Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 163/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gorlicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

SSR Magdalena Penar

Protokolant st. prot. sąd. Maria Wałęga

po rozpoznaniu w dniu19 kwietnia 2016 r. w Gorlicach

sprawy z powództwa M. B. (1), A. Ż., M. S., R. K.

przeciwko Skarbowi Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

I.  uzgadnia z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Gorlicach Wydział V Ksiąg Wieczystych w ten sposób, że z księgi tej nakazuje wyłączyć do nowej księgi wieczystej:

1.  położone w K. działkę nr (...) o pow. 2,37 ha, powstałą z podziału działki nr (...) i działkę nr (...) o pow. 2,41 ha, powstałą z podziału działki (...) – oba podziały zgodnie z mapą z dnia 23.02.2016 r. sporządzoną przez geodetę uprawnionego J. S., wpisaną do zasobu geodezyjnego i kartograficznego Starosty (...) po nr(...)

dla których nakazuje urządzić nową księgę wieczystą, w dziale II której wpisać jako właścicieli M. B. (1) i R. K. po ½ części w miejsce Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł.,

2.  położone w K. działkę nr (...) o pow. 1,26 ha, powstałą z podziału działki (...) i działkę (...) o pow. 4,55 ha, powstałą z podziału działki (...) - oba podziały zgodnie z mapą z dnia 23.02.2016 r. sporządzoną przez geodetę uprawnionego J. S., wpisaną do zasobu geodezyjnego i kartograficznego Starosty (...) po nr (...)

dla których nakazuje urządzić nową księgę wieczystą, w dziale II której wpisać jako właścicieli M. B. (1) w 53/160 części, R. K. w 53/160 części, A. Ż. w 27/160 części, M. S. w 27/160 części w miejsce Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł.,

II.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. na rzecz powoda M. B. (1) kwotę 6 347 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3 617 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego,

III.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. na rzecz powódki A. Ż. kwotę 900 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. na rzecz powoda R. K. kwotę 3 617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego,

V.  nakazuje ściągnąć od pozwanego Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. do Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Gorlicach) kwotę 10 400 zł. tytułem częściowego zwrotu wydatków wypłaconych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.

SSR Magdalena Penar

(...)

(...)

(...)

(...)

Sygn. akt I C 163/16

UZASADNIENIE

Powód M. B. (1), powódki A. Ż. i M. S. reprezentowane przez pełnomocnika M. B. (1) oraz powód R. K., który poparł pozew jako następca prawny A. K., w żądaniu sprecyzowanym ostatecznie w pismach procesowych z dnia 25.03.2016 r. (pismo powoda M. B. (1) i powódki M. S.), z dnia 1.04.2016 r. (pismo powoda R. K.) skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. domagali się uzgodnienia z rzeczywistym stanem prawnym treści księgi wieczystej (...) w ten sposób, żeby z księgi tej wyłączyć:

3.  działki nr (...) o pow. 2,37 ha i nr (...) o pow. 2,41 ha, położone w K., dla których urządzić nową księgę wieczystą, w dziale II której wpisać jako właścicieli M. B. (1) i R. K. po ½ części,

4.  działki nr (...) o pow. 1,26 ha i(...) o pow. 4,55 ha, położone w K., dla których urządzić nową księgę wieczystą, w dziale II której wpisać jako właścicieli M. B. (1) w 53/160 części, R. K. w 53/160 części, A. Ż. w 27/160 części, M. S. w 27/160 części.

Uzasadniając swoje żądanie podali, że nieruchomość, której dotyczy żądanie pozwu odpowiada parcelom gruntowym objętym LWH (...)stanowiącym własność J. B. (1) oraz parcelom gruntowym objętym LWH (...) stanowiącym współwłasność J. B. (1) w 5/20 części, E. B. (1) w 3/20 części, A. B. (1) (po mężu K.) w 3/20 części, M. B. (1) w 3/20 części, M. B. (2) (po mężu S.) w 3/20 części i A. B. (2) (po mężu Ż.) w 3/20 części. Wskazywali, że doszło do przejęcia tej nieruchomości na własność Skarbu Państwa z naruszeniem prawa, co potwierdzają decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 17.11.2006 r. w sprawie SKO. I- (...), stwierdzająca nieważność orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...) w części dotyczącej przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości położonych w K. nieruchomości ziemskich stanowiących w dacie przejęcia własność J. B. (1) oraz decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 7.12.2007 r. w sprawach SKO. I-01/(...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07, w których odmówiono stwierdzenia nieważność orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. RL.IV/(...) w części dotyczącej przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości położonych w K. nieruchomości ziemskich stanowiących w dacie przejęcia własność M. S., A. K., A. Ż., M. B. (1).

Pozwany Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśnie Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. wniósł o oddalenie powództwa. Powoływał się na postępowanie toczące się przed Samorządowym Kolegium Odwoławczym w N. o wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją 17.11.2006 r. w sprawie SKO. I- (...). Twierdził, że zarządza lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa na podstawie art. 4 ustawy z dnia 28.09.1991 r. o lasach. W piśmie procesowym z dnia 3.10.2008 r. wskazał, że skoro w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez Samorządowe Kolegium Odwoławczego w N. dotyczącym M. S., A. K., A. Ż., M. B. (1) wydane zostały decyzje nieuwzględniające ich żądań, tym samym nie istnieje podstawa prawna do uwzględnienia powództwa. Powołał się także na art. 2 ustawy z dnia 6.07.2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju, w tym lasów państwowych stanowiących własność Skarbu Państwa, zgodnie z którym nie podlegają one przekształceniom własnościowym.

W piśmie procesowym z dnia 9.11.2009 r. nawiązując do decyzji Wydziału (...) i Leśnictwa (...) w G. z dnia 8.03.1962 r. uznającej J. B. (1) za właściciela nieruchomości ziemskiej nabytej przed dniem 5.04.1958 r., oznaczonej w rejestrze wymienno regulacyjnym wsi K. jako działki nr (...) o łącznym obszarze 9,08 ha tytułem ekwiwalentu za nieruchomości rolne we wsi K. przejęte na rzecz Skarbu Państwa orzeczeniem (...) w G. z dnia 17.11.1954r., twierdził, że skoro po powrocie do K. J. B. (1) objął w posiadanie gospodarstwo rolne, to tym samym powodowie utracili prawo do dodatkowego ekwiwalentu gruntowego, w tym lasu. W piśmie procesowym z dnia 29.12.2009 r. wskazał, że stare księgi gruntowe zostały zamknięte i utraciły moc prawną, a stan prawny ujawniony w tych księgach ma wyłącznie wartość historyczną. Podał, że w postępowaniu wieczysto księgowym Sąd potwierdził prawo własności Skarbu Państwa i wpis w dziale II KW (...) jest prawidłowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiotem postępowania jest nieruchomość położona w K., oznaczona jako działki:

1.  (...)o pow. 2,37 ha, odpowiadająca (...) z (...) (...), powstała z podziału działki (...), która z kolei powstała z podziału działki (...) operatem K. (...). (...).2015, a ta z podziału działki (...) operatem K..(...)

2.  (...) o pow. 2,41 ha, odpowiadająca (...)części (...) z (...) (...), powstała z podziału działki (...), która z kolei powstała z podziału działki (...) operatem K. (...). (...).2015,

3.  (...) o pow. 1,26 ha, odpowiadająca części (...) z (...) (...), powstała z podziału działki (...), która z kolei powstała z podziału działki (...) operatem K. (...). (...).2015,

4.  (...)o pow. 4,55 ha, odpowiadająca pgr (...), (...), (...) z (...) (...), powstała z podziału działki ew. (...)

/dowód: odpis z (...) (...) k.7-8, odpis z (...) (...)k.11-12, wyrys z mapy katastralnej i ewidencyjnej z wykazem zmian gruntowych k.16, odpis z (...) (...) k.166-167, opinia biegłego geodety J. S. k.182-185,195,196,278-281,497-503, akta KW (...)/

Grunty, które utworzyły nieruchomość stanowiącą przedmiot sporu stanowiły własność:

1.  J. B. (1) co zostało ujawnione w (...) (...) odnośnie (...)

2.  J. B. (1) w 5/20 części, E. B. (1) w 3/20 części, A. B. (1) (po mężu K.) w 3/20 części, M. B. (1) w 3/20 części, M. B. (2) (po mężu S.) w 3/20 części i A. (N.) B. (po mężu Ż.) w 3/20 części co zostało ujawnione w (...) (...) odnośnie pgr (...) oraz w (...) (...) odnośnie pgr (...), (...), (...).

/dowód: odpis z (...) (...) k.7-8, odpis z (...) (...) k.11-12, odpis z (...) (...)k.166-167/

W latach 50 – tych XX wieku we wsi K. przeprowadzono regulację gruntów podlegających przejęciu na rzecz Skarbu Państwa na podstawie dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Z.S.R.R. (Dz. U. Nr 59, poz. 318) oraz dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz. U. Nr 46, poz. 339). Mieszkańcy tych wsi zostali bowiem przesiedleni w ramach akcji (...) w 1947 r. na ziemie zachodnie. Wśród osób przesiedlonych był między innymi J. B. (1) wraz z dziećmi: M. B. (1), A. Ż. i M. S. (A. K. w tym czasie mieszkała na Ukrainie). Trafili oni do G.. W czasie przeprowadzanej regulacji przejęto na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości stanowiące własność J. B. (1), który został ujęty w decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...) pod pozycją 15 oraz należące do M. B. (1), A. Ż., M. S. i A. K., choć nie zostali wymienieni w powyższej decyzji, jak też należące do E. B. (1), która wówczas już nie żyła.

/dowód: decyzja SKO z 17.11.2006 r. k.13, postanowienie w sprawie I Ns (...) k.165, zeznania powódki A. Ż. k.326/2, zeznania powódki M. S. k.327/

Ostateczną decyzją z dnia 17.11.2006 r. w sprawie SKO. I- (...) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. stwierdziło nieważność orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...) w części dotyczącej przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości położonych w K. nieruchomości ziemskich stanowiących w dacie przejęcia własność J. B. (1).

Postanowieniem z dnia 10.01.2012 r. w sprawie (...)Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. stwierdziło niedopuszczalność wniosku Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją z dnia 17.11.2006 r. w sprawie SKO. I- (...).

Skarga Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. na powyższe orzeczenie została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 6.07.2012 r., sygn. II SA/Kr (...)

/dowód: decyzja SKO z 17.11.2006 r. k.13, postanowienie SKO z 10.01.2012 r. k.414, wyrok WSA z 6.07.2012 r. k.433/

Czterema ostatecznymi decyzjami Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 7.12.2007 r. w sprawach SKO. I- (...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07, SKO. I- (...)/GNp/07 odmówiono stwierdzenia nieważność orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...) w części dotyczącej przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości położonych w K. nieruchomości ziemskich stanowiących w dacie przejęcia własność M. S., A. K., A. Ż., M. B. (1), gdyż nie zostali oni ujawnieni w jej treści.

/dowód: decyzje SKO z 7.12.2007 r. k.144/

Postanowieniem z dnia 16.05.1961 r. L.dz.Kw (...) została utworzona księga wieczysta nr (...), w której na podstawie decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...), zaświadczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. Wydział (...) i Leśnictwa z dnia 15.10.1960 r., (...)ujawniono prawo własności na rzecz Skarbu Państwa miedzy innymi odnośnie działek ew. (...), (...), (...) i(...). Z działek tych powstały działki ew. (...), (...),(...) i (...). Nie uległa też zmianie podstawa wpisu prawa własności (decyzja o postępowaniu wymiennym Naczelnika Gminy w U. z dnia 17.11.1975 r. Nr (...) dotyczy działek (...)).

/dowód: wypis z rejestru gruntów k.37, odpis z KW (...) k.42-54, akta KW (...)/

Decyzją Prezydium Wydziału (...) i Leśnictwa (...) w G. z dnia 8.03.1962 r., (...) J. B. (1) został uznany za właściciela nieruchomości ziemskiej nabytej przed dniem 5.04.1958 r., oznaczonej w rejestrze wymienno- regulacyjnym wsi K. jako działki nr (...) o łącznym obszarze 9,08 ha, tytułem ekwiwalentu za nieruchomości rolne we wsi K. przejęte na rzecz Skarbu Państwa orzeczeniem (...) w G. z dnia 17.11.1954r.

/dowód: decyzja z 8.03.1962 r. k.253/

E. B. (2) zmarła 2.02.1943 r. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 12.02.2004 r., sygn. I Ns (...) spadek po niej nabyli: ojciec J. B. (2) w 4/8 części oraz rodzeństwo M. B. (1), M. S., A. K., A. Ż. po 1/8 części.

J. B. (1) zmarł 17.01.1982 r. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 19.12.1994 r., sygn. I Ns (...) prawa do spadku po nim nabyły dzieci M. B. (1), M. S., A. K., A. Ż. po 1/4 części. Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 24.11.2009 r., sygn. I Ns (...) wchodzące w skład spadku po J. B. (1) gospodarstwo rolne nabyły dzieci M. B. (1) i A. K. po ½ części.

A. K. zmarła 24.05.2012 r. Prawomocnym postanowieniem z dnia 20.01.2015 r., sygn. I Ns (...) spadek po nim odnośnie majątku spadkowego znajdującego się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej nabył syn R. K. w całości.

/dowód: postanowienie w sprawie I Ns (...) k.13, postanowienie w sprawie I Ns (...) k.165, postanowienie w sprawie I Ns (...), akta I Ns (...)

Powyższe Sąd ustalił na postawie dokumentów powołanych w opisie stanu faktycznego, których treść nie nasuwa wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony. Jako korespondujące z treścią przedłożonych dokumentów należało zeznania powódki A. Ż. i M. S., które w związku z tym nie budziły zastrzeżeń i zasługiwały na wiarę.

W pełni należało podzielić należało opinię biegłego geodety J. S. jako fachową, rzeczową, logiczną, opartą na wszechstronnej analizie wszystkich dostępnych dokumentów, dowodów własności i materiałów geodezyjnych. Opinia ta nie była ostatecznie kwestionowana przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.) proces o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym ma na celu usunięcie faktycznie istniejącej niezgodności, poprzez dokonanie prawidłowych wpisów.

Po wykazaniu, że stan nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej jest niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym, w odniesieniu do gruntów stanowiących lasy państwowe uwzględnieniu powództwa nie stoi na przeszkodzie art. 7 ustawy z dnia 6.07.2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz. U. Nr 97, poz. 1051 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem roszczenia osób fizycznych, byłych właścicieli lub ich spadkobierców, z tytułu utraty własności, zaspokojone zostaną w formie rekompensat wypłaconych ze środków budżetu państwa na podstawie odrębnych przepisów.

Powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie jest natomiast „roszczeniem z tytułu utraty własności”, bowiem zmierza do wykazania, że osoba która go wytacza własności nie utraciła, a ujawnienie kogoś innego jako właściciela nastąpiło w sposób niezgodny z prawem. Trudno też zakładać, skoro własność jest konstytucyjnie chronioną wartością, by wolą ustawodawcy poprzez wprowadzenie takiego przepisu było sankcjonowanie bezprawia.

Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń treść wpisu prawa własności w KWNS1G/(...) odnośne działek (...) jest niezgodna ze stanem prawnym tych nieruchomości.

Przy rozpoznawaniu powództwa z art. 10 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.) Sąd nie jest uprawniony do badania ważności decyzji administracyjnej, jednakże ma obowiązek badania rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości, dla której jest prowadzona księga wieczysta i oceny skuteczności zdarzenia cywilnoprawnego, z którego wywodzi się prawo. Jeżeli zdarzeniem takim jest decyzja administracyjna, wówczas obowiązkiem Sądu jest rozważenie dla potrzeb postępowania cywilnego, czy istotnie zdarzenie takie wprowadziło, czy też nie dokonało zmiany prawa własności konkretnej nieruchomości (tak SN w wyroku z dnia 12.05.2005 r., III CK 565/04, LEX 277129).

Prawo własności Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. w KWNS1G/(...) odnośnie działek stanowiących przedmiot sporu ujawnione zostało na podstawie decyzji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...)wydanej na podstawie dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Z.S.R.R. (Dz. U. Nr 59, poz. 318) i dekretu z dnia 27 lipca 1949 r. o przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich, położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego (Dz. U. Nr 46, poz. 339).

Stwierdzenie nieważności tego orzeczenia w części dotyczącej przejęcia przez Skarb Państwa nieruchomości położonej w K., stanowiącej w dacie przejęcia własność J. B. (1) ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 17.11.2006 r. w sprawie SKO. I- (...) ma charakter deklaratoryjny i wywołuje skutek prawny z mocą wsteczną. Oznacza to, że decyzja ta w tym zakresie znosi skutki prawne orzeczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...). Zatem brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że prawo własności odnośnie nieruchomości objętej żądaniem pozwu przysługiwało pozwanemu Skarbowi Państwa.

Z kolei przejęcie gruntów stanowiących własność M. B. (1), M. S., A. Ż. (odpowiednikiem tego imienia w języku łemkowskim jest imię N.), także jako spadkobierców zmarłej w dniu 2.02.1943 r. E. B. (1), nastąpiło bez podstawy prawnej, bowiem powołane wyżej orzeczenie nie wymienia gruntów należących wówczas do nich, objętych akcją przesiedleńczą na ziemie zachodnie, zaś decyzja wydana w oparciu o art. 3 powołanego wyżej dekretu z dnia 27.07.1949 r. miała charakter konstytutywny, bowiem przepisy tego dekretu nie przewidywały przejmowania z mocy prawa tych gruntów, które nie były we władaniu właścicieli, lecz dopuszczały możliwość takiego przejęcia.

Także pozbawione podstaw prawnych było przejęcie przez Skarb Państwa gruntów należących do A. K., która przebywała w dacie przejęcia na terytorium ówczesnego (...) i która także nie została wymieniona w orzeczeniu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w G. z dnia 17.11.1954 r. (...). Art. 1 ust. 1 dekretu z dnia 5.09.1947 r. o przejęciu na własność Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do Z.S.R.R. (Dz. U. Nr 59, poz. 318 ze zm.) stanowił, że wszelkie mienie ruchome i nieruchome osób przesiedlonych do Z.S.R.R. pozostałe na obszarze Państwa Polskiego przechodzi z mocy samego prawa z chwilą przesiedlenia tych osób na własność Państwa bez odszkodowania, przy czym zgodnie z art. 3 ust. 1 tego dekretu przejście mienia na własność Państwa i datę przejęcia określały w drodze orzeczenia okręgowe urzędy likwidacyjne, a w stosunku do nieruchomości ziemskich – powiatowe władze administracji ogólnej. Do chwili uchylenia mocy wiążącej tych przepisów (nastąpiło to z dniem 4.11.1971 r. zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 26.10.1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych - Dz. U. Nr 27, poz. 250 ze zm.) zawierały one stosowaną niejednokrotnie konstrukcję postanawiającą o nabyciu z mocy prawa, lecz połączoną z wydaniem aktu administracyjnego stwierdzającego nabycie. Tak więc jakkolwiek zgodnie z art. 1 ust. 1 dekretu z dnia 5.09.1947 r. nabycie własności przez Państwo następowało z mocy prawa, tym niemniej orzeczenie o jakim mowa w art. 3 ust. 3 stanowiło akt niezbędny, bez którego istnienia pozwany nie może obecnie skutecznie powoływać się na prawo własności, a Sąd rozpoznający sprawę z powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej nie może samodzielnie ustalać, że Skarb Państwa uzyskał własność w trybie art. 1 ust. 1 dekretu. Zważywszy na epizodyczny charakter przepisów tego dekretu nie ma uzasadnionej podstawy, aby uznać, że jego uchylenie zmieniło stan prawny i przyznało sądom powszechnym kompetencję do orzekania o przejęciu nieruchomości na rzecz Państwa (por. stanowisko SN w analogicznych sytuacjach wyrażone w orzeczeniach z 9.10.2007 r., III CZP 46/07, OSNC 2008/3/30, z 27.08.2008 r., II CSK 105/08, LEX 465879).

Prowadzi to do wniosku, że zawładnięcie przez Państwo nieruchomościami będącymi przedmiotem postępowania, należącymi do powodów i ich poprzedników prawnych, stanowiło wykorzystanie władczej pozycji Państwa.

Nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy decyzja Prezydium Wydziału (...) i Leśnictwa (...) w G. z dnia 8.03.1962 r., (...), bowiem na jej podstawie J. B. (1) nie odzyskał prawa własności gruntów leśnych.

Skoro zatem powodowie wykazali, że parcele gruntowe (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...)., z których powstały działki (...) stanowią ich własność, co potwierdzają:

-

odpisy z (...) (...), (...) i (...) gminy katastralnej K., które jakkolwiek z dniem 1.01.1989 r. utraciły moc prawną na mocy § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14.07.1986 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych założonych przed dniem 1.01.1947 r. oraz utraty mocy prawnej niektórych takich ksiąg (Dz. U. Nr 28, poz. 141 ), jednakże zachowały nadal znaczenie dokumentu (§ 6 ust. 1),

-

prawomocne postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 12.02.2004 r., sygn. I Ns (...), 24.11.2009 r., sygn. I Ns (...), o stwierdzeniu nabycia spadku po E. B. (1), J. B. (1) i A. K.,

orzeczono jak w pkt. I wyroku na podstawie powołanych przepisów.

O kosztach procesu poniesionych przez powodów orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda M. B. (1) złożyły się: opłata od pozwu - 600 zł., zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego 3 495,61 zł. - łącznie 4 095,61 zł., koszty zastępstwa prawnego wyliczone od określonej na rozprawie w dniu 21.04.2016 r. wartości przysługującego mu udziału w prawie własności odnośnie roszczeń skierowanych Skarbowi Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 3 617 zł.). Na koszty poniesione przez powoda R. K. składają się koszty zastępstwa prawnego wyliczone od określonej na rozprawie w dniu 21.04.2016 r. wartości przysługującego mu udziału w prawie własności odnośnie roszczeń skierowanych Skarbowi Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 3 617 zł. Na koszty poniesione przez powódkę A. Ż. składa się opłata od pozwu w wysokości 1 350 zł.

Od pozwanego Skarbu Państwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ł. zasądzono w całości koszty zastępstwa prawnego powodów, skoro wartość przedmiotu sporu wskazana przez każdego z powodów reprezentowanych przez pełnomocnika wyliczona została w odniesieniu do roszczenia skierowanego przeciwko temu pozwanemu oraz 2/3 kosztów obejmujących opłatę od pozwu i zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego tj. na rzecz powoda M. B. (1) kwotę 2 730 zł., zaś na rzecz powódki A. Ż. kwotę 900 zł., zważywszy, że pierwotnie żądanie pozwu było także skierowane przeciwko (...) w K. i opłata od pozwu oraz koszty opracowanej dokumentacji geodezyjnej także miało związek z roszczeniami powodów skierowanymi przeciwko temu podmiotowi.

Kierując się tymi samymi względami na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obciążono pozwanego Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo (...) 2 /3 częścią kosztów wypłaconych ze Skarbu Państwa biegłemu J. S. zgodnie z prawomocnymi postanowieniami o przyznaniu wynagrodzenia (łącznie wypłacono ze Skarbu Państwa kwotę 15 662,26 zł., z czego 2/3 stanowi kwota 10 400 zł.).

SSR Magdalena Penar

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

29.04.2016 r.