Tylko w pozycji stojącej powód mógł sięgnąć po część obrabianego materiału swobodnie z ominięciem wystających elementów matrycy i śrub. Za pracą w pozycji stojącą przemawiają także ślady krwi pozostawione na blaszce wskazujące dokładnie na miejsce w którym znajdowały się końce palców powoda.

Uraz jakiego doznał powód mógł zaistnieć, kiedy D. A. wsunął palce celem poprawienia – dosunięcia do zderzaka obrabianego materiału i mimochodem nacisnął dźwignię nożną uruchamiającą cykl pracy maszyny.

- dowód: opinia biegłego z zakresu mechaniki i (...) – k. 363 – 377, 402 – 407, 407 - 412 .

W wyniku wypadku powód doznał amputacji urazowej paliczka dystalnego ( obwodowego ) II i paliczka obwodowego III z częścią dystalną paliczka środkowego palca ręki lewej.

W wyniku wypadku nie doszło do ograniczenia zdolności powoda do pracy. D. A. nie stał się niezdolnym do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Mimo rzeczywistych ubytków anatomicznych w postaci nieodwracalnej utraty dystalnych paliczków II i III palca lewej ręki nie utracił zdolności do zarobkowania, wnioskodawca nie jest ani całkowicie, ani częściowo długotrwale niezdolnym do pracy, może wykonywać pracę zarobkową i pracę umysłową.

Wnioskodawca jest osobą praworęczną. Ubytki funkcjonale w ręce lewej są nie duże.

Stan narządów ruchu jest dobry, bez odchyleń statyczno – dynamicznych poza ewidentną dysfunkcją pourazową w obrębie lewej ręki z miernym upośledzeniem sprawności chwytnej po urazie.

Ręka lewa jest właściwie prawie zdrowa czynnościowo, ubytki funkcjonalne są nie duże. Nie zaistniały istotne zaniki w obrębie ręki lewej. Zachowana zdolność chwytna wynosi 90 %

U powoda zaistniał 9 % uszczerbek na zdrowiu.

- dowód: opinia biegłego z zakresu ortopedii (...)– k. 222 -223, 276, 307 -311.

W wyniku wypadku z 17 sierpnia 2009 roku i amputacji urazowej paliczków dystalnych II i III palca lewej ręki D. A. doznał zaburzeń stresowych po urazowych. Powód wymagał terapii psychologicznej, którą odbył.

Po zaistniałym wypadku powód przez okres około 2 miesięcy odczuwał cierpienie psychiczne w stopniu znacznym, następnie przez 6 miesięcy cierpienie psychiczne miało natężenie umiarkowane, obecnie jest ono w stopniu nikłym

U wnioskodawcy zaistniał 5 % uszczerbek na zdrowiu spowodowany urazem psychicznym, przebytym cierpieniem psychicznym.

- dowód: opinia biegłego psychologa M. P. (1) – k. 248 – 249.

opinia biegłego psychiatry B. J. – k. 271 – 272,302.

U D. A. w skutek wypadku doszło do neuropatii po przebytej amputacji paliczków dystalnych palców II i III ręki lewej.

Skutkuje to 2 % uszczerbkiem na zdrowiu z przyczyn neurologicznych. Powód z punktu widzenia neurologii nie utracił zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. D. A. nie miał także zwiększonych potrzeb i zmniejszonych widoków na przyszłość.

- dowód: opinia biegłego neurologa A. P. – k. 296- 298

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 14 kwietnia 2010 roku w sprawie II K 1402/09 W. P. (1) został uznany za winnego tego, że w dniu 17 sierpnia 2009 roku w miejscowości U. przy ulicy (...), ponosząc jako pracodawca odpowiedzialność z stan bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie Zakładu Handlowo – Produkcyjnego (...) nie dopełnił wynikających stąd obowiązków przez dopuszczenie do wykonywania pracy D. A. na niesprawnej technicznie prasie mimośrodkowej typu (...), bez stosowania narzędzi pomocniczych, przy nienależycie sprawowanym nadzorze nad jego pracą przez co naraził ww. pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego pokrzywdzony D. A. doznał zmiażdżenia paliczków obwodowych palców drugiego i trzeciego lewej ręki z licznymi ranami tych palców i pourazową utratą paliczków paznokciowych wskaziciela i palca trzeciego lewej ręki, przyczyn te obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów na okres 7 dni, to jest czynu zabronionego opisanego w art. 220 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k,k. w zbiegu z art. 157 § 1 k.k. w związku art. 11 § 2 k.k.

- okoliczność bezsporna –

Pismem z dnia 31 marca 2010 roku powód wystąpił do pozwanego o rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron z dniem 31.03.2010 roku.

- dowód: kopia pisma – k. 173;

Pozwany w dniu 31 marca 2010 roku przyjął ofertę powoda. Stosunek pracy między powodem, a pozwanym uległ rozwiązaniu za porozumieniem stron z dniem 31.03.2010 roku.

- dowód: kopia oświadczenia pracodawcy – k 174.

(...) przyznało wnioskodawcy D. A. odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków w wysokości 2.000,00 PLN .

- dowód kopia decyzji (...) k. 5.

Orzeczeniem (...) w T. z dnia 29 maja 2010 roku wnioskodawca został uznany za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim.

Powód w dniu 4 listopada 2010 roku został zarejestrowany jako bezrobotny w (...) w T..

- okoliczności bezsporne –

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił u powoda 9% uszczerbku na zdrowiu i wypłacił jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w wysokości 5.589,00 PLN.

- okoliczność bezsporna –

Od grudnia 2012 roku powód pracuje w (...) U. jako operator urządzeń powielających. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2.000 PLN brutto.

- okoliczność bezsporna -

Dokonując oceny zgromadzone w sprawie materiału dowodowego Sąd za bezsporne uznał dowody w postaci dokumentów zawarte w aktach sprawy, załączonych aktach osobowych powoda oraz aktach szkody.

Bezsporne był fakt zaistnienia wypadku przy pracy z udziałem powoda.

Kwestią sporną była możliwość postawienia powodowi zarzutu przyczynienia się do powstania krzywdy oraz okoliczności związane z prawem do odszkodowania i renty wyrównawczej.

Okoliczności te wykazywane były w głównej mierze przez osobowe źródła dowodowe.

W ocenie Sądu za wiarygodne należało uznać dowody w postaci zeznań świadków M. W., M. O. i J. G.. Świadkowie powyżsi opisali pracę powoda, nie byli bezpośrednimi świadkami wypadku, nie posiadali więc wiedzy na temat zachowania powoda w chwili poprzedzającej wypadek, wskazywali jednakże na wcześniejsze zachowanie powoda dotyczące notorycznego korzystania z telefonu komórkowego w trakcie pracy w tym i w trakcie wcześniejszej obsługi prasy (...), wbrew poleceniom kierownika produkcji Z. A. (1), który wielokrotnie zwracał uwagę powodowi w tym zakresie.

Dokonując oceny zeznań powoda D. A. dotyczących zajmowanej pozycji w trakcie pracy należy wskazać, iż twierdzenie to pozostaje w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Układ matrycy i stempla, ustawienie otworu do wkładania materiału obrabianego oraz ograniczenia związane kształtem matrycy i śrubami preferował pracę w pozycji stojącej, a nie jak twierdzi powód w pozycji siedzącej w chwili wypadku. Należy także zwrócić uwagę, na ustalenia zakresu mechaniki i (...), który zwrócił uwagę, iż przy pracy siedzącej inne byłyby obrażenia dłoni oraz inne ślady krwi pozostawione na maszynie.

W ocenie Sądu za niewystarczające należało uznać twierdzenia powoda dotyczące kosztów poniesionych w związku z wypadkiem przy pracy. Powód winien był wykazać wysokość dochodzonej kwoty. Jako twierdzenie uzasadniające poniesione wydatki powód wskazał, iż wziął kredyt na koszty związane z leczeniem po wypadku, jednakże powód nie wykazał jakie były koszty tego leczenia, czy wyczerpują one koszty kredytu, czy też kredyt był wydatkowany na inne cele. Jako koszty powód wskazał na wydatki poniesione na dojazdy do Szpitala w T.. Powoda swoim samochodem dowoził świadek T. A.. Zarówno powód jak i świadek nie wskazali, ile tych dojazdów było, jaki było koszt jednego dojazdu. Między twierdzeniami powoda, a zeznaniami świadka istnieją istotne sprzeczności. Powód twierdził, iż dojazdy miały miejsce do kwietnia 2010 roku, T. A., że do stycznia 2010 roku, powód wskazywał, iż za dojazd dawał świadkowi kwotę 20 – 30 PLN, a świadek wskazał, iż powód opłacał koszty paliwa. Powód nie wskazał, jakie odległości były pokonywane, jak często, jaki był koszt kupowanego paliwa. Wskazana kwota 20 – 30 PLN nie znajduje pokrycia zarówno w twierdzeniach powoda jak i świadka.

W ocenie Sądu brak jest także podstaw do dania wiary powodowi, iż zmniejszyły się jego widoki na przyszłość. Powód powyższe twierdzenie argumentował tym, że zamierzał pracować jako elektronik w zakładzie (...). Powód nie wykazał prawdziwości tegoż twierdzenia. D. A. wprawdzie skończył technikum jako technik elektronik jednakże nie kontynuował edukacji w tym zakresie . Rozpoczął studia wyższe licencjackie na kierunku handel zagraniczny, uzupełniane do magisterskich na kierunku zarządzanie. Brak jest jakiegokolwiek związku z podjętą ścieżką edukacyjną, a pracą jako monter elektronik w zakładzie (...). Powód nie był w stanie wykazać, czy starał się o pracę w takim zakładzie, samo twierdzenie, że tak jest nie wystarczające. Trzeba przedstawić działania jakie się podjęło w tym zakresie.

Tak samo gołosłowne jest twierdzenie, że powód nie będzie mógł pracować jak elektronik z uwagi na uraz ręki lewej. Powód jest praworęczny, jego ręka prawa jest w pełni sprawna, doznany uraz skutkuje ograniczeniem sprawnością lewej ręki do 90 %, czyli niewielkim jak wskazał biegły ortopeda R. E..

W niniejszej sprawie celem dokonania ustalenia stanu zdrowia powoda, stopnia jego krzydy, jego zdolności do pracy i widoków na przyszłość zostały dopuszczone opinie biegłych z zakresu ortopedii R. E., psychiatrii B. J., psychologa M. P. (2) oraz neurologii A. P..

Opis stanu zdrowia wnioskodawcy, zaistniałego urazu, zdolności wnioskodawcy do pracy przedstawiony przez biegłych jest zbieżny.

Pozwany zgodził się z wnioskami biegłych. Powód zgłosił zastrzeżenia skutkujące wydaniem przez biegłego ortopedę i biegłego psychiatrę opinii uzupełniających, w których szczegółowo odnieśli się do zarzutów i pytania powoda.

W ocenie Sądu biegli w sposób jasny, zupełny i wyczerpujący odpowiedzieli na pytania Sądu oraz pytania powoda. Wnioski i ustalenia biegłych są tożsame i mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

W celu ustalenia zasadności zarzutu przyczynienia się powoda do zaistnienia szkody został dopuszczony dowód z opinii biegłego zakresu mechaniki i (...), który w swojej jasnej i zupełniej opinii przestawił naruszenia norm BHP zarówno przez powoda jak i pozwanego. W cenie Sądu także przedmiotowa opinia może stanowić podstawę ustaleń w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód D. A. wniósł ostatecznie o zasądzenie od pozwanego W. P. (1):

- zadośćuczynienia w kwocie 34.000,00 PLN

- odszkodowania w kwocie 6.000,00 PLN

- renty wyrównawczej za okres od maja 2010 roku do lutego 2013 roku.

Pozwany W. P. (1) nie uznał powództwa wniósł o jego oddalenie podnosząc m.in. zarzut przyczynienia się powoda do zaistnienia szkody i krzywdy w 90%.

W pierwszej kolejności Sąd odniesie się do roszczenia o zadośćuczynienie.

Z uwagi na fakt, iż kodeks pracy nie reguluje kwestii zadośćuczynienia, zgodnie z art. 300 k.p. należało sięgnąć do regulacji zawartej w kodeksie cywilnym.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. osoba, która doznała uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia może żądać odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne ( ból i inne dolegliwości ), cierpienie psychiczne ( ujemne uczucia związane z cierpieniami fizycznymi lub następstwami rozstroju zdrowia lub uszkodzenia ciała np.: zeszpecenia ).

Konstrukcja zadośćuczynienia w prawie polskim opiera się na trzech zasadach. Pierwsza sprowadza się do stwierdzenia, że zadośćuczynienie pieniężne sąd może przyznać poszkodowanemu jedynie w wypadkach wyraźnie w ustawie przewidzianych. Oznacza to - inaczej rzecz ujmując - że możliwe jest przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego wyjątkowo; regułą bowiem jest, że naprawieniu podlega tylko szkoda majątkowa. Te wyjątki przewiduje m.in. art. 445 k.c.

Trzecia zasada sprowadza się do fakultatywności zadośćuczynienia pieniężnego, co oznacza, że jego przyznanie nie jest - nawet w razie istnienia krzywdy - obligatoryjne i zależy od uznania i oceny sądu konkretnych okoliczności sprawy (tak SN w wyroku z dnia 27 sierpnia 1969 r., I PR 224/60, OSNCP 1970, nr 6, poz. 111). Fakultatywność nie oznacza dowolności. Odmowa przyznania zadośćuczynienia musi być obiektywnie uzasadniona.

Odnosząc się do pierwszej z powyższych zasad roszczenie powoda oparte jest na art. 445 czyli ustawowej podstawie roszczenia o zadośćuczynienie.

Oparcie roszczenia o zadośćuczynienie na zasadach odpowiedzialności deliktowej prowadzi do konieczności odpowiedniego zaistnienia przesłanek zawartych w art. 415 k.c i następnych kodeksu cywilnego. Biorąc pod uwagę okoliczności powstania krzywdy zastosowanie będzie miał art. 435 k.c.

Zgodnie z ustalonym w orzecznictwie i zaakceptowanym przez skład orzekający w niniejszej sprawie, dochodzenie przez pracownika roszczeń uzupełniających, opartych na przepisach prawa cywilnego, wymaga wykazania odpowiedzialności pracodawcy z tytułu czynu niedozwolonego, udowodnienia wysokości szkody i związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem cywilnoprawnym, a powstaniem szkody (tak też SN w wyroku z 20 stycznia 1998 r. w sprawie II UKN 450/97, opubl. w OSNP z 1998 r., nr 24, poz. 720). W tym względzie podnieść wypada, co następuje.

Powód miał za zadanie wykazać, że doznana przezeń szkoda na osobie w postaci urazu lewej ręki oraz wskazane w pozwie krzywdy psychiczne pozostają w związku z ruchem przedsiębiorstwa (definiowanym jako funkcjonowanie wszystkich agend przedsiębiorstwa bez względu na to, w jakim stosunku pozostaje ich funkcjonowanie do stosowanych sił przyrody, jak również funkcjonowanie wszystkich urządzeń należących do tak szeroko ujmowanego przedsiębiorstwa, wreszcie każdy przejaw działalności takiego przedsiębiorstwa wynikający z określonej struktury organizacyjnej i funkcji usługowo-produkcyjnej – analogicznie SN w wyrokach z 09 lutego 1976 r. w sprawie IV CR 2/76, opubl. LEX nr 7799 oraz z 13 grudnia 2001 r. w sprawie IV CKN 1563/00, opubl. LEX nr 52720) i temu zadaniu w ocenie Sądu powód podołał.

Wyrządzenie szkody przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu ma bowiem miejsce zarówno wtedy, gdy szkoda jest bezpośrednim skutkiem użycia sił przyrody, jak i wtedy, gdy pozostaje w związku z samym tylko ruchem przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości (por. SN w wyroku z 05 stycznia 2001 r. w sprawie V CKN 190/00, opubl. LEX nr 52421) – tak też było w przedmiotowym przypadku. Do wypadku doszło w trakcie obsługi przez powoda prasy (...), czyli urządzenia wprawianego w ruch przy pomocy sił przyrody.

Należy wskazać, iż odpowiedzialność z art. 435 kc jest oparta na założeniu, że samo codzienne funkcjonowanie zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od jakiegokolwiek działania lub zaniechania prowadzącego taki zakład, w szczególności od zawinionego lub bezprawnego zaniedbania w zakresie obowiązków dotyczących stworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (co potwierdził SN w wyroku z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie II UKN 424/00, opubl. w OSNP z 2003 r., nr 6, poz. 155 oraz w wyroku z dnia 14 lutego 2002 r. w sprawie I PKN 853/00, opubl. w OSNC z 2002 r., nr 18, poz. 4). Sąd Pracy orzekający w niniejszym składzie w pełni podziela i popiera ustaloną linię poglądów Sądu Najwyższego wyrażoną w w/w orzeczeniach.

Związek przyczynowy pomiędzy pracą u pozwanego, wypadkiem z dnia 17 sierpnia 2009 roku a wystąpieniem urazu lewej ręki jest bezsporny i nie budzi wątpliwości zarówno Sądu jak i stron.

Oczywistym jest, iż powód doznał uszczerbku na zdrowiu zarówno fizycznym jak i psychicznym, zaś z powyższych rozważań wynika odpowiedzialność pozwanego oparta na art. 435 k.c.

Także w przypadku przyjęcia, iż art. 435 k.p.c. nie będzie miał zastosowania w sprawie, spełnione zostały przesłanki odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 415 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Zgodnie z treścią art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia, czyli roszczenie o naprawienie szkody – odszkodowanie – przysługuje osobie, która w wyniku bezprawnego, zawinionego zachowania drugiej osoby poniosła stratę majątkową lub nie osiągnęła korzyści, którą mogła by osiągnąć gdyby nie wyrządzono jej szkody ( art. 361 § 2 k.c.).

Odnosząc powyższe przesłanki do roszczenia o zadośćuczynienie należy stwierdzić, iż dla ustalenia, iż powodowi przysługuje zadośćuczynienie trzeba stwierdzić, że pozwany zachował się w sposób bezprawny, zawiniony, że powstała krzywda, i że krzywda ta pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem pozwanego.

Bezprawność w rozumieniu prawa cywilnego, a biorąc po uwagę realia niniejszej sprawy i prawa pracy jest traktowana szeroko jako niezgodność z obowiązującymi normami, mogą to być także normy dotyczące zasad BHP.

Potwierdzeniem bezprawności działania pozwanego jest fakt, iż W. P. (1) prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 14 kwietnia 2010 roku w sprawie II K 1402/09 został uznany za winnego tego, że w dniu 17 sierpnia 2009 roku w miejscowości U. przy ulicy (...), ponosząc jako pracodawca odpowiedzialność z stan bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie Zakładu Handlowo – Produkcyjnego (...) nie dopełnił wynikających stąd obowiązków przez dopuszczenie do wykonywania pracy D. A. na niesprawnej technicznie prasie mimośrodkowej typu (...), bez stosowania narzędzi pomocniczych, przy nienależycie sprawowanym nadzorze nad jego pracą przez co naraził ww. pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego pokrzywdzony D. A. doznał zmiażdżenia paliczków obwodowych palców drugiego i trzeciego lewej ręki z licznymi ranami tych palców i pourazową utratą paliczków paznokciowych wskaziciela i palca trzeciego lewej ręki, przyczyn te obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów na okres 7 dni, to jest czynu zabronionego opisanego w art. 220 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k,k. w zbiegu z art. 157 § 1 k.k. w związku art. 11 § 2 k.k.

Nadto należy wskazać, iż maszyna, którą obsługiwał powód nie posiadała tabliczki znamionowej, na której wskazany byłby jej producent i dane techniczne. Brakowało do niej dokumentacji techniczne, potwierdzeń dokonanych przeglądów i aktualnych badań instalacji elektrycznej. Prasa ta nie spełnia minimalnych wymogów technicznych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyny przez pracowników. W prasie nie zaprojektowano i nie wykonano żadnych osłon uniemożliwiających włożenie rąk miedzy matrycę a stempel oraz chroniących osobę pracującą przed możliwymi odpryskami metalu pochodzącymi od tłoczonego metalu lub oderwanych z matrycy lub stempla.

Powyższe świadczy, iż zachowanie pracodawcy powoda było bezprawne. Kwestia związku przyczynowego i zaistnienia krzywdy została już wyżej wykazana.

Dlatego też należy stwierdzić, iż zaistniały ustawowe przesłanki nabycia przez powoda prawa do zadośćuczynienia.

Przepisy kodeksu nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, ponieważ wypracowała je judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego.

Zdrowie jest dobrem szczególnie cennym; przyjmowanie niskich kwot zadośćuczynienia w przypadkach ciężkich uszkodzeń ciała prowadzi do niepożądanej deprecjacji tego dobra (tak SN w wyroku z dnia 16 lipca 1997 r., II CKN 273/97, nie publ.). Zadośćuczynienie z art. 445 ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962 r., 4 CR 902/61, OSNCP 1963, nr 5, poz. 107; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965 r., I PR 203/65, OSPiKA 1966, poz. 92; por. też wyrok z dnia 22 marca 1978 r., IV CR 79/78, Monitor Prawniczy - Zestawienie Tez 2001/8 str. 469).

W niniejszej sprawie wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia winna więc stanowić odczuwalną przez powoda kwotę, mającą zrekompensować mu choćby materialnie doznane cierpienia, jednakże wysokość jej ograniczona jest z jednej strony rozmiarem cierpień powoda, a drugiej aktualnymi stosunkami majątkowymi społeczeństwa. Ograniczeniem dla Sądu jest także wartość żądania wskazana przez powoda w pozwie.

Należy wskazać na rozmiar cierpień psychicznych zaistniałych u powoda. Poza bólem fizycznym odczuwanym po zaistnieniu wypadku, w trakcie leczenia powód doznał także cierpień psychicznych związanych z zaistniałym uszczerbkiem lewej ręki, z samym procesem leczenia.

Przy ustaleniu należnej powodowi kwoty jako kryteria czysto pomocnicze należy wziąć pod uwagę z jednej strony wysokość stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu – 16 % oraz dotychczasową praktykę orzecznictwie, iż 1 % uszczerbku na zdrowiu winien odpowiadać kwocie między 3.000 a 4.000 PLN. Powoduje to, iż należne powodowi zadośćuczynienie winno oscylować między 48.000, a 64.000 PLN.

Nie można jednakże nie zauważyć, iż obecnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych dominuje pogląd, że wysokość zadośćuczynienia za uszczerbek na zdrowiu w obecnych realiach społeczno – gospodarczych nie może być ograniczony do symbolicznych kwot. Charakter uszczerbku i rodzaj cierpień powoda wskazuje, iż raczej winna to być druga z kwot.

Ustalając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia nie można pominąć tego, że D. A. przyczynił się do zaistnienia krzywdy. Obsługując w dniu 17 sierpnia 2009 roku prasę powód nie używał szczypiec. Ich stosowanie było obligatoryjne i ich użycie zabezpieczało przed powstaniem wypadku jakiego doznał powód. W razie przypadkowego uruchomienia stempla prasy uszkodzeniu uległy by szczypce, a nie dłoń pracownika.

Powód podnosił, iż kiedy rozpoczął pracę przy prasie nie było szczypiec, a on bał się zwrócić o szczypce do pozwanego W. P. (2), bo mogło to skutkować utratą pracy.

Należy wskazać na sprzeczność w dokumentacji fotograficznej z miejsca wypadku sporządzonej przez funkcjonariusza policji, na którego zdjęciu szczypce były z dokumentacją fotograficzną sporządzoną przez inspektora PIP, gdzie szczypiec przy maszynie nie było.

Przyjęcie, iż szczypce były ale powód z nich nie korzystał skutkowałoby zaistnieniem przyczynienia graniczącego ze sprawstwem wypadku. Zebrany materiał dowodowy nie pozwala jednak na rozstrzygnięcie tej sprzeczności. Dlatego też Sąd przyjął, iż szczypiec na stanowisku pracy powoda nie było.

Bezspornym jest, ze powód nie zwrócił się o szczypce zarówno do pozwanego jak i do któregokolwiek z pozostałych pracowników. Twierdzenie o zwolnieniu go w razie zwrócenie się w tej sprawie do pozwanego jest nie tylko gołosłowne co nielogiczne. Powód nie wskazał, na jakiekolwiek zachowania pozwanego które by uzasadniały takie twierdzenie. Zwrócenie się o szczypce jest czynnością prozaiczną, aczkolwiek mającą szczególne znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze prasy (...). Nadto powód jako syn kierownika produkcji jak wynika ze zeznań współpracowników cieszył się szczególnym traktowaniem.

Praca bez szczypiec stanowiła istotne naruszenie zasad bezpieczeństwa i nie potrzeba wiedzy specjalnej lub dodatkowego szkolenia w tym zakresie by stwierdzić, iż było to narażanie się na niebezpieczeństwo.

Powód w trakcie pracy notorycznie korzystał z telefonu komórkowego, skutkowało to dekoncentracją, a wypadek zaistniał kiedy powód przypadkowo nacisnął nożny pedał uruchamiający maszynę. Naciśnięcie pedału przypadkowo było możliwe jedynie kiedy powód nie był należycie skoncentrowany. Także wsunięcie w pole robocze prasy lewej dłoni kiedy prasa została ustawiona do obsługi dłonią prawą świadczy o dekoncentracji powoda.

Biorąc powyższe pod uwagę należało uznać za zasadny zarzut, iż powód swoim zachowaniem przyczynił się do zaistnienia wypadku, a tym samym do powstania krzywdy.

W ocenie Sądu przyczynienie to wyniosło 50 %. Skutkuje to koniecznością odpowiedniego zmniejszenia należnego zadośćuczynienia zgodnie z art. 362 k.c. w zw. z art. 300 k.p. Skutkuje to uznaniem, iż wskazana wyżej kwota 64.000,00 PLN winna ulec zmniejszeniu do kwoty 32.000,00 PLN.

Kwota ta winna ulec dalszemu zmniejszeniu z uwagi na otrzymane od ZUS jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy w kwocie - 5.589,00 PLN. Dlatego też Sąd uznał, iż należne powodowi zadośćuczynienie winno wynieść 26.411,00 PLN i taka też kwota została powodowi przyznana wraz z należnymi ustawowymi odsetkami.

W pozostałym zakresie roszczenie o zadośćuczynienie jako zawyżone należało uznać za bezzasadne i podlegające oddaleniu.

Kolejnym ze zgłoszonych przez powoda roszczeń było roszczenie o odszkodowanie w wysokości 6.000,00 PLN.

Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. odszkodowanie obejmuje powstałą stratę (czyli wartość, która była w mieniu poszkodowanego i z niego wyszła) i utracone korzyści (czyli wartość, która mogłaby wejść do mienia poszkodowanego).

Na powodzie zgodnie z zasadą ciężaru dowodu spoczywał obowiązek wykazania zaistnienia szkody i jej wysokości. Powód wskazując szkodę ograniczył się do wskazania, że wziął kredyt z którego pokrył koszty leczenia. Nie przedstawił jednakże żadnych konkretnych poniesionych wydatków. Powód wskazał, iż opłacał koledze T. A. zwrot kosztów dojazdów do Szpitala w T.. Nie wskazał jednakże, ile tych dojazdów było, jaki był ich koszt, czy poniósł jakieś inne koszty i w jakiej wysokości.

Dlatego też należało uznać roszczenie powoda za nieudowodnione, a tym samym podlegające oddaleniu w tej części.

W ocenie Sądu za niezasadne należało także uznać roszczenie o rentę wyrównawczą.

Zgodnie z art. 444 §2 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z treści powyższej normy wynika, iż przesłanką przyznania renty:

- jest utrata całkowicie lub w części zdolności do pracy zarobkowej;

- albo zwiększenie się jego potrzeb

- albo zmniejszenie się widoków na przyszłość.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności konieczne do przyznania prawa do renty należy wskazać, iż w przypadku powoda jak wynika zarówno z opinii biegłego ortopedy R. E. jak i biegłego neurologa A. P. u wnioskodawcy nie zaistniała utrata zdolności do pracy czy to w całości czy też w części.

Brak jest także jakichkolwiek dowodów pozwalających na stwierdzenie związku miedzy przebywaniem powoda na bezrobociu a zaistniałym urazem, jeżeli nie nastąpiła u powoda utrata zdolności do pracy.

Powód w toku procesu nie wskazał także by zwiększyły się jego potrzeby. Powód ukończył studia magisterskiej jego kwalifikacje wzrosły. Powód otrzymał zatrudnienie w (...) w U. z wyższym wynagrodzeniem na stanowisku nie związanym z pracą fizyczną.

Odnosząc się do twierdzenia powoda, ze zmniejszyły się jego widoki na przyszłość, bowiem nie będzie mógł pracować jako elektronik w punkcie zajmującym się naprawa sprzętu RTV należy stwierdzić, iż jest ono gołosłowne. Powód zarówno przed wypadkiem jak i po wypadku nie podejmował żadnych działań w tym kierunku. Po skończeniu technikum powód rozpoczął studia licencjackie na kierunku handel zagraniczny, które kontynuował na poziomie magisterskim na kierunku zarządzania. Studia te bez wątpienia nie są związane z pracą jako elektronik. Powód nie wykazał, by próbował podejmować pracy w tym kierunku. Biorąc pod uwagę ustalenia biegłych co do stopnia upośledzenia lewej ręki oraz faktu, że jest on prawo ręczny brak jest podstaw do przyjęcia, iż nie może on takiej pracy wykonywać. Przy pracy elektronika, przy naprawie układów elektronicznych decydujące znaczenie ma sprawność manualna ręki wiodącej, a taką jest u powoda ręka prawa – w pełni sprawna. To ta ręka musi manipulować czy to przy lutowaniu czy to przy montażu układów elektronicznych.

Dlatego też należało uznać, iż powód nie wykazał także zaistnienia okoliczności zmniejszenia widoków na przyszłość.

Wobec braku ziszczenia się przesłanek warunkujących nabycie prawa do renty wyrównawczej roszenie dotyczącego tegoż świadczenia należało uznać za niezasadne i podlegające oddaleniu.

Biorąc pod uwagę wynik postępowania, charakter dochodzonych roszczeń Sąd zastosował normę art. 102 k.p.c. zwalniając powoda od obowiązku zwrotu stronie pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.